Με αφορμή την κοίμηση του Μητροπολίτη Λαρίσης & Τυρνάβου Κυρού Ιγνατίου, επιχειρούμε μια ιστορική αναδρομή στα πρόσωπα που εκλέισαν τον θρόνο της Θεοσώστου Μητροπόλεώς μας.
Η Μητρόπολη Λαρίσης είναι αρχαιοτάτη και την διαποίμαναν στο διάβα των ετών Άγιοι της Εκκλησίας μας και σπουδαίοι Εκκλησιαστικοί άνδρες. Ο Πολιούχος της Λάρισας, ο Άγιος Αχίλλιος ανήλθε στο αξίωμα κατά τους χρόνους του Μεγάλου Κων/νου (288-377), πριν τη σύγκληση της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου στη Νίκαια (325). Στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο έλαβε μέρος και έπαιξε αποφασιστικό ρόλο στην καταδίκη του Αρείου. Αρχιεράτευσε στη Λάρισα για σαράντα περίπου χρόνια, μέχρι το θάνατό του το 350. Το 1318 εξελέγη Μητροπολίτης Λαρίσης ο Άγιος Κυπριανός, αλλά της κοινωνικής αναταραχής στην περιοχή, αναγκάστηκε να εγκατασταθεί στη Χάρμαινα, και μετά από λίγο στα Τρίκαλα. Το έτος 1527 μ.Χ. αναβιβάζεται στον θρόνο της Μητροπόλεως Λαρίσης, ο μέχρι τότε Επίσκοπος Σταγών Βησσαρίων, μετέπειτα Άγιος της Εκκλησίας μας (και Πολιούχος των πόλεων των Τρικάλων και της Καλαμπάκας).
Αξίζει εδώ να αναφερθεί ότι τα παλαιότερα χρόνια υπήρχε ένα διαφορετικό σύστημα διοίκησης της Εκκλησίας. Στο Θεσσαλικό χώρο ήταν πρώτη τη τάξη η Αρχιεπισκοπή Λαρίσης στην οποία υπάγονταν οι Επισκοπές Τρίκκης, Ελασσώνος, Δομενίκου, Σταγών, Γαρδικίου, Φαναρίου κ.α.. Για πολλά χρόνια, λόγω Τουρκοκρατίας, η έδρα της Αρχιεπισκοπής Λαρίσης ήταν στα Τρίκαλα (στον Ιερό Ναό Αγίου Στεφάνου).
Ας δούμε όμως ποιοι εκλέισαν το Θρόνο της Μητροπόλεως Λαρίσης τα τελευταία 150 χρόνια.
Oι Μητροπολίτες της Λάρισας
Νεόφυτος Πετρίδης (1875 – 1896)
Ο Νεόφυτος Πετρίδης, κατά τον Μ. Γεδεών Κωνσταντινοπουλίτης, κατ’ άλλους Αργυροκαστρίτης στην καταγωγή, σπούδασε στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης. Το 1854 εκλέγεται Επίσκοπος Φαναριοφερσάλων, όπου παρέμεινε συνολικά 15 χρόνια. Το Μάρτιο του 1869 μετετέθη στην Ιερά Μητρόπολη Σερρών και μετά από 6ετή ποιμαντορία, στις 7 Αυγούστου 1875, εξελέγη Μητροπολίτης Λαρίσης, διαδεχθείς τον Ιωακείμ Κρουσουλούδη, μετέπειτα Οικουμενικό Πατριάρχη. Την Ιερά Μητρόπολη Λαρίσης εποίμανε ο Μητροπολίτης Νεόφυτος μέχρι τις 19 Σεπτεμβρίου του 1896.
Ο Μητροπολίτης Νεόφυτος ο οποίος εποίμανε την Ιερά Μητρόπολη Λαρίσης επί 21 και πλέον χρόνια ευτύχησε να δει την απελευθέρωση της πόλεως και να υποδεχθεί στη Λάρισα, στις 31 Αυγούστου 1881, τα Ελληνικά Στρατεύματα υπό τον Στρατηγό Σκαρλάτο Σούτσο, να τα ευλογήσει, να προστεί της ευχαριστηρίου Δοξολογίας στον Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Αχιλλίου και να αναρτήσει την Γαλανόλευκη στον Αγιο Αχίλλιο.
Μετά την κοίμησή του μεγάλο μέρος της περιουσίας του κληροδότησε στο Κουτλιμπάνειο Νοσοκομείο της πόλεώς μας, το οποίο τον εχει κατατάξει στους μεγάλους ευεργέτες του. Αναπαύεται στο παλαιό Κοιμητήριο της Λαρίσης.
