1.

Κλῆσις τεσσάρων μαθητῶν

Γιαννακόπουλος Ἰωήλ (Ἀρχιμανδρίτης)

Λουκ. 5,1-11. Ματθ. 4,18-22. Μάρκ. 1,16-20

Οἱ 5 ἢ 6 μαθηταὶ τοῦ Κυρίου, ἐκ τῶν ὁποίων οἱ 3—4 ἠκολούθησαν Αὐτὸν κατὰ σύστασιν τοῦ Προδρόμου, ὡς εἴδομεν, ἔμειναν μετὰ τοῦ Ἰησοῦ, ἐφ’ ὅσον ὁ Κύριος ἦτο εἰς τὴν Ἰουδαίαν καὶ Σαμάρειαν. Ἀναχωροῦν δὲ οὗτοι ἐκ τοῦ Κυρίου διὰ τὸ ἁλιευτικὸν των ἔργον, ὅταν ὁ Πρόδρομος παρεδόθη εἰς τὴν φυλακὴν καὶ ὁ Κύριος ἀνεχώρησε διὰ τὴν Γαλιλαίαν ἢ ἀνεχώρησαν οὗτοι διὰ τὸ ἁλιευτικὸν των ἔργον, ὅταν ὁ Κύριος περιώδευε τὴν Γαλιλαίαν. Ἤδη ὅμως, ὅτε ὁ Κύριος ἤρξατο ἐπισήμως τοῦ δημοσίου Αὐτοῦ ἔργου ἐν Καπερναούμ, καλεῖ 4 ἐξ αὐτῶν ὄχι ὅπως τὴν προηγουμένην φορὰν προσωρινῶς ἀλλὰ ὁριστικῶς. Ἡ πρώτη ἐκείνη κλῆσις ἦτο ἁπλῆ γνωριμία τοῦ Κυρίου μετ’ αὐτῶν. Ἡ κλῆσις αὕτη ἔχει δύο φάσεις. Πρώτη εἶναι ἡ πλουσία ἄγρα τῶν ἰχθύων, τὴν ὁποίαν περιγράφει ὁ Λουκᾶς, ἡ δὲ δευτέρα φάσις εἶναι ἡ ὁριστικὴ κλῆσις αὐτῶν, τὴν ὁποίαν περιγράφουσιν οἱ Εὐαγγελισταὶ Ματθαῖος καὶ Μάρκος. Κατ’ ἄλλους ὅμως τοποθετεῖται πρώτη ἡ κλῆσις καὶ ἔπειτα ἡ πλουσία ἄγρα. Ἂς ἴδωμεν.

Ἡ πλουσία ἄγρα τῶν ἰχθύων

Λουκᾶ 5, 1-11

Αὕτη ἔχει ὡς ἑξῆς: «Ἐγένετο ἐν τῷ τὸν ὄχλον ἐπικεῖσθαι αὐτῷ καὶ ἀκούειν τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ καὶ αὐτὸς ἦν ἐστὼς παρὰ τὴν λίμνην Γεννησαρέτ». Ὅταν δηλαδὴ ὁ ὄχλος ἐπιθυμῶν νὰ ἀκούση τὸν λόγον Του συνωστίζετο πέριξ Αὐτοῦ καὶ ἐστενοχώρει Αὐτόν, Αὐτὸς δὲ ὁ Ἰησοῦς ἵστατο ὄρθιος καὶ ἐκήρυττε τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ πλησίον τῆς λίμνης Γεννησαρέτ, «εἶδεν πλοῖα δύο ἐστῶτα παρὰ τὴν λίμνην» ὁ Κύριος εἶδε δύο πλοῖα ἱστάμενα παρὰ τὴν λίμνην Γεννησαρέτ. Τὸ ἓν ἐξ αὐτῶν ἦτο τοῦ ἀποστόλου Πέτρου. «Οἱ δὲ ἁλιεῖς ἀποβάντες ἀπ’ αὐτῶν ἔπλυνον τὰ δίκτυα». Οἱ ἁλιεῖς ἐξελθόντες ἐξ αὐτῶν ἔπλυνον τὰ δίκτυά των. Ὁ Κύριος κουρασθεὶς ἐκ τῆς ὀρθοστασίας καὶ ἐπιθυμῶν νὰ ἔχη τοὺς ἀκροατάς Του κατὰ μέτωπον «ἐμβὰς εἰς ἕν τῶν πλοίων, ὃ ἦν τοῦ Σίμωνος, ἠρώτησεν αὐτὸν ἀπὸ τῆς γῆς ἐπαναγαγεῖν ὀλίγον», εἰσελθὼν ἐντὸς ἑνὸς ἐκ τῶν πλοίων τὸ τοῦ Σίμωνος παρεκάλεσε δηλαδὴ ὁ Κύριος τὸν Σίμωνα, τὸν Πέτρον, νὰ σύρη τὸ πλοῖόν του ὀλίγον πρὸς τὴν θάλασσαν ἵνα δυνηθῆ νὰ ὁμιλῆ καὶ νὰ ἀκούεται εὐχερέστερον ὑπὸ τοῦ κατὰ μῆκος τῆς παραλίας εὑρισκομένου πλήθους. Ὁ Πέτρος ὑπακούει εἰς τὴν παράκληοιν τοῦ Κυρίου. Ὁ δὲ Κύριος εἰσελθὼν εἰς τὸ πλοῖον «καθίσας, ἐκ τοῦ πλοίου ἐδίδασκε τοὺς ὄχλους», καθίσας ἐδίδασκε τοὺς ὄχλους ἐκ τοῦ πλοιαρίου.

Ποῖον ἦτο τὸ θέμα τῆς ὁμιλίας κατὰ τὴν περίπτωσιν ταύτην, δὲν μᾶς ἀναφέρεται. Ὁ Λουκᾶς ὅμως μᾶς ἀναφέρει, ὅτι ὁ Κύριος «ὡς ἐπαύσατο λαλῶν» μετὰ τὸ τέλος δηλαδὴ τῆς ὁμιλίας Του ἀπευθύνεται πρὸς τοὺς ἁλιεῖς, οἱ ὁποῖοι ἀργότερον θὰ ἐγίνοντο μαθηταί Του, ἵνα διδάξη αὐτοὺς τὴν Θείαν Του αὐθεντίαν. Πρὸς τοῦτο «εἶπε πρὸς τὸν Σίμωνα· ἐπανάγαγε εἰς τὸ βάθος καὶ χαλάσατε τὰ δίκτυα ὑμῶν εἰς ἄγραν»· συνιστᾶ ὁ Κύριος εἰς τὸν Πέτρον ὡς ἰδιοκτήτην τοῦ πλοίου ἢ ὡς πηδαλιοῦχον νὰ τραβήξη εἰς τὰ ἀνοιχτὰ πρὸς ἁλιείαν καὶ εἰς τὸ πλήρωμα αὐτοῦ νὰ ρίψη τὰ δίκτυα στὰ ἀνοιχτά. «Ἀποκριθεὶς Σίμων εἶπεν· ἐπιστάτα δι’ ὅλης τῆς νυκτὸς κοπιάσαντες οὐδὲν ἐλάβομεν, ἐπὶ δὲ τῷ ρήματί σου χαλάσω τὸ δίκτυον» κύριε καθ’ ὅλην τὴν νύκτα κοπιάσαντες δὲν ἐπιάσαμε τίποτα. Ἐπειδὴ ὅμως μᾶς τὸ λέγεις Σύ, θὰ ρίψω τὸ δίκτυον. «Καὶ τοῦτο ποιήσαντες συνέκλεισαν πλῆθος ἰχθύων πολὺ· διερρήγνυτο δὲ τὸ δίκτυον». Ἐκτελέσαντες τοῦτο συνέλαβον εἰς τὰ δίκτυά των μέγα πλῆθος ἰχθύων. Τόσον πλουσία ἦτο ἡ ἄγρα τῶν ἰχθύων, ὥστε ἐκινδύνευον κατὰ τὴν ἀνέλκυσιν νὰ σχισθοῦν τὰ δίκτυα.

Πρὸ τοῦ πλήθους τῶν συλληφθέντων ἰχθύων καὶ τοῦ φόβου των μήπως διαρραγοῦν τὰ δίκτυα «κατένευσαν τοῖς μετόχοις ἐν τῷ ἑτέρῳ πλοίῳ τοῦ ἐλθόντας συλλαβέσθαι αὐτοῖς» διὰ νευμάτων δηλαδὴ εἰδοποίησαν τὴν παρέα τους, ἡ ὁποία ἦτο εἰς τὸ ἄλλο πλοῖον, νὰ ἔλθη καὶ νὰ τοὺς βοηθήση. Οἱ συνέταιροι ἦλθον, ἐβοήθησαν καὶ τὰ ψάρια ἐρρίφθησαν καὶ εἰς τὰ δύο πλοιάρια. Τὰ ψάρια ἦσαν τόσον πολλά, ὥστε «ἔπλησαν ἀμφότερα τὰ πλοῖα, ὥστε βυθίζεσθαι αὐτὰ» ἐγέμισαν καὶ τὰ δύο πλοῖα, τὰ ὁποῖα ἐκινδύνευον νὰ βυθισθοῦν ἐκ τοῦ μεγάλου φορτίου.

Ὁ Πέτρος ἰδὼν τὸ θαῦμα τοῦτο καὶ αἰσθανθεὶς ἀφ’ ἑνὸς μὲν τὴν ἰδίαν ἀναξιότητα, ἀφ’ ἑτέρου δὲ ὅτι ὁ ἐνεργήσας τὸ θαῦμα αὐτὸ Ἰησοῦς ἦτο τί τὸ ὑπεράνθρωπον καὶ φοβηθεὶς «προσέπεσε τοῖς γόνασι» ἔπεσεν εἰς τὰ γόνατα ἐνώπιον τῶν ποδῶν τοῦ Ἰησοῦ λέγων, «ἔξελθε ἀπ’ ἐμοῦ, ὅτι ἀνὴρ ἁμαρτωλὸς εἰμὶ Κύριε» ἔξελθε Κύριε ἐκ τοῦ πλοιαρίου μου καὶ φύγε ἀπὸ κοντά μου, διότι εἶμαι ἁμαρτωλὸς ἄνθρωπος. Ἡ ἔκπληξις αὕτη δὲν κατέλαβε μόνον τὸν Σίμωνα, τὸν ἀπόστολον Πέτρον, ἀλλὰ καὶ τοὺς δύο ἀδελφοὺς Ἰάκωβον καὶ Ἰωάννην, τοὺς υἱοὺς Ζεβεδαίου, οἱ ὁποῖοι ἦσαν «κοινωνοὶ τῷ Σίμωνι» συνεταῖροι δηλ. τοῦ ἀποστόλου Πέτρου εἰς τὸ ἄλλο πλοῖον. Διὰ τοῦτο ὁ Εὐαγγελιστὴς σημειώνει· «Θάμβος γὰρ περιέσχεν αὐτὸν καὶ πάντας τοὺς σὺν αὐτῷ ἐπὶ τῇ ἄγρᾳ τῶν ἰχθύων, ᾗ συνέλαβον», κατάπληξιν προυξένησε ἡ πλουσία αὕτη ἁλιεία εἰς αὐτόν, «ὁμοίως δὲ καὶ Ἰάκωβον καὶ Ἰωάννην υἱοὺς Ζεβεδαίου, οἳ ἦσαν κοινωνοὶ τῷ Σίμωνι», οἱ ὁποῖοι ἦσαν συνέταιροι τοῦ Σίμωνος.

Ὁ Κύριος στρέφεται πρὸς τὸν φοβισμένον Σίμωνα καὶ ἐνθαρρύνει αὐτὸν λέγων «μὴ φοβοῦ, ἀπὸ τοῦ νῦν ἀνθρώπους ἔσῃ ζωγρῶν» μὴ φοβεῖσαι, ἀπὸ ἐδῶ καὶ εἰς τὸ ἑξῆς θὰ γίνης ἁλιεὺς τῶν ἀνθρώπων. Διὰ τῆς λέξεως ζωγρῶν, ἡ ὁποία σημαίνει συλλαμβάνω τινὰ ζωντανόν, ὁ Κύριος ἤθελε νὰ δηλώση, ὅτι ὁ πιστὸς οὐδεμίαν βλάβην ἔχει νὰ πάθη συλλαμβανόμενος εἰς τὰ δίκτυα τῶν ἀποστόλων.

Μετὰ τὴν προπαρασκευὴν ταύτην ἀκολουθεῖ ἡ ὁριστικὴ κλῆσις τῶν 4 μαθητῶν Ἀνδρέου, Πέτρου, Ἰωάννου καὶ Ἰακώβου, τὴν ὁποίαν λεπτομερῶς περιγράφουσιν, ὅπως θὰ ἴδωμεν κατωτέρω, ὁ Μάρκος καὶ ὁ Ματθαῖος. Ὁ Λουκᾶς ἐκ τῆς κλήσεως ταύτης ἀναφέρει τοῦτο μόνον: Οἱ σύντροφοι οὗτοι, «καταγαγόντες τὰ πλοῖα ἐπὶ τὴν γῆν» τραβήξαντες τὰ πλοῖα των εἰς τὴν ξηρὰν «ἀφέντες πάντα» ἀφήσαντες μισθωτούς, πατέρα καὶ δίκτυα «ἠκολούθησαν τὸν Χριστόν».

