Γεώργιος Καψάνης, Καθηγούμενος Ἱ. Μ. Ὁσίου Γρηγορίου Ἁγ. Ὄρους.
Ὅσο λιγότερα λέμε, τόσο καλύτερα. Ἀλλὰ χρειάζεται καὶ διάκριση στὸ θέμα αὐτό, διότι ὑπάρχουν μερικὲς φορὲς ποὺ πρέπει νὰ μιλήσουμε. Οἱ ἅγιοι Πατέρες λέγουν, ἀλλὰ καὶ στὴν Παλαιὰ Διαθήκη λέγεται: «Καιρὸς τοῦ σιγᾶν καὶ καιρὸς τοῦ λαλείν». Ἡ σιωπὴ δὲν εἶναι πάντοτε κατὰ Θεόν. Πότε ἡ σιωπὴ δὲν εἶναι κατὰ Θεόν; Ὅταν πρέπει νὰ παρηγορήσουμε ἕναν ἄνθρωπο καὶ πρέπει νὰ τοῦ ποῦμε μερικὰ πράγματα. Ὅταν ἕνας ἀπὸ τοὺς δυὸ συζύγους αἰσθάνεται μοναξιά.
Θὰ πῶ κάτι ἀπὸ τὴν ἐξομολόγηση, διότι ἐμεῖς μὲ τὸν γάμο, ὅπως ξέρετε, δὲν ἔχουμε σχέση. Εἶναι ἡ σύζυγος ὅλη τὴν ἡμέρα μόνη της στὸ σπίτι. Τὰ παιδιὰ πᾶνε στὸ σχολεῖο, ἂν ἔχουν παιδιά. Ὁ σύζυγος γυρίζει στὸ σπίτι κουρασμένος. Θέλει ἡ σύζυγος νὰ μιλήσει. Αὐτὸ εἶναι ἀνθρώπινο. Θέλει νὰ πεῖ δυὸ λόγια. Θέλει νὰ ἀκούσει τὸν σύζυγό της. Καὶ ὁ σύζυγος δὲν μιλάει.
Αὐτὸ δὲν εἶναι ἀρετή. Ἀρετὴ εἶναι νὰ μιλήσει καὶ νὰ ἔχει μία ἐπικοινωνία μὲ τὴ σύζυγό του. Γι’ αὐτό, ὅταν ἀπὸ ἀγάπη μιλᾶμε, αὐτὸ εἶναι ἀρετή, ἔστω κι ἂν λέμε περισσότερα λόγια. Ἔστω κι ἂν λέμε λόγια κάπως μάταια. Ἀφοῦ ὁ ἄλλος ἔχει ἀνάγκη νὰ ἐπικοινωνήσει μαζί μας, δὲν πειράζει, ἂς ποῦμε καὶ κάτι, ὄχι βέβαια ἁμαρτωλὰ πράγματα, ἀλλὰ ἔτσι πράγματα ποὺ μπορεῖ νὰ μὴν εἶναι βαθιὰ πνευματικά. Ἀκόμη καὶ νὰ λέμε γιὰ τὸν καιρὸ καὶ ἄλλα πράγματα, ἀρκεῖ ὅλα αὐτὰ νὰ τὰ λέμε ἀπὸ ἀγάπη. Ὄχι ἀπὸ ἀγάπη νὰ ἀργολογήσουμε, ἀλλὰ ἀπὸ ἀγάπη γιὰ νὰ ἀναπαύσουμε καὶ τὸν ἄνθρωπο μὲ τὸν ὁποῖο ζοῦμε μαζὶ ἢ τὸν συνάνθρωπό μας γενικότερα.
Ἔχω διαβάσει στοὺς ἁγίους Πατέρες τὸ ἑξῆς· τὸ λένε γιὰ τοὺς μοναχούς, ἀλλὰ νὰ τὸ ποῦμε γιὰ ἐσᾶς ποὺ ζεῖτε στὸν κόσμο. Τὸ κλείσιμο στὸ κελλὶ εἶναι καλό; Λένε οἱ ἅγιοι Πατέρες: Ὅταν κάποιος μοναχὸς κλείνεται στὸ κελλί του, ἀπὸ ἀγάπη στὸν Θεὸ εἶναι καλό. Νὰ κάνει προσευχή, νὰ μελετήσει… Ἂν, ὅμως, κλείνεται στὸ κελλί του ἀπὸ ἐγωισμὸ γιὰ νὰ μὴ μιλάει μὲ τοὺς ἄλλους; Τοὺς περιφρονεῖ, ἀλλὰ αὐτὸ εἶναι ἁμαρτία.
Τώρα ἕνας βγαίνει ἀπὸ τὸ κελλί του καὶ συναναστρέφεται μὲ τοὺς ἀδελφούς, αὐτὸ εἶναι καλό; Ἂν τὸ κάνει ἀπὸ ἀγάπη, γιατί αἰσθάνεται τὴν ἀνάγκη νὰ ἐπικοινωνήσει μὲ τοὺς ἀδελφούς, νὰ τοὺς παρηγορήσει, νὰ τοὺς χαροποιήσει, αὐτὸ εἶναι καλό. Ἅμα βγαίνει ἀπὸ τὸ κελλί του γιὰ νὰ πάει νὰ ἀργολογήσει, νὰ προβάλει τὸν ἑαυτὸ του ἐγωιστικά, αὐτὸ εἶναι κακό.
