1.

Ἀθανάσιος Γιουσμᾶς (Πρεσβύτερος)

Ἡ περιτομὴ τοῦ Κυρίου καὶ ἀπαραίτητη δική μας περιτομὴ

Κάθε πρώτη Ἰανουαρίου ἡ Ἐκκλησία μας γιορτάζει καὶ τὰ ἡμερολόγια γράφουν «Περιτομὴ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ». Ὁμολογουμένως λίγα γνωρίζουμε ὡς χριστιανοὶ γι’ αὐτὴ τὴ γιορτή. Ἂς καταθέσουμε λίγες ἁπλὲς σκέψεις μας σὲ στὺλ τούτη τὴ φορὰ ἐρωταπαντήσεων, γιὰ χάρη συντομίας.

– Τί ἦταν ἡ περιτομή;

Ὅταν τὸ παιδὶ συμπλήρωνε τὶς ὀκτὼ μέρες ἀπὸ τὴ γέννησή του, οἱ Ἰουδαῖοι, τὸ ἔφερναν στὸν ἐντεταλμένο τῆς Ἰουδαϊκῆς θρησκείας καὶ μὲ κοφτερὴ πέτρα ἢ μὲ χαλύβδινο μαχαίρι τὸ «μοὲλ» ἔκοβαν τὴν πόσθη τοῦ ἀνδρικοῦ γεννητικοῦ ὀργάνου. Αὐτὸ συνέβη καὶ στὸν Ἰησοῦ, περιετμήθη κι Αὐτὸς ὀκτὼ μέρες μετὰ τὴν γέννησή Του κι ἔλαβε τὸ ὄνομα Ἰησοῦς.(Λουκ. 2, 5). Ἰησοῦς εἶναι ἑλληνικὸς ὅρος ἀπὸ τὸ Ἑβραϊκὸ Γεσούα. Εἶναι τὸ αὐτὸ μὲ τὸ ὄνομα «Ἐμμανουὴλ» ποὺ ἀναφέρει ὁ Ἠσαΐας, καὶ σημαίνει «ὁ Θεὸς εἶναι μαζί μας».

– Σὲ ποιὸν δόθηκε ἡ ἐντολὴ αὐτὴ τῆς περιτομῆς;

Στὸν Ἀβραὰμ ὁ Θεὸς εἶπε: «Θὰ διατηρήσεις αὐτὴ τὴ διαθήκη, τὴ συμφωνία, ἐσὺ καὶ τὸ σπέρμα σου, κάθε ἀρσενικὸς ἀπόγονός σου, θὰ ππεριτέμνεται στὴν ἡλικία τῶν ὀκτὼ ἡμερῶν ἀπὸ τὴν ἡμέρα τῆς γέννησής του» (Γέν. 17, 10). Καὶ αὐτὸ τηρήθηκε ἀπ’ ὅλους τοὺς Ἰουδαίους καὶ τηρεῖται ὥς σήμερα. Ὁ Ἡρόδοτος ἀναφέρει πὼς περιτέμνονταν καὶ οἱ Αἰγύπτιοι καὶ οἱ Αἰθίοπες. Σήμερα καὶ οἱ Μωαμεθανοί.

– Γιατί δόθηκε αὐτὴ ἡ ἐντολή;

Ἦταν μιὰ προσφορὰ τοῦ παιδιοῦ στὸ Θεό. Ἀπὸ ἐκείνη τὴ στιγμὴ τὸ παιδὶ σήμαινε πὼς ἀνῆκε στὸ Θεό. Ἦταν μία ὑπενθύμιση πὼς ὁ Ἰουδαῖος ὄφειλε νὰ διαφέρει ἀπ’ ὅλους τοὺς ἄλλους καὶ στὴν πίστη καὶ νὰ μὴν προσκυνᾶ τὰ εἴδωλα τῶν γειτονικῶν λαῶν. Εἶχε δοθεῖ καὶ γιὰ λόγους ὑγιεινῆς, γιὰ πρόληψη ἀσθενειῶν καὶ μολύνσεων. Οἱ Ἰουδαῖοι ἦταν περιπλανώμενος λαὸς καὶ λαὸς ποὺ δὲν τὸν χαρακτήριζε ἡ προσήλωσή του στὴν καθαριότητα.

– Γιατί ἡ περιτομὴ ἀφοροῦσε τὴ χώρα τῶν γεννητικῶν ὀργάνων;

Πρῶτα γιατί ἔκοπταν ἕνα εὐτελὲς σαρκίο κι ἔπειτα γιατί, αἰτία τοῦ κατακλυσμοῦ καὶ τῆς καταστροφῆς τῶν Σοδόμων καὶ Γομόρας ἦταν ἡ ἀκράτεια τῆς γενετήσιας ὁρμῆς. Σαρκολάτρες ἦταν οἱ συμπολίτες τοῦ Νῶε καὶ ὁμοφυλόφιλοι οἱ κάτοικοι τῶν Σοδόμων καὶ Γομόρων. Ὅρισε ὁ Θεός, ἡ περιτομὴ νὰ γίνεται στὴ χώρα τῶν γεννητικῶν ὀργάνων, γιατί σ’ αὐτὰ χρειαζόταν καὶ χρειάζεται ἕνας κάποιος περιορισμὸς καὶ ἀρκετὴ ἐγκράτεια.

– Γιατί περιετμήθη ὁ Χριστός;

Ὑπάκουσε κι αὐτὸς στὸ ἔθος τῆς ἐποχῆς, στὸ Μωσαϊκὸ νόμο! Ὅτι περιετμήθη εἶναι δεῖγμα πὼς ἦταν Ἰουδαῖος, δικός τους κι ὄχι ἐθνικὸς ἢ Σαμαρείτης. Δυστυχῶς, ἂν καὶ δικός τους οἱ δικοί του δὲν τὸν δέχτηκαν, τὸν θανάτωσαν!

– Γιατί δὲν κάνουμε κι ἐμεῖς περιτομὴ σήμερα;

Ἀντιμετωπίστηκε αὐτὸ τὸ σοβαρὸ πρόβλημα, ἀρχικὰ στὴν πρώτη Ἐκκλησία. Ἀναρωτήθηκαν καὶ οἱ Ἀπόστολοι ἂν θὰ πρέπει ὅλοι οἱ Χριστιανοί, δεδομένου ὅτι προέρχονταν καὶ ἀπὸ τὸν εἰδωλολατρικὸ κόσμο, νὰ περιτέμνονται ἢ ὄχι. Καὶ λύθηκε μὲ δημοκρατικὸ καὶ διαλογικὸ τρόπο στὴν Ἀποστολικὴ Σύνοδο τῶν Ἱεροσολύμων, μὲ τὴν ἐπίκληση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Γιὰ μᾶς περιτομή, δεῖγμα τῆς ἀφοσίωσής μας στὸ Θεό, εἶναι τὸ Βάπτισμα. Μὲ τὸ Βάπτισμα παύουμε νὰ εἴμαστε «τέκνα σώματος» γινόμαστε «τέκνα τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ». Προσπαθώντας νὰ θέσω ἕναν ἐπίλογο σ’ αὐτό μας τὸ ἄρθρο κλείνω γράφοντας τὰ ἑξῆς: Ὑποδεχτήκαμε ἕναν καινούριο χρόνο. Μακάρι, ὅλοι μας μέσα στὸ νέο χρόνο νὰ περιτέμνουμε τὰ πάθη μας καὶ οἱ συνάνθρωποί μας κι ἐμεῖς οἱ ἴδιοι νὰ περιτέμνουμε, νὰ περιορίσουμε τὴ σαρκική μας ἀκράτεια. Ρὸζ τηλέφωνα, ἁμαρτωλὲς συζεύξεις, ἀνώμαλες καταστάσεις, ἡδονοβλεψίες τῶν βίντεο καὶ τῶν κομπιοῦτερ, ἐξωσυζυγικὲς ἢ προγαμιαῖες σχέσεις καὶ πάει λέγοντας! Μακάρι «πάσας τὰς σαρκικὰς ἐπιθυμίας» ἀφοῦ καταπατήσουμε, «πνευματικὴ πολιτεία» νὰ ζήσουμε ὅλες τὶς 365 μέρες τοῦ χρόνου. Πιὸ καθαροί, πιὸ ἁγνοί, πιὸ τίμιοι ἀπὸ χθές, φέτος γιὰ νὰ ζήσει ἡ οἰκογένεια ποὺ κλυδωνίζεται ἀπὸ τὰ ὁλοένα αὐξανόμενα διαζύγια, γιὰ νὰ ζήσουμε ὅλοι μας πιὸ ἁγνά, πιὸ σεμνά, πιὸ θεάρεστα. Ἀμήν. Καλὴ Χρονιά!