Θέμα: Μακρὰν καὶ πλησίον τοῦ Χριστοῦ

Α’. Μακράν τοῦ Χριστοῦ. Ἐκ τοῦ Εὐαγγελίου: «Δι’ ὅλης τῆς νυκτὸς κοπιάσαντες οὐδὲν ἐλάβομεν», λέγει ὁ Πέτρος εἰς τὸν Ἰησοῦν εἰς ἐντολήν Του, ὅπως ρίψωσι πάλιν τὰ δίκτυα. Ἑπομένως μακράν τοῦ Χριστοῦ εἶχον «νύκτα». Δι’ ὅλης τῆς νυκτὸς κοπιάσαντες «οὐδὲν ἐλάβομεν» ἑπομένως εἶχε κόπον καὶ ἀκαρπίαν. Ὥστε νύκτα, κόπος, ἀκαρπία μακράν τοῦ Χριστοῦ. Πράγματι!

Ἐκ τῆς ζωῆς 1) Νύκτα. Δύο εἶναι τὰ μάτια μας, μὲ τὰ ὁποῖα δεχόμεθα τὸ ἡλιακὸν φῶς, δύο εἶναι τὰ σκοτάδια ποὺ κάνουν νὰ ἔχη μεσάνυχτα ἡ ψυχή μας: ἡ ἀπιστία, ἡ ἁμαρτία. Συνεπῶς παντοτεινοὶ ξενύχτες εἶναι ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι δὲν πιστεύουν εἰς τὸν Χριστὸν καὶ ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι πιστεύουν μέν, ἀλλὰ ζοῦν ἐν τῇ ἁμαρτίᾳ.

Θέλετε ἀποδείξεις; Λάβετε τὸ προχριστιανικὸν παρελθὸν διὰ τὸ πρῶτον, ὅτε ἡ ἀνθρωπότης ἐπάλαιε νὰ εὕρη τὴν ἀλήθειαν καὶ δὲν ἠδύνατο. Οἱ σοφώτατοι Ἕλληνες ἀκόμη ἐκυλίοντο εἰς τὴν πολυθεΐαν καὶ ὁ σοφώτατος πάντων Σωκράτης ὡμολόγει τὴν ἄγνοιάν του «ἕν οἶδα ὅτι οὐδὲν οἶδα». Θέλετε ἀποδείξεις τοῦ δευτέρου; Κυττάξετε τὸ παρόν, τὸ ἐντὸς καὶ ἐκτὸς ἡμῶν, ἔνθα βασιλεύουν τὰ πάθη. Κυττάξετε τὰ πάθη σας καὶ τὰ πάθη τῶν ἄλλων. Σκότος! Ἡ φιλαργυρία, ἡ χαιρεκακία, ἡ ζηλοτυπία, ὁ φθόνος, τὸ μίσος, ὁ ἐγωισμός, κ.λ.π. ἕνα κοινὸν σημεῖον ἔχουν, ποὺ τὰ ἐνώνει. Τὸ σκότος ! Ἑπομένως οἱ ἄπιστοι καὶ ἁμαρτωλοί, οἱ παντοτεινοὶ αὐτοὶ ξενύχτες ζῶντες ἐν τῷ σκότει δὲν γνωρίζουν πόθεν ἔρχονται καὶ ποῦ ὑπάγουν. Πλανῶνται !
Ἀλλὰ ἔχουν καὶ 2) κόπον. Ἡ νύκτα ἡ ἐκ τῆς ἀπουσίας τοῦ ὑλικοῦ φωτὸς προκαλουμένη χρησιμεύει πρὸς ἀνάπαυσιν καὶ ἀνάκτησιν τῶν σωματικῶν καὶ ψυχικῶν δυνάμεών μας. Ἡ ἐκ τῆς ἀπιστίας καὶ ἁμαρτίας ὅμως ψυχικὴ νύκτα δὲν ἔχει ἀνάπαυσιν οὐδὲ ἀνάκτησιν σωματικῶν καὶ ψυχικῶν δυνάμεων. Τουναντίον ἔχει καταπόνησιν. Ὁ πραγματικὸς φιλόσοφος ἄπιστος ὄχι μόνον εὑρίσκεται ἐν τῷ σκότει καὶ δὲν δύναται νὰ εὕρη τὴν ἠρεμοῦσαν τὴν καρδίαν του ἀλήθειαν, ἀλλὰ οὔτε δύναται νὰ μὴ ζητᾶ. Γνωρίζει, ὅτι τοῦ κάκου κοπιάζει, τοῦ τὸ λέγει ἡ φιλοσοφία, ἡ ὁποία εἶναι ἡ ἱστορία τῶν πλανῶν. Καὶ ὅμως εἶναι ἀνίκανος νὰ μὴ ζητᾶ. Ἀδυνατεῖ νὰ ἀποθάνη, πνευματικῶς ὥστε νὰ μὴ ζητᾶ. Οὕτω καὶ ὁ ἁμαρτωλός. Ἔχει νύκτα καὶ κόπον. Ὀλίγον κόπον καὶ ἀνησυχίαν ἔχουν οἱ φιλάργυροι, φιλύποπτοι, χαιρέκακοι, ζηλότυποι, κακοί, ἐγωϊσταί;

Ἀλλὰ ὄχι μόνον νύκτα καὶ κόπον ἔχουσιν οἱ ἄπιστοι καὶ ἁμαρτωλοὶ ἀλλὰ καὶ 3) ἀκαρπίαν. Τί κατώρθωσαν νὰ μᾶς δώσουν ἡ ἀπιστία μὲ τὴν φιλοσοφίαν; Οὐδέν. Καὶ αὐτοὶ ἀκόμη οἱ Ἀρχαῖοι μὲ τὴν φιλοσοφίαν, τὰς τέχνας καὶ τὰ γράμματα ὕμνησαν τοὺς θεοὺς τοῦ Ὀλύμπου καὶ τὰς ἀπαγωγὰς τῶν θεαινῶν. Τὰ δὲ πάθη τίνα καρπὸν ἔχουσι; Καὶ συγκεκριμένως ἡ φιλαργυρία. Ἐπὶ κατοχῆς συνέβη οἰκογένειά τις πλουτίσασα ἐκ τοῦ αἵματος τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ νὰ εὑρεθῆ ἔχουσα ράβδους χρυσοῦ καὶ νὰ δολοφονηθῆ ! Ποῖος ὁ καρπὸς τοῦ ἐγωισμοῦ μεγάλων τινῶν κρατῶν; Αἰσχύνη καὶ ταπείνωσις. Ποῖος ὁ καρπὸς τῆς φιλοπλουτίας; Ἡ κραυγὴ τοῦ κόσμου ἡ κατάρα καὶ τὸ χειρότερον ἡ γέννησις τοῦ κομμουνισμοῦ!

Ὥστε μακράν τοῦ Χριστιανισμοῦ ἔχομεν ἀνησυχίαν καὶ οὐδεμίαν ὠφέλειαν.

Β’. Πλησίον τοῦ Χριστοῦ. Ἐκ τοῦ Εὐαγγελίου. Μὲ τὴν ἀνατολὴν τοῦ ἡλίου ἐνεφανίσθη καὶ ὁ νοητὸς ἥλιος ὁ Χριστός. Τῇ ἐντολῇ Αὐτοῦ ρίπτονται καὶ πάλιν τὰ δίκτυα, ἐπαναλαμβάνεται ἡ ἐργασία των καὶ τὸ ἀποτέλεσμα εἶναι ἡ πλουσία ἄγρα τῶν ἰχθύων. Οἱ Ἀπόστολοι πλησίον τοῦ Χριστοῦ εἶχον ὄχι μόνον πλῆθος ἰχθύων καὶ συναίσθησιν ταπεινότητος ἔναντι τοῦ Κυρίου ἀλλὰ συνέλαβον πλῆθος ἀνθρώπων, τοὺς ὁποίους ἐφώτισαν. Ἑπομένως πλησίον τοῦ Χριστοῦ ὑπάρχει τὸ φῶς, ὁ κόπος ἡ εὐκαρπία.

Πράγματι! Ἐκ τῆς ζωῆς. Φωτεινὴ εἶναι ἡ ἐργασία τοῦ πιστοῦ, διότι δὲν ἔχει νύκτα ἀλλὰ ἡμέραν καὶ γνωρίζει τί κάμνει. Τὸ κάθε τι ἔχει τὴν θέσιν του. Ὅλα ἔχουν τὴν σειρὰν των, τὴν συνάρτησίν των. Ὅπως μιὰ καλὴ νοικοκυρὰ γνωρίζει ποῦ τοποθετεῖ τὰ πράγματά της, οὕτω καὶ ὁ πιστὸς ἔχει μέσα του ντουλάπα καὶ μὲ τάξιν ἔχει τοποθετήσει εἰς διάφορα ράφια τὸν ἐσωτερικόν του κόσμον. Καὶ τὰ πλέον μυστικὰ του ἀντέχουν ὄχι μόνον εἰς τὸ φῶς τῆς δημοσιότητος ἀλλὰ καὶ εἰς τὸ Θεῖον φῶς. Τὰ καθαρὰ τὰ κάμνει τὸ φῶς καθαρότερα. Ὁ πιστὸς ἐργάζεται, κοπιάζει καρποφόρως. Ἔχει συναίσθησιν τοῦ ἑαυτοῦ του, ὅπως καὶ ὁ Ἀπόστολος Πέτρος βλέπων τὸν Χριστόν. Ἐὰν εἶναι εὐφυής, βλέπει ἕνα ἀνθάκι τοῦ ἀγροῦ καὶ ταπεινοφρονεῖ. Ἐὰν εἶναι ἐνάρετος, βλέπει τὴν ἁγιότητα τοῦ Χριστοῦ, τὸν ὁποῖον ἔχει ἐμπρός του καὶ ταπεινώνεται. Ἐὰν εἶναι δυνατός, βλέπει τὴν παντοδυναμίαν τοῦ Χριστοῦ καὶ τὰ ἔργα Του καὶ δὲν ἐπαίρεται. Ὁ λόγος του εἶναι «ἅλατι ἠρτυμένος» ἔχει λόγια ἁλατισμένα. Φροντίζει, ὅπως λόγος σαπρὸς ἐκ τοῦ στόματος αὐτοῦ νὰ μὴ ἐξέρχεται, ἀλλὰ ἀγαθὸς πρὸς οἰκοδομὴν τῆς χρείας. Ἐνῶ εἶναι γενναιόδωρος, φροντίζει ὅμως κατὰ τὴν διάθεσιν τῶν ἀγαθῶν του νὰ μὴ σπαταλᾶ, ἀλλὰ νὰ οἰκονομῆ, ὅπως καὶ ὁ Κύριος κατὰ τὸν πολλαπλασιασμὸν τῶν ἄρτων καὶ νὰ συλλέγη τὰ ἀποκόμματα «ἵνα μὴ τι ἀπόληται» κατὰ τὴν ἐντολὴν τοῦ Κυρίου. Μεγάλος κόπος αὐτός!

Ἡ ἐργασία του εἶναι ἀποδοτικωτάτη. Συναισθανόμενος ὁ πιστὸς τὸν ἑαυτὸν του τὰς ἀδυναμίας του καὶ τακτοποιῶν τὸ ἐσωτερικόν του διὰ τοῦ φωτὸς τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἀποδοτικώτατος. Βλέπει τί ἔχει καὶ δοξάζει τὸν Θεόν. Βλέπει τί τοῦ λείπει καὶ ταπεινοφρονεῖ. Κατ’ αὐτὸν τὸν τρόπον προοδεύει. Ὁ Χριστιανὸς ἔχει μεγάλην ἀποδοτικότητα, διότι ὁ κόσμος εἶναι γεμάτος ἀπὸ ἔργα Χριστιανικοῦ πολιτισμοῦ. Ἀλλὰ ὁ οἰκονομῶν τὰ λόγια του, τὰ πράγματά του, τὰς σκέψεις του πιστὸς ἔχει μεγάλην καρποφορίαν μεγάλην ἐπίδρασιν εἰς τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους.

Διδακτικώτατον καὶ τραγικώτατον ταυτοχρόνως παράδειγμα σκότους, κόπου καὶ ἀκαρπίας, τῶν μακράν τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἡ αὐτοκτονία τοῦ ἄνευ Χριστοῦ ποιητοῦ μας Λαπαθιώτου, ὁ ὁποῖος ηὐτοκτόνησεν κατὰ τὰ ἔτη τῆς κατοχῆς. Οὗτος πρὶν αὐτοκτονήση ἔγραψε τὰ ἑξῆς:

Ἔπειτα ἀπὸ ἁμαρτίας

«Τὸ καλοκαίρι πέρασε σὰν ρίγος,
καὶ ὁ χειμώνας μοῦ φαίνεται βαρύς,
τί σύντομα ποὺ πέρασε καὶ ὁ τρύγος,
δὲν πρόκαμες καρδιά μου νὰ χαρῆς».

Ἰδοὺ ὁ κόπος καὶ ἡ ἀκαρπία τοῦ μακράν τοῦ Χριστοῦ! Ἀλλὰ ὑπάρχει τὸ σκότος ἐπίσης τρομερόν. Γράφει λοιπὸν ὁ ἴδιος.

Πρὸ τῆς αὐτοκτονίας

«Καὶ τὸ μαῦρο τὸ σκοτάδι
ποὺ θαρθῆ νὰ μὲ τυλίξη,
θὰ γιατρέψη μιὰ γιὰ πάντα
τὴν ἀγιάτρευτή μου πλῆξι.
Μιὰ γιὰ πάντα θὰ γιατρέψη
καὶ τὴν πλῆξι καὶ τὴν τύψη,
τὸ μεγάλο τὸ σκοτάδι,
ποὺ θαρθῆ νὰ μὲ τυλίξη».

