Ἐκκλησία καὶ ἐκκοσμίκευση.

Ὁ μεγαλύτερος κίνδυνος γιὰ τὴν Ἐκκλησία ἀνὰ τοὺς αἰῶνες εἶναι τὸ νὰ ἀρνηθεῖ τὸν ἑαυτό της καὶ νὰ πάψει νὰ εἶναι Ἐκκλησία. Ἀντὶ νὰ διαχειρίζεται τὴ χάρη τῶν Μυστηρίων, ἀντὶ νὰ διασώζει τὴν ἀκαινοτόμητη ἀλήθεια ποὺ τὸ ἀψευδὲς στόμα τοῦ Χριστοῦ τῆς παρέδωσε, ἀντὶ νὰ καθίσταται μὲ τὴν πνοὴ τοῦ Παναγίου Πνεύματος ἕνα ἐργοστάσιο παραγωγῆς Ἁγίων, νὰ θέτει ἄλλες προτεραιότητες, νὰ ὑπηρετεῖ ἄλλες σκοπιμότητες, νὰ στοχεύει ἀλλοῦ, ἀκυρώνοντας τὸ θεῖο θέλημα καὶ ἀναιρώντας τὸν ἴδιο τὸν λόγο ὑπάρξεώς της.

Αὐτό, δυστυχῶς, τὸ εἴδαμε νὰ συμβαίνει πολλὲς φορὲς στὴν ἐκκλησιαστικὴ ἱστορία, ὅταν ὁλόκληρες τοπικὲς ἐκκλησίες ἀποσχίστηκαν ἀπὸ τὴ Μία, Ἁγία, Καθολικὴ καὶ Ἀποστολικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Ἐξέπεσαν δὲ καὶ ἀπώλεσαν τὴν ἐκκλησιαστικὴ ἰδιότητα γιατί προέταξαν κάποιον ἐγκοσμιοκρατικὸ στόχο, συνήθως ὑποκύπτοντας στὸν πειρασμὸ τῆς ἐξουσίας, ὁπότε καὶ θεσμοθέτησαν τὴν παρεκτροπὴ καὶ τὴν πλάνη, ὡς κάτι τὸ ἠθικὸ καὶ κανονικό, μὲ συνέπειες ὀλέθριες. Σὲ αὐτὴν δὲ τὴν πορεία πρὸς τὴν πτώση καὶ τὴν ἄρνηση τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἰδιότητος δὲν μποροῦμε νὰ ἐπιρρίψουμε εὐθύνες ἀποκλειστικὰ σὲ μεμονωμένα πρόσωπα, ἀκριβῶς λόγω τοῦ ὅτι ὁ λαὸς συνακολουθεῖ καὶ δὲν ἀντιδρᾶ, ἀπόδειξη τοῦ ὅτι ἔχει ἀμβλυνθεῖ ἢ ἔχει ἀπολεσθεῖ τὸ ὀρθόδοξο αἰσθητήριο καὶ ἔχει ἐπέλθει ἡ ἐκκοσμίκευση.

Ἡ διαστρέβλωση τοῦ θαύματος

Ἡ σημερινὴ εὐαγγελικὴ περικοπὴ δὲν ἔχει σημασία μόνον γιὰ τὸ θαῦμα ποὺ περιγράφει, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὸν τρόπο μὲ τὸν ὁποῖο ἀρχίζει. «Ἠνάγκασεν ὁ Ἰησοῦς τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ ἐμβῆναι εἰς τὸ πλοῖον καὶ προάγειν αὐτὸν εἰς τὸ πέραν, ἕως οὗ ἀπολύσῃ τοὺς ὄχλους». Αὐτὸς ποὺ πάντοτε στέκεται μὲ σεβασμὸ ἀπέναντι στὸν ἄνθρωπο, αὐτὸς ποὺ διασώζει καὶ ἀναδεικνύει τὴν ἀνθρώπινη ἐλευθερία, ἀναγκάζει ἐπιβάλλοντας στοὺς μαθητές του νὰ μποῦν σ’ ἕνα πλοῖο καὶ νὰ περάσουν πρὶν ἀπὸ τὸν ἴδιο στὴν ἀπέναντι ὄχθη Τῆς λίμvης Γεννησαρέτ. Γιατί;

