Μια Μοναδική Κόρη αφιερωμένη στο Ναό! Τα Εισόδια της Θεοτόκου (21 Νοεμβρίου) +ΒΙΝΤΕΟ
Γεώργιος Καψάνης, Καθηγούμενος Ἱ. Μ. Ὁσίου Γρηγορίου Ἁγ. Ὄρους.
Του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου.
Μία από τις μεγαλύτερες Θεομητορικές εορτές είναι τα Εισόδια. Η είσοδος της Θεοτόκου στο ναό, κατά το εορταστικό απολυτίκιο, είναι προοίμιο της αναγγελίας του Χριστού και η πραγματοποίηση του σχεδίου της θείας οικονομίας. Η εορτή αποτελεί τήν βάση για όλη την μετέπειτα ζωή της Θεοτόκου. Όταν η Μαρία έγινε τριετής, οι γονείς της την προσέφεραν, σαν σήμερα, στον ναό, καθώς είχαν υποσχεθεί, αφιερώνοντάς την στον Θεό, που τους την χάρισε σε προχωρημένη ηλικία. Την παρέδωσαν στον αρχιερέα Ζαχαρία, που την δέχτηκε λέγοντας: «Εμεγάλυνε ο Κύριος το ονομά σου σε όλες τις γενεές. Με σένα θα ευλογηθούν τα έθνη…», και την έβαλε στον ιερότερο χώρο του ναού όπου εισερχόταν μόνο ο Αρχιερέας. “απετέθη δικαίως σήμερα στα άγια άδυτα, σαν θησαυρὸς του Θεού, η κόρη που εξελέγη ανάμεσα στους εκλεκτοὺς απὸ αιώνες, που ἀναδείχθηκε αγία των αγίων.1” Ήταν ένα προκλητικό γεγονός, κάποιος άνθρωπος, μάλιστα κορίτσι, να εισέλθει στον ιερό χώρο, όπου φυλάσσονταν τα ιερότερα αντικείμενα τού Ισραήλ, όπως η Κιβωτός της Διαθήκης, η Στάμνα του Μάννα, η Ράβδος η βλαστήσασα του Ααρών και, βεβαίως, όπου ούτε οι ιερείς είχαν δικαίωμα εισόδου, αλλά ούτε και ο Αρχιερεύς καθημερινά. Στα Άγια των Αγίων η Θεοτόκος τρεφόταν από άρτο που της έφερνε ο Αρχάγγελος Γαβριήλ. Αυτό είναι ένα από τα πλέον θαυμαστά γεγονότα του βίου της Θεοτόκου. Σε τροπάριο της εορτής ψάλλεται: «Επουρανίω τραφείσα, Παρθένε, άρτω». Ο άγιος Γρηγόριος Παλαμάς αναφερόμενος στον ευλογημένο άρτο που έτρεφε τήν Παναγία λέγει ότι ο Θεός έστελνε «τροφήν άνωθεν απόρρητον εκεί τή Παρθένω δι’ αγγέλου». Όμως, δεν ήταν συνηθισμένος άρτος, αλλά στην πραγματικότητα ήταν η άκτιστη ενέργεια του Θεού, διά της οποίας, κατά τον ίδιο Πατέρα, «την τε φύσιν κρειττόνως ανερρώννυτο (εδυνάμωνε) και κατά σώμα των ασωμάτων καθαρωτέρα καί υπερτέρα και συνετηρείτο και ετελείτο». Είναι προφανές ότι δεν ήταν υλικός άρτος, αλλά ξένη τροφή. Ήταν η ενέργεια του Θεού που ενδυνάμωνε το σώμα της Παναγίας για να έχει νοερά προσευχή και θεωρία Θεού. Αυτό σημαίνει ότι η Παναγία ήταν μέσα στο Φως τού Θεού και είχε κοινωνία μαζί Του, φθάνοντας στήν θέωση. Στην πραγματικότητα ζούσε όπως ζούσε προπτωτικά ο άνθρωπος στον Παράδεισο. Ο άγιος Μάξιμος Ομολογητής ερμηνεύοντας το αίτημα της Κυριακής Προσευχής, “τον άρτον ημών τον επιούσιον”, το συνδέει με τη θεία Κοινωνία τού Σώματος και του Αίματος του Χριστού και κάνει λόγο για την «τροφή του άρτου της ζωής, ίνα νικήση τον θάνατον της αμαρτίας», από την παρούσα πρόσκαιρη ζωή. Μέ αυτόν τον Άρτο, τή Χάρη και την ενέργεια του Θεού, τρεφόταν η Θεοτόκος. Με αυτόν τον Άρτο τρεφόμαστε και εμείς κάθε φορά που τελούμε τη Θεία Λειτουργία.
