1.

Σχέση της Μεταμορφώσεως και της Ευαγγελικής Περικοπής.

Αὔριο, ἀδελφοί χριστιανοί, ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία ἔχει μία μεγάλη Δεσποτική ἑορτή. Ἑορτάζουμε τήν Μεταμόρφωση τοῦ Σωτῆρος μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Μέ τήν Μεταμόρφωση ἔλαμψε ἡ δόξα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ καί ἀποδείχθηκε δυνατά ἡ θεότητά Του. Ἡ σημερινή εὐαγγελική περικοπή πού ἀκούσαμε συνδέεται μέ τήν Μεταμόρφωση τοῦ Χριστοῦ καί γι᾽ αὐτό ἡ Ἐκκλησία μας καθόρισε νά διαβάζεται σήμερα, τήν Κυριακή πρίν ἀπό τήν Μεταμόρφωση.

Ἀλλά πῶς συνδέεται ἡ σημερινή εὐαγγελική περικοπή μέ τήν Μεταμόρφωση; Ὅπως μᾶς διηγοῦνται τά ἅγια Εὐαγγέλια, ἀδελφοί, ἡ Μεταμόρφωση ἔγινε λίγο πρίν ἀπό τόν σταυρικό τοῦ Χριστοῦ. Καί ἔγινε τότε γιά νά μάθουν οἱ μαθητές ὅτι ὁ Χριστός δέν πάσχει ἀπό ἀδυναμία, γιατί εἶναι Θεός, ὅπως τό δείχνει ἡ Μεταμόρφωση. Πάσχει ἑκούσια, μέ τήν θέλησή Του, γιά τήν σωτηρία τῶν ἀνθρώπων. Ἔτσι λέγει τό κοντάκιο τῆς ἑορτῆς, πού ἀκούσαμε καί σήμερα, σάν προεόρτιο ὕμνο. Λέγει ὅτι ὁ Χριστός μεταμορφώθηκε στό ὄρος ἐνώπιον τῶν μαθητῶν Του, «ἵνα ὅταν (οἱ μαθητές) σέ ἴδωσι σταυρούμενον τό μέν πάθος νοήσωσιν ἑκούσιον…».

 

Πῶς συνδέεται, λοιπόν, τό σημερινό Εὐαγγέλιο, πού μίλαγε γιά τήν θεραπεία ἑνός σεληνιαζομένου νέου, μέ τήν Μεταμόρφωση τοῦ Χριστοῦ; Ἄν προσέξατε, ἀδελφοί, τό σημερινό Εὐαγγέλιο μιλοῦσε στό τέλος του γιά τό πάθος τοῦ Χριστοῦ, ὅτι θά τόν συλλάβουν οἱ ἐχθροί Του καί θά τόν θανατώσουν. Μέ αὐτήν ἀκριβῶς τήν ἀναφορά στήν σταύρωση τοῦ Χριστοῦ συνδέεται ἡ σημερινή μας εὐαγγελική περικοπή μέ τήν Μεταμόρφωση τοῦ Χριστοῦ, πού ἔγινε λίγο πρίν ἀπό τό πάθος Του, ὅπως εἴπαμε παραπάνω.

 

Ἀλλά θέλω κάτι ἄλλο νά πῶ, χριστιανοί μου, γιά νά συνδέσω ἀκόμη περισσότερο τό πάθος τοῦ Χριστοῦ, γιά τό ὁποῖο μίλαγε τό Εὐαγγέλιο σήμερα, μέ τήν Μεταμόρφωση, τήν ὁποία θά γιορτάσουμε αὔριο. Σᾶς ἐρωτῶ: Γιατί γιορτάζουμε τήν Μεταμόρφωση στίς 6 Αὐγούστου, ἀφοῦ ἔγινε λίγο πρίν ἀπό τήν σταύρωση τοῦ Χριστοῦ, πού ἔγινε σέ χειμερινή περίοδο (βλ. Ἰωάν. 18,18); Σᾶς ἀπαντῶ, γιά νά μήν κουραστεῖτε: Μετά ἀπό 40 μέρες, στίς 14 Σεπτεμβρίου, θά ἑορτάσουμε τά πάθη τοῦ Χριστοῦ μέ τήν ἑορτή τῆς Ὕψωσης τοῦ Τιμίου Σταυροῦ. Ἡ ἑορτή αὐτή εἶναι σάν τήν Μεγάλη Παρασκευή. Οὔτε λάδι δέν ἐπιτρέπεται νά φᾶμε τήν ἡμέρα αὐτή. Καί 40 μέρες, λοιπόν, πρίν ἀπό τό πάθος τοῦ Χριστοῦ, πού τό γιορτάζουμε στίς 14 Σεπτεμβρίου, ἔβαλε ἡ Ἐκκλησία τήν Μεταμόρφωση τοῦ Χριστοῦ, πού μιλάει γιά τήν δόξα Του, γιά τήν θεότητά Του. Ὥστε ἀρχίζει μία μυστική Τεσσαρακοστή ἀπό αὔριο, πού καταλήγει στήν σταύρωση τοῦ Χριστοῦ, μέ τήν ἑορτή τοῦ Σταυροῦ. Ὅτι δέ αὐτό εἶναι ἀλήθεια φαίνεται ἀπό τίς Καταβασίες πού θά ἀκούσουμε αὔριο, τό «Σταυρόν χαράξας Μωσῆς». Ὥστε, λοιπόν, πρός τόν Σταυρό, πρός τό πάθος τοῦ Κυρίου, μᾶς ὁδεύει ἡ Μεταμόρφωση τοῦ Χριστοῦ. Καί ἡ σημερινή Εὐαγγελική περικοπή μᾶς λέγει πῶς νά ζήσουμε, πῶς νά συμμετάσχουμε στό πάθος τοῦ Χριστοῦ.

