Δορμπαράκης Γεώργιος, Πρωτοπρεσβύτερος.
Συζητούσαμε κάποτε μία ὁμάδα προσκυνητῶν μ’ ἕναν σπουδαῖο Γέροντα, ἐκφραστή μάλιστα τοῦ πνεύματος τοῦ ἁγίου μεγάλου Γέροντα Σωφρονίου τοῦ Ἔσσεξ, καί μᾶς ἔθεσε τό ἐρώτημα περί τοῦ ποιά εἶναι ἡ μεγαλύτερη ἀρετή.
«Ἡ ἀρετή τῆς ἀγάπης», εἶπε ὁ ἕνας. «Ὄχι», ἀπάντησε ὁ Γέροντας.
«Μολονότι αὐτή εἶναι ἡ πρώτη καί μεγάλη ἐντολή τοῦ ἴδιου του Θεοῦ στόν ἄνθρωπο, ὅμως δέν εἶναι αὐτή ἡ μεγαλύτερη ἀρετή. Γιατί χωρίς αὐτήν πού ἀναζητοῦμε, καί ἡ ἴδια ἡ ἀγάπη, πού ὄντως θεωρεῖται τό ἐπιστέγασμα, ἀφοῦ ὁ Θεός εἶναι ἀγάπη, ἀποτελεῖ καρικατούρα ἑνός ἐγωισμοῦ».
«Μήπως ἡ πίστη τότε;», συμπλήρωσε ὁ ἴδιος.
«Οὔτε κι αὐτή», χαμογέλασε καλοκάγαθα ὁ Γέροντας. «Γιατί, φανταστεῖτε, καί ἡ πίστη μπορεῖ νά ἀποτελεῖ “προσόν” τοῦ ἴδιου του διαβόλου. “Και τά δαιμόνια πιστεύουν” μᾶς διδάσκει ἡ Γραφή. Ὅποτε οὔτε ἡ πίστη εἶναι ἡ σωστή ἀπάντηση».
«Ἡ διάκριση», ἔσπευσε νά ἀπαντήσει κάποιος ἄλλος. «Αὐτό ἄλλωστε δέν τονίζουν οἱ ἅγιοι Πατέρες μας»;
«Οὔτε κι αὐτό εἶναι ἀπολύτως σωστό», εἶπε καί πάλι ὁ σοφός ἄνθρωπος. «Ὅτι ὄντως οἱ Πατέρες τονίζουν πολύ συχνά τή διάκριση ὡς τή μείζονα τῶν ἀρετῶν, εἶναι ἀλήθεια. Ἀλλά θεωροῦν κάτι ἄλλο ὡς βάση της πού αὐτή ὁδηγεῖ στή διάκριση».
«Ἡ ὑπομονή, μήπως;», ακούστηκε ἄλλος τῆς ὁμήγυρης. «Ὄχι, δέν εἶναι αὐτή ἡ μεγαλύτερη ἀρετή. Ἡ ὑπομονή ὄντως ἀποτελεῖ τό ὑλικό μέ τό ὁποῖο πλέκεται κάθε ἀρετή, ἀλλά κάτι ἄλλο τελικῶς εἶναι ἡ ὀροφή».
Παραιτηθήκαμε, ὅποτε ὁ σπουδαῖος ἄνδρας καί κατηρτισμένος ἐν Πνεύματι ἔδωσε ἐκεῖνος τήν ἀπάντηση, μολονότι ὅλοι εἴχαμε ἀρχίσει νά ὑποψιαζόμαστε τήν… ἀλήθεια. «Ἡ μεγαλύτερη ἀρετή», εἶπε μέ μεγάλη σεμνότητα καί ζητώντας μας τή συγχώρησή μας γιατί ἔκανε τό Δάσκαλο, «εἶναι ἡ ταπείνωση».
Βλέπετε, ὁ ἴδιος ὁ Κύριος βεβαίωσε μέ τό ἀψευδές στόμα Του ὅτι ὅταν ἐπιτελέσουμε ὅλες τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ, νά λέμε ὅτι εἴμαστε ἄχρηστοι καί ἐλεεινοί δοῦλοι κι ὅτι κάναμε ὅ,τι ἔπρεπε ἁπλῶς νά κάνουμε.
“Όταν ποιήσητε πάντα τά διατεταγμένα ὑμῖν, λέγετε ἀχρεῖοι δοῦλοι ἐσμέν· ὅτι ὅ ὠφείλομεν ποιῆσαι πεποιήκαμεν”.
Ἐπιτελοῦμε ἑπομένως τά πάντα, βρισκόμαστε κυριολεκτικά στήν ὑπακοή Ἐκείνου, τηροῦμε ὅλες τίς ἐντολές Του, δέν εἴμαστε τελικῶς τίποτε. Δέν μᾶς τό προσυπέγραψε καί μέ τά συγκλονιστικά λόγια Του, τά ὁποία κατέγραψε ἐν Πνεύματι ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Θεολόγος στό Εὐαγγέλιό του;
«Χωρίς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν». Τί θά πεῖ αὐτό;
Ὅτι μποροῦμε νά ἀποκτήσουμε ὅλες τίς ἀρετές, ἀλλά αὐτό εἶναι κάτι πού γίνεται μέ τή χάρη καί τή δύναμη τοῦ Ἴδιου. Συνεπῶς, πίσω ἀπό ὅλα κρύβεται ἡ ταπείνωση. Γι’ αὐτό καί εἶναι ἡ μόνη πραγματικότητα πού ἐπισύρει πλούσια τή χάρη τοῦ Θεοῦ. «Ταπεινοῖς ὁ Θεός δίδωσι χάριν».
Ἡ ταπείνωση συνιστᾶ τόν μαγνήτη πού μαγνητίζει τήν παρουσία τοῦ Θεοῦ. Κι ὅπου βλέπουμε ἄνθρωπο τοῦ Θεοῦ μέ μεγάλα χαρίσματα, νά ξέρουμε πώς ἡ κρυφή ἐργασία του εἶναι ἀκριβῶς ὁ ἀγώνας του γιά τήν ταπείνωση».
(ἀποσπασμα ἀπὁ ὁμιλία στὶς Πυλές Καρπάθου στὶς 7 Απριλίου 2019)