Μιλάμε συχνά για την αχαριστία. Τη στοχοποιούμε, την καταγγέλλουμε, την υπογραμμίζουμε ως πληγή των σχέσεων, ως ηθική παθογένεια της εποχής μας. Πάντοτε, όμως, μιλάμε για την αχαριστία των «άλλων». Πάντοτε ο άλλος είναι αυτός που δεν αναγνώρισε την αγάπη μας, την προσφορά μας, τον κόπο μας. Πάντα κάποιος άλλος είναι εκείνος που λησμόνησε, που αγνόησε, που πρόδωσε την καλοσύνη μας.

  Ξεχνούμε –ή ίσως επιλέγουμε να ξεχνάμε– ότι η αχαριστία των άλλων μπορεί να είναι καθρέφτης της δικής μας αχαριστίας. Γιατί κι εμείς, συχνά, είμαστε αχάριστοι. Πρωτίστως απέναντι στον Θεό. Εκείνον που μας χαρίζει ζωή, αναπνοή, ημέρα και νύχτα, και εμείς τον παραμερίζουμε σιωπηλά, σαν να είναι δεδομένος. Τον θυμόμαστε μόνο στις ανάγκες, τον επικαλούμαστε όταν πονάμε, αλλά τον ξεχνάμε όταν ευημερούμε. Νομίζουμε πως εμείς γνωρίζουμε, πως εμείς κανονίζουμε, εμείς σχεδιάζουμε και λησμονούμε πως τίποτα δεν είναι δικό μας. Όλα είναι δώρα.

Ο Μέγας Βασίλειος λέγει: «Αρχή της σωτηρίας το ευχαριστείν τω ευεργέτη». Η αρχή της σωτηρίας, δηλαδή, ξεκινά από την ευγνωμοσύνη. Όποιος δεν ευχαριστεί, δεν σώζεται· γιατί δεν αναγνωρίζει, δεν αγαπά, δεν βλέπει. Και πάλι αλλού γράφει: «Η αχαριστία μήτηρ της αθεΐας εστίν». Όταν ο άνθρωπος παύει να ευχαριστεί, τότε ο Θεός γίνεται ξένος, περιττός, μακρινός.

Δεν στεκόμαστε μόνο στην αχαριστία προς τον Θεό, αλλά και προς τους πνευματικούς μας πατέρες, εκείνους που μας στήριξαν, μας καθοδήγησαν, μας βάσταξαν στα πνευματικά σκοτάδια μας. Τους αναζητούμε όταν πονάμε, τους ξεχνάμε όταν όλα πάνε καλά. Και ακόμα περισσότερο, τους απορρίπτουμε όταν ο λόγος τους δεν συμφωνεί με το θέλημά μας. Ξεχνάμε πως ο αληθινός ποιμένας δεν χαϊδεύει, αλλά θεραπεύει – κι η θεραπεία πολλές φορές πονάει.

Και τέλος, η αχαριστία προς τους ανθρώπους της ζωής μας: προς τους γονείς, τους συζύγους, τα αδέλφια, τους φίλους. Πόσοι δεν έδωσαν χωρίς να ζητήσουν, κι εμείς λησμονήσαμε; Πόσοι δεν στάθηκαν βράχοι σε δύσκολες ώρες, κι εμείς τους προσπεράσαμε σαν να μην υπήρξαν ποτέ;

Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος προειδοποιεί: «Ουδέν γαρ ούτως ερεθίζει τον Θεόν, ως η αχαριστία». Τίποτα δεν ερεθίζει τόσο πολύ τον Θεό όσο η αχαριστία. Γιατί η αχαριστία γεννά και άλλες αμαρτίες: την υπερηφάνεια, την σκληροκαρδία, την πνευματική τύφλωση.

Η αχαριστία δεν είναι απλώς έλλειψη ευγένειας· είναι έλλειψη ταπείνωσης, είναι άγνοια του θαύματος της ζωής. Και το αντίδοτό της δεν είναι η καταγγελία του άλλου, αλλά η αυτομεμψία. Η μετάνοια. Η ευχαριστία.

Ας μην ζητάμε, λοιπόν, απλώς να γίνουν οι άλλοι ευγνώμονες.

Ας ζητήσουμε πρώτα να γίνουμε εμείς.

Ας κάνουμε την ευχαριστία τρόπο ύπαρξης. Γιατί μόνο η καρδιά που ευχαριστεί μπορεί να δει τον Θεό. Και μόνο ο άνθρωπος που θυμάται το καλό, θεραπεύεται από την πληγή της αχαριστίας.

π.Γ.Σ