Στό πάθος τοῦ Χριστοῦ, ἀδελφοί μου, συμμετέχουμε καί ᾽μεῖς μέ τήν ἄσκηση καί γενικά μέ τόν προσωπικό μας πνευματικό ἀγώνα. Ὄχι μέ τήν καλοπέραση, ὄχι μέ τήν ἄνεση καί τήν καλοζωΐα, ἀλλά μέ τήν ἄσκηση καί τόν ἀγώνα λέγω, μέ τήν προσευχή καί τήν νηστεία, ὅπως μᾶς εἶπε σήμερα ὁ Κύριος στό Εὐαγγέλιό Του. Ἄν ἀγαπήσουμε τήν προσευχή καί νοιώθουμε τόν γλυκασμό πού ἔχει αὐτή ἡ συνομιλία μέ τόν Χριστό καί στήν Παναγία μας, καί ἄν καταφέρουμε μέ τήν νηστεία νά νικήσουμε τίς ἡδυπάθειες, τότε πραγματικά γίναμε σωστοί προσκυνητές τοῦ Σταυροῦ καί συμμετέχουμε στό πάθος τοῦ Χριστοῦ, πού ὑπέφερε γιά μᾶς στόν Γολγοθᾶ.

Ἀδελφοί μου, αὐτά τά δύο νά ἀγαπήσουμε γιά νά ζοῦμε σάν σωστοί χριστιανοί: Τήν προσευχή καί τήν νηστεία. Αὐτά τά δύο μᾶς εἶπε σήμερα στό Εὐαγγέλιο ὁ Κύριος ὅτι ἔχουν μεγάλη δύναμη. Ξέρετε πόση δύναμη ἔχουν; Ἔχουν δύναμη νά βγάζουν καί δαιμόνια! Ἤ, νά τό πῶ ἀκριβέστερα, ὅπως τό εἶπε ὁ Κύριος, μόνο μέ αὐτά τά δύο βγαίνουν τά δαιμόνια. Ὁ Κύριος εἶπε: «Τοῦτο τό γένος – τῶν δαιμόνων τό γένος – οὐκ ἐκπορεύεται, εἰ μή ἐν προσευχῇ καί νηστείᾳ»!

Αὐτόν τόν λόγο τόν εἶπε ὁ Κύριος στούς μαθητές Του, οἱ ὁποῖοι δέν μπόρεσαν νά βγάλουν τό δαιμόνιο ἀπό ἕνα σεληνιαζόμενο νέο, πού ἔφερε ὁ πατέρας του σ᾽ αὐτούς γιά νά τόν θεραπεύσουν. Ἀλλά τελικά ὁ δυστυχισμένος πατέρας πῆγε τό βασανιζόμενο παιδί του στόν Χριστό καί θεραπεύθηκε. Καί στό ἐρώτημα τῶν μαθητῶν πρός τόν Χριστό, γιατί αὐτοί δέν μπόρεσαν νά τόν θεραπεύσουν, ὁ Χριστός τούς ἀπήντησε ὅτι γιά τήν ἐκβολή τῶν δαιμόνων χρειάζεται δυνατή πίστη καί ζωή μέ προσευχή καί νηστεία.

 

Ἀδελφοί χριστιανοί! Μέ τήν προσευχή καί τήν νηστεία, πού μᾶς εἶπε σήμερα ὁ Κύριος στό Εὐαγγέλιο, θά καθαίρεται ἡ ψυχή μας, θά ἀτονοῦν καί θά νεκρώνονται τά ἁμαρτωλά μας πάθη καί θά νοιώθουμε ἔτσι πιό φωτεινό καί γλυκό τό Φῶς τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Χριστοῦ. Καί ἡ ψυχή μας θά ἀπολαμβάνει γλυκύτερα τό θεῖο Φῶς τῆς Παναγίας μας, πού εἶναι «καθαρωτέρα λαμπηδόνων ἡλιακῶν»!

Ὁ Κύριος μᾶς εἶπε σήμερα, ἀδελφοί, γιά προσευχή καί νηστεία. Ἀλλά, ὅπως ξέρετε, τήν περίοδο αὐτή κάνουμε τήν πιό ὡραία προσευχή, τήν Παράκληση στήν Παναγία, σάν μιά προετοιμασία γιά τήν μεγάλη Της ἑορτή πού περιμένουμε. Καί νηστεύουμε πάλι, κάνοντες μία θυσία, δηλώντας τήν ἀγάπη μας σ᾽ Αὐτήν, πού τήν ἔχουμε προστάτιδά μας καί καταφύγιό μας στίς δυσκολίες τῆς ζωῆς μας.

 

Παρακαλοῦμε τήν Παναγία μας νά πρεσβεύει στόν Κύριο γιά τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν μας καί νά μᾶς ἀξιώσει νά εἴμαστε πάντοτε μαζί Της καί σ᾽ αὐτόν καί στόν μέλλοντα αἰώνα, εἰς αἰώνας αἰώνων, ΑΜΗΝ.

