Γεώργιος Καψάνης, Καθηγούμενος Ἱ. Μ. Ὁσίου Γρηγορίου Ἁγ. Ὄρους.
Ὅλα στὴν Ἐκκλησία μας εἶναι ἀναστάσιμα, γιατί ὅλα εἶναι σταυρικά. Ἡ Ἐκκλησία μας εἶναι Ἐκκλησία τοῦ Σταυροῦ καὶ τῆς Ἀναστάσεως. Χωρὶς Σταυρὸ δὲν ὑπάρχει Ἀνάστασις. Ἀλλὰ οὔτε καὶ Σταυρὸς ὑπάρχει ποὺ νὰ μὴν ἀκολουθῆται ἀπὸ τὴν Ἀνάστασι. Γι’ αὐτὸ οἱ Ὀρθόδοξοι ἑορτάζουμε καὶ τὴν Μ. Παρασκευὴ ἀναστάσιμα, ἐνῶ οἱ Δυτικοὶ καὶ τὸ Πάσχα σταυρώσιμο. «Τὸν Σταυρό Σου προσκυνοῦμεν Δεσπότα, καὶ τὴν ἁγία Σου Ἀνάστασιν δοξάζομεν».
Ἔτσι καὶ ὁ θεῖος Χρυσόστομος ἀρχίζει τὴν ὁμιλία του : «Εἰς τὸν Σταυρὸν» μὲ τοὺς ἑξῆς λόγους : « Ἑορτὴν ἄγομεν σήμερον καὶ πανήγυριν, …ὁ γὰρ Δεσπότης ὁ ἡμέτερος ἐπὶ τοῦ Σταυροῦ τυγχάνει τοῖς ἤλοις πεπαρμένος … Σταυρὸς τὸ κεφάλαιον τῆς σωτηρίας τῆς ἡμετέρας• Σταυρὸς ἡ τῶν μυρίων ἀγαθῶν ὑπόθεσις» ( Σήμερα ἔχουμε ἑορτὴ καὶ πανήγυρι, γιατί ὁ Κύριός μας εὑρίσκεται καρφωμένος ἐπάνω στὸν Σταυρὸ …Ὁ Σταυρὸς εἶναι ἡ βάσις τῆς σωτηρίας μας, ὁ Σταυρὸς εἶναι ἡ προϋπόθεσις τῶν μυρίων ἀγαθῶν).
Μέσα στὸν πόνο καὶ στὸν κόπο τῆς ἀσκήσεως καὶ τῆς σταυρικῆς ζωῆς κρύβεται ἡ πιὸ μυστικὴ καὶ ἀληθινὴ χαρὰ καὶ ἀνάπαυσις, ὅπως ἄλλωστε ὁ ἴδιος ὁ Κύριος τὸ ὑποσχέθηκε: «Μακάριοι οἱ πενθοῦντες, ὅτι αὐτοὶ παρακληθήσονται». Τὸ πένθος τῆς μετανοίας καὶ τῆς ἀσκήσεως εἶναι, κατὰ τοὺς ἁγίους Πατέρας, «χαροποιὸν πένθος».
….Ἕνας πατέρας τῆς Δύσεως τῆς πατερικῆς ἐποχῆς, ὁ ἅγιος Αὐγουστῖνος, εἶπε: «Γνωρίζω τρεῖς σταυροὺς: Ἕνα σταυρὸ ποὺ σώζει• εἶναι ὁ σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ. Ἕνα σταυρὸ διὰ τοῦ ὁποίου σώζεται ὁ ἄνθρωπος• εἶναι ὁ σταυρὸς τοῦ καλοῦ ληστοῦ, τοῦ ἐκ δεξιῶν τοῦ Χριστοῦ σταυρωθέντος. Γνωρίζω κι ἕνα τρίτο σταυρό, ποὺ σὲ κάνει νὰ χάνεσαι γιὰ τὴν αἰωνιότητα• εἶναι ὁ σταυρὸς τοῦ ἐξ ἀριστερῶν τοῦ Χριστοῦ σταυρωθέντος ληστοῦ. Οἱ τύποι αὐτῶν τῶν δυὸ ληστῶν, ἀντιπροσωπεύουν ὅλη τὴν ἀνθρωπότητα. Ὁ σταυρὸς τοῦ ληστοῦ τοῦ ἐκ δεξιῶν παίρνει ἐπάνω του τὸν σταυρὸ τοῦ Χριστοῦ καὶ σώζεται. Ὁ σταυρὸς τοῦ ἀριστεροῦ ληστοῦ ἀντιπροσωπεύει τὴν μερίδα ἐκείνη τῶν ἀνθρώπων, ποὺ δὲν δέχονται τὸν σταυρὸ τοῦ Χριστοῦ καὶ χάνονται. Γενικὰ ὅμως τὸν σταυρὸ δὲν μποροῦμε νὰ τὸν ἀποφύγωμε κατ’ οὐδένα τρόπον…».
