Μαγδαληνή Μοναχή.

H ἀνθρώπινη ζωὴ συμπεριλαμβάνει τόσο τὸ σῶμα ὅσο καὶ τὴν ψυχή. Σωτηρία σημαίνει, ὅτι τὸ σῶμα καὶ ἡ ψυχή μας ἔχουν γίνει ὅμοια μὲ τὸ ἀνθρώπινο σῶμα καὶ τὴν ψυχὴ τοῦ Χριστοῦ. Ταπεινώνουμε τὸ σῶμα μας, γιὰ νὰ τὸ ἐλευθερώσουμε ἀπὸ τὰ πάθη, ὥστε νὰ μπορέσει νὰ γίνει ναὸς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Ἀκόμα καὶ τὰ παιδιὰ πολεμοῦνται ἀπὸ σωματικὰ πάθη ποὺ χρειάζεται νὰ δαμαστοῦν («ἐκ νεότητός μου πολλὰ πολεμεῖ μὲ πάθη…»). Ὁ τρόπος, μὲ τὸν ὁποῖο οἱ γονεῖς τρῶνε, κινοῦνται καὶ ἐκδηλώνουν τὰ συναισθήματα τους , τόσο τὰ θετικὰ ὅσο καὶ τὰ ἀρνητικά, θὰ εἶναι ἡ ἰσχυρότερη ἐπίδραση στὴν συμπεριφορὰ τῶν παιδιῶν. Πρέπει νὰ βλέπουν τὴν προσπάθεια τῶν γονέων νὰ ἀντισταθοῦν στὴν ἀπληστία, στὴν σπατάλη καὶ στὶς ὀργισμένες χειρονομίες. Πρέπει νὰ βλέπουν ἐκδηλώσεις στοργῆς στὸ σπίτι, ὄχι ὅμως ἀσελγῆ συμπεριφορὰ ἢ «ἀκατάλληλες στιγμὲς» τῶν ἐνηλίκων. Πολλὰ θὰ μάθουν ἀπὸ τὴν ἀπαθῆ στάση τῶν γονιῶν στὶς ἀκούσιες προκλήσεις ποὺ συναντοῦν γύρω τους.

Τὰ παιδιὰ βοηθοῦνται βλέποντας τοὺς γονεῖς νὰ εὐχαριστοῦν τὸν Θεὸ γιὰ τὸ φαγητὸ καὶ νὰ νηστεύουν τὶς καθορισμένες ἀπὸ τὸ ἡμερολόγιο τῆς Ἐκκλησίας ἡμέρες, σύμφωνα μὲ τὶς συμβουλὲς τοῦ πνευματικοῦ τους. Ἕνα ὑγιὲς παιδί μπορεῖ, ὅταν οἱ ἄλλες προϋποθέσεις τηροῦνται, νὰ τηρήσει τὶς νηστεῖες τῆς Ἐκκλησίας, ἀφοῦ ἀπογαλακτιστεῖ. Γνωρίζω οἰκογένειες ποὺ συμβαίνει αὐτό. Τὸ τετράχρονο παιδὶ ξέρει, ὅτι τὸ πρωινὸ εἶναι διαφορετικό τὶς Τετάρτες καὶ τὶς Παρασκευές. Στὰ παιδιὰ ἀρέσει ἡ ρουτίνα τοῦ προγράμματος αὐτοῦ.

Στὰ παιδιὰ παρουσιάζουμε τὴν σωματικὴ ἄσκηση μὲ τρόπο ὄχι φαρισαϊκό, ἀλλὰ μὲ τρόπο ποὺ δείχνει τὸν βαθύτερο σκοπό της. Ἀναγνωρίζουμε, ὅτι τὸ μέτρο κάθε παιδιοῦ μιὰ δεδομένη στιγμὴ εἶναι κάτι προσωπικό. Τώρα ποὺ οἱ νευρώσεις σχετικὰ μὲ τὴν διατροφὴ εἶναι εὐρέως διαδεδομένες χρειάζεται προσοχή , ὥστε νὰ μὴν κάνουμε τὴν νηστεία ἕνα σύστημα «ἀπαγορευμένων τροφῶν» . Ἡ διατροφή μας, ποὺ κατὰ περιόδους εἶναι νηστίσιμη, πρέπει νὰ συνδυάζεται μὲ προσευχὴ καὶ νὰ ἔχει ὡς στόχο τὴν αὔξηση τῆς προσευχῆς. Ἐπιπλέον τὰ σχόλια μπορεῖ νὰ προκαλέσουν πνευματικὴ καὶ ψυχολογικὴ βλάβη. Τὰ παιδιὰ τρώγοντας ἁπλῶς μαζὶ μὲ ἄλλους στὸ σπίτι ἢ σὲ συγκεντρώσεις ποὺ ὀργανώνει ἡ Ἐκκλησία, θὰ μάθουν μὲ τὸν καλύτερο τρόπο τὸν ὀρθόδοξο τρόπο διαίτης.