Πρὶν ὑποχρεώσει ὁ Χριστὸς τοὺς μαθητές του νὰ μποῦν στὸ πλοῖο καὶ ν’ ἀναχωρήσουν ἐσπευσμένα, εἶχε κάνει κάτι ἄλλο. Εἶχε κάνει τὸ γνωστὸ θαῦμα τοῦ πολλαπλασιασμοῦ τῶν πέντε ἄρτων καὶ τῶν δύο ἰχθύων! Ἕνα θαῦμα ποὺ προκάλεσε τόση ἐντύπωση, ὥστε ὁ πολυπληθὴς λαὸς ποὺ εἶχε συγκεντρωθεῖ, ἀποφάσισε νὰ ἐκφράσει τὴν εὐγνωμοσύνη του σὲ Αὐτὸν ποὺ τοὺς ἔθρεψε, ὅπως καὶ τοὺς προπάτορές τους στὴν ἔρημο. Ἀντὶ ὅμως ἡ εὐγνωμοσύνη τους νὰ λάβει πνευματικὸ χαρακτήρα, λαμβάνει τελείως ἐγκοσμιοκρατικὸ καὶ ὑστερόβουλο. Ἔτσι, ὅλοι αὐτοὶ ποὺ εἶχαν βγεῖ στὴν ἔρημο καλοπροαίρετα γιὰ ν’ ἀκούσουν τὴ διδαχὴ τοῦ περίφημου διδασκάλου, καὶ συνεπῶς μᾶλλον εἶχαν πιὸ πνευματικὰ ἐνδιαφέροντα ἀπὸ ἄλλους συγχρόνους τους, ἀντὶ νὰ δεχθοῦν τὰ ὅσα ὁ Χριστὸς κήρυττε καὶ νὰ συμμορφώσουν τὴ ζωή τους, ἐντυπωσιασμένοι ἀπὸ τὸ θαῦμα τοῦ χορτασμοῦ τους, υἱοθετοῦν μία ὠφελιμιστικὴ λογικὴ καὶ δείχνουν τὴν πρόθεση νὰ ἀνακηρύξουν τὸν Χριστὸ ἐπίγειο βασιλιά.

Ὁ παραλογισμὸς σὲ ὅλο του τὸ μεγαλεῖο! Αὐτοί, οἱ πλέον πνευματικοὶ καὶ καλοπροαίρετοι, σὲ σχέση μὲ τοὺς ὑπόλοιπους συγχρόνους τους, ἀκροατὲς τοῦ κηρύγματος περὶ τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν, δὲν ὁμολογοῦν τὸν Χριστὸ ὡς τὸν αἰώνιο βασιλιά, τὸν σεσαρκωμένο Υἱὸ τοῦ Θεοῦ, Σωτήρα καὶ Λυτρωτὴ τοῦ κόσμου, ὅπως ὁ ἴδιος αὐτοπροσδιοριζόταν. Ἀντίθετα, σπεύδουν νὰ τὸν προσβάλουν οὐσιαστικά, ὑποβιβάζοντάς τον σὲ ἐπίγειο βασιλιὰ μιᾶς στενῆς γεωγραφικὰ περιοχῆς, διαστρέφοντας τὸ κήρυγμά του, κήρυγμα ἀγάπης, ἐπιδιώκοντας τὴ σύγκρουση μὲ τοὺς Ρωμαίους καὶ τὴν κατάληψη τῆς ἐξουσίας. Βέβαια, δὲν φταῖνε ἐξ ὁλοκλήρου αὐτοί… Εἶχαν μεγαλώσει μὲ τὴ διαστρεβλωμένη μεσσιανικὴ παράδοση τοῦ Ἰουδαϊσμοῦ, κατὰ τὴν ὁποία σκοπὸς τοῦ Μεσσία δὲν ἦταν νὰ λυτρώσει τὴν ἀνθρωπότητα ἀπὸ τὶς συνέπειες τῆς πτώσης τοῦ Ἀδάμ, ἀλλὰ νὰ ἀποκαταστήσει «τὴν βασιλεία τῷ Ἰσραήλ», πλάνη ποὺ δυστυχῶς χαρακτηρίζει κάποιους ἕως σήμερα.