2.

Ἡ περιτομὴ τοῦ Κυρίου: Τύπος καὶ οὐσία

Δανιήλ Ἀεράκης (Ἀρχιμανδρίτης)

 Συγκατάβαση καὶ οἰκονομία

Ὅλα τὰ σημεῖα τῆς Θεοφανείας ἀποτελοῦν σημεῖα συγκαταβάσεως τοῦ σαρκωμένου Υἱοῦ καὶ Λόγου τοῦ Θεοῦ. Σ’ ἄλλα ἀπὸ τὰ σημεῖα αὐτὰ φαίνεται ἡ ἀνθρώπινή του φύσις, σ’ ἄλλα ἡ θεία. Ἀφοῦ ὁ Χριστὸς εἶναι «διπλοῦς τὴν φύσιν, ἀλλ’ οὐ προσώποις», ἦταν ἀπόλυτη ἀνάγκη νὰ δώσει ἐμφανῆ σημάδια καὶ τῶν δύο φύσεων, ὥστε νὰ πιστεύσουν οἱ ἄνθρωποι.

Τὸ ταπεινότερο σημάδι τῆς συγκαταβάσεως γιὰ τὴν ἀποκάλυψη τῆς ἀληθινότητας τῆς ἀνθρώπινης φύσεως εἶναι ὁπωσδήποτε ἡ σαρκικὴ περιτομὴ ποὺ ὑπέστη… Ἐκεῖνος ποὺ καταδέχτηκε νὰ σαρκωθεῖ στὴν κοιλία τῆς Παρθένου Μαρίας, νὰ γεννηθεῖ ὡς βρέφος, νὰ φιλοξενηθεῖ μέσα στὴ φάτνη, νὰ σπαργανωθεῖ μὲ ράκη, αὐτὸς τώρα καταδέχεται νὰ ὑποστεῖ τὴν περιτομὴ τῆς σάρκας. Ἄλλωστε τὸν περιμένουν καὶ ἄλλες συγκαταβάσεις καὶ ἄλλες ταπεινώσεις. Ἡ περιτομὴ εἶναι συγκατάβαση ἀπὸ πλευρᾶς ἐλατηρίων. Θέλησε ὁ Θεὸς καὶ ἔγινε ἄνθρωπος• εὐδόκησε, καταδέχθηκε νὰ περιτμηθεῖ. Ἀπὸ πλευρᾶς σκοπιμότητας ἡ περιτομὴ εἶναι μία οἰκονομία τοῦ Θεοῦ. Ὅλη ἡ παρουσία καὶ ἡ θυσία τοῦ σαρκωθέντος Θεοῦ εἶναι μία μεγάλη οἰκονομία. Ἀποτελεῖ τὸν κύκλο τῆς οἰκονομίας τοῦ Θεοῦ γιὰ τὸν ἄνθρωπο, ποὺ ἀρχίζει ἀπὸ τὴν προαιώνια βουλὴ καὶ τελειώνει μὲ τὴν Ἀνάληψη. Ἀλλὰ καὶ κάθε σημεῖο θεοφανείας ἀποτελεῖ μία μεγάλη οἰκονομία. Τίποτε τυχαῖο δὲν συμβαίνει στὸν κόσμο, πολὺ περισσότερο στὶς πράξεις καὶ ἐνέργειες τῆς θείας οἰκονομίας. Ὁ Μέγας Βασίλειος, ποὺ ἡ μνήμη του τιμᾶται τὴν πρώτη Ἰανουαρίου, μαζὶ μὲ τὴν ἑορτὴ τῆς Περιτομῆς τοῦ Κυρίου, λέγει, ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι θαυμαστὸς γιὰ πολλὰ πράγματα, ἀλλ’ εἶναι θαυμαστότερος γιὰ τὴν οἰκονομία τῆς ἐνανθρωπήσεως…

Ποιητὴς τοῦ Νόμου

Γιατί λοιπὸν δέχθηκε νὰ ὑποστεῖ τὴν περιτομὴ τῆς σάρκας ὁ Χριστός; Ἂς δοῦμε ὁρισμένους ἀπὸ τοὺς λόγους, ὅπως οἱ Πατέρες καὶ ἡ ὑμνογραφία τῆς Ἐκκλησίας παρουσιάζουν.

 

1. Ἡ περιτομὴ ἦταν Νόμος τοῦ Θεοῦ. Ἡ σχετικὴ ἐντολὴ δόθηκε στὸν Ἀβραάμ. Ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς εἶναι ὁ νομοθέτης καὶ τοῦ παλαιοῦ Νόμου καὶ τοῦ νέου Νόμου. Ὁ παλαιὸς Νόμος ἦταν ἀτελής. Ἦταν ἡ σκιὰ τοῦ νέου Νόμου. Δὲν ἦταν ὅμως σὲ κανένα τοῦ σημεῖο βλαβερός. Ἑπομένως ὁ Χριστὸς δὲν ἔκανε ζημιὰ ἐφαρμόζοντας τὸ Νόμο. Ὄχι μόνο ζημιὰ δὲν ἔκανε, ἀλλὰ καὶ ἔδινε ἕνα μεγάλο μάθημα στοὺς ἀνθρώπους: Νὰ ἐφαρμόζουν τὸ Νόμο τοῦ Θεοῦ χωρὶς προσωπικὲς ἐπιλογές. Ὅπως δὲν κάνει κανεὶς ἐπιλογὴ στὶς ἀκτίνες τοῦ ἥλιου, ἔτσι δὲν κάνει ἐπιλογὲς καὶ στὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ.

Ἂν δὲν ἐφάρμοζε ὁ Χριστὸς τὸ Νόμο, ἄρα καὶ τὴ διάταξη γιὰ τὴν περιτομή, θὰ ἦταν νομοθέτης, ποὺ διατάζει τοὺς ἄλλους καὶ ὁ ἴδιος παραβαίνει τὶς ἐντολές. Ἀκόμα θὰ ἔδινε τὴν ἐντύπωση ὅτι ὁ Νόμος δὲν ἐφαρμόζεται. Βέβαια ἡ περιτομὴ ἦταν ἀπὸ τὶς εὐκολότερες ἐντολές. Δὲν στοίχιζε τίποτε. Ὁ Χριστὸς ἐφαρμόζει ὅλα τὰ τοῦ Νόμου, κι ἐκεῖνα ποὺ στοιχίζουν κι ἐκεῖνα ποὺ δὲν στοιχίζουν. «Ὁ γὰρ τοῦ Νόμου Ποιητής, τὰ τοῦ Νόμου ἐκπληροῖ» (ἀπὸ τὰ στιχηρὰ τοῦ ἑσπερινοῦ τῆς ἑορτῆς).