Αμβρόσιος Κασσάρας (1900 – 1910)
Ο Αμβρόσιος Κασσάρας, Καλύμνιος στην καταγωγή, σπούδασε στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, αποφοιτήσας το έτος 1869. Εισελθών στας τάξεις του Ιερού Κλήρου προσελήφθη το 1874 ως Πρωτοσύγκελλος του τότε Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης.
Το 1875 εξελέγη Επίσκοπος Ιερισσού και Αγίου Ορους, υπαγόμενος στον Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης και το 1877 μετετέθη στην Επισκοπή Πλαταμώνος. Επειδή τότε το μεγαλύτερο τμήμα της Επαρχίας του παρέμενε υπό τουρκική δικαιοδοσία ηναγκάσθη ο Αμβρόσιος να καταφύγει στην Αθήνα, όπου ανέλαβε την διεύθυνση της Ριζαρείου Εκκλησιαστικής Σχολής. Το 1878 ηγήθηκε με τον Επίσκοπο Κίτρους Νικόλαο επαναστατικου αγώνος κατά των Τούρκων. Τον Ιανουάριο του 1900 ενσωματώθηκε και η Επισκοπή Πλαταμώνος στην Μητρόπολη Λαρίσης, λόγω προσαρτήσεως της Θεσσαλίας στην Ελλάδα.
Το 1900 εξελέγη Μητροπολίτης Λαρίσης, Πλαταμώνος και Φαρσάλων. Αναμίχθηκε στην διαμάχη της μεταφράσεως του Ευαγγελίου στη δημοτική και στα γεγονότα του κινήματος στο Γουδί και έχασε το θρόνο του το 1910. Έκτοτε απεσύρθη στο Συκούριο, όπου έζησε έως τον Απρίλιο του 1918, όπου και εκοιμήθη σε ηλικία 74 ετών και ενταφιάστηκε στον περίβολο του Ιερού Ναού Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης Συκουρίου, όπου βρίσκεται και ο τάφος του έως σήμερον.
Αρσένιος Αφεντούλης (1914 – 1934)
Ο Αρσένιος Αφεντούλης γεννήθηκε στο Μυριόφυτο της Θράκης. Εσπούδασε στην Εμπορική Σχολή και στη συνέχεια στην Θεολογική Σχολή της Χάλκης από την οποία απεφοίτησε αριστούχος το 1894. Χειροτονήθηκε διάκονος στην Χάλκη και στη συνέχεια διορίστηκε διδάσκαλος στην Σχολή, Ιεροκήρυξ στην Μητρόπολη Χαλκηδόνος,Αρχιδιάκονος, Πρωτοσύγκελλος και Βοηθός Επίσκοπος του Μητροπολίτου Εφέσου Ιωακείμ, υπό τον τίτλο του Επισκόπου Ειρηνουπόλεως από το 1901 έως το 1910.
Το 1910 προήχθη σε Μητροπολίτη Στρωμνίτσης και Τιβεριουπόλεως, λόγω όμως της συμμετοχής του στον ελληνοβουλγαρικό πόλεμο κατεδιώχθη υπό των Βουλγάρων και κατέφυγε στην Ελλάδα απ’ όπου και εξελέγη υπό της Ιεράς Συνόδου Μητροπολίτης Λαρίσης. Εξαιτίας της αναμίξεως του στα βενιζελικά στερήθηκε του θρόνου του για τέσσερα περίπου χρόνια, 1917- 1920, και αποκατασταθείς συνέχισε την διαποίμανση της Ιεράς Μητροπόλεώς του έως και του αιφνιδίου θανάτου του.
Εκοιμήθη το 1934 στις 26 Δεκεμβρίου σε ηλικία 63 ετών. Ο τάφος του ευρίσκεται στο παλαιό Κοιμητήριο της Λαρίσης.
Δωρόθεος Κοτταράς (1935 – 1956)
Ο Δωρόθεος Κοτταράς γεννήθηκε στην Ύδρα το 1888. Σπούδασε Θεολογία και Νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και συνέχισε τις σπουδές του στην Λειψία, όπου ειδικεύθηκε στο Διοικητικό, Κανονικό και Εκκλησιαστικό Δίκαιο.
Το 1910 χειροτονήθηκε διάκονος και το έτος 1922 εξελέγη Μητροπολίτης Κυθήρων, χειροτονηθείς Πρεσβύτερος στις 18 Δεκεμβρίου και Επίσκοπος στις 20 Δεκεμβρίου του ιδίου έτους. Αφού εποίμανε επί 12ετία την Ιερά Μητρόπολη Κυθήρων, μετετέθη στην Ιερά Μητρόπολη Λαρίσης και Πλαταμώνος τον Ιανουάριο του 1935, την οποία και εποίμανε μέχρι τον Μάρτιο του 1956, ότε εξελέγη Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος, διαδεχθείς τον Σπυρίδωνα Βλάχο.