Ἰδοὺ σκότος, κόπος, ἀκαρπία τῶν μακράν τοῦ Χριστοῦ!

Ἰδοὺ ὁ μακρὰν καὶ ὁ ἐγγύς τοῦ Χριστοῦ. Ἰδοὺ τὸ σκότος ὁ κόπος, ἡ ἀκαρπία τοῦ πρώτου· ἰδοὺ ἡ φωτεινότης, ὁ κόπος καὶ ἡ εὐκαρπία τοῦ δευτέρου. Τί δέον γενέσθαι; Ἂς πλησιάσωμεν τὸν Χριστόν, τὸ φῶς, τὴν ἠρεμίαν, τὴν ἀφθονίαν, ἐὰν θέλωμεν ν’ ἀποφύγωμεν τὸ σκότος, τὴν ἀνησυχίαν, τὸ ἄγονον καὶ τὴν ἀγωνίαν. Γένοιτο!

2.

 Τὸ θεῖο προσκλητήριο

Καραβιδόπουλος Ἰωάννης (Καθηγητής Πανεπιστημίου)

Οἱ εὐαγγελικὲς περικοπὲς ποὺ ὅρισε ἡ Ἐκκλησία μας νὰ διαβάζονται στὴ θεία Λειτουργία ἀπὸ τὰ τέλη Σεπτεμβρίου, καὶ συγκεκριμένα ἀπὸ τὴ δεύτερη Κυριακὴ μετὰ τὴν Ὕψωση τοῦ Τιμίου Σταυροῦ μέχρι τὰ Χριστούγεννα, εἶναι παρμένες ἀπὸ τὸ εὐαγγέλιο τοῦ Λουκᾶ. Ἡ πρώτη αὐτῆς τῆς σειρᾶς περιέχει τὴν κλήση τῶν πρώτων τεσσάρων μαθητῶν τοῦ Ἰησοῦ στὸ ἀποστολικὸ ἔργο, τοῦ Πέτρου, Ἀνδρέα, Ἰακώβου καὶ Ἰωάννου. Τὸ γεγονὸς αὐτὸ διηγοῦνται ὅλοι οἱ εὐαγγελιστές. Ὁ Λουκᾶς ἀφηγεῖται συγχρόνως καὶ τὸ ἐκπληκτικὸ ψάρεμα ποὺ ἔγινε ἀπὸ τοὺς παραπάνω μαθητὲς κατόπιν ὑποδείξεως τοῦ Ἰησοῦ, ψάρεμα τὸ ὁποῖο προκάλεσε «θάμβος» στὸν Πέτρο καὶ τοὺς συντρόφους του καὶ τὸν ὁδήγησε στὴν παράκληση – ὁμολογία: «Ἔξελθε ἀπ’ ἐμοῦ, ὅτι ἀνὴρ ἁμαρτωλὸς εἰμι, Κύριε».

Ἐὰν διηγοῦνται οἱ ἱεροὶ εὐαγγελιστὲς τὸ προσκλητήριο ποὺ ἀπηύθυνε ὁ Χριστὸς στοὺς τέσσερις ψαράδες νὰ γίνουν μαθητές του, δὲν εἶναι γιατί ἐνδιαφέρονται νὰ μᾶς περιγράψουν σὰν ἱστορικοὶ τὸ ξεκίνημα τοῦ Μεσσία στὸ ἐπὶ γῆς ἔργο του καὶ τὴ στρατολόγηση τῶν συνεργατῶν του – ἀλλὰ γιατί στὸν τρόπο ποὺ δέχτηκαν οἱ τέσσερις ψαράδες τὴν πρόσκληση καὶ ἀνταποκρίθηκαν ἀμέσως σ’ αὐτὴν βλέπουν τὸ τυπικὸ παράδειγμα καὶ πρότυπο γιὰ τὸ πῶς πρέπει νὰ δέχεται ὁ ἄνθρωπος τὸ θεῖο κάλεσμα. Μὲ αὐτὸ τὸ πρίσμα βλέποντας τὴ διήγησή μας μποροῦμε νὰ σταματήσουμε στὰ ἀκόλουθα σημεῖα.

Πρῶτα-πρῶτα πρέπει νὰ προσέξουμε ὅτι τὸ προσκλητήριο ἀπευθύνεται στοὺς τέσσερις ὑποψηφίους ἀποστόλους τὴν ὥρα ἀκριβῶς ποὺ αὐτοὶ βρίσκονταν στὶς ἐργασίες τους. Αὐτὸ μπορεῖ νὰ μᾶς ὁδηγήσει στὴ σκέψη ὅτι δὲν χρειάζεται νὰ ἀπομακρυνθεῖ ὁ ἄνθρωπος ἀπὸ τὸν κόσμο καὶ τὴ ζωὴ γιὰ νὰ τὸν συναντήσει ὁ Θεός. Τέτοια φυγὴ διδάσκουν ὁρισμένα φιλοσοφικὰ συστήματα ποὺ εἶναι διαποτισμένα μὲ τὴν ἀντίληψη ὅτι ὁ κόσμος καὶ ἡ ὕλη εἶναι ἐκ φύσεως κακὰ στοιχεῖα καὶ ὅτι ὁ ἄνθρωπος γιὰ νὰ βρεῖ τὴ σωτηρία του πρέπει νὰ φύγει μακριὰ ἀπ’ αὐτά. Κατὰ τὴν Ἁγία Γραφή, ὁ κόσμος παρ’ ὅλη τὴ φθορὰ καὶ τὴν πτώση του στὸ κακὸ καὶ στὴν ἁμαρτία εἶναι ἔργο τοῦ Θεοῦ· κι ὁ Θεὸς μὲ δική του πρωτοβουλία συναντᾶ τὸν ἄνθρωπο μέσα σ’ αὐτὸν τὸν κόσμο, μέσα στὴν κοινωνία, μέσα στὴν ἐργασία γιὰ νὰ τοῦ προσφέρει τὴ σωτηρία.

Τὸ προσκλητήριο γιὰ ἄλλους ἤδη σήμανε, γιὰ ἄλλους θὰ σημάνει ὁπωσδήποτε κάποτε: Θὰ εἶναι ἕνα συναρπαστικὸ κήρυγμα; Θὰ εἶναι ἕνα συγκλονιστικὸ βίωμα; Θὰ εἶναι μία ξαφνικὴ ἀφύπνιση ἀπὸ τὸ λήθαργο τῆς ἀδιαφορίας; Θὰ εἶναι ἡ πρόσκληση τοῦ ἱερέα; Θὰ εἶναι κάτι ἄλλο; Ὁ Θεὸς γνωρίζει πολλοὺς τρόπους γιὰ νὰ ἐπικοινωνεῖ μὲ τὸ πλάσμα του καὶ νὰ τὸ σώζει. Ἂς μὴν ξεχνοῦμε ὅτι ὁ Χριστιανισμὸς δὲν εἶναι τὸ ἀποκορύφωμα τῆς προσπάθειας τοῦ ἀνθρώπινου πνεύματος νὰ βρεῖ τὸν Θεό, ἀλλὰ εἶναι ἡ φανέρωση τῶν ἐνεργειῶν ποὺ κάνει ὁ Θεὸς μέσα στὴν ἱστορία γιὰ νὰ συναντήσει καὶ νὰ λυτρώσει τὸν ἄνθρωπο καὶ ποὺ ἡ σπουδαιότερη τῶν ὁποίων εἶναι ἡ σάρκωση, ἡ σταύρωση καὶ ἡ ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ.

Ἕνα δεύτερο σημεῖο ποὺ θέλει νὰ τονίσει ἡ διήγηση εἶναι ἡ ἐμπιστοσύνη στὸ πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ καὶ ἡ προθυμία ὑπακοῆς στὰ λόγια του. Ἀποτέλεσμα τῆς ἐμπιστοσύνης καὶ προθυμίας τῶν τεσσάρων προσώπων τῆς διηγήσεώς μας ὑπῆρξε ἡ θαυματουργικὴ ἁλιεία. Τὸ θαῦμα βέβαια αὐτὸ δὲν τὸ κάνει ὁ Χριστὸς γιὰ νὰ ἐντυπωσιάσει τοὺς ἁπλοὺς ἀνθρώπους στὴ λίμνη Γεννησαρέτ, ἀλλὰ γιὰ νὰ δείξει προκαταβολικὰ πόσους καρποὺς θὰ ἀποφέρει ἡ ὑπακοή τους στὸ πρόσταγμά του καὶ ἡ ὁλοπρόθυμη ἀφοσίωσή τους σ’ αὐτό. Πραγματικά, ἡ ἁλιεία τῆς οἰκουμένης ἀπὸ τοὺς μαθητὲς τοῦ Χριστοῦ ἀργότερα δὲν ὑπῆρξε λιγότερο ἐκπληκτικὴ καὶ θαυματουργική. Γιατί δὲν κοπίασαν μόνοι τους ἀλλὰ μὲ συμπαραστάτη τὸν Χριστὸ καὶ καθοδηγητὴ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα.

Ἕνα τρίτο σημεῖο ποὺ δὲν πρέπει νὰ διαφύγει τῆς προσοχῆς μας εἶναι ἡ ὁμολογία τοῦ Πέτρου ὅτι εἶναι «ἀνὴρ ἁμαρτωλός». Τὸ θάμβος τῆς παρουσίας τοῦ Χριστοῦ καὶ τοῦ θαύματός του τὸν ὁδηγεῖ στὴ συναίσθηση τῆς μηδαμινότητας καὶ τῆς γύμνιας του. Νὰ τὸ πρῶτο βῆμα γι’ νὰ συναντήσει κανεὶς τὸν Θεό. Ἡ ὑψηλὴ ἰδέα ποὺ ἔχουμε γιὰ τὸν ἑαυτό μας, ἡ οἴηση, δημιουργεῖ ἕνα τεῖχος ποὺ ἐμποδίζει τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ νὰ μᾶς ἀγγίσει. Ἡ συναίσθηση τῆς ἁμαρτωλότητας κάνει πιὸ ἐπιτακτικὴ τὴν ἀνάγκη τῆς παρουσίας καὶ ἐνέργειας τῆς χάρης τοῦ Θεοῦ.

Ἕνα μήνυμα ἀφυπνίσεως μᾶς ἀπευθύνει ἡ σημερινὴ διήγηση. Νὰ συνειδητοποιήσουμε τὴν ἁμαρτωλότητά μας, νὰ δεχτοῦμε μὲ ἐμπιστοσύνη τὸ θεῖο κάλεσμα, νὰ ἀκολουθήσουμε ἀμέσως τὸν Χριστό, ὁπουδήποτε κι ἂν βρισκόμαστε, μέσα στὴ ζωή, μέσα στὴν ἐκτέλεση τοῦ καθήκοντος καὶ τῆς ἐργασίας μας. Καὶ τὸ θαῦμα θὰ ἀκολουθήσει ἀμέσως· ἂς μὴν περιμένουμε νὰ προηγηθεῖ γιὰ νὰ πεισθοῦμε.

3.

Κυριακή Α΄ Λουκά: Η θαυμαστή αλιεία [Λουκ. ε΄ 1-11]

του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου, δασκάλου

     ΘΑΥΜΑΤΑ: Αν οι άνθρωποι ζούσαν με την αγνότητα του παραδείσου, δε θα περίμεναν από το Θεό ν’ αναστήσει νεκρούς, να πολλαπλασιάσει άρτους ή να γεμίσει δίχτυα με ψάρια, για να αναφωνήσουν: «θαύμα!» Θα το έλεγαν αυτό πάντα και για κάθε πλάσμα του Θεού.

Όμως οι άνθρωποι συνηθίζοντας την αμαρτία, κάθε θαύμα που κάνει ο Θεός, τους φαίνεται κοινοτυπία. Όμως, ο Θεός με την ευσπλαχνία Του προς τον άρρωστο άνθρωπο τού δίνει ένα ακόμα θαύμα, για να τον ξυπνήσει από τη ψυχοφθόρα συνήθεια να μη βλέπει κάτι υπερφυσικό στα θαύματα. Με κάθε θαύμα μας θυμίζει πως παρακολουθεί τον κόσμο, τον κυβερνά με την παντοδυναμία και τη σοφία Του και πως οι άνθρωποι δεν μπορούν χωρίς Εκείνον να κάνουν τίποτα. Καμιά προσπάθεια δεν μπορεί να ευοδοθεί χωρίς θεία επιστασία. Κάθε ανθρώπινη σοφία ενάντια του Νόμου του Θεού, είναι αδύνατο να προσφέρει έστω “κόκκο σινάπεως”.

Ακόμα κι αν φαίνεται πως κάνει καλό, δεν είναι η ανθρώπινη σοφία που το πραγματοποιεί, αλλά το έλεος του Θεού που, δεν εγκαταλείπει ακόμα και τον σκληρότερο από τους εχθρούς Του. Ο Θεός αγαπά περιμένοντας τη μετάνοια [«πάντας ανθρώπους σωθήναι και εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν» (Α’ Τιμ. Β’ 4)].