Μέ πολλές εὐχές,

† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας

2.

Του Πρωτοσυγκέλλου της Ι.Μ. Φωκίδος, Γέροντος Νεκταρίου Μουλατσιώτη

«Εάν έχετε πίστιν…»

Αγαπητοί μου αδελφοί.

Εξετάσαμε στην προηγούμενη Ευαγγελική περικοπή του Ευαγγελιστού Ματθαίου, το πώς θα ήταν η ανθρώπινη κοινωνία εάν εμπιστευόταν τον Ιησού Χριστό.

 

Είδαμε τον Πέτρο να περπατά πάνω στη θάλασσα και ν’ αντιμετωπίζει τα κύματά της. Ερμηνεύσαμε με την δύναμη του Θεού όσα καταγράφει ο Ευαγγελιστής Ματθαίος και αναφέραμε στην αγάπη σας ότι η θάλασσα και τα κύματά της εικονίζουν την καθημερινή ζωή μας με τα ποικίλλα προβλήματα. Ο άνθρωπος καταφέρνει να τ’ αντιμετωπίζει και να στέκει υπεράνω αυτών μόνο αν εμπιστευθεί, πιστέψει δηλαδή, στον Ιησού Χριστό και αν ακολουθήσει πιστά τον νέο τρόπο ζωής που Εκείνος δίδαξε. Διαφορετικά, κινδυνεύει να καταποντισθεί μέσα στην θάλασσα των προβλημάτων και να καταστραφεί.

 

Σήμερα ο ίδιος Ευαγγελιστής στην Ευαγγελική περικοπή του μας παρουσιάζει ένα σεληνιαζόμενο παιδί, το οποίο από τότε που ήταν μωρό, όταν το έπιανε κρίση, έπεφτε μέσα στη φωτιά ή στο νερό. Τι μήνυμα εκπέμπει για μας αυτή η αφήγηση;

 

Μας παρουσιάζει την δική μας πνευματική και ψυχική κατάσταση. Αναδεικνύει την κατάσταση της κοινωνίας μας, την οποία αποτελούμε όλοι εμείς, οι οποίοι από μικροί μεγαλώσαμε, όχι όπως θέλει ο Χριστός και η Εκκλησία, αλλά όπως θέλει ο σύγχρονος δαιμονιζόμενος κόσμος. Γι’ αυτό και δεν ακολουθούμε τον τρόπο ζωής που δίδαξε ο Ιησούς Χριστός, αλλά συνήθως ακολουθεί έκαστος από εμάς τον τρόπο ζωής που ο ίδιος θέλει και οι δυνάμεις του σκότους, οι δαίμονες, επιβάλλουν.

 

Έτσι η ψυχή μας και ολόκληρη η κοινωνία μας πέφτει συχνά πάνω στη φωτιά ή μέσα στο νερό όπως ο σεληνιαζόμενος νέος, διατρέχοντας άμεσο τον κίνδυνο να καεί ή να πνιγεί, κινδυνεύοντας δηλαδή να καταστραφεί.

 

Όταν καθημερινά ορίζουμε τη ζωή μας χωρίς να υπολογίζουμε το θέλημα του Θεού, τελικά κατακαιγόμαστε από πολλά προβλήματα που δημιουργούν οι επιλογές μας και κινδυνεύουμε σαν τον Απόστολο Πέτρο να πνιγούμε και να καταποντισθούμε στα σκοτεινά νερά της φουρτουνιασμένης ζωής.

 

Κανένας δεν μπορεί να σώσει τον σεληνιαζόμενο αυτό νέο του Ευαγγελίου. Ούτε οι μαθητές του Χριστού. Διότι ο Σωτήρας του ανθρώπου και ολοκλήρου της γης είναι μόνο ο Ιησούς Χριστός. Εκείνος ζητά να φέρουν τον νέο ενώπιόν Του και με ένα λόγο Του ο νέος θεραπεύεται.

 

Ιδού άνθρωπε ο Σωτήρας σου, ο Ιησούς Χριστός! Δεν βλέπεις; Απλώνει το χέρι Του στον Πέτρο που καταποντίζεται και τον σώζει. Τώρα με ένα λόγο Του μόνο, το παιδί θεραπεύεται. Εσύ κι εγώ, γιατί δεν Τον εμπιστευόμαστε; Γιατί δεν κάνουμε όσα Εκείνος μας λέγει; Γιατί ακολουθούμε το δικό μας θέλημα και τον δικό μας τρόπο ζωής και όχι όσα μας δίδαξε και μας υπέδειξε Εκείνος;

 

Δεν αντιλαμβανόμαστε ότι χάσαμε τον Παράδεισο και έχουμε μετατρέψει την ζωή μας σε μια κόλαση που μόνο οι δαίμονες χαίρονται; Θέλουμε άραγε να καούμε ή να πνιγούμε; Ποιός από εμάς επιζητεί την καταστροφή του; Δόξα τω Θεώ, υπάρχουν ακόμη ψυχές που εμπιστεύονται τον Ιησού Χριστό. Ψυχές που ομοιάζουν στον συγκεκριμένο πατέρα της σημερινής Ευαγγελικής περικοπής, ο οποίος γονάτισε ενώπιον του Ιησού Χριστού ζητώντας την θεραπεία του παιδιού του. Είχε πίστη στον Ιησού. Είχε αντιληφθεί ότι κανένας άλλος δεν μπορεί να σώσει το παιδί του. Γι’ αυτό και ζήτησε την βοήθειά του Κυρίου, την οποία και έλαβε αμέσως.