Οἱ νηστίσιμες τροφὲς πρέπει νὰ περιέχουν ἀρκετὰ θρεπτικὰ συστατικὰ γιὰ τὰ παιδιά, γιατί βρίσκονται στὴν ἀνάπτυξη καὶ δαπανοῦν πολλὴ ἐνέργεια. Ὑπάρχουν πολλὰ βιβλία μὲ συνταγὲς γιὰ θρεπτικὰ καὶ νόστιμα νηστίσιμα φαγητά. Κάποιες σαρακοστιανὲς λιχουδιὲς θὰ ἦταν καλὸ νὰ χρησιμοποιοῦνται μόνο κατὰ τὴν διάρκεια τῆς νηστείας, γιὰ νὰ διασφαλίζουν θετικὴ στάση ἀπέναντι στὴν Σαρακοστή.

Ἡ νηστεία δὲν ἀποτελεῖ αὐτοσκοπὸ (Πρὸς Ρωμαίους, 14,13). […] Ὁ Κύριος εἶπε, νὰ μὴν δείχνουμε ὅτι νηστεύουμε, καὶ αὐτὸ ἐπιτυγχάνεται μὲ τὸ νὰ ἀκολουθοῦμε ὅλοι τὸ ἴδιο ἐκκλησιαστικὸ πρόγραμμα. Ἐξαιρέσεις πιθανὸν νὰ γίνονται γιὰ τὰ παιδιά, ἐπειδὴ βρίσκονται στὸ στάδιο ἀνάπτυξης. Ἐπιπλέον, στὶς κοινωνικὲς δραστηριότητες τῶν παιδιῶν, συμπεριλαμβανομένου καὶ τοῦ σχολείου, μπορεῖ νὰ προσφέρεται μὴ νηστίσιμο φαγητό, καὶ τέτοιου εἴδους θυσίες- ποὺ πιὸ εὔκολα κάνουν οἱ ἐνήλικες- μπορεῖ νὰ εἶναι ἀφόρητες γιὰ τὰ παιδιά.

Μιλῶντας πιὸ πάνω γιὰ τὸ φαγητὸ, εἶπα ὅτι καλὸν εἶναι νὰ τρῶμε ὅ,τι εἶναι ἀναγκαῖο. Μερικὲς φορὲς πρέπει νὰ λάβουμε ὑπ΄ ὄψην καὶ τὸν ψυχολογικὸ παράγοντα. Γνωρίζω περιπτώσεις, ὅπου οἱ γονεῖς ἑνὸς ἀντιδραστικοῦ παιδιοῦ ἢ κάποιου ποὺ περνᾶ μιὰ κρίση ἢ ποὺ βρίσκεται ὑπὸ πίεση ἢ στρὲς (ἀπὸ ἐξετάσεις, πένθος ἢ ἄλλες αἰτίες ), ἀφοῦ πῆραν συμβουλὲς γιὰ τὸ θέμα αὐτό, μαγείρευαν μὴ νηστίσιμο φαγητὸ ἢ ἀπέφευγαν νὰ σχολιάζουν, ὅταν τὸ παιδί τους ἔτρωγε μὴ νηστίσιμα φαγητά. Τέτοιες ποιμαντικὲς ἀποφάσεις μπορεῖ νὰ ἰσχύουν γιὰ μικρὲς ἢ μεγάλες περιόδους.

Τὰ περισσότερα παιδιὰ ἐγκαταλείπουν τὴν νηστεία ἀπὸ παθητικὴ ἀμέλεια. Αὐτὴ εἶναι ποὺ πρέπει νὰ ἀντιμετωπίσουμε καὶ ὄχι νὰ κάνουμε τὴ νηστεία «μῆλο τῆς ἔριδος». Μερικὲς φορὲς χρειάζεται νὰ ἐξηγήσουμε στὸ παιδὶ τὴν ἔννοια τῆς νηστείας γενικὰ ἢ τῆς ἀποχῆς ἀπὸ ὁρισμένες τροφὲς γιὰ ὁρισμένες μέρες. Συχνά, ὅμως, ἡ θεραπεία ἔχει νὰ κάνει μὲ ἄλλα πράγματα , ὅπως ἡ ἴδια ἡ πίστη ἢ ἡ σχέση τοῦ παιδιοῦ μὲ τοὺς ἄλλους.

Μερικὰ παιδιὰ ἀποκτοῦν φαρισαϊκὴ συμπεριφορὰ ὅσον ἀφορᾶ τὴ νηστεία: γίνονται κενόδοξα καὶ ἐλέγχουν μὲ σχολαστικὴ λεπτομέρεια τὰ συστατικὰ τῶν τροφίμων ποὺ ἀναγράφονται στὶς ἐτικέτες.

Ἀποσπάσματα ἀπὸ τὸ κεφάλαιο «Νηστεία», ἀπὸ τὸ βιβλίο «Συνομιλίες μὲ παιδιά- Μεταδίδοντας τὴν πίστη» τῆς ἀδ. Μαγδαληνῆς, μοναχῆς τῆς Ἱ. Μ. Τιμίου Προδρόμου, Ἔσσεξ Ἀγγλίας, σελ. 309-317