Ὁ Χριστὸς εἶναι τὸ πλήρωμα τοῦ Νόμου καὶ μὲ τὶς τρεῖς σημασίες ποὺ ἔχει ἡ λέξη «πλήρωμα».

Πλήρωμα = Ἐφαρμογὴ καθολική.

Πλήρωμα = Συμπλήρωμα καὶ τελειοποίηση.

Πλήρωμα=Ἐξόφληση τοῦ λογαριασμοῦ γιὰ τὶς παραβάσεις τοῦ Νόμου.

Ὁ ἴδιος εἶπε γιὰ τὸ Νόμο καὶ τὸ πλήρωμά του: «Μὴ νομίζητε ὅτι ἦλθον καταλῦσαι τὸν νόμον ἢ τοὺς προφήτας• οὐκ ἦλθον καταλῦσαι, ἀλλὰ πληρῶσαι» (Ματθ. 5, 17). Πρὶν ὅμως συμπληρώσει τελειοποιώντας τὸ Νόμο, μὲ τὴ διδαχὴ τοῦ Εὐαγγελίου του, ἐφαρμόζει ὁ ἴδιος τὸν ἀτελῆ Νόμο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Ἡ περιτομὴ ἦταν ἀπὸ ἐκεῖνα ποὺ προορίζονταν νὰ καταργηθοῦν. Δὲν ἔχει σημασία αὐτό. Ὁ ἴδιος θὰ τὴν ἐφαρμόσει, πρὶν τὴν καταργήσει. Θὰ καθίσει στὸ τσαντίρι τοῦ Νόμου, πρὶν νὰ ὁδηγήσει τοὺς ἀνθρώπους στὸ παλάτι τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ, τῆς Ἐκκλησίας.

Ἂν λοιπὸν ὁ θεάνθρωπος δὲν παραβαίνει τὸν νόμο, ποὺ ὄχι μόνο καμία ἀνάγκη δὲν τὸν εἶχε, ἀλλὰ καὶ ἀτελὴς ἦταν, πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ λεγόμαστε χριστιανοί, μιμητὲς τοῦ Χριστοῦ, ὅταν παραβαίνουμε τὸ Νόμο, τὸν Εὐαγγελικὸ Νόμο, ποὺ καὶ τέλειος εἶναι, ἀλλὰ καὶ ποὺ τὸν ἔχουμε ἀπόλυτα ἀνάγκη;

Ἀπάντηση στοὺς Ἰουδαίους καὶ τοὺς αἱρετικοὺς

 

2. Ἡ περιτομὴ τοῦ Χριστοῦ ἀποτελεῖ ἀποστομωτικὴ ἀπάντηση τόσο στοὺς Ἰουδαίους, ὅσο καὶ στοὺς αἱρετικούς.

 

Ἡ περιτομὴ ἦταν βασικὸ γνώρισμα τῆς Ἰουδαϊκῆς ἰδιότητας, ὅτι ἀνήκει κανεὶς στὸν περιούσιο λαό. Ὁ Χριστός, ὁ Μεσσίας καὶ Λυτρωτὴς τοῦ κόσμου, κατὰ τοὺς προφῆτες, ἔπρεπε νὰ εἶναι «υἱὸς Δαβίδ, υἱὸς Ἀβραὰμ» (Ματθ. 1, 1). Πῶς λοιπὸν θὰ δέχονταν οἱ Ἰουδαῖοι τὸ κήρυγμα, τὸ ἔργο, τὴν παρουσία τοῦ Χριστοῦ, ἂν δὲν εἶχε κάνει τὴ σαρκικὴ περιτομή, τὸ σημεῖο τῆς Ἀβραμικῆς υἱοθεσίας; Χωρὶς περιτομὴ θὰ τὸν θεωροῦσαν ἀλλόφυλο; Ἂν ἀμφισβητοῦσαν τὸ κύρος του τώρα ποὺ ἤξεραν πὼς εἶναι «ἐκ σπέρματος Δαβίδ», ἀπόγονος τοῦ Ἀβραάμ, πόσο μᾶλλον θὰ τὸ ἀμφισβητοῦσαν ἂν ἦταν ἀλλόφυλος, μιὰ ποὺ δὲν θὰ εἶχε ὑποστεῖ περιτομή. Οἰκονομεῖ λοιπὸν ἔτσι τὰ πράγματα ὁ Θεός, ὥστε οἱ Ἰουδαῖοι νὰ εἶναι ἀναπολόγητοι καὶ στὸ σημεῖο αὐτό.

Ἀλλὰ καὶ ἄλλη ἀπάντηση στοὺς Ἰουδαίους ἀποτελεῖ ἡ περιτομὴ τοῦ Χριστοῦ. Ἀργότερα, oἱ κατήγοροί του, oἱ γραμματεῖς καὶ οἱ φαρισαῖοι καὶ ὅλοι οἱ ἄνθρωποι τοῦ θρησκευτικοῦ κατεστημένου, ποὺ ὁ ἐγωισμὸς καὶ τὰ συμφέροντά τους θίγονταν ἀπὸ τὴ λάμψη τῆς ζωῆς καὶ τὰ θαύματα τοῦ Ἰησοῦ, θὰ ψάξουν νὰ βροῦν κατηγορίες ἐναντίον του. Θὰ ἐπιστρατεύσουν τὴ διαστρέβλωση, ὅπλο πανάρχαιο στοὺς σατανικοὺς ἀνθρώπους. Καὶ ἀνάμεσα στ’ ἄλλα θὰ φτιάξουν μία κατηγορία, ποὺ ἔπιανε πολὺ στὸ φανατισμένο Ἰουδαϊκὸ λαό: ὅτι ὁ Ἰησοῦς «τὸ Σάββατον οὐ τηρεῖ», ὅτι εἶναι παραβάτης τοῦ Νόμου. Ἐφαρμόζει λοιπὸν ὅλο τὸ Νόμο, ὥστε ν’ ἀφοπλίσει ἐκ τῶν προτέρων τοὺς ἐχθρούς του. Ἐκεῖνοι βέβαια θὰ λένε ἐναντίον του. Ὁ Χριστὸς ὅμως θ’ ἀπαντᾶ μὲ τὰ θαύματά του. Ἀφοῦ ἔφθασαν στὸ σημεῖο νὰ ποῦν, ὅτι «ἐν τῷ ἄρχοντι τῶν δαιμονίων ἐκβάλλει τὰ δαιμόνια», δὲν θὰ λέγανε ὅτι παραβαίνει τὴν ἡμέρα τοῦ Σαββάτου κι ἄλλες διατάξεις τοῦ Μωσαϊκοῦ Νόμου;

Ἀλλ’ ἡ περιτομὴ εἶναι ἀπάντηση καὶ στοὺς αἱρετικοὺς ἐκείνους, ποὺ παρουσιάσθηκαν μὲ τὸ ὄνομα «Δοκῖται» καὶ ἀμφισβητοῦσαν τὴν ἀληθινότητα τῆς ἀνθρώπινης φύσεως τοῦ Χριστοῦ. Αὐτοὶ ἰσχυρίζονταν, ὅτι δὲν μπορεῖ ὁ Θεὸς νὰ πῆρε πραγματικὰ ἀνθρώπινη φύση, γιατί κάτι τέτοιο θὰ ἦταν ταπεινωτικὸ γιὰ τὸ Θεό. Ὁ Χριστός, λέγανε, φαινόταν ἄνθρωπος, δὲν ἦταν στὴν πραγματικότητα ἄνθρωπος, μὲ σάρκα σὰν τὴ δική μας.