 

Μόλις θεραπεύτηκε ο νέος, λέγει προς όλους ο Ιησούς: Εάν με εμπιστεύεσθε και ακολουθείτε όσα σας λέγω, θ’ αλλάξετε ολόκληρη την ζωή σας. Τα αδύνατα παρ’ ανθρώποις, θα γίνονται δυνατά. Εάν με εμπιστεύεσθε, θα πείτε ακόμη και στο βουνό αυτό, «φύγε από εκεί και πήγαινε στην θάλασσα» κι αυτό αμέσως θα σας υπακούσει. Εάν έχετε αυτή την πίστη στο πρόσωπό μου, σας υπόσχομαι ότι όλη η ζωή σας θα αλλάξει. Οι πλούσιοι θα πεινάσουν, ενώ αυτοί που με εμπιστεύονται και με επικαλούνται δεν θα στερηθούν παντός αγαθού, αλλά θα γίνουν μέτοχοι της Βασιλείας μου. Ας έχουμε λοιπόν αδελφοί μου τυφλή εμπιστοσύνη στον Θεό και στο άγιο θέλημά Του. Αμήν.

3.

Ιερά Μητρόπολις Σερβίων και Κοζάνης

(Ματθ. ιζ΄ 14-23)

«Κύριε, ἐλέησόν μου τόν υἱόν»

Ἀγαπητοί ἀδελφοί, ὅσοι ἔχουν παιδιά μποροῦν νά καταλάβουν τόν πόνο ἐκείνου τοῦ πατέρα, πού πλησίασε τόν Ἰησοῦ Χριστό καί τόν παρακάλεσε γιά τό ἄρρωστο παιδί του. Μιά ἀρρώστια τοῦ παιδιοῦ εἶναι πάντα μεγάλη δοκιμασία γιά τούς γονεῖς, καί μάλιστα ὅταν ἡ ἀρρώστια εἶναι ἀνίατη. Ὁ πατέρας, γιά τόν ὁποῖο λέει τό σημερινό Εὐαγγέλιο, δέν παρέλειψε νά περιγράψει τήν τραγική εἰκόνα τοῦ παιδιοῦ του, πού συχνά ἔβλεπαν τά μάτια του· «σεληνιάζεται καί κακῶς πάσχει· πολλάκις πίπτει εἰς τό πῦρ καί πολλάκις εἰς τό ὕδωρ»·

σεληνιάζεται καί βασανίζεται πολύ· πολλές φορές πέφτει στή φωτιά καί πολλές φορές στό νερό. Μιά τέτοια εἰκόνα εἶναι σπαραγμός καί μαχαίρι στίς καρδιές τῶν γονέων.  Καταλαβαίνουμε λοιπόν μέ τί καημό καί μέ ποιά ἐλπίδα ὁ πατέρας ἔφερε τό ἄρρωστο παιδί του στόν Ἰησοῦ Χριστό, καί μέ τί πόνο μέσα του καί μέ τί τόνο στή φωνή του εἶπε τό «Κύριε, ἐλέησόν μου τόν υἱόν». Κύριε, λυπήσου το παιδί μου. Τό παράδειγμα αὐτοῦ τοῦ πατέρα μᾶς δίνει ἀφορμή νά μιλήσουμε σήμερα γιά τούς γονεῖς καί γιά τά παιδιά τους.

 

Ἡ μεγάλη τιμή, πού ἔδωκε ὁ Θεός στόν ἄνθρωπο, εἶναι ὅτι τόν κάλεσε συνεργό του στό μεγάλο καί δημιουργικό ἔργο τῆς διαδοχῆς τοῦ γένους τῶν ἀνθρώπων ἀπάνω στή γῆ. Κανένα ἀπό τά ἔργα τοῦ ἀνθρώπου δέν εἶναι τόσο ἱερό καί σπουδαῖο, ὅσο ἡ γέννηση παιδιῶν. Ἡ «ἔννομος συζυγία καί ἡ ἐξ αὐτῆς παιδοποιΐα», καθώς τό ἀκοῦμε στήν ἀκολουθία τοῦ Γάμου, ὄχι μόνο εἶναι θεῖο θέλημα, ἀλλά καί μέγιστη τιμή καί εὐλογία τοῦ Θεοῦ στόν ἄνθρωπο. Γι’ αὐτό καί ἡ Ἐκκλησία εὔχεται στούς νυμφίους, στήν ὥρα τῆς ἱερῆς ἀκολουθίας τοῦ Γάμου «καρπόν κοιλίας», «τήν ἐπί τέκνοις χάριν» καί «εὐτεκνίας ἀπόλαυσιν». Ὅταν ἦρθε ἡ ὥρα νά πλάσει τή γυναῖκα, ὁ Θεός εἶπε: «Οὐ καλόν εἶναι τόν ἄνθρωπον μόνον ἐπί τῆς γῆς· ποιήσωμεν αὐτῷ βοηθόν κατ’ αὐτόν»· δέν εἶναι καλό πρᾶγμα νά εἶναι ὁ ἄνθρωπος μόνος ἀπάνω στή γῆ· ἄς κάμωμεν σ’ αὐτόν βοηθό, ὅμοιο μέ αὐτόν. Ἔτσι μέ τό γάμο ἁρμόζεται ἡ γυναῖκα μέ τόν ἄνδρα, «εἰς βοήθειαν καί διαδοχήν τοῦ γένους τῶν ἀνθρώπων»· γιά νά βοηθᾶνε ὁ ἕνας τόν ἄλλο καί νά συνεχίζεται τό ἀνθρώπινο γένος.