Υποταγμένος από τη συνήθεια, ο άνθρωπος πιστεύει πως μπορεί να κάνει σπουδαία πράγματα χωρίς τη βοήθεια του Θεού. Νομίζει πως μπορεί να γίνει καλός, πλούσιος, σοφός, διάσημος μόνο με τις δικές του προσπάθειες. Εκείνος, αντίθετα, που πιστεύει πως ο κόσμος ο ίδιος είναι ένα θαύμα του Θεού, ερευνά πάντα τους τρόπους της θείας πρόνοιας, παρατηρώντας με δέος την άπειρη σειρά των θαυμάτων. Ο άνθρωπος κάνει σκέψεις, λέει λόγια, πράττει έργα· ο Θεός είτε τα υιοθετεί είτε όχι. Όταν οι «οικοδομούντες» οικοδομούν στο όνομα του Θεού, θα φτιάξουν παλάτι, ακόμα κι αν τα χέρια τους είναι αδύνατα και τα υλικά τους φτωχά. Αν όμως οι οικοδομούντες χτίζουν στο δικό τους όνομα, αδιαφορώντας για το Θεό, το έργο τους θα πέσει εκκωφαντικά, όπως ο πύργος της Βαβέλ. Ο Πύργος εκείνος δεν είναι το μοναδικό κτίσμα στην ιστορία που κατέπεσε. Υπήρξαν πολλοί άλλοι πύργοι, που οικοδομήθηκαν από εγκόσμιους κυβερνήτες, στην επιθυμία τους να μαζέψουν όλα τα έθνη κάτω από μια οροφή, τη δική τους, κάτω από ένα σκήπτρο, το δικό τους.

Πύργοι πλούτου, δόξας, μεγαλείου που οικοδόμησαν ιδιώτες, με την επιθυμία να κυβερνήσουν τα πλάσματα του Θεού, να γίνουν δηλαδή μικροί θεοί, σκορπίστηκαν κι έγιναν καπνός. Βασιλείες που δημιούργησε η ανθρώπινη ματαιότητα, διαλύθηκαν σαν τέφρα. Τα βασιλικά παλάτια πολεμίων της Εκκλησίας έγιναν στάχτη. Τα χριστιανικά σπήλαια κι οι κατακόμβες όμως παραμένουν άσειστα. Τα παλάτια κι οι πόλεις καταστρέφονται, οι καλύβες του Θεού όμως παραμένουν όρθιες. Τα θαύματα του Κυρίου δεν είναι θαυμαστές και υπερφυσικές ενέργειες με σκοπό να «θαμπώσουν» τον άνθρωπο και να τον υποτάξουν σ’ Αυτόν. Τέτοια «θαύματα» επιτρέπει ο Θεός να κάνει ο διάβολος, προκειμένου να έρχεται στην επιφάνεια η γνησιότητα ή όχι της διάθεσης του ανθρώπου. Ο Κύριος έκανε θαύματα ως επιβεβαίωση της διδασκαλίας Του. Τα θαύματα αποτελούν στοιχείο αυτής της διδασκαλίας Του, φανερώνοντας το περιεχόμενο της βασιλείας του Θεού. Παράθυρα στη Βασιλεία Του είναι. Το σημερινό ευαγγέλιο μας διδάσκει πως οι προσπάθειες των ανθρώπων είναι μάταιες, αν ο Θεός δεν βοηθήσει. Οι απόστολοι του Χριστού ψάρευαν, μα δεν έπιαναν τίποτα. Όταν ο Χριστός όμως τους είπε να ξαναρίξουν τα δίχτυα στη θάλασσα, έπιαναν τόσα ψάρια, ώστε τα δίχτυα δεν άντεχαν το βάρος τους και σκίζονταν.

ΠΙΣΤΗ, ΥΠΑΚΟΗ, ΚΑΠΟΦΟΡΙΑ: Ο Κύριος, στη σημερινή ευαγγελική περικοπή, ζήτησε από τους ψαράδες να ρίξουν τα δίχτυα τους, διότι μέσα από το θαύμα που θα ακολουθούσε ήθελε να διδάξει μεγάλες αλήθειες σ΄αυτούς, που σε λίγο θα καλούσε να σαγηνεύουν στα πνευματικά τους δίχτυα την οικουμένη.
Το θαύμα, τύπος της πνευματικής αλιείας τους, έπρεπε να το θυμούνται οι Απόστολοι του Κυρίου όταν, αργότερα, στο έργο τους θα συναντούσαν δυσκολίες και απογοητεύσεις, συναισθανόμενοι ότι στην πνευματική τους διακονία άδεια θα ήταν τα δίχτυα χωρίς την ευλογία Του, γεμάτα όταν τα ευλογούσε ο Χριστός. Έπρεπε ακόμη να καταλάβουν οι μαθητές ότι για καρποφορία έργων, θα έπρεπε να έχουν υπακοή στα προστάγματα του Κυρίου. Και να μην υπολογίζουν κόπο και θυσίες. Η περικοπή αποτελεί ακόμη υπόδειγμα πίστης απέναντι στο Χριστό. Πίστη δεν είναι απλά μια παραδοχή ύπαρξης του Θεού. Τέτοια πίστη έχουν και οι δαίμονες. Πίστη είναι η εμπιστοσύνη στον Άγιο Τριαδικό Θεό η οποία ενεργοποιεί τον άνθρωπο αναλόγως [Α. Νικόλαος Βελιμίροβιτς]. ‘Ετσι, η ζωσα πίστη οδηγεί στα ανάλογα έργα, που συνδέονται άμεσα με την υπακοή του ανθρώπου στο θείο θέλημα. Τέτοια εμπιστοσύνη και υπακοή έδειξε ο Πέτρος στον Κύριο, απαντώντας Του: “επειδή το λες εσύ, θα ρίξω το δίχτυ”. Έτσι έγινε η θαυμαστή αλιεία και αξιώθηκε ο Πέτρος να ακούσει το “από του νυν ανθρώπους έση ζωγρών”, που δείχνει ότι ο Κύριος τον εμπιστεύτηκε καθιστώντας τον μαθητή και Απόστολό Του! Η εμπιστοσύνη είναι άνοιγμα της ψυχής για να εισρεύσει η χάρη του Αγίου Πνεύματος, η “νεύσις” που λέει ο Άγιος Γρηγόριος Θεολόγος, το “ναι” του ανθρώπου στο Θεό, που οδηγεί στη θέωση. Όμως χρειάζεται διάκριση για να δούμε το πρόσωπο στο οποίο κάνουμε υπακοή. Διότι υπακοή που μας απομακρύνει από Εκείνον, είναι κακή υπακοή. Κακή υπακοή έκανε η Εύα στο διάβολο και ο Αδάμ στην Εύα και επήλθε η πτώση και ο θάνατος! Τετοια υπακοή κάνουν ακόμη πλανεμένοι και αιρετικοί σε “φωτισμένους” αρχηγούς και μένουν έξω του “νυμφώνος”. Συνεπώς, μακάριος ο ευρών απλανή οδηγό, άνθρωπο πνευματικό, που πρώτα “θεραπεύτηκε ο ίδιος από τα πάθη, βρίσκεται στη θέωση ή τουλάχιστον στην κατάσταση του φωτισμού, έχει την αδιάλειπτη καρδιακή προσευχή και έχει πάνω του αισθητή την παρουσία του Αγίου Πνεύματος” [Νικόλαος Βελιμίροβιτς]. Σε τέτοιο πνευματικό, φίλο του Κυρίου, αν κανεί υπακοή, και δι’ αυτού στο Θεό, θα δει θαυμαστά στη ζωή του, και προπάντων το θαύμα της θεραπείας της ύπαρξής του, την κάθαρση, δηλαδή, το φωτισμό και τη θέωση, το “καθ’ ομοίωσιν”, τελικό, εφικτό στόχο ζωής του ανθρώπου. Χωρίς πίστη, ο άνθρωπος μένει μόνος στη γη, έρμαιο περιστάσεων και πειρασμών, ενώ δεν έχει πυξίδα-προσαντολισμό στη ζωή του, μα ούτε και άγκυρα-στήριγμα. Πίστη είναι η βεβαιότητα ότι ο Χριστός είναι ο Θεάνθρωπος Σωτήρας μας, ο φίλος και αδελφός μας. Χωρίς πάλι απλότητα καρδιάς ούτε η πίστη μπορεί να εδραιωθεί ούτε το θαύμα στη ζωή μας να γίνει. Αν αμφιβάλλουμε και να διερωτόμαστε για τα μυστήρια του Θεού, αν προσπαθούμε με δικά μας μέτρα να κρίνουμε το θέλημά Του, αν αμφιβάλλουμε ότι είναι δίπλα μας και ότι μπορεί να πραγματοποιήσει το θαύμα στη ζωή μας, τότε τίποτα δεν μπορεί να γίνει. Η πίστη οδηγεί στην υπακοή στο θέλημα του Θεού, γιατί τότε γίνεται με προθυμία, χωρίς καταναγκασμό και φόβο, αλλά με ζέση ψυχής, χαρά, αγωνιστική διάθεση.

   ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑ: Όταν είδε ο Πέτρος το πρωτοφανές πλήθος ψαριών, αντί να πανηγυρίσει, παρακάλεσε τον Κύριο να φύγει από το πλοίο του. Ο άδολος ψαράς νιώθει συγκλονισμό. Κατάλαβε μέσα στην ευλογία του θαύματος ότι έχει μπροστά του ένα μοναδικό διδάσκαλο που έχει θεία δύναμη. Αισθανόμενος το μεγαλείο Του δεν αντέχει να ατενίσει το θεϊκό Του πρόσωπο, αλλά πέφτει συντετριμμένος και Τον προσκυνά. Αισθάνεται ανάξιος της παρουσίας Του, αισθάνεται την αγιότητά Του και τη δική του μικρότητα και αμαρτωλότητα. Είναι βίωμα που το νιώθουν οι πιστοί σε στιγμές που αισθανόνται το Θεό ολοζώντανο στη ζωή τους και αφυπνίζεται η συναίσθηση της αμαρτωλότητας. Συνέχει τότε φόβος Θεού. Φοβάται ο πιστός την παρουσία του Θεού, αλλά ταυτόχρονα την ποθεί. Αισθάνεται πόσο αμαρτωλός είναι και ότι δεν αξίζει τις ευλογίες του Κυρίου. Όμως όσο αναγνωρίζουμε την αμαρτωλότητά μας, τόσο ελκύουμε το έλεος και την αγάπη Του. Την αίσθηση της αμαρτωλότητας ο Κύριος την εκτιμά περισσότερο από τους τυπικούς ύμνους δοξολογίας κι ευχαριστίας. Η αυτογνωσία οδηγεί στη μετάνοια, η μετάνοια οδηγεί στο Χριστό κι ο Χριστός πραγματοποιεί την αναγέννηση. Το περιστατικό συγκλόνισε τον Σίμωνα. Όταν άκουγε το σοφό δάσκαλο να διδάσκει, τον ονόμασε «Διδάσκαλο». Τώρα όμως που είδε το θαυμαστό έργο Του, τον ομολόγησε «Κύριο». Πόσο πιο δυνατά μιλάνε τα έργα από τα λόγια!

ΑΚΟΛΟΥΘΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΚΥΡΙΟ:  Οι μελλοντικοί Μαθητές εγκατέλειψαν τα πλοιάρια. Ας τα παίρναν άλλοι κι ας τα έκαναν ό,τι ήθελαν! Ο Πέτρος άφησε σπίτι και σύζυγο. Ο Ιάκωβος κι ο Ιωάννης άφησαν σπίτι και πατέρα. Κι όλοι Τον ακολούθησαν. Εκείνος που στολίζει τα κρίνα του αγρού και τα κάνει πιο θαυμαστά κι από το βασιλιά Σολομώντα, ο ίδιος θα φροντίσει και για το δικό τους ντύσιμο. Η τροφή και το ντύσιμο είναι οι ελάχιστες φροντίδες. Ο Κύριος τους καλεί στο μέγιστο: στη βασιλεία του Θεού. Όταν μπορεί να τους δώσει το μέγιστο, είναι δυνατό να μην μπορέσει να τους δώσει το ελάχιστο; Ο, Απόστολος πια, Πέτρος έγραψε αργότερα: «πάσαν την μέριμναν υμών επιρρίψαντες επ’ αυτόν, ότι αυτώ μέλλει περί υμών» (Α Πέτρ. ε’ 7).

   ΠΑΡΑΒΟΛΙΚΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ: Το περιστατικό έχει και βαθύτερο νόημα. Το πλοίο σημαίνει το σώμα. Τα σχισμένα δίχτυα σημαίνουν το παλιό πνεύμα του ανθρώπου. Τα βάθη της θάλασσας σημαίνουν το βάθος της ανθρώπινης ψυχής. Όταν ο Κύριος κατοικεί σ’ έναν ταπεινό άνθρωπο, τότε εκείνος απομακρύνεται από την ακτή του υλικού κόσμου και πηγαίνει στα πνευματικά βάθη. Εκεί ο Κύριος του αποκαλύπτει τα πλούτη των δωρεών Του, για τις οποίες αγωνιζόταν μάταια. Οι δωρεές είναι τόσο μεγάλες, ώστε το παλιό πνεύμα δεν τις αντέχει και σχίζεται, όπως τα δίχτυα. Έτσι, ο έχων αγαθή προαίρεση άνθρωπος, όταν προχωρεί στα βαθιά, εγκαταλείπει το σώμα με τα πάθη του και κάθε κοσμικό δεσμό. Εγκαταλείπει όχι μόνο το σώμα και τους δεσμούς του, αλλά και το παλιό πνεύμα με όλες τις ιδέες του. Και τότε ακολουθεί Εκείνον που ντύνει όσους καλεί με το νέο ένδυμα της σωτηρίας.