Στον Αρχιεπισκοπικό Θρόνο παρέμεινε μόλις 14 μήνες, αποβιώσας τον Ιούλιο του 1957. Λόγω της μεγάλης μορφώσεώς του, κυρίως στα Νομοκανονικά, διακρίθηκε για την δραστηριότητά του στους Οικονομικούς Οργανισμούς της Εκκλησίας και γιά την εν γένει συγγραφική και κηρυκτική δραστηριότητά του.
Δημήτριος Θεοδόσης (1956 – 1959)
Γεννήθηκε στη Ζάκυνθο το 1892. Σπούδασε Θεολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και υπηρέτησε ως Ιεροκήρυξ και Καθηγητής σε διάφορες Μητροπολιτικές Περιφέρειες.
Το 1945, ενώ κατείχε την θέση του Πρωτοσυγκέλλου στην Ιερά Μητρόπολη Πατρών, εξελέγη Μητροπολίτης Γυθείου και Οιτίλου ενώ στην Ιερά Μητρόπολη Λαρίσης μετετέθη στις 18 Απριλίου του 1956 εις διαδοχήν του Δωροθέου Κοτταρά, προαχθέντος εις τον Αρχιεπισκοπικό Θρόνο.
Κατά την ποιμαντορία του στην Λάρισα, παρ΄ όλο που ήταν σύντομη λόγω του αιφνιδίου θανάτου του στις 25 Μαρτίου 1959, εχειροτόνησε πλήθος ιερέων με τους οποίους επάνδρωσε πολλές ενορίες της Μητροπόλεως και άφησε αγαθή ανάμνηση στο ποίμνιό του, λόγω της απλότητος του βίου και της πραότητος του χαρακτήρος του.
Αναπαύεται στο παλαιό Κοιμητήριο της Λαρίσης.
Ιάκωβος Σχίζας (1960-1968)
Γεννήθηκε στην Ανδραβίδα της Ηλείας το 1909. Το 1922 συνέχισε τις γυμνασιακές του σπουδές στην Αθήνα, τις οποίες ολοκλήρωσε αργότερα στην Κύμη, υπό την προστασία του τότε Μητροπολίτου Καρυστίας Παντελεήμονα Φωστίνη. Εργάστηκε στις φυλακές εφήβων της Κηφισιάς, στο Σικιαρίδειο Πρεβεντόριο και στις Τεχνικές Σχολές του Βασιλικού Ιδρύματος. Το 1937 εισήλθε στις τάξεις του Ιερού Κλήρου. Κατά την διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου υπηρέτησε στο μέτωπο ως στρατιωτικός Ιερεύς. Εσπούδασε Θεολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και υπηρέτησε ως Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Μητροπόλεως Αττικής και Μεγαρίδος.
Το 1960 εξελέγη Μητροπολίτης Λαρίσης και Πλαταμώνος και εποίμανε την Ιερά Μητρόπολη έως το 1968. Ενδιαφέρθηκε ιδιαιτέρως γιά την κάλυψη των κενών ενοριών της Μητροπόλεως, χειροτονήσας πολλούς νέους ιερείς. Το 1965 ετέλεσε τα εγκαίνια του νέου Ιερού Μητροπολιτικού Ναού του Αγίου Αχιλλίου Λαρίσης.
Εκοιμήθη στην Αθήνα το 1985 σε ηλικία 76 ετών.
Θεολόγος Πασχαλίδης (1968 – 1974)
Καταγόμενος από την Οδησσό γεννήθηκε το 1918 στη Νίσυρο της Δωδεκανήσου. Σπούδασε Νομικά και Θεολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Χειροτονήθηκε διάκονος υπό του Μητροπολίτου Πατάρων Μελετίου το 1950. Ως διάκονος υπηρέτησε στο παρεκκλήσιο των Βασιλικών Ανακτόρων. Πρεσβύτερος χειροτονήθηκε το 1952 υπό του Μητροπολίτου Λήμνου και μετέπειτα Μητροπολίτου Τρίκκης και Σταγών Διονυσίου. Υπηρέτησε ως Ιεροκήρυξ στις Μητροπόλεις Λήμνου και Τρίκκης, διακρινόμενος ως λειτουργός, κήρυκας του θείου λόγου και κατηχητής.
Το 1968 εξελέγη Μητροπολίτης Λαρίσης και εποίμανε την Ιερά Μητρόπολη έως το 1974.
Εκοιμήθη εν Κυρίω το 1996 σε ηλικία 78 ετών και ετάφη στην Ιερά Μονή Κομνηνείου στο Στόμιο Λαρίσης, όπου και αναπαύεται.