 

Λένε γιά τό Λεωνίδη τόν πατέρα τοῦ Ὠριγένη πώς, ὅταν ὁ Ὠριγένης ἦταν νήπιο στήν κούνια, πήγαινε κρυφά, ὅταν κοιμότανε, καί τόν φιλοῦσε στό στῆθος· αἰσθανότανε ὁ πατέρας κι ἔβλεπε σ’ ἐκεῖνο τό νήπιο τήν παρουσία τοῦ Θεοῦ μέσα στό σπίτι του. Πραγματικά τά παιδιά εἶναι ἡ εὐλογία καί ἡ παρουσία τοῦ Θεοῦ στήν οἰκογένεια. Οἱ φροντίδες καί οἱ κόποι γι’ αὐτά εἶναι ἡ χαρά τῶν γονέων τους. Ἡ μητέρα, ὅταν ἔρθῃ ἡ ὥρα νά γεννήσει, ἔχει λύπη· κυριεύεται ἀπό φόβο καί ἀγωνία, δοκιμάζει πόνους μεγάλους, ὥστε κάθε μεγάλος σωματικός πόνος νά παραβάλλεται μέ «ὠδῖνας τικτούσης», μέ πόνους πού ὑποφέρει ἡ γυναῖκα ὅταν γεννᾶ. Ἀλλά μόλις γεννήσει τό παιδί, «οὐκέτι μνημονεύει τῆς θλίψεως διά τήν χαράν ὅτι ἐγεννήθη ἄνθρωπος εἰς τόν κόσμον»· ἡ χαρά πού αἰσθάνεται ἡ μητέρα μόλις γεννήσει τό παιδί, τήν κάνει νά ξεχάσει κάθε θλίψη καί κάθε πόνο. Γεννήθηκε ἄνθρωπος στόν κόσμο! Τί άλλο παραπάνω ἀπ’ αὐτό; Ἕνας νέος ἄνθρωπος ἦρθε στό σπίτι, ἕνα καινούριο μέλος προστέθηκε στήν οἰκογένεια· μιά ἔμψυχη ὕπαρξη, ἕνα πρόσωπο, μέ τή θέση του στόν κόσμο καί τά δικαιώματά του, μέ τήν εὐθύνη του καί τόν προορισμό του.

 

Ἀλλά τά παιδιά δέν εἶναι μόνο ἡ χαρά τῶν γονέων τους, εἶναι κι ἡ ἐλπίδα κι ἡ προσδοκία τους. Γιά τά παιδιά τους οἱ γονεῖς κάνουν ὄνειρα καί στά παιδιά τους ἀκουμπᾶνε τόν ἑαυτό τους. Ὅταν ἐκεῖνοι θά γεράσουν, αὐτά θά τούς κρατήσουν, αὐτά θά τούς στηρίξουν, αὐτά θά τούς περιθάλψουν, αὐτά θά τούς τιμήσουν, αὐτά θά τούς κλείσουν τά μάτια. Λένε γιά τούς πελαργούς πώς ἀνοίγουν τήν πλευρά τους καί ποτίζουν μέ τό αἷμα τους τά μικρά πουλιά τους. Ὕστερα τά παιδιά τους αὐτά, ὡδηγημένα ἀπό αἴσθημα πού ὁ Θεός ἔβαλε φυσικά μέσα τους, ὅταν γεράσουν οἱ γονεῖς τους καί πέσουν τά φτερά τους, μαζεύονται γύρω τους καί τούς σκεπάζουν καί τούς ζεσταίνουν μέ τά δικά τους φτερά, τούς φέρνουν τροφή καί στά μεγάλα τους ταξίδια τούς σηκώνουν στή ράχη τους. Ἀπό αὐτό ὑπάρχει στήν ἑλληνική γλῶσσα ἡ λέξη «ἀντιπελάργησις», πού σημαίνει τήν ἀνταπόδοση τῆς εὐεργεσίας ἀπό τά παιδιά στούς γονεῖς, καί γενικά τήν ἀνταπόδοση κάθε εὐεργεσίας σέ κάθε ἄνθρωπο.

 