“ΜΗ ΦΟΒΟΥ. ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΕΣΗ ΖΩΓΡΩΝ”: Η φράση του Κυρίου σημαίνει πως απόστολοι, επίσκοποι, απλοί κληρικοί, όλοι οι χριστιανοί, που ο Θεός τους προίκισε με χαρίσματά Του, πρέπει να εργαστούν με αγάπη για να ψαρέψουν, να σώσουν, όσους περισσότερους ανθρώπους μπορούν, με τη βοήθεια των χαρισμάτων τους. Κανένας όμως δεν πρέπει να υπερηφανευτεί για τα χαρίσματα του Θεού ή να τα κρύψει από τους ανθρώπους και να τα θάψει. Άρα το «μη φοβού» προς τον Πέτρο ισχύει για τον κάθε πνευματικό ηγούμενο και κατ’ επέκταση τον κάθε ηγέτη ενός λαού, που χρειάζεται φροντίδα και προστασία από εχθρικές  πνευματικές ή κοσμικές δυνάμεις. Στο ιστορικό γίγνεσθαι, υπήρξαν φωτισμένοι άνθρωποι που προσπάθησαν να ηγηθούν επωφελώς, υπέρ του λαού τους. Ανάμεσά τους καταγράφονται μάρτυρες και ήρωες. Σήμερα όμως; Ο Χριστός θυσιάστηκε για τη σωτηρία µας και μας ζητά να κάνουµε αγώνα, για τον εαυτό µας. Να απαλλαγούµε από πάθη και ατέλειες κι όχι να διαδίδουµε το όνοµά Του ιδιοτελώς. Πιστοί αγωνιζόµενοι τον καλό αγώνα, µε πνευματικότητα, δοξάζοντες τον Κύριο, από τον οποίο ζητούμε να φωτίζει τους πνευματικούς και πολιτικούς μας ηγέτες.

ΕΠΑΝΑΓΑΓΕ ΕΙΣ ΤΟ ΒΑΘΟΣ: Αυτό συνέστησε ο Ιησούς στον Πέτρο και  επαναλαμβάνει σε μας. Ο Πέτρος υπάκουσε και έσωσε, εκτός από τον εαυτό του την ανθρωπότητα. «Επανάγαγε εις βάθος» μας προτρέπει σήμερα ο Ιησούς. Να προχωρήσουμε στο βάθος της διδασκαλίας Του. Εκεί στο βάθος θα δούμε καθαρά την παρουσία και την ευλογία Του. Εκεί στο «βάθος» της αυτογνωσίας θα διακρίνουμε δυνατότητες και αδυναμίες μας. Όταν επιτρέψουμε να δράσει η θεία χάρη τότε το αποτέλεσμα θα είναι θαυμαστό. Ας αποδεχτούμε τη συγκατάβαση του Θεού. Ας υποκλιθούμε στη χάρη Του, όπως σήμερα οι Απόστολοι. Ιδιαίτερα όμως ας τους μιμηθούμε στην απόφαση που πήραν: «αφέντες άπαντα, ηκολούθησαν αυτώ». Ας βιαστούμε να μιμηθούμε την υπακοή τους. Η νύχτα της επίγειας διαδρομής τελειώνει, οι κόποι της νύχτας μάταιοι, τα δίχτυα μας άδεια, οι καρδιές μας έμπλεες κακότητας, οι ψυχές μας κενές, στερούμενες την παραμυθία του Θεού.

4.

Μπροστά στις ευλογίες του Θεού

 

«Ἔξελθε ἀπ᾿ ἐμοῦ, ὅτι ἀνὴρ ἁμαρτωλός εἰμι, Κύριε»

Ἀπὸ σήμερα, τελευταία Κυριακὴ τοῦ Σεπτεμβρίου, μέχρι σχεδὸν τὰ Χριστούγεννα ἀναγινώσκονται στὴν ἐκκλησία περικοπὲς ἀπὸ τὸ κατὰ Λουκᾶν Εὐαγγέλιο. Σήμερα ἀκούσαμε τὴ θαυμαστὴ ἁλιεία καὶ τὴν κλήση τῶν πρώτων μαθητῶν, ποὺ ἦ­ταν ψαράδες.

 

Μὲ τὶς ὁδηγίες τοῦ Κυρίου ἔπιασαν ἀνέλπιστα – μέρα μεσημέρι! – πρω­τοφανὲς πλῆθος ψαριῶν. Τότε ὁ Πέτρος ἀντέδρασε μὲ τρόπο παράδοξο. Ἔ­πεσε στὰ γόνατα τοῦ Κυρίου καὶ Τοῦ εἶπε: «Ἔξελθε ἀπ᾿ ἐμοῦ, ὅτι ἀνὴρ ἁμαρτωλός εἰ­μι, Κύριε»· βγὲς ἀπὸ τὸ πλοῖο μου, διότι εἶμαι ἄνθρωπος ἁμαρτωλός, Κύριε. Ἀ­προσδόκητη πράγματι στάση! Γι᾿ αὐτὸ ἀξίζει νὰ ἐπιμείνουμε καὶ νὰ δοῦμε τί σημαίνει αὐτὸς ὁ λόγος τοῦ Πέτρου καὶ πῶς μπορεῖ νὰ ἐφαρμοσθεῖ στὴ δική μας ζωή.

1. Βαθιὰ συναίσθηση ἁμαρτωλότητος

Μόλις εἶδε τὸ θαῦμα ὁ Πέτρος, δὲν εἶπε: «Σ᾿ εὐχαριστῶ, Κύριε. Νὰ ἔρχεσαι συχνὰ νὰ εὐλογεῖς τὰ δίχτυα μου, γιὰ νὰ πιάνω πολλὰ ψάρια καὶ νὰ μὴν κοπιάζω μάταια». Οὔτε σκέφθηκε: «Ἐπειδὴ εἶμαι εὐσεβής, γι᾿ αὐτὸ μὲ ἀντάμειψε ὁ Θεός». Ἀλλὰ τί εἶπε; «Ἔξελθε ἀπ᾿ ἐμοῦ, ὅτι ἀνὴρ ἁμαρτωλός εἰμι, Κύριε».

Διώχνει τὸν Κύριο ὁ Πέτρος; Ὁπωσδήποτε ὄχι, ἐφόσον ἀμέσως μετὰ Τὸν ἀκολουθεῖ γιὰ πάντα. Τὸ «ἔξελθε ἀπ᾿ ἐμοῦ» ποὺ λέει, σημαίνει: Δὲν εἶμαι ἄξιος νὰ Σὲ ἔχω στὸ πλοιάριό μου. Γιατί; «Ὅτι ἀνὴρ ἁμαρτωλός εἰμι, Κύριε». Διότι εἶμαι ἁμαρτωλός, δὲν ἀξίζω εὐεργεσίες ἀλλὰ τιμωρίες.

Ὁ λόγος αὐτὸς τοῦ Πέτρου δείχνει πολὺ μεγάλη ἀρετή – νὰ ὁμολογεῖ καν­εὶς τὴν ἁμαρτωλότητά του τὴ στιγμὴ τῆς εὐτυχίας του! Νὰ συντρίβεται ὅταν τὸν εὐλογεῖ ὁ Θεός! Τὰ λόγια αὐτὰ εἶναι λόγια ἀνθρώπου ποὺ ἔχει ζωντανὴ εὐσέβεια καὶ βαθιὰ συναίσθηση ἁμαρτωλότητος, ποὺ ἀγαπᾶ καὶ εὐλαβεῖται τὸν Θεό, ποὺ πραγματικὰ ταπεινώθηκε ἀ­πέναντι στὸ Θεὸ καὶ δὲν ζεῖ πλέον γιὰ τὸν ἑαυτό του ἀλλὰ γιὰ Ἐκεῖνον. Φανερώνουν ἄνθρωπο ποὺ ζεῖ τὴ μετάνοια καὶ ἔχει ἀληθινὴ ταπείνωση καὶ αὐτογνωσία.

Ὁ λόγος αὐτὸς τοῦ Πέτρου ἀποτελεῖ φρόνημα καὶ ὅλων τῶν Ἁγίων, οἱ ὁποῖοι σὲ κάθε εὐεργεσία τοῦ Θεοῦ ταπεινώνον­ται πιὸ πολύ, ἀναγνωρίζουν σταθερὰ τὴ δική τους ἀναξιότητα ἀφενός, καὶ τὸ θαυμαστὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ ἀφετέρου· καὶ γι᾿ αὐτὸ γίνονται ἄξιοι ὅλο καὶ μεγαλύτερων εὐεργεσιῶν, κάτι ἀσφαλῶς ποὺ ὀφείλουμε νὰ κάνουμε καὶ ἐμεῖς· ὅλοι μας· ὁ καθένας μας.

2. Νὰ ἀγαπήσουμε εἰλικρινὰ τὸν Κύριο

Πῶς λοιπὸν μποροῦμε νὰ μιμηθοῦμε τὸν ἀπόστολο Πέτρο; Νὰ νιώθουμε βαθιὰ καὶ ἐμεῖς καὶ νὰ λέμε: «Ἔξελθε ἀπ᾿ ἐμοῦ…». Δὲν εἶμαι ἄξιος τῶν εὐεργεσιῶν Σου. Εἶμαι ἁμαρτωλός! Πρωτίστως σὲ κάθε εὐεργεσία τοῦ Θεοῦ νὰ προσπαθοῦμε νὰ εὐχαριστοῦμε ταπεινὰ τὸν Θεό, νὰ ὁμολογοῦμε ὅτι εἴμαστε ἁμαρτωλοὶ καὶ δὲν ἀξίζουμε τὰ δῶρα Του, τὰ ὁποῖα μᾶς δίνει ἐπειδὴ εἶναι πολυεύσπλαχνος καὶ ἐλεήμων.

Τὸ σημαντικότερο ὅμως εἶναι νὰ ζοῦμε σωστὰ τὴ χριστιανικὴ ζωή. Διότι ἡ χριστιανικὴ ζωὴ δὲν εἶναι ἁπλῶς τὸ νὰ τηροῦμε κάποια ἐξωτερικὰ καθήκοντα – νὰ ἀνάβουμε τὸ κερί μας στὴν ἐκκλησία, νὰ κάνουμε καμιὰ ἐλεημοσύνη, νὰ λέμε τὶς ἁμαρτίες μας στὸν ἱερέα… – μὲ ἀντάλλαγμα νὰ μᾶς προστατεύει ὁ Θεός.

Ἀληθινὴ χριστιανικὴ ζωὴ δὲν εἶναι νὰ θέλουμε τὸν Θεὸ ὑπηρέτη τῆς ἐγωι­στικῆς εὐτυχίας μας, ἀλλὰ πραγματικὸ Κύριο τῆς ζωῆς μας. Νὰ Τοῦ δώσουμε τὴν καρδιά μας. Νὰ Τὸν ἀγαπήσουμε. Νὰ ταπεινωθοῦμε ἀπέναντί Του κάνον­τας ὑπακοὴ στὸ θέλημά Του, ἐφαρμόζοντας τὶς ἐντολές Του, ὄχι ἐξωτερικὰ ἀλλὰ μὲ συμμετοχὴ τοῦ ἐσωτερικοῦ μας κόσμου.

Ἀληθινὴ χριστιανικὴ ζωὴ εἶναι ἡ εἰλικρινὴς ἀναζήτηση τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ ζων­τανὴ γνωριμία μαζί Του· γνωριμία ἡ ὁποία συνεχῶς θὰ μᾶς ἐκπλήσσει καὶ θὰ μᾶς συγκλονίζει: θὰ γνωρίζουμε ὅλο καὶ περισσότερο τὴν ἀγάπη καὶ τὴ μεγαλειότητα τοῦ Θεοῦ καὶ τὴ δική μας ἁμαρτωλότητα. Ἂν ζοῦμε ἔτσι τὴ χριστιανικὴ ζωή, τότε κάθε φορὰ ποὺ θὰ νιώθουμε τὴν εὐλογία καὶ ἐπίσκεψη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωή μας, θὰ μποροῦμε νὰ λέμε κι ἐμεῖς μαζὶ μὲ τὸν ἀπόστολο Πέτρο γεμάτοι εὐγνωμοσύνη καὶ συντριβή: «Ἔξ­ελθε ἀπ᾿ ἐμοῦ, ὅτι ἀνὴρ ἁμαρτωλός εἰμι, Κύριε».

***

Τὰ δίχτυα ἦταν κατάφορτα ἀπὸ ψάρια, πρώτη φορὰ τόσα πολλά. Ἂν τὰ πουλοῦσαν, θὰ εἶχαν ἕνα πολὺ καλὸ εἰσόδημα. Ὅμως οἱ ἁπλοὶ ψαράδες τῆς Γεννησαρὲτ δὲν ἔριξαν βλέμμα πλεονεξίας στὰ δίχτυα, ἀλλὰ μὲ τὰ ἀνοιχτὰ μάτια τῆς καθαρῆς ψυχῆς τους ἀντιλήφθηκαν τὴν ἐπίσκεψη τοῦ Θεοῦ στὴν καθημερινότητά τους. Καὶ αὐτὸ ἄλλαξε τὴ ζωή τους. Ἂς σταματήσουμε λοιπὸν νὰ ἀγαπᾶμε τὸν Θεὸ γιὰ τὰ δῶρα ποὺ μᾶς δίνει, καὶ ἂς προσπαθήσουμε νὰ γνωρίσουμε τὸν ἴδιο τὸν Θεὸ καὶ νὰ Τὸν ἀγαπήσουμε. Ἂς γίνει ὁ Θεὸς τὸ μόνο ἀγαθό μας, ὄντως ὁ Κύριός μας, ὁ Σωτήρας καὶ Λυτρωτής μας καὶ ἡ μόνη χαρά μας στὴν ἀτελεύτητη αἰωνιότητα.