Ὁ σταυρός μᾶς τρομάζει. Καὶ αὐτὸ εἶναι φυσικό. Γιατί μᾶς διάλυσε ἡ ἄνεση. Ὁ πόνος εἶναι γιὰ μᾶς κάτι τὸ τρομακτικό. Ὅμως δὲν εἶναι ὁ πόνος φοβερός. Ἡ ἄνεση εἶναι φοβερή. Αὐτὴ ἔπρεπε νὰ μᾶς τρομάζει. Καὶ πράγματι, ὅλες οἱ σύγχρονες κακίες ἔχουν πηγὴ τους τὴν ἄνεση στὴν ζωή. Ὁ πόνος, τὰ πάθη, ὁ σταυρός, – εἶπε ὁ Χριστὸς – εἶναι κάτι τὸ καλό, εἶναι τὸ καλό, εἶναι ἀγαθό. Καὶ ἔτσι «τὸ φορτίο Του γίνεται ἐλαφρὸ ».
….Ἂς σταυρώνουμε στὸν Σταυρὸ Του κάθε ἐγωιστική μας ἐπιθυμία, κάθε ἁμαρτωλὸ σαρκικὸ πάθος, κάθε ἀνυπακοή μας, κάθε κακία καὶ μνησικακία μας, κάθε ἀνυπομονησία μας, κάθε ὀργὴ καὶ θυμό μας, κάθε ὀλιγοπιστία μας.
Καὶ ἐὰν ἀπὸ ἀνθρώπινη ἀδυναμία καὶ ἀμέλεια πέφτουμε καὶ ἐνεργοῦμε ἀντισταυρικά, ἂς μετανοοῦμε καὶ διὰ τῆς μετανοίας ἂς ἐπανερχόμαστε στὴν σταυρικὴ ζωή.
Ἂς ζητοῦμε γι’αὐτὸ καὶ τὴν βοήθεια τῆς Παναγίας μας, ποὺ ὄχι μόνο δὲν ἀπέτρεψε τὸν μονογενῆ της Υἱὸ ἀπὸ τὸν Σταυρό, ἀλλὰ καὶ ἡ ἴδια ἔζησε σταυρικά, καὶ διακριτικὰ βοηθοῦσε τὸν Υἱό της στὴν ἄρσι τοῦ σταυροῦ Του. Τώρα βοηθεῖ καὶ μᾶς στὴν ἄρσι τοῦ ἰδικοῦ μας σταυροῦ, σταυροῦ ποὺ ὁδηγεῖ στὴν Ἀνάστασι. Ἡ Ἐκκλησία μας μὲ σοφία μᾶς μυσταγωγεῖ στὴν σταυροαναστάσιμη ζωή. Στὴν σταυροαναστάσιμη Ἐκκλησία μας καὶ ἐμεῖς γινόμεθα σταυροαναστάσιμοι Χριστιανοί.
Ὁ χορὸς τῶν Ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας μας εἶναι χορὸς ἐσταυρωμένων καὶ συναναστημένων μὲ τὸν Χριστό, ποὺ γύρω ἀπὸ τὸ Ἐσφαγμένον Ἀρνίον μὲ κορυφαία τὴν Κυρία Θεοτόκο ψάλλουν ὠδὴν καινήν. Εἶναι τὸ αἰώνιο Πάσχα.
Σ’ αὐτὸ τὸ Πάσχα καλεῖ ὅλους μας ὁ Χριστὸς διὰ τοῦ Σταυροῦ Του.