Καὶ ὅμως! Ὁ Χριστὸς εἶναι καὶ ἀληθινὸς Θεός, καὶ ἀληθινὸς ἄνθρωπος. Ὡς Θεὸς εἶναι προαιώνιος καὶ ἄσαρκος. Στὰ ἀναγνώσματα τοῦ ἑσπερινοῦ τῆς Περιτομῆς διαβάζεται καὶ μία περικοπὴ ἀπὸ τὸ βιβλίο τῶν Παροιμιῶν (8, 23-30), ὅπου φαίνεται τὸ ἄναρχο καὶ συνάναρχο τοῦ Θεοῦ Λόγου. Αὐτὸς λοιπὸν ὁ ἄναρχος καὶ ἄσαρκος Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ, γεννήθηκε παίρνοντας σάρκα ἀνθρώπου «ἐκ τῶν ἁγνῶν αἱμάτων τῆς ὑπερφυῶς κυησάσης αὐτὸν Ὑπεραγίας Θεοτόκου». Ὁ Θεὸς ἔγινε καὶ «βροτός». Εἶχε ἀληθινὴ σάρκα. Ἀπόδειξη ἡ περιτομή του. Γι’ αὐτὸ ψάλλουμε στὸ ἀπολυτίκιο τῆς ἑορτῆς: «Μορφὴν ἀναλλοιώτως ἀνθρωπίνην προσέλαβες, Θεὸς ὤν κατ’ οὐσίαν, πολυεύσπλαγχνε Κύριε…».

Σημεῖο Διαθήκης

 

3. Ἡ περιτομὴ τοῦ Κυρίου εἶναι ἡ εἰσαγωγὴ τῆς Καινῆς Διαθήκης. Γιατί ὁ Θεὸς εἶπε στὸν Ἀβραὰμ νὰ περιτέμνονται ὅλα τὰ ἀρσενικὰ παιδιὰ τοῦ Ἰσραήλ; Σὰν σημάδι τῆς διαθήκης ἀνάμεσα στὸ Θεὸ καὶ στὸ λαό του. Ἔδωσε ὑποσχέσεις ὁ Θεὸς στὸν Ἀβραάμ, ὅτι θὰ εὐλογηθεῖ τὸ σπέρμα του, ὅτι οἱ ἀπόγονοί του θὰ γίνουν σὰν τὰ ἄστρα τοῦ οὐρανοῦ καὶ σὰν τὴν ἄμμο τῆς θαλάσσης. Καὶ ἡ ἐγγύηση; Εἶναι ἡ περιτομή. Αὐτὴ εἶναι ἡ σφραγίδα τῆς υἱοθεσίας. Θὰ εἶναι ἡ συμφωνία μεταξὺ Θεοῦ καὶ Ἰσραήλ. Γι’ αὐτὸ εἶπε στὸν Ἀβραάμ: «Περιτμηθήσεται ὑμῖν πᾶν ἀρσενικόν… Καὶ ἔσται εἰς σημεῖον διαθήκης ἀναμέσον ἐμοῦ καὶ ὑμῶν» (Γεν.17, 10-11).

 

Ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς ἦρθε νὰ ὑπογράψει τὴ νέα συμφωνία, τὴν Καινὴ Διαθήκη, ἀνάμεσα στὸ Θεὸ καὶ στὸ νέο Ἰσραήλ. Στὴν Παλαιὰ Διαθήκη ἔκοβαν ἕνα μικρὸ τμῆμα ἀπὸ τὴν ἄκρη τοῦ δέρματος τοῦ ἀρσενικοῦ παιδιοῦ. Ἦταν μία θυσία. Μικρὴ βέβαια καὶ ἀκούσια θυσία, ἀλλὰ τύπος τῆς μεγάλης καὶ ἑκούσιας θυσίας τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ. Ὁ Ἰησοῦς Χριστός, τὸ «εὐλογημένον ἄρσεν», ποὺ προῆλθε ἀπὸ τὴ μήτρα τῆς Παρθένου, πρόσφερε κι αὐτὸς τὴ θυσία τῆς σαρκικῆς περιτομῆς, γιατί θὰ ἐρχόταν ἡ ἡμέρα ποὺ θὰ προσέφερε ὄχι ἕνα μικρὸ τμῆμα τοῦ δέρματός του, ἀλλ’ ὅλο τὸ Σῶμα του καὶ ὃλο τὸ Αἷμα του. Εἶναι τὸ Αἷμα τῆς Διαθήκης. Οἱ Ἑβραῖοι εἶχαν περὶ πολλοῦ τὴ θυσία τῆς περιτομῆς. Οἱ χριστιανοὶ πιστεύουν στὴ θυσία τοῦ Αἵματος τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ.

Ὁ ἀπόστολος Παῦλος στὴν πρὸς Ἑβραίους Ἐπιστολὴ συγκρίνει τὴν παράβαση τοῦ Νόμου τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης καὶ τὴν περιφρόνηση τῆς θυσίας καὶ τοῦ αἵματος τοῦ Σταυρωμένου Λυτρωτῆ. Καὶ λέγει: «Ἀθετήσας τὶς νόμον Μωυσέως, χωρὶς οἰκτιρμῶν ἐπὶ δυσὶν ἢ τρισὶ μάρτυσιν ἀποθνήσκει. Πόσω δοκεῖτε χείρονος ἀξιωθήσεται τιμωρίας ὁ τὸν υἱὸν τοῦ Θεοῦ καταπατήσας καὶ τὸ αἷμα τῆς διαθήκης κοινὸν ἠγησάμενος, ἐν ᾧ ἡγιάσθη, καὶ τὸ Πνεῦμα τῆς χάριτος ἐνυβρίσας»; (Ἑβρ. 10, 28-29).

Ὀνομαστήρια

 

4. Κατὰ τὴν ἡμέρα τῆς περιτομῆς οἱ Ἑβραῖοι ἔδιναν στὸ ἀγόρι τὸ ὄνομά του. Ἦταν ἡ ἐπίσημη ὀνοματοδοσία. Ἄλλωστε καὶ ἐκεῖνος ποὺ πρῶτος πῆρε ἐντολὴ ἀπὸ τὸ Θεὸ γιὰ περιτομή, ὁ Ἀβραάμ, τὴν ἡμέρα ἐκείνη ἄλλαξε ὄνομα. Λεγόταν Ἄβραμ, καὶ ὀνομάσθηκε Ἀβραὰμ (βλ. Γέν. 17,4-5).

 

Τύπος τῆς ὀνοματοδοσίας κατὰ τὴν περιτομὴ τοῦ Χριστοῦ, αὐτὸ ποὺ συνέβηκε μὲ τὸν Ἀβραάμ. Ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ γίνεται Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου. Καὶ λαμβάνει ὄνομα. Τὸ ὄνομά του ἔχει σχέση μὲ ὅλα τὰ ἔθνη, μὲ ὅλο τὸ λαό. Εἶναι τὸ ὄνομα Ἰησοῦς, ποὺ σημαίνει: «Σωτήρας τοῦ λαοῦ». Ὁ Χριστὸς εἶναι ὁ γενάρχης τῆς νέας γενιᾶς, τῆς Ἐκκλησίας. Στὸ γένος του, στὸ κράτος του, στὴ βασιλεία του, ἀνήκουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι, ἄλλο ὅτι πολλοὶ δὲν πιστεύουν στὴν τιμὴ ποὺ τοὺς ἔγινε.