Ἡ ἀντίδραση τοῦ Χριστοῦ

Πῶς ἀντιδρᾶ ὁ Χριστὸς σὲ ὅλ\’ αὐτά; Ἀντιδρᾶ κάθετα, ἀπόλυτα καὶ χωρὶς χρονοτριβῆ. Τὸ πρῶτο του μέλημα, νὰ μὴ μολυνθοῦν οἱ μαθητές του ἀπὸ αὐτὸν τὸν εἰλικρινῆ μέν, ἀλλὰ πεπλανημένο ἐνθουσιασμὸ τοῦ πλῆθος. Γι\’ αὐτὸ καὶ μὲ τέτοιο τρόπο, ὥστε ὁ παρὼν στὰ γεγονότα Ματθαῖος νὰ μὴν μπορεῖ νὰ χρησιμοποιήσει ἄλλο ρῆμα γιὰ νὰ περιγράψει τὴ συμπεριφορὰ τοῦ Ἰησοῦ, παρὰ μόνον τὸ «ἠνάγκασεν». Τοὺς δίνει ταυτόχρονα κι ἕνα μάθημα, νὰ μὴν ἐπηρεάζονται ἀπὸ τὸν ὄχλο, ἀλλὰ νὰ ἐμμένουν στὶς θέσεις τους, στὶς ἀρχές τους, στὰ πιστεύματά τους. Ὁ Χριστὸς θέλει τοὺς Ἀποστόλους του, τοὺς πνευματικοὺς διαδόχους καὶ συνεχιστὲς τοῦ ἔργου του, ἀλλὰ καὶ τοὺς διαδόχους αὐτῶν, καθοδηγητὲς τοῦ λαοῦ, ἡγέτες καὶ δεῖκτες τῆς πνευματικῆς πoρείας μὲ πλοηγὸ τὶς εὐαγγελικὲς ἀρχές. Δὲν τοὺς θέλει ἀγόμενους καὶ φερόμενους ἀπὸ τὶς διαθέσεις τοῦ πλήθους καὶ τὶς ἱστορικὲς συγκυρίες.

Συνάμα εἶναι ἀπὸ τὶς σπάνιες περιπτώσεις ποὺ ὁ Υἱoς τοῦ Θεοῦ ἐνεργεῖ ὥστε νὰ φαίνεται ὅτι ἐγκαταλείπει τοὺς ἀνθρώπους. Διώχνει τοὺς μαθητές του, ὁ ἴδιος ἀποσύρεται σὲ προσευχή, γενικὰ σπεύδει νὰ διαφοροποιηθεῖ ἀπὸ τὸν ἐνθουσιασμένο λαό… Κι αὐτὸ γίνεται γιατί δὲν ἐπιτρέπεται νὰ ταυτισθεῖ τὸ κήρυγμα τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν μὲ ὁτιδήποτε ἐγκόσμιο καὶ ἐπίγειο. Κι ἀφοῦ ὁ ἐνθουσιώδης ὄχλος δὲν πείθεται ἀλλιῶς, ἐγκαταλείπεται γιὰ νὰ κατανοήσει τὸ λάθος του. Εἶναι ἡ σωτήρια ἀντίδραση τοῦ Θεοῦ στὸ φαινόμενο τῆς ἐκκοσμίκευσης. Εἶναι ἡ συνέπεια σὲ ὅσους ἀφήνουν τὴν «πρώτην ἀγάπην» καὶ τρέχουν «ὄπισθεν θεῶν ἀλλοτρίων». Εἶναι μήνυμα καὶ γιὰ τὶς δικές μας ἀποφάσεις, ἐνέργειες καὶ πράξεις, ὥστε νὰ μὴν προκαλοῦν τὴ θεία ἐγκατάλειψη.