 

Ορθόδοξο Περιοδικό “Ο ΣΩΤΗΡ”

5.

Κυριακή Αʼ Λουκά: Η μεγάλη ψαριά (Αγ. Νικόλαος Βελιμίροβιτς)

Δοτήρας κάθε αγαθού είναι ο Κύριος. Κι όλα τα δώρα του Θεού είναι τέλεια. Έχουν τέτοια τελειότητα, που κάνουν τους ανθρώπους να θαυμάζουν. Το θαύμα δεν είναι τίποτ’ άλλο, παρά ένα δώρο του Θεού, αξιοθαύμαστο. Οι άνθρωποι θαυμάζουν τα δώρα του Θεού, λόγω της τελειότητάς τους.
Αν οι άνθρωποι ζούσαν με την αγνότητα και την αναμαρτησία του παραδείσου, δε θα περίμεναν από το Θεό ν’ αναστήσει νεκρούς, να πολλαπλασιάσει τους άρτους ή να γεμίσει τα δίχτυα με ψάρια, για να πουν ύστερα: «Κοιτάξτε το θαύμα!» Θα το έλεγαν αυτό για κάθε πλάσμα του Θεού, κάθε στιγμή και με κάθε ανάσα της ζωής τους.

 

  Καθώς όμως οι άνθρωποι συνήθισαν στην αμαρτία, κάθε θαύμα από τ’ αναρίθμητα που κάνει ο Θεός στον κόσμο, έχει γίνει για τους ανθρώπους συνηθισμένο θέμα. Για να μη μείνουν τα θέματα αυτά όμως τελείως απαρατήρητα, για να μην υποβιβαστούν εντελώς, ο Θεός με την ευσπλαχνία Του προς τον άρρωστο άνθρωπο του δίνει ένα ακόμα θαύμα από τ’ αμέτρητα που του έχει δωρίσει, για να τον ξυπνήσει από τη σκοτεινή και ψυχοφθόρα συνή­θεια να μη βλέπει κάτι υπερφυσικό στα θαύματα.

Με κάθε θαύμα Του ο Θεός θέλει να θυμίσει στους ανθρώπους πρώτο, πως παρακολουθεί τον κόσμο, τον κυβερνά με την παντοδύναμη θέλησή Του και τη σοφία Του· δεύτερο, πως οι άνθρωποι δεν μπορούν χωρίς Εκείνον να κάνουν τίποτα. Καμιά προσπάθεια δεν μπορεί να ευοδοθεί χωρίς τη βοήθεια του Θεού. Καμιά συγκομιδή που έγινε χωρίς την ευλογία του Θεού δε φέρνει αποτέλεσμα. Κάθε ανθρώπινη σοφία που στρέφεται ενάντια στο Νόμο του Θεού, είναι αδύνατη να κάνει καλό από μόνη της ή να προσφέρει έστω κι ένα κόκκο σινάπεως. Ακόμα κι αν φαίνεται πως κάνει καλό για κάποιο διάστημα, δεν είναι η ανθρώπινη σοφία που το πραγματοποιεί, αλλά το έλεος του Θεού που, έστω για μια φορά, δεν εγκαταλείπει ακόμα και τον σκληρότερο από τους εχθρούς Του. Ο Θεός αγαπά τους ανθρώπους, δεν εκδικείται. Υπομένει τους ανθρώπους, περιμένει τη μετάνοιά τους. Θέλει «πάντας ανθρώπους σωθήναι και εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν» (Α’ Τιμ. β’ 4).

Υποταγμένος από συνήθεια σ’ αυτόν τον κόσμο, ο άνθρωπος πιστεύει μερικές φορές πως μπορεί να κάνει σπουδαία πράγματα χωρίς τη βοήθεια του Θεού, ακόμα κι αντίθετα στον ίδιο και στο Νόμο Του. Νομίζει ο υποταγμένος άνθρωπος πως μπορεί να γίνει καλός ή πλούσιος ή σοφός ή διάσημος μόνο με τις δικές του προσπάθειες. Αυτή η υποταγή του όμως πολύ σύντομα είτε τον οδηγεί στην απόγνωση, δίνοντάς του έτσι τη σοφία για να επιστρέψει με επίγνωση στο Θεό, είτε τον απομακρύνει, κυριευμένο από την αφόρητη αγωνία του κόσμου, ωσότου χάσει εντελώς την ανθρώπινη αξία του ή παραδοθεί κυριολεκτικά σα σκιά στα χέρια των αόρατων πονηρών δυνάμεων.

Εκείνος, αντίθετα, που πιστεύει πως ο κόσμος αυτός είναι ένα από τα θαύματα του Θεού, όπως κι ο ίδιος, ερευνά πάντα τους τρόπους της θείας πρόνοιας, παρατηρώντας με δέος την άπειρη σειρά των θαυμάτων. Τέτοιος άνθρωπος μπορεί να μιλήσει όπως ο απόστολος Παύλος: «Εγώ εφύτευσα, Απολλώ επότισεν, αλλ’ ο Θεός ηύξανεν· ώστε ούτε ο φυτεύων εστί τι ούτε ο ποτίζων, αλλ’ ο αυξάνων Θεός» (Α’ Κορ. γ’ 6-7). Κάποια ανάλογη σκέψη εκφράζεται με μια παροιμία που υπάρχει σε πολλούς λαούς: «Ο άνθρωπος προτείνει, μα ο Θεός ρυθμίζει».

Ο άνθρωπος προτείνει σχέδια, ο Θεός τ’ αποδέχεται ή τ’ απορρίπτει. Ο άνθρωπος κάνει σκέψεις, λέει λόγια και πράττει έργα· ο Θεός είτε τα υιοθετεί είτε όχι. Τί υιοθετεί ο Θεός; Αυτά που είναι δικά Του, που προέρχονται από Εκείνον. Ό,τι δεν είναι δικό Του, δεν προέρχεται από Εκείνον, το απορρίπτει. «Εάν μη Κύριος οικοδομήση οίκον, εις μάτην εκοπίασαν οι οικοδομούντες» (Ψαλμ. ρκστ’ 1). Όταν οι «οικοδομούντες» οικοδομούν στο όνομα του Θεού, θα φτιάξουν παλάτι, ακόμα κι αν τα χέρια τους είναι αδύνατα και τα υλικά τους φτωχά. Αν όμως οι οικοδομούντες χτίζουν στο δικό τους όνομα, αδιαφορώντας για το Θεό, το έργο των χεριών τους θα πέσει, όπως έγινε με τον πύργο της Βαβέλ.

Ο Πύργος της Βαβέλ δεν είναι το μοναδικό κτίσμα στην ιστορία που κατέπεσε. Υπήρχαν και πάρα πολλοί άλλοι πύργοι, που οικοδομήθηκαν από εγκόσμιους κυβερνήτες, στην επιθυμία τους να μαζέψουν όλα τα έθνη κάτω από μια οροφή – τη δική τους – και κάτω από ένα χέρι – το δικό τους. Πολλοί πύργοι πλούτου, δόξας και μεγαλείου που οικοδόμησαν ιδιώτες, με την επιθυμία να κυβερνήσουν τα πλάσματα του Θεού, το λαό του Θεού, να γίνουν δηλαδή μικροί θεοί, σκορπίστηκαν κι έγιναν καπνός. Οι πύργοι που έχτισαν όμως οι απόστολοι κι οι άγιοι, καθώς κι άλλοι θεάρεστοι άνθρωποι, δεν σκορπίστηκαν. Πολλές βασιλείες που δημιούργησε η ματαιότητα των ανθρώπων, έπεσαν και διαλύθηκαν σαν σκιά. 

Η αποστολική Εκκλησία όμως ζει ως σήμερα και θα στέκεται όρθια πάνω στους τάφους πολλών από τις σημερινές βασιλείες. Τα παλάτια του Ρωμαίου Καίσαρα, που πολέμησε την Εκκλησία, έγιναν στάχτη. Τα χριστιανικά σπήλαια κι οι κατακόμβες όμως παραμένουν μέχρι σήμερα. Εκατοντάδες βασιλιάδες κι αυτοκράτορες κυριάρχησαν στη Συρία, στην Παλαιστίνη και την Αίγυπτο. Τα μόνα που έχουν απομείνει από τα μαρμάρινα παλάτια τους είναι μερικές μαρμαρένιες πλάκες σε μουσεία. Τα μοναστήρια και τα ησυχαστήρια όμως που έχτισαν την ίδια εποχή άνθρωποι της προσευχής και ερημίτες μέσα σε χαράδρες και σε αμμουδερές ερήμους, στέκονται όρθια μέχρι σήμερα κι αναδίδουν την ευωδία των προσευχών και του θυμιάματος που ανεβαίνει στο Θεό εδώ και δεκαέξι ή δεκαεπτά αιώνες. Δεν υπάρχει δύναμη ικανή να κατεδαφίσει το έργο του Θεού. Τα ειδωλολατρικά παλάτια κι οι πόλεις καταστρέφονται, τα παραπήγματα του Θεού όμως παραμένουν όρθια. Αυτό που κρατά το δάχτυλο του Θεού στέκεται πιο σταθερά από εκείνο που κρατά ο Άτλας στους ώμους του.
***

«Όπως μη καυχήσηται πάσα σαρξ ενώπιον του Θεού» (Α’ Κορ. α’ 29). Η σάρκα είναι όπως το χορτάρι, που περιμένει να ολοκληρωθούν οι μέρες του κι έπειτα να ξεραθεί, να γίνει στάχτη. Είθε ο παντοδύναμος Κύριος να μας φυλάξει όλους από τη σκέψη πως είναι δυνατό να κάνουμε κάτι καλό χωρίς τη βοήθεια και την ευλογία Του. Είθε η σημερινή περικοπή του ευαγγελίου να λειτουργήσει σαν μια προειδοποίηση πως τέτοιες μάταιες σκέψεις δεν πρέπει ποτέ να γεννηθούν μέσα μας. Το σημερινό ευαγγέλιο μας διδάσκει πως οι προσπάθειες των ανθρώπων είναι μάταιες, αν ο Θεός δεν βοηθήσει. Οι απόστολοι του Χριστού ψάρευαν, μα δεν έπιαναν τίποτα. Όταν ο Χριστός όμως τους είπε να ξαναρίξουν τα δίχτυα στη θάλασσα, έπιαναν τόσα ψάρια, ώστε τα δίχτυα δεν άντεχαν το βάρος τους και σκίζονταν. Ας παρακολουθήσουμε τη διήγηση:

«Εγένετο δε εν τω τον όχλον επικείσθαι αυτώ του ακούειν τον λόγον του Θεού και αυτός ην εστώς παρά την λίμνην Γεννησαρέτ. και είδε δύο πλοία εστώτα παρά την λίμνην οι δε αλιείς αποβάντες απ’ αυτών απέπλυναν τα δίκτυα, εμβάς δε εις εν των πλοίων, ο ην του Σίμωνος, ηρώτησεν αυτόν από της γης επαναγαγείν ολίγον· και καθίσας εδίδασκεν εκ του πλοίου τους όχλους» (Λουκ. ε’ 1-3).

 

 Αυτό ήταν ένα από τα περιστατικά που γίνονταν όταν συνάζονταν μεγάλα πλήθη για ν’ ακούσουν το λόγο του Θεού από τα χείλη του Χριστού. Για να τον βλέπουν και να τον ακούν όλοι, δε θα μπορούσε να διαλέξει καλλίτερο τόπο από μια βάρκα. Στην παραλία υπήρχαν δύο πλοιάρια κι οι ψαράδες ασχολούνταν με το πλύσιμο των διχτυών. Τα πλοιάρια αυτά ήταν κλασσικά μικρά ψαροκάικα, σαν κι αυτά που χρησιμοποιούνται και σήμερα στη λίμνη Γεννησαρέτ. Το πλοιάριο όπου μπήκε ο Κύριος ανήκε στο Σίμωνα, τον μετέπειτα απόστολο Πέτρο. Ο Κύριος ζήτησε από το Σίμωνα ν’ απομακρύνει λίγο το πλοιάριο από την αμμουδιά κι έπειτα κάθισε εκεί κι άρχισε να διδάσκει τα πλήθη.

«Ως δε επαύσατο λαλών, είπε προς τον Σί­μωνα· επανάγαγε εις το βάθος και χαλάσατε τα δίκτυα υμών εις άγραν» (Λουκ. ε’ 4). 