 

Ἰησοῦς! Τὸ ὄνομα ποὺ δόθηκε ἐπίσημα τὴν ἡμέρα τῆς περιτομῆς. Ἡ Μητέρα καὶ ὁ προστάτης Ἰωσὴφ δὲν ἄκουγαν βέβαια γιὰ πρώτη φορὰ τὸ ὄνομα «Ἰησοῦς». Καὶ στοὺς δύο εἶχε ἀποκαλυφθεῖ τὸ ὄνομα ἀπὸ ἄγγελο. Κατὰ τὸν Εὐαγγελισμὸ ὁ ἄγγελος Γαβριὴλ φανέρωσε στὴν Παρθένο τὴ βουλὴ τοῦ Θεοῦ: «Καὶ ἰδοὺ συλλήψῃ ἐν γαστρὶ καὶ τέξῃ υἱόν, καὶ καλέσεις τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἰησοῦν» (Λουκ. 1, 31). Γι’ αὐτὸ σημειώνει ὁ ἴδιος Εὐαγγελιστής, ὅτι κατὰ τὴν περιτομὴ δόθηκε στὸ παιδὶ τὸ ὄνομα «τὸ κληθὲν ὑπὸ τοῦ ἀγγέλου πρὸ τοῦ συλληφθῆναι αὐτὸν ἐν τῇ κοιλίᾳ» (Λουκ. 2, 21). Προηγήθηκαν τὰ ὀνομαστήρια στὸν οὐρανό, ἀκολούθησαν τὰ ὀνομαστήρια στὴ γῆ. Ἄλλος ἄγγελος ἔσπευσε ν’ ἀποκαλύψει, πάλι προτοῦ νὰ γεννηθεῖ τὸ παιδί, τὸ ὄνομά του στὸν Ἰωσήφ, τὸν προστάτη τῆς Παρθένου: «Τέξεται υἱὸν καὶ καλέσεις τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἰησοῦν οὗτος γὰρ σώσει τὸν λαὸν αὐτοῦ ἀπὸ τῶν ἁμαρτιῶν αὐτῶν» (Μάτθ. 1, 21).

 

Ἰησοῦς! Ὄνομα ποὺ τοῦ ταιρίαζε ἀπόλυτα. Δόθηκε δὲ κατὰ τὴν ὄγδοη ἡμέρα, ὄχι γιὰ λόγους μόνο τυπικούς, ἀλλὰ καὶ γιὰ λόγους οὐσιαστικούς. Τυπικά: ἔτσι ὅριζε ὁ Νόμος τοῦ Μωυσέως• κατὰ τὴν ὄγδοη ἡμέρα νὰ γίνεται ἡ περιτομὴ καὶ νὰ δίνεται τὸ ὄνομα. Οὐσιαστικά: Ἡ ὄγδοη ἡμέρα ἦταν τύπος τῆς μελλοντικῆς ὄγδοης ἡμέρας. Ὄγδοη ἡμέρα καὶ ὄγδοος αἰώνας, κατὰ τοὺς Πατέρες, εἶναι ὁ «μέλλων αἰών», ἡ ζωὴ τῆς αἰωνιότητας, στὴ βασιλεία τῶν οὐρανῶν. Ὁ χρόνος τῆς ὄγδοης ἡμέρας, τοῦ μέλλοντος αἰῶνος, θὰ εἶναι χωρὶς περιτομή, χωρὶς τέλος. Καὶ μόνο ὅσοι πιστεύουν στὸν Ἰησοῦ Χριστὸ καὶ ζοῦν κατὰ τὸ θέλημά του, ἐλπίζουν στὴν ὄγδοη ἡμέρα, στὴν αἰώνια ζωή.

 

Τὴν ὄγδοη ἡμέρα ὁρίζει καὶ ἡ Ἐκκλησία νὰ σφραγίζεται τὸ βρέφος καὶ νὰ λαμβάνει τὸ ὄνομα. Κάτι, ποὺ δυστυχῶς δὲν γίνεται σήμερα. Τὸ ὄνομα δίνεται κατὰ τὴ Βάπτιση, ποὺ καὶ αὐτὴν προτυπώνει, ὅπως θὰ δοῦμε, ἡ περιτομή. Ἀλλὰ τὸ σωστὸ εἶναι νὰ δίνεται τὴν ὄγδοη ἡμέρα. Κι ὅπως τότε τὸ παιδὶ τῶν Ἑβραίων σφραγιζόταν μὲ τὴ σφραγίδα τῆς περιτομῆς, ἔτσι κατὰ τὴν ὄγδοη ἡμέρα τὸ παιδὶ τῶν χριστιανῶν σφραγίζεται μὲ τὸ σημεῖο τῆς νέας υἱοθεσίας. Κι αὐτὸ εἶναι τὸ σημεῖο τοῦ Σταυροῦ. Ὁ Ἱερέας σημειώνει πάνω στὸ βρέφος τὸ σημεῖο τοῦ Σταυροῦ.

 

Λαμβάνει ὄνομα τὸ παιδὶ τὴν ὄγδοη ἥμερα. Καλὸ θὰ ἦταν νὰ μὴ βάραιναν συγγενικοὶ λόγοι στὴν ἐπιλογὴ τοῦ ὀνόματος, ἀλλὰ νὰ ἔπαιρνε τὸ παιδὶ ὄνομα μὲ κριτήρια χριστιανικά. Ἀλλ’ ἔστω, καὶ τὸ ὄνομα ποὺ παίρνει γιὰ νὰ τιμηθεῖ κάποιος συγγενής, ἐφ’ ὅσον εἶναι χριστιανικό, τοῦ θυμίζει τὸν πνευματικό του ἀγώνα, νὰ μοιάσει μὲ τὸν φερώνυμο ἅγιο. Δυστυχῶς οἱ περισσότεροι εἴμαστε ἀνάξιοι ἀχθοφόροι μεγάλων ὀνομάτων. Δὲν μᾶς ταιριάζουν τὰ ὀνόματα. Μερικὲς φορὲς τὰ ἔχουμε «κατ’ εὐφημισμόν».

 

Σὲ ἕναν ταιρίαζε ἀπόλυτα τὸ ὄνομα ποὺ τοῦ δόθηκε: στὸν Κύριο ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστό. Τὸ ὄνομα Ἰησοῦς εἶναι τὸ ὄνομα ποὺ πρῶτο πρέπει ν’ ἀγαπήσει τὸ παιδί. Ὅλοι σὰν πιστοὶ φέρνουμε τὸ μεγάλο γενικὸ ὄνομα τοῦ «χριστιανοῦ». Πόσο ἄραγε μᾶς ἁρμόζει;

 

Τὸ ὄνομα Ἰησοῦς! Εἶναι τὸ μοναδικὸ ποὺ σώζει. Ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἔκανε σκληρὸ ἀγώνα ἐναντίον τῶν ἀνθρώπων τῆς περιτομῆς• ἐκείνων, δηλαδή, ποὺ ἀπέδιδαν σωτηριώδη σημασία στὴν περιτομή, καὶ ἐπέμεναν, ὅτι εἶναι ὑποχρεωμένοι καὶ οἱ χριστιανοὶ νὰ κάνουν περιτομή. Ἔδιναν ἴση τουλάχιστον, γιὰ νὰ μὴ ποῦμε καὶ μεγαλύτερη, σημασία στὸ ἄχυρο, παρὰ στὸ διαμάντι. Ἄχυρο ἡ περιτομή. Διαμάντι τὸ Αἷμα τοῦ Θεανθρώπου Σωτήρα. Γι’ αὐτὸ ἀναγκάσθηκε ὁ Παῦλος νὰ γράψει δύο ἐπιστολές, τὴν πρὸς Ρωμαίους καὶ τὴν πρὸς Γαλάτας, γιὰ νὰ δείξει, πῶς δικαιώνεται ὁ ἄνθρωπος. Τὸ συμπέρασμά του συνοψίζεται στὴ φράση: «Ἐν γὰρ Χριστῷ Ἰησοῦ οὔτε περιτομὴ τι ἰσχύει οὔτε ἀκροβυστία, ἀλλὰ καινὴ κτίσις» (Γαλ. 6,15).

