Τι θέλει άραγε να μας πει αυτό το δίστιχο; Ο Μάρτιος, ο Μάρτης όπως τον λέει ο λαός μας είναι, θεωρητικά, ο πρώτος μήνας της άνοιξης.  Θεωρητικά όμως. Κι αυτό, επειδή η άνοιξη αρχίζει με την εαρινή ισημερία της 21^ης Μαρτίου, δηλαδή τη χρονική στιγμή που η διάρκεια της ημέρας γίνεται ίση με τη διάρκεια της νύχτας. Ουσιαστικά λοιπόν, ο Μάρτης πολύ συχνά μας δείχνει τα κρύα δόντια του χειμώνα, για να μας υπενθυμίσει ότι, μπορεί η άνοιξη να ΄ναι κοντά, αλλά ακόμα χειμώνα έχουμε. Τώρα, καταλαβαίνετε το δίστιχο αυτό, που κάνει παρέα με την πολύ γνωστή παροιμία «Μάρτης, γδάρτης και κακός παλουκοκάφτης».

Με τις άστατες καιρικές συνθήκες που επικρατούν τον μήνα αυτόν έχουν να κάνουν κι άλλες παροιμίες:

Μάρτης, γδάρτης και κακός παλουκοκάφτης, τα παλιόβοϊδα τα γδέρνει, τα δαμάλια τα παιδεύει (τα παρατεταμένα κρύα του μήνα αναγκάζουν τους χωρικούς, που έχουν εξαντλήσει το απόθεμά τους σε καυσόξυλα, να καίνε τα παλούκια από τους φράχτες τους) – Φύλα ξύλα για τον Μάρτη, να μην κάψεις τα παλούκια, λέει άλλη σχετική παροιμία.

Λόγω αυτής της αστάθειας του καιρού ονομάζεται και Κλαψομάρτης αλλά και Πεντάγνωμος: Ο Μάρτης ο Πεντάγνωμος πέντε φορές εχιόνισε και πάλι το μετάνιωσε πως δεν εξαναχιόνισε.

Ο Μάρτης είναι ο πρώτος μήνας της άνοιξης μόνο στα λόγια: Ο Μάρτης έχει τ΄ όνομα κι ο Απρίλης τα λουλούδια.

Τον μήνα αυτόν γίνονται τα κλαδέματα, αγροτική εργασία από την αρχαιότητα – σχετικό το διπλανό γλυπτό, που παρουσιάζει τον Μάρτιο ως κλαδευτή. Ως έθιμο για την πρώτη του μήνα γνωρίζουμε τον «μάρτη». Είναι μια χοντρή κλωστή, κόκκινη και λευκή, που οι μανάδες τη βάζουν στον καρπό των παιδιών τους, για «να μην τα κάψει ο ήλιος».  Την πρώτη Μαρτίου υπήρχε ένα έθιμο, κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα, τα χελιδονίσματα. Είναι ένα μελωδικό καλωσόρισμα της άνοιξης και του μήνα κατά τον οποίο φθάνουν στη χώρα μας τα χελιδόνια. Είναι τραγούδια που λέγονται από παιδιά, που γυρίζουν από σπίτι σε σπίτι κρατώντας ομοίωμα χελιδονιών.

Να ένα χελιδόνισμα:

Χελιδόνα έρχεται από Μαύρη Θάλασσα

Θάλασσα επέρασε, έκατσε και λάλησε…

Μάρτης μας ήρθε, τα λουλούδια ανθίζουν,

όξω ψύλλοι και κοριοί, μέσα υγεία και χαρά.

Κατά τα άλλα, στο σύγχρονο ημερολόγιο είναι ο τρίτος μήνας του χρόνου, στο εκκλησιαστικό ο έβδομος, ενώ στο αρχαίο ρωμαϊκό ημερολόγιο ήταν πρώτος. Μάλιστα ήταν αφιερωμένος στον θεό του πολέμου, τον Άρη. Στο ρωμαϊκό πάνθεο ο Άρης ονομαζόταν Mars. Το όνομά του δόθηκε τιμητικά στον μήνα κι έτσι έμεινε ως τις μέρες μας: Μάρτιος.  Στην αρχαία Ελλάδα συνέπιπτε με τους μήνες Ανθεστηριώνα και Ελαφηβολιώνα.

Το μεγαλύτερο μέρος του μήνα, και πολλές φορές κι ολόκληρος ο μήνας περιλαμβάνουν ένα μέρος της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, που καταλήγει στο Πάσχα. Τα απογεύματα κάθε Παρασκευής ψάλλονται οι Χαιρετισμοί στη Θεοτόκο, ενώ η μεγάλη γιορτή του Ευαγγελισμού είναι στις 25 του μήνα. Την ίδια μέρα η πατρίδα μας γιορτάζει την εθνική της επέτειο.

Τον μήνα αυτόν δεν τιμώνται ιδιαίτερα γνωστοί άγιοι από την Εκκλησία μας. Παραπάνω μπορείς να δεις τους πιο γνωστούς από τους αγίους αυτούς.

Αφού έχεις μάθει αρκετά για τον Μάρτιο, τον τρίτο μήνα του χρόνου, μπορείς να παίξεις φτιάχνοντας ένα παζλ.

Παζλ-Χελιδόνια, προάγγελοι της άνοιξης

ΠΗΓΗ: ΠΕΜΠΤΟΥΣΙΑ http://www.pemptousia.gr