Στο ναό η Παρθένος διέμεινε δεκα χρόνια, ώσπου πλησίασε ο καιρός του θείου Ευαγγελισμού και των ουρανίων υπερφυσικών μηνυμάτων, που προμηνούσαν ότι ο Θεός ευδόκησε να σαρκωθεί απ’ αυτήν σαν φιλάνθρωπος, για να αναπλάσει τον φθαρέντα από την αμαρτία κόσμο. Η Θεοτόκος εξήλθε τότε από το ναό και δόθηκε στον μνήστορα Ιωσήφ, για να είναι προστάτης της, μάρτυς της παρθενίας της και για να υπηρετήσει τον άσπορο τόκο της, στη φυγή στην Αίγυπτο και στην επάνοδό της στη γη Ισραήλ.
Ποια είναι όμως η θέση των πιστών απέναντι στο μυστήριο της Θείας Οικονομίας που φανερώνεται σήμερα. Ο άγιος Γρηγόριος Παλαμάς απαντά με ένα ερώτημα: “εμείς που έχουμε κοντὰ μας γραμμένα όλα τα λόγια της αιώνιας ζωής, και τα θαύματα και τα παθήματα και την δι᾽ αυτών έγερση της φύσεως μας απὸ τους νεκροὺς και ανάληψή της απὸ τη γη στον ουρανό, και την δι᾽ αυτών επηγγελμένη σ᾽ εμάς αθάνατη ζωὴ και αμετάτρεπτη σωτηρία, πώς δεν θ᾽ ανυμνήσωμε και μακαρίσωμε αδιαλείπτως την μητέρα του χορηγού της σωτηρίας, του δοτήρος της ζωής, εορτάζοντας τώρα την μετοίκησι στα άγια των αγίων;”
Για τη θέση της Θεοτόκου στο θείο σχέδιο της ανόρθωσης του ανθρώπου γράφει ο Άγιος Νικόλαος Καβάσιλας: “(λόγω της αμαρτίας) κατέστη αδύνατον να επιστρέψουμε στην αρχική μας κατάσταση, και στενάζαμε (…) Τη δυνατότητα της ευδαιμονίας μας την εχάρισε μόνη η μακαρία Παρθένος. Αυτή εξεπλήρωσε την επιθυμία μας ενώνοντας με τους ανθρώπους τον μόνον Επιθυμητόν, Αυτόν Τον οποίον, όταν κάποιος γνωρίσει προσωπικώς, δεν είναι δυνατόν να ζητήσει κάτι περισσότερο. Και ηνώθη δι’ αυτής ο Θεός τόσο στενά με τους ανθρώπους, ώστε έγινε μέτοχος όχι μόνον του τόπου και του τρόπου της ζωής μας, αλλά και της ιδίας της φύσεως μας.”
konstantinosa.oikonomou@gmail.com
ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ: https://www.youtube.com/watch?v=psQVslTTeEg&list=PLBIjTiUGfNYCzwLy2Ukok1vNcE1zOGJ-q&index=68
ΤΗΝ ΩΡΑΙΟΤΗΤΑ – ΥΜΝΟΣ ΣΤΗ ΘΕΟΤΟΚΟ: https://www.youtube.com/watch?v=JiMJ97XzJ9o&t=29s
1. Γρηγόριος Παλαμάς, Λόγος εἰς τὰ Εἰσόδια τῆς Θεοτόκου, 14.
Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, ὁ ὁποῖος ἐκτὸς τῶν ἄλλων εἶναι και θεομητορικὸς θεολόγος, στὴ γνωστή Ὁμιλία του εἰς τὰ Εἰσόδια τῆς Θεοτόκου ἀναφέρει, ὅτι ἡ Παναγία μας εἰσελθοῦσα στὰ Ἅγια τῶν Ἁγίων πρώτη αὐτὴ στὸν κόσμο ἐγκαινίασε τὴν ὁδὸ τῆς νήψεως, τῆς ἀναβάσεως τοῦ νοῦ στὸν Θεὸ καὶ τῆς ἑνώσεως τοῦ νοῦ τοῦ ἀνθρώπου μὲ τὸν Θεό, τὴν ἡσυχαστικὴ δηλαδὴ ὁδὸ θεώσεως τοῦ ἀνθρώπου. Ἔτσι, γιὰ ὅσους ποθοῦν τὴ μυστικὴ καὶ ἡσυχαστικὴ ἄνοδο πρὸς τὸν Θεὸ καὶ τὴ μυστικὴ θεωρία καὶ γνώση τοῦ Θεοῦ, ἡ Παναγία μας εἶναι τὸ πρότυπο καὶ ἡ ὁδός. Δὲν εἶναι μόνον ὁδὸς και πρότυπο για αὐτοὺς ποὺ ζοῦν στὸν κόσμο, μὲ παρθενία καὶ σεμνὸ γάμο, γιὰ τὶς μητέρες, ἀλλὰ εἶναι πρότυπο καὶ γιὰ τοὺς ἱερῶς ἡσυχάζοντες.
Ἐπειδὴ, λοιπὸν, Ἐκείνη ἐγκαινίασε τὸν τρόπο αὐτὸ τῆς θεώσεως, τὴν ἱερὰ ἡσυχία, γι’ αὐτὸ καὶ ἐμεῖς ἰδιαιτέρως ἐνατενίζουμε πρὸς τὴν παναγία μορφή της καὶ τὸ πανάγιο πρόσωπό της καὶ θερμῶς τὴν παρακαλοῦμε καὶ τὴν ἱκετεύομε νὰ μᾶς βοηθήσει καί μᾶς, πρῶτα νὰ ποθήσουμε αὐτὸ ποὺ γιὰ κάθε Μοναχὸ εἶναι τὸ ἀκρότατο ἐφετό. Τί περισσότερο νὰ ποθήσει ἕνας Μοναχὸς, ἀπὸ τὴν ἐν ἡσυχίᾳ θεωρία τοῦ Θεοῦ; Ἀπὸ τὴ συγκέντρωση τοῦ νοῦ καὶ τὴ συνεχῆ ἐνατένιση τοῦ νοῦ πρὸς τὸν Θεό, τὴ μνήμη τοῦ Θεοῦ; Τί περισσότερο νὰ ποθήσει ἕνας Μοναχὸς ἀπὸ τὴ νήψη, τὴ συνεχῆ ἀνάταση πρὸς τὸν Θεὸ καὶ τὴν πνευματικὴ ἐγρήγορση καὶ ἀγρυπνία;
Εὐλογημένοι οἱ Μοναχοὶ καὶ οἱ Χριστιανοί, οἱ ὁποῖοι ποθοῦν τὴ νήψη καὶ ἔχουν συνειδητοποιήσει, τί μεγάλη σημασία καὶ ἀξία ἔχει ἡ νήψη γιὰ τὸν ἄνθρωπο. Εὐλογημένοι οἱ Μοναχοὶ καὶ οἱ λαϊκοὶ Χριστιανοί, οἱ ὁποῖοι ἀγωνιζόμενοι γιὰ τὴ νήψη ἔχουν κάνει αὐτὸ ποὺ λέει ὁ ἅγιος Ἰσαὰκ ὁ Σύρος· ἔχουν βρεῖ τὸν πολύτιμο μαργαρίτη καὶ γι’ αὐτὸ προσέχουν τὴν ἀργολογία, τὴν κατάκριση, τὸν σκοτισμὸ τοῦ νοῦ, καὶ εἶναι αὐτοὶ γιὰ τοὺς ὁποίους λέει ὁ θεῖος Ἀπόστολος, ὅτι ὄντως «ἐξαγοράζονται τὸν καιρὸν αὐτῶν, ὅτι αἱ ἡμέραι πονηραὶ εἰσιν» (Ἐφεσ. 5:16).