 

Την ώρα που έμπαινε στο πλοιάριο ο Κύριος στόχευε σε πολλούς στόχους. Πρώτο, του ήταν πιο εύκολο να διδάσκει τους ανθρώπους από το πλοιάριο, να τους βοηθήσει και να θρέψει τις ψυχές τους με τη γλυκιά διδαχή Του. Δεύτερο, ήξερε πως οι ψαράδες ήταν στενοχωρημένοι κι απογοητευμένοι επειδή όλη τη νύχτα είχαν κοπιάσει και δεν έπιασαν ούτε ένα ψάρι. Έτσι ήθελε να τους παρηγορήσει με μια καλή ψαριά, να ικανοποιήσει τις σωματικές κι άλλες ανάγκες τους, γιατί ο Θεός φροντίζει και για το σώμα μας, όπως και για την ψυχή μας, είναι «ο διδούς τροφήν πάση σαρκί» (Ψαλμ. ρλε’ 25). Τρίτο, ο Κύριος ήθελε να ικανοποιήσει τις ψυχές των εκλεκτών Του, ενισχύοντας την πίστη τους σ’ Εκείνον, στην παντοδυναμία Του και στην απεριόριστη ευσπλαχνία Του. Τελευταίο, μα σπουδαιότερο, ο Κύριος ήθελε να κάνει ξεκάθαρο στους μαθητές Του, και μέσω αυτών σ’ όλους εμάς, πως μαζί μ’ Εκείνον και μέσω Εκείνου, όλα είναι δυνατά· πως όλοι οι κόποι των ανθρώπων χωρίς τη βοήθειά Του είναι τόσο μάταιοι, όσο άδεια ήταν και τα δίχτυα των ψαράδων που κόπιασαν όλη νύχτα και δεν έπιασαν ούτε ένα ψάρι. Ο Κύριος πέτυχε το πρώτο στόχο Του και τώρα προχωρούσε στο δεύτερο. Είπε λοιπόν στο Σίμωνα να πάει στα βαθιά και να ξαναρίξει τα δίχτυα.

«Και αποκριθείς ο Σίμων είπεν αυτώ· επιστάτα, δι’ όλης της νυκτός κοπιάσαντες ουδέν ελάβομεν· επί δε τω ρήματί σου χαλάσω το δίκτυον. και τούτο ποιήσαντες συνέκλεισαν πλήθος ιχθύων πολύ· διερρήγνυτο δε το δίκτυον αυτών. και κατένευσαν τοις μετόχοις τοις εν τω ετέρω πλοίω του ελθόντας συλλαβέσθαι αυτοίς· και ήλθον και έπλησαν αμφότερα τα πλοία, ώστε βυθίζεσθαι αυτά» (Λουκ. ε 5-7). 

 

Ο Σίμων δεν ήξερε ακόμα ποιός ήταν ο Χριστός. Τον ονόμασε «επιστάτη», δηλαδή «κύριο», του έδειξε σεβασμό δηλαδή, όπως έκαναν και πολλοί άλλοι. Βρισκόταν μακριά όμως από του να πιστέψει το Χριστό ως Υιό του Θεού και Κύριο. Στην αρχή παραπονέθηκε πως είχαν κοπιάσει όλη νύχτα και δεν έπιασαν ούτε ένα ψάρι, επειδή σεβόταν το Χριστό όμως ως καλό και σοφό δάσκαλο, ήθελε να τον υπακούσει και να ξαναρίξει τα δίχτυα.
Ο Θεός δεν ανταμείβει ποτέ τους κόπους των ανθρώπων τόσο πολύ, όσο ανταμείβει μια υπάκουη καρδιά. Η ολοπρόθυμη υπακοή του Πέτρου αποδείχτηκε πολύ μεγάλη, από το γεγονός ότι έθεσε αμέσως σε εφαρμογή τα λόγια του Χριστού, μ’ όλο που πρέπει να ήταν κατάκοπος και άυπνος, μούσκεμα και απογοητευμένος, μετά από μια νύχτα άκαρπης προσπάθειας. Γι’ αυτό και η υπακοή του ανταμείφθηκε αμέσως από το έλεος του Χριστού και την υπακοή των ψαριών, αφού Εκείνος που δημιούργησε τα ψάρια, τους έδωσε εντολή με το πνεύμα Του να συγκεντρωθούν και να γεμίσουν τα δίχτυα. Τα ψάρια δεν έχουν φωνή. Ο Κύριος όμως τους έδωσε εντολή με τη δική Του φωνή να πάνε στα δίχτυα, όπως με τη φωνή Του έδωσε εντολή στους ανέμους να σταματήσουν και στην ταραγμένη θάλασσα να γαληνέψει.
Τα ψάρια δεν άκουσαν τη φωνή του Κυρίου για να συναχτούν μέσα στα δίχτυα. Τά ‘φερε εκεί η δύναμή Του. Με το να μαζευτούν στα δίχτυα τόσο πολλά ψάρια, ο Κύριος αντάμειψε πλούσια την ολονύκτια προσπάθεια των ψαράδων, εξανέμισε τις ανησυχίες τους και κάλυψε τις σωματικές ανάγκες τους. Έτσι την ίδια μέρα πέτυχε και το δεύτερο στόχο Του.
Σαν είδε τόσο μεγάλο πλήθος από ψάρια, που δεν είχε δει ποτέ ως τότε στη ζωή του ο Σίμων κι ένας άλλος που ήταν μαζί του στη βάρκα, έκανε σινιάλο στους συναδέλφους του να πλησιάσουν με τη δική τους βάρκα. Και δε γέμισε μόνο η βάρκα του Σίμωνα με ψάρια, μα κι η βάρκα του Ιακώβου και του Ιωάννη. Και γέμισαν τόσο πολύ, ώστε από το βάρος των ψαριών κινδύνευαν να βουλιάξουν. Κι ίσως να είχαν βουλιάξει, αν δεν ήταν κοντά τους ο Κύριος.

«Ιδών δε Σίμων Πέτρος προσέπεσε τοις γόνασιν Ιησού λέγων· έξελθε απ’ εμού, ότι ανήρ αμαρτωλός ειμι, Κύριε. θάμβος γαρ περιέσχεν αυτόν και πάντας τους συν αυτώ επί τη άγρα των ιχθύων η συνέλαβον. ομοίως δε και Ιάκωβον και Ιωάννην, υιούς Ζεβεδαίου, οι ήσαν κοινωνοί τω Σίμωνι» (Λουκ. ε’ 8-10).

 

 Γεμάτος δέος από το αναπάντεχο θέαμα, ο Πέτρος έπεσε γονατιστός στα πόδια του Χριστού. Ούτε για μια στιγμή δεν αμφέβαλε πως τέτοια καλή ψαριά οφειλόταν στην παρουσία του Χριστού στο πλοιάριο κι όχι στις δικές του προσπάθειες. Το περιστατικό αυτό συγκλόνισε τον Σίμωνα ως τα τρίσβαθα της ψυχής του, γι’ αυτό και στη συνέχεια δεν ονόμασε πια τον Ιησού «επιστάτη», αλλά «Κύριο». Κάθε άνθρωπος μπορεί να γίνει «επιστάτης», «αφεντικό», μα μόνο ένας Κύριος υπάρχει. Όταν άκουγε το σοφό δάσκαλο να διδάσκει τα πλήθη από το πλοίο που βρισκόταν κοντά στην ακτή, ο Σίμων τον ονόμασε «Επιστάτη» ή «Διδάσκαλο». Τώρα όμως που είδε το θαυμαστό αυτό έργο Του, τον ομολόγησε «Κύριο».
Προσέξτε πόσο πιο δυνατά μιλάνε τα έργα από τα λόγια! Αν πούμε ακόμα και τα γλυκύτερα λόγια, οι άνθρωποι θα μας αποκαλέσουν διδάσκαλους των ανθρώπων. Αν όμως τα λόγια μας τα υποστηρίζουμε με τα έργα μας, τότε θα μας ονομάσουν ανθρώπους του Θεού. Ίσως την ώρα που άκουγε ο Σίμων τα λόγια του Χριστού, να σκεφτόταν μέσα του πόσο όμορφα και σοφά διδάσκει. Ο καρδιογνώστης που τα έβλεπε όλ’ αυτά, κάλεσε μετά το Σίμωνα στα βάθη, για να του αποδείξει πως πραγματοποιεί όσα λέει.
Ας δώσουμε προσοχή στον τρόπο που μίλησε ο Σίμων στον Κύριο. Αντί να εκφράσει την ευγνωμοσύνη του και το θαυμασμό του για ένα τόσο μεγάλο θαύμα, εκείνος είπε: Έξελθε απ’ εμού. Το ίδιο δε ζήτησαν οι κάτοικοι των Γαδάρων από το Χριστό όταν θεράπευσε το δαιμονισμένο; Το ίδιο ζήτησαν κι εκείνοι, μα δεν είχαν το ίδιο κίνητρο με τον Πέτρο. Οι Γαδαρηνοί απομάκρυναν το Χριστό από τον τόπο τους από πλεονεξία, επειδή οι δαίμονες που έβγαλε ο Χριστός από το δαιμονισμένο οδήγησαν τους χοίρους στον πνιγμό. Ο Πέτρος όμως συνέχισε: ότι ανήρ αμαρτωλός ειμι. Ο λόγος που ζήτησε ο Πέτρος από τον Κύριο να φύγει από κοντά του, ήταν η αίσθηση της αμαρτωλότητας και της αναξιότητάς του.
Η αίσθηση αυτή της αμαρτωλότητας ενώπιον του Θεού είναι μια πολύτιμη πέτρα για την ψυχή. Ο Κύριος την εκτιμά περισσότερο απ’ όλους τους τυπικούς ύμνους δοξολογίας κι ευχαριστίας. Όταν ο άνθρωπος ψάλλει πολλούς τέτοιους ύμνους στο Θεό χωρίς την αίσθηση της αμαρτωλότητάς του, δεν ωφελείται καθόλου. Η αίσθηση της αμαρτω­λότητας οδηγεί στη μετάνοια, η μετάνοια οδηγεί στο Χριστό κι ο Χριστός πραγματοποιεί την αναγέννηση. Η αίσθηση της αμαρτωλότητας είναι το ξεκίνημα στο δρόμο της σωτηρίας του ανθρώπου.
Ο άνθρωπος που έχει περιπλανηθεί πολύ σε παραπλανητικούς δρόμους, δεν έχει τίποτα καλ­λίτερο να κάνει από το να βρει το σωστό δρόμο. Κι όταν τον βρει, το μόνο που του απομένει είναι να τον ακολουθήσει, χωρίς να κοιτάξει προς τα δεξιά ή τ’ αριστερά του. Τί ωφέλησε τον Φαρι­σαίο η προσευχή που έκανε στην εκκλησία, όταν προσπαθώντας να εγκωμιάσει το Θεό, εγκωμίαζε τον εαυτό του; Δε δικαιώθηκε ενώπιον του Θεού, όπως έκανε ο τελώνης που χτυπούσε το στήθος του κι έκραζε: «Ο Θεός, ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ!» (Λουκ. ιη’ 13).

Αυτό ήταν το ξεκίνημα της μύησης του Πέ­τρου στην πίστη του Χριστού. Η ολοκλήρωση έγινε αργότερα, όταν πολλοί από τους ακόλουθους του Χριστού άρχισαν ν’ απομακρύνονται από το Χριστό, ενώ ο Πέτρος του είπε: «Κύριε, προς τίνα απελευσόμεθα; ρήματα ζωής αιωνίου έχεις» (Ιωάν. στ’ 68). Τώρα όμως, στο ξεκίνημα, κατάπληκτος από τη δύναμη του Χριστού, του λέει: Άπελθε απ’ εμού.
Ο Πέτρος δεν ήταν ο μοναδικός που καταλήφθηκε από δέος. Ο Ιάκωβος κι ο Ιωάννης, οι γιοί του Ζεβεδαίου, καθώς κι όλοι οι άλλοι που ήταν μαζί τους, βρίσκονταν στην ίδια κατάσταση. Όλοι τους ξεκίνησαν με φόβο για τον Κύριο, και τέλειωσαν με αγάπη για Εκείνον. Όπως διαβάζουμε στις Παροιμίες, «αρχή σοφίας, φόβος Κυρίου» (Παρ. α’ 7).
Στο φόβο που ένιωθε ο Πέτρος, καθώς γονάτιζε μπροστά Του, ο εύσπλαχνος και πάνσοφος Κύριος απάντησε: «μη φοβού· από του νυν ανθρώπους έση ζωγρών» (Λουκ. ε’ 10). Ο κόσμος αυτός είναι μια θάλασσα γεμάτη πάθη, η Εκκλησία Μου είναι πλοίο και το Ευαγγέλιό μου δίχτυ, όπου θ’ αλιεύσεις ανθρώπους. Χωρίς εμένα δεν μπορείτε να κάνετε τίποτα. Μαζί μου όμως θα έχετε τόσο καλές ψαριές, που θα γεμίσουν τα δίχτυα σας. Φτάνει να είστε υπάκουοι σε Μένα, όπως κάνατε και σήμερα. Και τότε δε θα σας φοβίζει κανένα βάθος και ποτέ δε θα γυρίσετε με άδεια χέρια από το ψάρεμα.

«Και καταγαγόντες τα πλοία επί την γην, αφέντες άπαντα ηκολούθησαν αυτώ» (Λουκ. ε’ 11).