Μά τά παιδιά γιά τούς γονεῖς δέν εἶναι μόνο χαρά καί προσδοκία, εἶναι καί εὐθύνη καί χρέος, πού ἔχουν οἱ γονεῖς γι’ αὐτά. Γιατί δέν εἶναι ἀρκετό οἱ γονεῖς νά φέρουν παιδιά στόν κόσμο, καί δέν φτάνει μόνο νά τά θρέψουν καί τά μεγαλώσουν, μά πρέπει καί τά ἀναθρέψουν· οἱ χριστιανοί γονεῖς, σύμφωνα μέ τήν παραγγελία τοῦ Ἀποστόλου, νά ἀναθρέψουν τά παιδιά τους «ἐν παιδείᾳ καί νουθεσίᾳ Κυρίου». Οἱ γονεῖς εἶναι οἱ φυσικοί προστάτες πρῶτα τῆς σωματικῆς ὑγείας τῶν παιδιῶν τους. Περισσότερο ἀπό τά ἄλλα ζῶα ὁ ἄνθρωπος γεννιέται γυμνός καί ἄοπλος, καί χρειάζονται πολλά χρόνια γιά νά ἀνδρωθεῖ καί νά μπορεῖ νά προστατέψει καί να συντηρήσει τόν ἑαυτό του. Τό σῶμα εἶναι ἡ βάση τῆς φυσικῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου σέ τοῦτο τόν κόσμο καί οἱ γονεῖς ἔχουν χρέος νά φροντίσουν γιά τή σωματική ὑγεία τῶν παιδιῶν τους, καί πρίν νά τά γεννήσουν κι ὅταν θά τά φέρουν στόν κόσμο. Ἡ τροφή καί ἡ ἐνδυμασία καί ἡ ἄλλη φροντίδα γιά τή σωματική ὑγεία τῶν παιδιῶν εἶναι ἱερό χρέος τῶν γονέων, πού δέν μποροῦν νά ἔχουν λιγώτερη στοργή ἀπό κείνη πού ἔχουν τά ζῶα πρός τά νεογνά τους. Εἶναι πραγματικά συγκινητικός καί πολύ διδακτικός ὁ τρόπος, μέ τόν ὁποῖο τά τετράποδα καί τά πουλιά φροντίζουν γιά τήν τροφή καί τήν προστασία τῶν παιδιῶν τους.

 

Ἕνα ἀπό τά ἁγιώτερα αἰσθήματα στόν κόσμο εἶναι ἡ μητρότητα. Οὔτε μποροῦμε νά περιγράψουμε τί αἰσθάνεται ἡ μητέρα, ὅταν ἐννιά μῆνες κυοφορεῖ μέσα της κι ὅταν ὕστερα κρατάει στούς κόλπους της καί θηλάζει τό παιδί της, ὅταν θυσιάζεται καί δίνει τή ζωή της γιά τή ζωή τοῦ παιδιοῦ της. Αὐτό μόνο μία μητέρα τό ξέρει καί μπορεῖ νά τό περιγράψει. Ἀλλά περισσότερο ἀπό τή φυσική ζωή εἶναι ἡ ψυχή τοῦ παιδιοῦ καί περισσότερο ἀπό τήν ἔγνοια γιά τήν τροφή ἤ, γιά νά τό ποῦμε μετριώτερα, ἴση μέ αὐτή εἶναι ἡ φροντίδα γιά τήν ἀνατροφή τοῦ παιδιοῦ. Ἡ ἀνατροφή τῶν παιδιῶν εἶναι μέγα καί δύσκολο ἔργο· ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος λέει πώς εἶναι «τέχνη τεχνῶν καί ἐπιστήμη ἐπιστημῶν». Καί, καθώς τό εἴπαμε, αὐτό εἶναι χρέος μά καί δικαίωμα τῶν γονέων· κανένας δέν μπορεῖ νά ὑποκατασταθεῖ στό δικαίωμά τους αὐτό. Μέσα στό σπίτι πού γεννήθηκε, μέσα στήν οἰκογένεια ἀνατρέφεται ὁ ἄνθρωπος καί, καθώς λένε οἱ παιδαγωγοί, ὁ καθένας γίνεται ὅ,τι θά γίνει κοντά στούς γονεῖς του μέσα στά πέντε πρῶτα χρόνια. Χωρίς αὐτή τήν ἀνατροφή, εἶναι μάταιος ὁ κόπος τῶν γονέων μόνο γιά τή σωματική ὑγεία τῶν παιδιῶν τους καί νά ἐξασφαλίσουν σ’ αὐτά γιά τή ζωή τούς μόνο ὑλικά ἀγαθά.

 

Οἱ γονεῖς ἔχουν χρέος νά φροντίσουν γιά τήν παιδεία καί γιά τήν ἐπαγγελματική ἀποκατάσταση τῶν παιδιῶν τους, ἀλλά πρίν ἀπό αὐτά καί μαζί μέ αὐτά νά τά ἀναθρέψουν μέσα στό σπίτι μέ τό λόγο καί μέ τό παράδειγμά τους. Μάλιστα ἡ μητέρα ἔχει τό μέγα προνόμιο, μαζί μέ τό γάλα καί τό αἷμα της, νά ποτίσει τό παιδί της μέ τήν εὐσέβεια καί τό φόβο τοῦ Θεοῦ. Γιατί ἐκεῖνο, πού ὅταν λείπει οἱ ἄνθρωποι χάνουν τόν ἑαυτό τους καί τόν προορισμό τους, εἶναι ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ. Ἔχουμε πλεῖστα παραδείγματα, ὅπου μεγάλοι ἄνδρες καί ἅγιοι της Ἐκκλησίας ὅ,τι ἔγιναν τό χρωστοῦσαν στίς μητέρες τους καί στήν ἀνατροφή πού πῆραν μέσα στήν οἰκογένειά τους. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, πού ἀκριβῶς ὅ,τι ἦταν τό χρωστοῦσε στή μητέρα του λέει τά ἑξῆς: «… ὁ λόγος, γιά τόν ὁποῖο ἡ κακία τοῦ κόσμου εἶναι δυσκολοξερίζωτη, εἶναι γιατί κανένας δέν φροντίζει γιά τά παιδιά του… Δέν παύω νά σᾶς προτρέπω καί νά σᾶς παρακαλῶ καί νά σᾶς ἐξορκίζω· πρίν ἀπ’ ὅλα δῶστε καλή ἀνατροφή στά παιδιά σας».