Ὁ Μοναχός, ὁ ὁποῖος ἔχει τὸ νοῦ του στὸν Θεό, ἔχει τὴν εὐλογημένη νήψη, ἔχει τὴν προσοχὴ νὰ μὴ φεύγει ὁ νοῦς του ἀπὸ τὸν Θεὸ –εἰ δυνατὸν κάθε δευτερόλεπτο– αὐτὸς ὁ Μοναχὸς ἔχει βρεῖ τὸν πολύτιμο μαργαρίτη καὶ ἔχει καταλάβει πόσο μεγάλη εὐλογία εἶναι αὐτὴ ἡ κατάσταση τῆς μοναχικῆς ζωῆς καὶ αὐτός, ὅπως εἶπα, ἐξαγοράζεται τὸν καιρό. Διότι ἅμα δὲν γίνεται αὐτό, ἅμα δὲν ὑπάρχει αὐτὸς ὁ πόθος καὶ αὐτὸς ὁ ἀγώνας, δὲν ἐξαγοραζόμεθα τὸν καιρό. Καὶ περνοῦν οἱ ἡμέρες καὶ οἱ ὧρες καὶ οἱ μῆνες καὶ τὰ χρόνια καὶ οἱ ἑορτὲς καὶ οἱ νηστεῖες καὶ μᾶς διαφεύγει αὐτὸ ποὺ εἶναι τὸ πολυτιμότερο καὶ αὐτὸ γιὰ τὸ ὁποῖο ἐξήλθαμε στὴν εὐλογημένη ἔρημο.
Γι’ αὐτό, σᾶς παρακαλῶ θερμῶς –τὸ καλεῖ ἡ ἡμέρα· τὸ καλεῖ ἡ Κυρία Θεοτόκος, ἡ Διδάσκαλός μας καὶ Προστάτις μας καὶ Ἔφορός μας καὶ Ἡγουμένη μας καὶ πνευματική μας Μητέρα– νὰ ἀγωνιστοῦμε ὅλοι στὸ ἀγώνισμα τῆς νήψεως. Γιὰ νὰ μετανοήσουμε, διότι πολύς χρόνος τῆς ζωῆς μας πέρασε, χωρὶς νὰ ἔχουμε τὸ νοῦ μας στὸν Θεό, χωρὶς νὰ ἔχουμε τὴ μνήμη τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ μὲ λογισμοὺς ἀσκόπους καὶ ἀνωφελεῖς, μὲ περιηγήσεις τοῦ νοῦ ἐδῶ καὶ ἐκεῖ, μὲ ἀργολογίες καὶ ἄλλα πράγματα μὴ πρέποντα στὸν θεοειδὴ νοῦ τοῦ ἀνθρώπου, καὶ γιὰ νὰ συνειδητοποιήσουμε πόσα χρόνια χάσαμε στὴ ζωή μας, ποὺ θὰ ἔπρεπε νὰ τὰ εἴχαμε κερδίσει καὶ θὰ ἔπρεπε νὰ τὰ εἴχαμε ἀξιοποιήσει ἔχοντας τὴ μνήμη τοῦ Θεοῦ. Ἂς τὰ ποῦμε τώρα στὸν ἑαυτό μας, γιὰ νὰ μὴ τὰ ποῦμε στὸ τέλος τῆς ζωῆς μας, τότε ποὺ δὲν θὰ μπορεῖ νὰ γίνει ἐπανόρθωση. Τώρα μπορεῖ νὰ γίνει ἐπανόρθωση· ὑπάρχει καιρὸς μετανοίας γιὰ ὅλους μας. Ὁ Θεὸς τὸ ζητάει καὶ ἡ Παναγία τὸ ζητάει, καὶ ἀπό σᾶς καὶ ἀπὸ ἐμένα. Μᾶς τὸ ζητάει τώρα· θὰ μᾶς τὸ ζητήσει καὶ τὴν ὧρα τῆς κρίσεως.