 

 Εγκατέλειψαν τα πλοιάρια. Ας τα πάρουν άλλοι κι ας τα κάνουν ό,τι θέλουν. Ο Πέτρος άφησε και το σπίτι του και τη γυναίκα του. Ο Ιάκωβος κι ο Ιωάννης άφησαν το σπίτι και τον πατέρα τους. Κι όλοι τους τον ακολούθησαν. Για ποιό λόγο να στενοχωρηθούν; Δεν είχαν αγωνιστεί όλη νύχτα άσκοπα; Εκείνος που μπορεί να κάνει τα πάντα, θα μπορούσε να θρέψει κι αυτούς και τις οικογένειές τους. Εκείνος που στολίζει τα κρίνα του αγρού και τα κάνει πιο θαυμαστά ακόμα κι από το βασιλιά Σολομώντα, ο ίδιος θα φροντίσει και για το δικό τους ντύσιμο. Η τροφή και το ντύσιμο είναι το ελάχιστο που έχουν να φροντίσουν. Εδώ ο Κύριος τους καλεί στο μέγιστο: στη βασιλεία του Θεού. Όταν μπορεί να τους δώσει το μέγιστο, είναι δυνατό να μην μπορέσει να τους δώσει το ελάχιστο; Ο ίδιος ο απόστολος Πέτρος έγραψε αργότερα: «πάσαν την μέριμναν υμών επιρρίψαντες επ’ αυτόν, ότι αυτώ μέλλει περί υμών» (Α Πέτρ. ε’ 7). 

Τέλος, αν τον υπακούν ακόμα και τα κωφάλαλα ψάρια στο νερό, πως δε θα μπορούσαν να το κάνουν αυτό οι άνθρωποι αυτοί, τα λογικά όντα;

Ολόκληρο το περιστατικό αυτό έχει κι ένα βαθύτερο νόημα. Το πλοίο σημαίνει το σώμα. Τα σχισμένα δίχτυα σημαίνουν το παλιό πνεύμα του ανθρώπου. Τα βάθη της θάλασσας σημαίνουν το βάθος της ψυχής του ανθρώπου. Όταν ο Κύριος κατοικεί σ’ έναν υπάκουο άνθρωπο, τότε ο άνθρωπος αυτός απομακρύνεται από την ακτή του υλικού κόσμου και πηγαίνει από τις αισθητικές σκιές στα πνευματικά βάθη. Στα βάθη αυτά ο Κύριος του αποκαλύπτει τ’ αμέτρητα πλούτη των δωρεών Του, για τις οποίες αγωνιζόταν μάταια σ’ ολόκληρη τη ζωή του. Οι δωρεές αυτές είναι τόσο μεγάλες, ώστε το παλιό πνεύμα δεν μπορεί να τις αντέξει και σχίζεται. Γι’ αυτό είπε ο Κύριος πως δε βάζουν καινούργιο κρασί σε παλιά ασκιά.
Όταν ο υπάκουος άνθρωπος βλέπει τ’ αρίφνητα πλούτη των δωρεών Του, γεμίζει δέος και κατάπληξη τόσο για την παντοδυναμία του Θεού, όσο και για τις δικές του αμαρτίες. Θα ήθελε σ’ αυτήν την περίπτωση να κρυφτεί από το Θεό, να φύγει ο Θεός από κοντά του κι ο ίδιος να γυρίσει στο παλιό του πνεύμα και στην παλιά του ζωή. Μόλις όμως η λαμπρότητα του Θεού κι η ευσπλαχνία Του αποκαλυφθούν στον άνθρωπο, τότε του φανερώνεται ακαριαία η αμαρτωλότητα κι η αναξιότητά του, η αποξένωσή του απ’ Αυτόν.
Ο Θεός δε θα εγκαταλείψει τον άνθρωπο που έχει οδηγήσει στα βάθη. Δε θα λάβει σοβαρά την κραυγή του έξελθε απ’ εμού. Ξέρει ότι η κραυγή αυτή βγαίνει από έναν άρρωστο άνθρωπο, γι’ αυτό και του δίνει θάρρος και τον παρηγορεί με τα λόγια, «μη φοβού».

Όταν ο Θεός χορηγεί σ’ έναν υπάκουο άνθρωπο τα θεϊκά κι ανεκλάλητα χαρίσματά Του, δε θέλει τα χαρίσματα αυτά να σταματήσουν σ’ εκείνον, όπως το τάλαντο που έκρυψε ο πονηρός δούλος στη γη. Ο Θεός ζητάει από τον υπάκουο άνθρωπο να μοιραστεί τα χαρίσματά του με άλλους. Γι’ αυτό ο Πέτρος κάλεσε τους ανθρώπους του άλλου πλοιαρίου να κάνουν χώρο για να βάλουν κι εκεί ψάρια. Μοίρασαν τη σοδειά τους με τους αδελφούς Ιάκωβο και Ιωάννη, καθώς και με τους συντρόφους τους. Ο Ιάκωβος, ο Ιωάννης κι οι σύντροφοί τους κουράστηκαν κι αυτοί για να σύρουν τα δίχτυα, ν’ αδειάσουν τα ψάρια και να κωπηλατήσουν ως την ακτή. Κάθε υπάκουος άνθρωπος που λαβαίνει το δώρο του από κάποιον άλλον, πρέπει να ξέρει πως το δώρο αυτό προέρχεται από το Θεό, όχι από άνθρωπο. Έτσι πρέπει αμέσως, χωρίς χρονοτριβή, ν’ αρχίσει να εργάζεται για τη διατήρηση, τον πολλαπλασιασμό και τη μετάδοση του δώρου.

Τί σημαίνει τώρα το γεγονός των υπάκουων ψαράδων που τράβηξαν τα πλοιάριά τους στην ακτή, τα εγκατέλειψαν, όπως κι οτιδήποτε άλλο κατείχαν κι ακολούθησαν το Χριστό; Πως ο άνθρωπος που είναι προικισμένος από το Θεό, όταν προχωρεί στα βαθιά, εγκαταλείπει το σώμα με τα πάθη του, καθώς και κάθε εφάμαρτο δεσμό με το οποίο ήταν δεμένος ως τότε, εγκαταλείπει δηλαδή τα πάντα. Εγκαταλείπει όχι μόνο το σώμα και τους δεσμούς του, αλλ’ ακόμα και το παλιό πνεύμα του με όλες τις ιδέες του. Και τότε ακολουθεί Εκείνον που ντύνει όσους καλεί με το νέο ένδυμα της σωτηρίας, που καλεί πάντα τους υπάκουους πιστούς στα πνευματικά βάθη.

Ο Κύριος είπε πως ο Πέτρος θα γίνει αλιέας ανθρώπων. Από του νυν ανθρώπους έση ζωγρών. Αυτό σημαίνει πως οι απόστολοι, οι επίσκοποι, οι λοιποί κληρικοί, καθώς και όλοι οι χριστιανοί, που ο Θεός τους προίκισε με τα χαρίσματά Του, πρέπει να εργαστούν με αγάπη για να ψαρέψουν – δηλαδή να σώσουν – όσους περισσότερους ανθρώπους μπορούν, με τη βοήθεια των χαρισμάτων τους. Ο καθένας θ’ αγωνιστεί ανάλογα με το χάρισμά του: Εκείνος που έλαβε πολλά χαρίσματα θά ‘χει πλουσιότερη σοδειά, όποιος έλαβε λιγότερα θά ‘ναι λιγότερο υπεύθυνος, όπως φαίνεται κι από την παραβολή των ταλάντων. Ο δούλος που έλαβε πέντε τάλαντα έφερε δέκα, ο άλλος που έλαβε δύο τάλαντα, έφερε τέσσερα. Κανένας όμως δεν πρέπει να υπερηφανευτεί για τα χαρίσματα του Θεού σα νά ‘ταν δικά του, να τα κρύβει από τους ανθρώπους και να τα θάβει στον τάφο του σώ­ματός του. Τέτοιος άνθρωπος θα κατακριθεί από μόνος του στη γέεννα του πυρός, εκεί που είναι ο βρυγμός κι ο τρυγμός των οδόντων.

***
Η ευαγγελική αυτή περικοπή είναι γεμάτη από διδαχές για μας, για τη γενιά μας, όπως και τα δίχτυα των ψαράδων ήταν γεμάτα από τα ευλογημένα ψάρια. Ας μπορούσαν οι σύγχρονοι άνθρωποι να πάρουν από το σημερινό ευαγγέλιο τουλάχιστο το μάθημα της υπακοής στο Θεό! Όλες οι άλλες διδαχές τότε θα ήταν ακόλουθές της κι όλα τα καλά που επιθυμεί η καρδιά του ανθρώπου θ’ αλιεύονταν στα χρυσά δίχτυα της ευαγγελικής υπακοής.

Έχουμε μπροστά μας δύο παραδείγματα υπακοής: την υπακοή των ψαριών και την υπακοή των αποστόλων. Ποιά από τις δύο είναι πιο σπουδαία; Αυτό είναι αυταπόδεικτο. Τα ψάρια υπακούνε στην εντολή του Κυρίου και θυσιάζουν τη ζωή τους στα πόδια Του. Ο Κύριος τα δημιούργησε για την εξυπηρέτηση των αναγκών του ανθρώπου.

Προσέξτε όμως πώς τα ψάρια λειτουργούν και για την πνευματική του ανάγκη. Σ’ εκείνους που έχουν απομακρυνθεί από το Θεό, στους επαναστατημένους κι ανυπάκουους ανθρώπους, λειτουργούν ως παράδειγμα υπακοής στο Δημιουργό τους. Τα ψάρια αυτά δε θα μπορούσαν να γίνουν περισσότερο γνωστά αν είχαν αφεθεί να ζήσουν και να κολυμπούν στη Λίμνη της Γεννησαρέτ. Εξαγόρασαν τη ζωή τους με τη μεγάλη τιμή να υπηρετήσουν το σχέδιο του Κυρίου, του Λυτρωτή, σαν παράδειγμα και επίπληξη στον ανυπάκουο άνθρωπο. Τ’ ανεξιχνίαστο έλεος του Κυρίου είναι φανερό εδώ: ο Κύριος χρησιμοποιεί όλα τα πλάσματά Του για να επαναφέρει τον άνθρωπο στο δρόμο που έχασε, να τον αφυπνίσει, να τον διεγείρει και να τον υψώσει πάλι στην προτέρα του αξία και δόξα.

Το παράδειγμα της υπακοής των αποστόλων είναι επίσης συγκινητικό. Οι απλοί άνθρωποι συνήθως έχουν πιο στενούς δεσμούς με τα σπίτια και τις οικογένειές τους από τους κοσμικούς ανθρώπους. Οι κοσμικοί έχουν πολλούς και ποικίλους δεσμούς με τον κόσμο. Κι αν ακόμα χαλαρώσει ένας δεσμός τους, έχουν πολλούς άλλους. Κι όμως, οι απλοί ψαράδες τα εγκατέλειψαν όλα, έσπασαν τους λίγους αλλά πολύ δυνατούς δεσμούς τους με τον κόσμο, με τα σπίτια και τις οικογένειές τους και ακολούθησαν τον Κύριο στα μεγάλα και πλούσια πνευματικά βάθη χωρίς να πάρουν τίποτα μαζί τους, παρά μόνο τον εαυτό τους. Ο χρόνος έδειξε πως ο Κύριος τους αντάμειψε πλούσια για την υπακοή τους. Αναδείχτηκαν στύλοι της Εκκλησίας του Θεού στη γη και μεγάλοι άγιοι στην ουράνια βασιλεία Του. Ας βιαστούμε λοιπόν κι εμείς ν’ ακολουθήσουμε το παράδειγμα της υπακοής τους. Η νύχτα της επίγειας διαδρομής μας τελειώνει. Όλοι οι κόποι της νύχτας είναι έτσι κι αλλιώς μάταιοι, τα δίχτυα μας είναι άδεια, οι καρδιές μας γεμάτες κακία, οι ψυχές κι ο νους μας λιμοκτονούν, αφού έχουν στερηθεί τη βοήθεια του Θεού.

Ο πράος Κύριος στέκεται δίπλα στο πλοίο του καθενός μας και μας καλεί. Εκείνος, ο παντογνώστης Δημιουργός, ζητάει από τον καθένα μας να τον αφήσουμε να μπει στο πλοίο και να ταξιδέψουμε μαζί Του μακριά από τις σκιές και τις φουρτούνες της ζωής, στα μεγάλα βάθη της πνευματικής θάλασσας. Εκεί θα γεμίσουμε το πλοίο μας με όλα τα αγαθά που επιθυμούμε. Ας τον υπακούσουμε τώρα, την ώρα που μας καλεί, γιατί όταν χαράξει η μέρα δε θα τον δούμε πια ως αιτούντα, αλλ’ ως Κριτή. Ας μην απορρίψουμε το αίτημά Του να μπει στην καρδιά και στην ψυχή μας, όπως δεν το απέρριψε ο Πέτρος. Δε μας το ζητάει για δική Του χάρη, αλλά για δική μας. Να ξέρεις πως δεν είναι εύκολο στον Πάναγνο να μπει κάτω από ακάθαρτη στέγη. Να ξέρεις πως αυτό που κάνει είναι θυσία, που την κάνει όμως από αγάπη για μας. Δε μας ζητάει να μπει μέσα για να πάρει, άλλα για να δώσει. Το μόνο που θέλει, είναι να δεχτούμε τη βοήθεια και τη θυσία Του. Αδελφοί μου, ας αφουγκραστούμε τη φωνή που μας καλεί, προτού φτάσει στ’ αυτιά μας η φωνή του Κριτή.
Δόξα και αίνος στον Κύριο και Σωτήρα μας Ιησού Χριστό, μαζί με τον Πατέρα και το Αγιο Πνεύμα, την ομοούσια και αδιαίρετη Τριάδα, τώρα και πάντα και στους αιώνες των αιώνων. Αμήν.
Από το βιβλίο «ΚΥΡΙΑΚΟΔΡΟΜΙΟ Β’ – ΟΜΙΛΙΕΣ Ε’ Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς», Επιμέλεια – Μετάφραση: Πέτρος Μπότσης, Αθήνα 2013