Ἄρα, λοιπὸν, οὔτε κι αὐτὸς ποὺ μένει στὸ κελλὶ του κάνει καλά, ἂν δὲν τὸ κάνει ἀπὸ ἀγάπη, οὔτε κι αὐτὸς ποὺ βγαίνει ἀπὸ τὸ κελλί του, ἂν δὲν τὸ κάνει ἀπὸ ἀγάπη, κάνει καλά. Κριτήριο, δηλαδὴ, εἶναι ἡ ἀγάπη.
Γιὰ σκεφτεῖτε αὐτὰ ποὺ σᾶς εἶπα. Καὶ σεῖς, ἐκεῖ ποὺ ζεῖτε μὲ τὶς οἰκογένειές σας, νὰ προσπαθεῖτε νὰ καλλιεργεῖτε τὸ πνεῦμα τῆς ἀγάπης, τῆς ἐπικοινωνίας καὶ κυρίως οἱ σύζυγοι μεταξύ σας καὶ μὲ τὰ παιδιά, μὲ τοὺς συγγενεῖς σας, μὲ κανένα γέροντα, μὲ μία γριούλα ποὺ ἔχει ἀνάγκη.
Ἀκούω μερικὲς γριοῦλες ποὺ λένε: «Ἔ, ἐμένα μὲ ἔχουν ξεχάσει. Ἔχουν δουλειές, ἔχουν τὰ παιδιά τους…». Ναί, ἀλλὰ ὅσες δουλειὲς καὶ νὰ ἔχουν, νὰ ἔχουν χρόνο νὰ φροντίζουν γιὰ τὸν γέροντα πατέρα καὶ τὴν γερόντισσα μητέρα. Νὰ πηγαίνουν νὰ τοὺς λένε λόγια ἀγάπης καὶ παρηγοριᾶς, νὰ τοὺς χαϊδεύουν καὶ λίγο, διότι ἡ ἀγάπη γιὰ τοὺς Ὀρθοδόξους δὲν εἶναι μόνο μὲ λόγια, ἀλλὰ εἶναι καὶ τρυφερότητα. Κι ἔτσι τρυφερὰ νὰ ἐκδηλώνει κανεὶς τὴν ἀγάπη του, ἔτσι μὲ πνεῦμα Θεοῦ. Κι ἔτσι θὰ ὁμοιάζουμε μὲ τὴν Παναγία μας. Ἡ Παναγία μας ἔτσι ἔκανε.
Εὔχομαι ὅλοι, ὅσοι εἴμαστε ἄνθρωποι τῆς Ἐκκλησίας, νὰ τὰ σκεπτόμαστε αὐτά, νὰ προοδεύουμε σ’ αὐτά, ὥστε νὰ μὴ περνᾶ ὁ καιρὸς τῆς ζωῆς μας χωρὶς νὰ κάνουμε τίποτε. Ἀλλὰ νὰ ὑπάρχει μία ὡρίμανση. Νὰ ὡριμάζουμε καθημερινὰ ἕως ὅτου θὰ μᾶς πάρει καὶ ὁ Κύριος στὴν οὐράνιο Βασιλεία Του, διότι γιὰ ἐκεῖ προοριζόμαστε, ἀλλὰ ἂν φύγουμε ἀνώριμοι γιὰ τὴ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ θὰ εἶναι δυστύχημα.
Γι’ αὐτὸ δὲν πρέπει νὰ στενοχωρούμαστε ποτὲ ἂν κάποιος κοιμηθεῖ, ἀλλὰ ἂν κοιμηθεῖ ἀνώριμος. Ἂν ἔχει ἑτοιμασθεῖ. Ἂν ἔχει κάνη ἀγώνα στὴ ζωή του νὰ ὡριμάσει ἐν Χριστῷ. Τότε μεταφυτεύεται στὴ Βασιλεία τῶν οὐρανῶν. Ὅπως ἕνα δενδράκι. Τὸ βγάζουμε ἀπὸ ἕναν κῆπο καὶ τὸ μεταφυτεύουμε σὲ ἕναν ἄλλο ὡραιότερο κῆπο.
Ἔτσι γίνεται καὶ μὲ τοὺς Χριστιανούς. Τελειώνονται ἐν Κυρίῳ. Μεταφυτεύονται σὲ μία ἄλλη ἀνώτερη ζωὴ, ποὺ εἶναι ἡ Βασιλεία τῶν οὐρανῶν. Καὶ ἐπίσης εἶναι πολὺ ὡραῖο νὰ σκεπτόμαστε, ὅταν κάποιος κλείνει τὰ μάτια του σ’ αὐτὴ τὴ ζωή, τὰ ἀνοίγει στὴν ἄλλη ζωὴ καὶ μπαίνει στὴν αἰωνιότητα. Τὰ ἀνοίγει στὴν ἄλλη ζωή. Κι αὐτὸ γιὰ ἐμᾶς εἶναι μεγάλη χαρὰ καὶ εὐλογία. Δικοί μας ἄνθρωποι ἔκλεισαν τὰ μάτια τους σ’ αὐτὴ τὴν ζωὴ ἀλλὰ τὰ ἄνοιξαν ἐκεῖ γιὰ νὰ βλέπουν τὰ οὐράνια, τὰ μόνιμα, τὰ αἰώνια, τὰ ὁποία ἐμεῖς δὲν βλέπουμε τώρα.
Εὔχομαι ἡ Παναγία μας νὰ σᾶς σκεπάζει ὅλους, νὰ σᾶς παρηγορεῖ, στὸν ἀγώνα ποὺ ἔχετε, νὰ σᾶς φωτίζει ὅλους.