 

Προσοχή! Καὶ σήμερα ἡ θρησκεία τῆς περιτομῆς τείνει νὰ καλύψει τὴ θρησκεία τοῦ Σταυροῦ! Οἱ τύποι καλύπτουν τὴν οὐσία!

 

Τύπος τῆς πνευματικῆς περιτομῆς

 

5. Ἐξωτερικὴ πράξη ἡ περιτομή. Συμβόλιζε ὅμως μία ἐσωτερικὴ πράξη, τὴν πνευματική, τὴν ἀχειροποίητη περιτομή, τὴν περιτομὴ τῶν παθῶν. Γιὰ τὸ χριστιανὸ ἰσχυρὴ εἶναι «ἡ περιτομὴ καρδίας ἐν πνεύματι, οὐ γράμματι» (Ρωμ. 2, 29).

 

Ὑπέστη Ἐκεῖνος τὴν περιτομὴ τῆς σάρκας, γιὰ νὰ δείξει ὅτι ἦλθε νὰ κάνει τὴν περιτομὴ τῶν παθῶν. Ἡ ἀλήθεια αὐτὴ τονίζεται καὶ στὸ ἀπολυτίκιο καὶ στὸ κοντάκιο τῆς ἑορτῆς. Λέγει τὸ κοντάκιο: «Ὁ τῶν ὅλων Κύριος Περιτομὴν ὑπομένει καὶ βροτῶν τὰ πταίσματα, ὡς ἀγαθὸς περιτέμνει». Εὔκολα κάνει κάποιος σαρκικὴ περιτομή. Εὔκολα ὑφίσταται κάποια ἐγχείρηση. Δύσκολα ὅμως κάνει τὴν ἐγχείρηση τῶν παθῶν του. Δύσκολα κόβει τὰ πάθη του, ποὺ σὰν ἀποστήματα βρωμερὰ ἔχουν καλύψει τὴν ὕπαρξή του. Τὰ πάθη δὲν θέλουν ἡμίμετρα, θέλουν ριζικὴ λύση. Θέλουν μαχαίρι. Ἂν τ’ ἀφήσουμε, θὰ γίνουν γάγγραινα. Σαπισμένοι θὰ ριχτοῦμε στὴ φωτιὰ τῆς κολάσεως.

 

Σὲ πατερικὴ ὁμιλία βρήκαμε καὶ τὴν ἑξῆς παρατήρηση: Ἡ περιτομὴ γινόταν στὸ ἄκρο τοῦ ἀνδρικοῦ μορίου, τοῦ γεννητικοῦ ὀργάνου, τοῦ ἀγοριοῦ. Γιατί ἄραγε; Μήπως διότι τὰ φοβερότερα καὶ βρωμερότερα ἁμαρτήματα γίνονται μὲ τὸ ὄργανο αὐτό; Κάτι ποὺ δόθηκε ἀπὸ τὸν πάνσοφο Θεὸ γιὰ μία ὑψηλὴ καὶ μεγάλη λειτουργία, χρησιμοποιεῖται γιὰ τὴν ὑπηρεσία τῆς ἁμαρτίας. Περικόπτεται λοιπὸν στὴ σαρκικὴ περιτομὴ τμῆμα τοῦ γεννητικοῦ ὀργάνου, γιὰ νὰ περικοπεῖ τελείως ἡ πορνεία, ἡ μοιχεία, ἡ ἀκαθαρσία καὶ κάθε βρωμερὴ σαρκικὴ πράξη.

 

Τύπος τοῦ Βαπτίσματος

 

6. Ἡ περιτομὴ τῶν Ἰουδαίων εἶναι καὶ τύπος τοῦ βαπτίσματος τῶν χριστιανῶν. Μὲ τὸ μαχαίρι ἔκοβαν ἐλάχιστο μέρος τοῦ σώματος στὴν περιτομή. Μὲ τὸ ἁγιασμένο νερὸ τῆς κολυμβήθρας κόβεται ὁλόκληρο τὸ σῶμα τῆς ἁμαρτίας. Κόβεται πάνω ἀπὸ τὸ σῶμα μὲ τὴν περιτομὴ κάποιο περιττὸ κομμάτι. Κόβονται μὲ τὴ βάπτιση τὰ δύο περιττὰ βάρη, ποὺ μᾶς φόρτωσε ὁ Διάβολος: ἡ προπατορικὴ ἁμαρτία καὶ οἱ προσωπικές μας ἁμαρτίες. Περιττό, ὄχι μόνο περιττό, ἀλλὰ καὶ βλαβερὸ καὶ καταστρεπτικὸ καὶ ὀλέθριο καὶ θανατηφόρο σῶμα ἡ ἁμαρτία. Μὲ τὴ βάπτιση καθαριζόμαστε ἀπὸ τὰ λέπια τῆς ἁμαρτίας. Καθαριζόμαστε στὸ λουτρὸ τῆς παλιγγενεσίας.

 

Μὲ τὸ βάπτισμα δεχόμεθα τὸ Χριστὸ Σωτήρα καὶ Λυτρωτή. Μετέχουμε τῆς ζωῆς τοῦ Χριστοῦ. Γινόμαστε κοινωνοὶ τοῦ πάθους, τῆς ταφῆς καὶ τῆς ἀναστάσεως. Μὲ τὸ βάπτισμα ἀποβάλλουμε τὸν παλαιὸ ἄνθρωπο καὶ σφραγιζόμαστε μὲ τὴ σφραγίδα τῆς δωρεᾶς τοῦ Χριστοῦ.

 

Περιττή, ἀδελφοί μου, πλέον ἡ περιτομή. Προδρομικὸς ὁ ρόλος της. Χάθηκε. Ὅπως χάνεται ὁ αὐγερινός, μόλις ἀνατέλλει ὁ ἥλιος. Ὁ ρόλος της ἦταν νὰ μᾶς ὁδηγήσει στὴν ἀληθινὴ περιτομή. Κι ἡ ἀληθινὴ περιτομὴ γίνεται μὲ τὸ Βάπτισμα καὶ τὴ Μετάνοια.

 

Νέος χρόνος ἀρχίζει μὲ τὴν ἑορτὴ τῆς περιτομῆς. Ἂς ἀφήσουμε τὸ μαχαίρι τῆς χάριτος νὰ κάνει τὸ θαῦμα. Νὰ μᾶς κάνει «περιτετμημένους» ὡς πρὸς τὴν ἁμαρτία, «ἀπερίτμητους» ὡς πρὸς τὴν πίστη, γιὰ ν’ ἀπολαύσουμε τὴν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν καὶ τὸ ἐφόδιο γιὰ τὴν αἰώνια ζωή, γιὰ τὴν ὄγδοη, τὴν ἀνέσπερη καὶ ποθητὴ ἡμέρα.

3.