 

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, τό θέμα τοῦ κηρύγματός μας σήμερα εἶναι ἀπό τά πιό σπουδαία καί κρίσιμα θέματα κάθε καιροῦ. Ἄς τελειώσουμε ὅμως γιά σήμερα κι ἄς ξαναφέρουμε στή σκέψη μας τόν πατέρα τοῦ σημερινοῦ Εὐαγγελίου, πού πῆρε τό ἄρρωστο παιδί καί τό πῆγε στόν Ἰησοῦ Χριστό. Ὁ Ἰησοῦς Χριστός εἶναι «ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος», πού γιά τή σωτηρία τῶν ἀνθρώπων γεννήθηκε «παιδίον νέον» καί κρατήθηκε στίς ἀγκάλες κι ἀνατράφηκε στά χέρια τῆς γυναίκας καί μητέρας, πού ἡ Ἐκκλησία τήν ὀνόμασε Παναγία καί Θεοτόκο. Κάθε μητέρα καί κάθε πατέρας, μέσα στούς τόσους κινδύνους πού διατρέχουν τά παιδιά σήμερα, ὀφείλει νά πάρει τό παιδί του καί νά ζητήσει τήν προστασία καί τήν προτροπή του κοντά στόν Ἰησοῦ Χριστό, μέ τά ἴδια ἐκεῖνα λόγια· «Κύριε, ἐλέησόν μου τόν υἱόν». Ἀμήν.

4.

Παιδαγωγία Χριστού

«πολλάκις πίπτει εις το πύρ, και πολλάκις εις το ύδωρ»

Τη θεραπεία του παιδιού του ζητούσε εναγωνίως ο  τραγικός πατέρας που το έβλεπε με πόνο ψυχής να υποφέρει από ακάθαρτο πνεύμα. Η περιγραφή που ο ίδιος δίνει, αποκαλύπτει το μέγεθος της τραγωδίας που βίωναν: “πολλάκις πίπτει εις το πύρ, και πολλάκις εις το ύδωρ”. Η σκηνή που ξεδιπλώνει μπροστά μας ο ευαγγελιστής Ματθαίος  δίνει το στίγμα της δουλείας στην οποία περιέρχεται ο άνθρωπος από τις δυνάμεις του κακού, όταν παραλείπει να ακολουθεί το δρόμο που μας υποδεικνύει η Ορθόδοξη Εκκλησία μας. Πραγματικά, ο νέος εκείνος από μικρό παιδί είχε παγιδευτεί στα πλοκάμια του διαβόλου και κάτω από τη σκοτεινή εξουσία του είχε καταντήσει μια καθ’ όλα τραγική ύπαρξη.

 

Η ευθύνη των γονέων

 

Η προτροπή του Κυρίου μας “φέρετέ μοι αυτόν ώδε”, μάς δίνει τη βεβαιότητα ότι μόνο κοντά στην αγάπη Του είναι δυνατόν ο άνθρωπος να απελευθερωθεί από τη δυναστεία του κακού και να γίνει μια νέα ύπαρξη. Μόνο κοντά στον Χριστό μπορούμε να γνωρίσουμε το φως της μεταμόρφωσης σε υπαρξιακό, πνευματικό αλλά και σωματικό επίπεδο. Οι σκέψεις αυτές δείχνουν την τεράστια ευθύνη που έχουν οι γονείς να οδηγούν τα παιδιά τους κοντά στο Χριστό, η παρουσία του Οποίου ανοίγει τους ορίζοντες της αιωνιότητας μπροστά τους.

 

Το παράδειγμα

 

Στη λυτρωτική αυτή πορεία της απελευθέρωσης του ανθρώπου από τα πλοκάμια του σατανά και της ένταξής του στην ανακαινιστική δύναμη της Εκκλησίας, πολύ σημαντικό ρόλο έχει το παράδειγμα των γονέων. Ίσως είναι το πιο βασικό στοιχείο για την εν Χριστώ ανατροφή των παιδιών. Δυστυχώς όμως, ιδιαίτερα στις μέρες μας, βλέπουμε γονείς που δεν έχουν αυτή την αίσθηση της ευθύνης, παραμελούν το έργο τους και ατυχώς παραδίδουν πολλές φορές τα παιδιά τους σε χέρια ή καταστάσεις που γκρεμίζουν και δηλητηριάζουν τις αθώες τρυφερές τους ψυχές. Δεν είναι σε θέση σε αρκετές περιπτώσεις για να ελέγξουν τι είναι πραγματικά ωφέλιμο και τι ψυχοφθόρο, προκειμένου να παράσχουν προστασία στα παιδιά τους. Δεν αφιερώνουν αρκετό χρόνο για να επικοινωνήσουν μαζί τους κατά τρόπο που να τα οδηγούν στο Χριστό και την Εκκλησία Του και να τα προστατεύουν ταυτόχρονα από όλες εκείνες τις επικίνδυνες σειρήνες που ηχούν τόσο εκκωφαντικά αλλά ταυτόχρονα και επικίνδυνα στους σύγχρονους ρυθμούς της ζωής.