Εἰς τὴν Περιτομὴν τοῦ Κυρίου

Βαλληνδρᾶς Νικόδημος ((+) Μητροπολίτης Πατρῶν)

 

«Ὄτε ἐπλήσθησαν αἱ ἡμέραι ὀκτὼ τὸν περιτεμεῖν τὸ Παιδίον, καὶ ἐκλήθη τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἰησοῦς». (Λουκ. β’ 21)

 

Σὺν Θεῶ εἰσερχόμεθα σήμερον εἰς νέον ἔτος. Ὅλοι τὸ ὑποδεχόμεθα μὲ εὐχὰς καὶ ἐλπίδας. Εὐχόμεθα νὰ εἶναι τὸ νέον ἔτος αἴσιον καὶ εὐτυχὲς καὶ γεμίζομεν τὶς καρδιὲς μὲ αἰσιοδοξίαν καὶ ἐλπίδας.

 

Ἂλλ’ ὅμως, διὰ νὰ ἔχουν βάσιν οἱ ἐλπίδες καὶ οἱ πόθοι μας, πρέπει νὰ σκεφθῶμεν τί εἶναι ἐκεῖνο ποὺ ἀποτελεῖ τὴν προϋπόθεσιν τῆς πραγματοποιήσεώς των. Προσφέρεται δὲ σχετικῶς ἡ Δεσποτικὴ ἑορτὴ τῆς Περιτομῆς τοῦ Κυρίου, τὴν ὁποίαν κατὰ τὴν πρώτην ἡμέραν τοῦ ἔτους ἐορτάζομεν, διὰ νὰ παράσχη τὴν δέουσαν καθοδήγησιν.

 

1. Ὁ Κύριος, ὡς ὀκτὼ ἡμερῶν βρέφος, ὑπόκειται εἰς τὰς διατάξεις τοῦ Νόμου τοῦ Μωσαϊκοῦ καὶ ὑφίσταται τὴν χειρουργικὴν ἐπέμβασιν τῆς περιτομῆς. Οἱ πόνοι τῆς ἐγχειρήσεως αὐτῆς εἶναι οἱ πρῶτοι πόνοι τοὺς ὁποίους δοκιμάζει ὁ Ἰησοῦς. Ἡ πράξις δὲ αὐτὴ τῆς περιτομῆς εἶναι πράξις πλήρους ὑποταγῆς τοῦ Κυρίου εἰς τὸν νόμον τοῦ Θεοῦ. Καὶ πόσα ἔχει νὰ μᾶς διδάξη αὐτὴ ἡ ὑποταγὴ τοῦ Κυρίου εἰς τὸν νόμον τοῦ Θεοῦ, μὲ τοὺς συνοδεύοντας μάλιστα αὐτὴν πόνους!

 

Εἶναι ἀλήθεια, ὅτι ἡ περιτομὴ ἀφεώρα τοὺς ὑπὸ τὴν ἁμαρτίαν ἀνθρώπους. Καὶ ὅμως ἔρχεται ὁ Ἅγιος τῶν ἁγίων καὶ ὑποβάλλεται εἰς αὐτήν. Δὲν ἑξαιρεῖ τὸν ἑαυτὸν του οὐδ’ ἐπ’ ἐλάχιστον ἐκ τῶν νομικῶν διατάξεων. Ὀλίγον βραδύτερον, ὅταν ὁ Κύριος γίνεται τεσσαράκοντα ἡμερῶν, προσάγεται εἰς τὸν ναὸν τοῦ Θεοῦ μετὰ προσφορᾶς ζεύγους τρυγόνων ἢ νεοσσῶν περιστερῶν. Καὶ ὅταν ἀργότερον, τριακονταετής, ἐμφανίζεται εἰς τὸν Ἰορδάνην ποταμόν, διὰ νὰ βαπτισθῆ ὑπὸ τοῦ Ἰωάννου, λέγει πρὸς αὐτὸν «ἄφες ἄρτι, οὕτω γὰρ πρέπον ἐστὶν ἡμῖν, πληρῶσαι πᾶσαν δικαιοσύνην». Εἶναι πρέπον νὰ τηρήσωμεν κάθε διάταξιν δοθεῖσαν ὑπὸ τοῦ Θεοῦ. Ἐσκέφθημεν ποτέ, ἀγαπητοί, τί διδάσκει εἰς ἡμᾶς ἡ συνεχὴς αὐτὴ συμμόρφωσις τοῦ Κυρίου πρὸς τὸ θέλημα καὶ τὸν νόμον τοῦ οὐρανίου Πατρός; Ἐσκέφθημεν ὅτι οἱ πόνοι τῆς περιτομῆς ἀποκορυφοῦνται ἐπὶ τοῦ Σταυροῦ, διὰ νὰ εὑρεθῆ ὁ Κύριος ἔναντι τοῦ οὐρανίου Πατρὸς «ὑπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δὲ σταυροῦ»; Παράδειγμα ὑπέροχον διὰ τοὺς ἀνθρώπους. Ἐὰν θέλωμεν νὰ ὑπάρξη εὐημερία καὶ εὐτυχία εἰς τὴν ζωήν μας, «τοῦτο πρέπον ἐστὶν ἡμῖν, πληρῶσαι πᾶσαν δικαιοσύνην». Ἡ τελεία συμμόρφωσις πρὸς τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀπαραίτητος.

 

 

Εἰς τὴν ἐποχήν μας συνήθως ὑπερτονίζονται τὰ δικαιώματα τῶν ἀνθρώπων. Ἂν ὑπάρχη ὅμως μία διακήρυξις ποὺ θέτει καὶ προβάλλει τὰ δικαιώματα τοῦ ἀνθρώπου, εἶναι ἡ τοῦ Χριστοῦ. Ἐκεῖνος ἐμφανίζεται ὡς ἄνθρωπος ἐπὶ τῆς γῆς καὶ διακηρύσσει διὰ τοῦ Εὐαγγελίου του τὰ ἀνθρώπινα δικαιώματα. Ναί, ἀλλὰ δὲν πρέπει ποτὲ νὰ λησμονῶμεν, ὅτι εἶναι στοιχειώδης ἀπαίτησις Θεοῦ καὶ ἀνθρώπων, δίπλα στὰ δικαιώματα νὰ ὑπάρχουν καὶ ὑποχρεώσεις. Πόσες φορὲς ἄραγε ἐνθυμούμεθα τὰς ὑποχρεώσεις μας; Σκεπτόμεθα μήπως λιποτακτῶμεν ἀπὸ τὸ καθῆκον, καὶ μήπως γίνονται ἐκ μέρους μας ἀβαρίες πολλάκις, ἢ μήπως εἴμεθα εὔκολοι εἰς ἐξαίρεσιν τοῦ ἑαυτοῦ μας ἀπὸ πράγματα τὰ ὁποῖα ἐπιπολαίως θεωροῦμεν μικρὰ καὶ δευτερεύοντα; Ἀλλὰ «πρέπον ἐστὶν ἡμῖν πληρῶσαι πᾶσαν δικαιοσύνην». Καὶ ἂν θέλωμεν νὰ ὑπάρξουν εὐοίωνοι προβλέψεις διὰ τὴν ἐκπλήρωσιν τῶν ἐλπίδων καὶ τῶν πόθων μας κατὰ τὸ νέον ἔτος, ἰδοὺ τὸ σύνθημα, «πρέπον ἐστὶ πληρῶσαι πᾶσαν δικαιοσύνην».

 

Εἶναι εὔκολον νὰ κατανοήσωμεν, ὅτι ἐὰν ὅλοι ἐκπληρῶμεν τὸ χρέος καὶ τὸ καθῆκον μας πρὸς τὸν πλησίον, αὐτὸ θὰ συμβάλη νὰ γίνωμεν ὅλοι εὐτυχεῖς εἰς τὴν ζωήν μας, καὶ ὡς ἄτομα καὶ ὡς κοινωνία.

 

2. Ἂλλ’ ἡ περιτομὴ τοῦ Κυρίου ἔχει καὶ συμβολικώτερον χαρακτήρα. Ἄλλωστε τύπος ἦτο ἡ περιτομὴ τῆς σαρκός, καὶ ἐσυμβόλιζε τὴν περιτομὴν τῆς καρδίας, δηλ. τὴν περιτομὴν τῶν ἀδυναμιῶν καὶ ἐλαττωμάτων. Ὅπως λέγει καὶ ὁ ἀπόστολος Παῦλος (Κολ. β,11), ἐσυμβόλιζε τὴν «ἀχειροποίητον περιτομὴν» τῶν κακιῶν ποὺ πρέπει ὁ ἄνθρωπος νὰ ἀποκόψη. Πῶς νὰ τὸ ἀποκρύψωμεν; Ὄγκοι κακοὶ ὑπάρχουν μέσα στὸν ἄνθρωπον. Δὲν θέλομεν νὰ εἴπωμεν διὰ τοὺς ὄγκους τοῦ ὀργανισμοῦ, οἱ ὁποῖοι μαστίζουν, τὰ τελευταῖα ἰδίως χρόνια, τὴν κοινωνίαν, καὶ οἱ ὁποῖοι δὲν θεραπεύονται ἀκόμη μὲ τὰ μέσα ποὺ διαθέτει ἡ ἐπιστήμη. Ἄλλα θέλομεν νὰ εἴπωμεν διὰ τὰ καρκινώματα ἐκεῖνα, τὰ ὁποῖα λέγονται πάθη καὶ κακίαι. Δι’ αὐτὴν τὴν περιτομήν, ποὺ ἀποβλέπει εἰς ἀφαίρεσιν τῶν ὄγκων τούτων, τύπος καὶ σύμβολον εἶναι ἡ περιτομὴ τῆς σαρκός. Καὶ ἡ περιτομὴ τοῦ Κυρίου ἔγινεν, ἀκριβῶς ὅπως ψάλλει ἡ Ἐκκλησία, «ἴνα παύσῃ τὰ σκιώδη καὶ περιέλῃ τὸ κάλυμμα τῶν παθῶν ἡμῶν».

 

Ὡραῖον, πράγματι, ἔμβλημα καὶ ἐπίκαιρον διὰ τὸ νέον ἔτος Δὲν λέγομεν ὅτι εἶναι εὔκολον τὸ πράγμα. Εἶναι ἀλήθεια ὅτι οἱ ἀχίλλειες πτέρνες τοῦ καθενὸς μας εἶναι τὰ σημεῖα τὰ εὐπαθῆ, καὶ πονοῦμεν ὅταν τὰ χειρουργήσωμεν. Ναί, ὅταν πρόκειται νὰ κόψη κανεὶς κάτι ἀπὸ τὶς συνήθειές του πονεῖ. Ἂς πόνεση ὅμως. Μήπως καὶ ὁ Κύριος δὲν ἐπόνεσε κατὰ τὴν περιτομήν; Καὶ μήπως ὁ πόνος δὲν ὑπῆρξεν ὁ ἀχώριστος σύντροφος εἰς τὴν ζωήν Του; Ἀνυψώθη, ὡς εἴπομεν, ἐπὶ τοῦ Σταυροῦ. Δύναται ἑπομένως νὰ ἀξιοῖ ἀπὸ ἡμᾶς νὰ ἔχωμεν διάθεσιν, κάπως νὰ ὑποφέρωμεν, «διὰ τὸ ὄνομά Του», μὴ νομίζωμεν ὅτι εἶναι δυνατὸν νὰ εἶναι πάντοτε τὰ πράγματα ἁπλᾶ καὶ ἀνώδυνα, ἡ ζωὴ ἔχει καὶ τὰς ἀκάνθας της καὶ τοὺς ἀγώνας της.

 

Καὶ ἐάν, ἀγαπητοί, ὅλα τὰ πλήγματα τῆς ζωῆς ἔχουν πόνον; καὶ ἐὰν «πᾶσα παράβασις καὶ παρακοὴ» τοῦ νόμου τοῦ Θεοῦ δὲν εἶναι ἀνώδυνος, ἀλλὰ «λαμβάνει ἔνδικον μισθαποδοσίαν» καὶ δημιουργεῖ πόνον, διατὶ νὰ μὴ προτιμῶμεν τοὺς ἄλλους πόνους ποὺ βοηθοῦν εἰς τὴν δημιουργίαν τῆς εὐτυχίας μας; Εἴδατε τοὺς κτίστας τῶν οἰκοδομῶν, πῶς χρησιμοποιοῦν τὶς πέτρες, διὰ νὰ κτίσουν τὴν οἰκοδομήν; Δὲν τὶς περνοῦν ὅπως εἶναι, διὰ νὰ τὶς τοποθετήσουν ἀλλὰ προηγουμένως τὶς κτυποῦν μὲ τὴν σφύραν, διὰ νὰ τὰς λειάνουν ἀπὸ τὰ ἐξογκώματα, καὶ κατόπιν ἐφαρμόζονται καλὰ καὶ στερεὰ οἱ λίθον στὸ οἰκοδόμημα. Καθ’ ὅμοιον τρόπον χρειάζονταν πελέκημα καὶ οἱ χαρακτῆρες μας. Καὶ μόνον ὅταν στερεώσωμεν τοὺς χαρακτήρας μας καὶ τοὺς λειάνωμεν ἀπὸ ὑπάρχοντα ἐλαττώματα, θὰ ἀποκτήσωμεν τὴν εὐτυχίαν ποὺ τόσον ποθοῦμεν.

 

Νέον ἔτος, νέες ἐλπίδες, νέον ξεκίνημα, Ἀλλ’ ἄραγε τὸ ξεκίνημα αὐτὸ θὰ ἔχη αἴσιον πέρας; Ἂς θελήσωμεν, ἀγαπητοί, νὰ βαδίσωμεν τὸν δρόμον τοῦ νέου ἔτους μὲ αὐτὴν τὴν προσπάθειαν τῆς προσηλώσεως εἰς τὸ καθῆκον καὶ εἰς τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ καὶ μὲ τὴν ἐπιμέλειαν τῆς περιτομῆς τῶν ἐλαττωμάτων καὶ τῆς ἀπαλλαγῆς ἀπὸ παθῶν καὶ κακιῶν, εἰς τὴν θέσιν τῶν ὁποίων πρέπει νὰ ὑπάρξουν ἀντίστοιχοι ἀρεταί, διὰ νὰ ἀποτελέσουν τὴν ἁρμονίαν τοῦ οἰκοδομήματος τῆς ζωῆς μας καὶ τὴν βάσιν τῆς πραγματοποιήσεως τῶν ἐλπίδων μᾶς δι’ ἕνα αἴσιον καὶ εὐτυχὲς ἔτος.

 

Εἴθε ὁ δι’ ἡμᾶς σαρκωθεὶς καὶ σαρκὶ περιτμηθεὶς Ἰησοῦς, ὁ Σωτὴρ τοῦ κόσμου, νὰ εἶναι ὁ ἰδικὸς μας προσωπικὸς Σωτὴρ καὶ νὰ χαρίση εἰς πάντας ἡμᾶς τὸ νέον ἔτος αἴσιον καὶ εὐτυχές.