 

Αυτά τα δεδομένα καθιστούν ιδιαίτερα επίκαιρο το παράγγελμα του Χριστού που ακούσαμε σήμερα στην ευαγγελική περικοπή: “φέρετέ μοι αυτόν ώδε”. Απευθύνεται σε όλους τους γονείς αλλά και σε όσους εμπλέκονται στο θέμα της αγωγής των νέων μας. Κοντά στον Χριστό, οι αθώες παιδικές ψυχές μεγαλώνουν προφυλαγμένες από τους καταστροφικούς ανέμους, αλλά και τις επικίνδυνες καταιγίδες που ξεσπούν μέσα στης κοινωνίας τις μεγάλες φουρτούνες. Και αφού βέβαια σταθεροποιηθούν, όπως μας διδάσκει η πατερική σοφία, μπορούν τότε να αποκτήσουν γερές βάσεις και εφόδια για να εκκολαφθούν μέσα τους αντοχές τέτοιες προκειμένου να είναι ικανά να αποκρούουν τις πολύμορφες επιθέσεις του πονηρού και να εξέρχονται αλώβητα από αυτές.

 

Κοντά στον Χριστό

 

Οι γονείς, όταν επιτελούν το καθήκον τους και ανταποκρίνονται στην μεγάλη ευθύνη της ανατροφής των τέκνων τους, τότε και οι ίδιοι καταξιώνονται στη μεγάλη αποστολή που τους εμπιστεύεται ο Θεός.  Ο Χριστός είναι πάντοτε ο καλύτερος παιδαγωγός, ο τρυφερός φίλος και ο πιο ισχυρός προστάτης, στις αγκάλες Του οποίου μπορούμε να εναποθέτουμε με απόλυτη εμπιστοσύνη τα παιδιά μας.  Ο Χριστός είναι Εκείνος που ποτέ δεν απογοητεύει και κοντά του πάντοτε ο άνθρωπος ανυψώνεται σε αιθέρες ουράνιους και αιώνιους.

 

Το Σώμα του Χριστού, παρατεινόμενο στους αιώνες, είναι η Εκκλησία. Στη μυστηριακή ζωή της, λοιπόν, πρέπει να καθοδηγούμε τα παιδιά μας. Η πρόσκληση του Χριστού “άφετε τα παιδία ελθείν προς με” απευθύνεται σε όλους εμάς που έχουμε τη μεγάλη ευθύνη για την ανατροφή των τέκνων μας “εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου”.

 

Χριστάκης Ευσταθίου, Θεολόγος.

5.

Η σκιά του Σταυρικοΰ πάθους πού ακολουθεί διαρκώς τα βήματα του Ιησού στην έπί γης πορεία Του, φαίνεται εντονότερη στον επίλογο του ευαγγελικού αναγνώσματος της ημέρας.

Ό Κύριος αποκαλύπτει στους μαθητές Του ότι «μέλ­λει ό Υιός του Ανθρώπου παραδίδοσθαι εις χείρας ανθρώπων και άποκτενούσιν αυτόν και τη τρίτη ήμερα έγερθήσεται» (Ματθ. ιζ’, 22-23).

Τα ανθρώπινα χέρια φαίνεται να διαδραματίζουν σπου­δαίο ρόλο στην εκπλήρωση του σχεδίου της Θείας Οικονο­μίας. Ό Πλάστης έδωσε τα χέρια, τα όποια είναι τα όργανα και τα σημεία της δράσεως, της εκφράσεως και της σχέσε­ως, για να υπηρετούν το αγαθό. Μ’ αυτά εργαζόμαστε, μ αυτά σκορπούμε το χάδι και τη στοργή, μ αυτά εκφράζου­με της ψυχής τη διάθεση, τη χαρά (Δ’ Βασ. ια’, 12), τη θλίψη (Ίερ. β’, 37), την ευλογία (Γεν. μη’, 14) και κυρίως την προσευχή και την προσκύνηση (Ψαλμ. κζ’, 2). Αυτά δίνουμε στις στιγμές των μεγάλων και πικρών χωρισμών.

Ωστόσο τα ίδια χέρια αποδεικνύονται ικανά και τον Υιό του Θεού να θανατώσουν, άφού προηγουμένως τον πιάσουν, τον δέσουν, τον σπρώξουν, τον χαστουκίσουν και τον βασανίσουν.

Τη σκληρότητα πούχουν πολλάκις τα ανθρώπινα χέ­ρια και πού την έζησε ό Θεάνθρωπος σ’ όλο της το με­γαλείο, τη διαπιστώνουμε καθημερινά όλοι μας.

Γιατί Εκείνος επιτρέπει να ερχόμαστε ό ένας στα χέρια του άλλου…

“Ας προσευχόμαστε να δώσει ό Κύριος τα χέρια μας να απέχουν των φαύλων πράξεων και να ενεργούν μόνον όσα Του είναι εύάρεστα.

“Ας αντιμετωπίζουμε με φόβο Θεού και αγάπη όσους πέφτουν στα χέρια μας.

Τέλος,ας θυμόμαστε ότι κι εμείς πέφτουμε κάποτε στα χέρια άλλων και το πιο σπουδαίο: Είναι «φοβερόν το έμπεσείν εις χείρας Θεοϋ ζώντος» (Έβρ. ι’, 31).

Το ευεργετικό χέρι του Θεοϋ γίνεται βαρύ (Ψαλμ. λα’, 4) για κείνους πού περιφρονούν την αγάπη… (Ήσ. ξε’, 2).

Στώμεν   καλώς!

Αρχιμ.Χρυσοστόμου Τριανταφύλλου