Σεραφείμ Ορφανός (1974 – 1989)
Γεννήθηκε στα Μέγαρα το 1931. Σπούδασε Θεολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία. Χειροτονήθηκε διάκονος το 1952 και πρεσβύτερος το 1958. Υπηρέτησε ως εφημέριος, ως καθηγητής στην Μέση και Εκκλησιαστική εκπαίδευση και ως στρατιωτικός Ιεροκήρυξ. Υπηρέτησε ακόμη στον τομέα Χριστιανικής Αγωγής και Νεότητος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών και ως ιδιαίτερος του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αθηνών κυρού Σεραφείμ.
Μητροπολίτης Λαρίσης και Τυρνάβου εξελέγη το 1974. Κατά την διάρκεια της ποιμαντορίας του έγινε η επανακομιδή των Ιερών Λειψάνων του Αγίου Αχιλλίου, μετά από 1000 χρόνια απουσίας. Επί των ημερών του χειροτονήθηκαν πολλοί ιερείς και επανδρώθηκαν πολλές κενές εφημεριακές θέσεις. Ακόμη ανηγέρθησαν, αποπερατώθηκαν και εξωραϊσθησαν πολλοί Ιεροί Ναοί της Μητροπόλεως.
Εκοιμήθη εν Κυρίω, αιφνιδίως, στις 13 Σεπτεμβρίου 1989 σε ηλικία 58 ετών. Αναπαύεται στο παλαιό Κοιμητήριο της Λαρίσης.
Δημήτριος Μπεκιάρης
Ο Μητροπολίτης Γουμενίσσης, Αξιουπόλεως και Πολυκάστρου υπέρτιμος και έξαρχος Δυτικής Μακεδονίας Δημήτριος (Μπεκιάρης) γεννήθηκε τό 1948 στο Λουτράκι Κορινθίας.
Αποφοίτησε το 1972 από τη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και διετέλεσε καθηγητής στη Μέση και την Εκκλησιαστική Εκπαίδευση.
Χειροτονήθηκε Διάκονος στις 8-9-1975 και Πρεσβύτερος στις 14-1-1976 στην Καβάλα. Υπηρέτησε ως Ιεροκήρυκας των Ιερών Μητροπόλεων Φιλίππων Νεαπόλεως και Θάσου καθώς και Λαρίσης και Τυρνάβου (1978-84) και ως Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών (1984-1989).
Την 20-11-1984 εξελέγη Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Ασωμάτων Πετράκη. Διετέλεσε αντιπρόεδρος του Δ.Σ. του Γενικού Φιλοπτώχου Ταμείου και του Ιδρύματος Νεότητος και Διευθυντής Νεότητος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών, Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής του Ραδιοφωνικού Σταθμού της Εκκλησίας της Ελλάδος και εν συνεχεία πρώτος Γενικός Διευθυντής του.
Στις 10-10-1989 εξελέγη Μητροπολίτης Λαρίσης. Μετά την ακύρωση της εκλογής και του Π.Δ. αναγνωρίσεώς του από το ΣτΕ, την 10-9-1991 τοποθετήθηκε από την Σεπτή Ιεραρχία στη νεοσύστατη προσωποπαγή Ιερά Μητρόπολη Γουμενίσσης, Αξιουπόλεως και Πολυκάστρου. Επισκέπτηκε ως εκπρόσωπος της Εκκλησίας της Ελλάδος την Εκκλησία της Σερβίας. Τήν 5-5-1999 υποδέχθηκε στην Ιερά Μητρόπολη την Α.Θ.Π. τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο.
Ιδιαίτερη είναι η φροντίδα του για τη συντήρηση των μεταβυζαντινών μνημείων και την ανέγερση νέων Ναών, είναι δε κτίτορας της Ιεράς Μονής Αγίου Ραφαήλ Γρίβας χτισμένη στο όρος Πάικο του Νομού Κιλκίς.
………………..
Την περίοδο 1991-1994 με απόφαση του ΣτΕ, κατέστη εκ νέου Μητροπολίτης, ο πρώην Λαρίσης Θεολόγος που έφερε τον τίτλο του Γαλάζων, μέχρι την εκλογή του μακαριστού πλέον Ιγνατίου.
……………………………….
Ιγνάτιος Λάππας (1994 – 2018)
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ιγνάτιος, (κατά κόσμον Ιάκωβος Λάππας), γεννήθηκε στη Σαλαμίνα στις 11 Ιανουαρίου 1946.
Σπούδασε στην Νομική Σχολή και στη συνέχεια στη Θεολογική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Εκάρη Μοναχός στις 17 Ιανουαρίου 1976, Διάκονος χειροτονήθηκε στις 22 Ιανουαρίου 1976 και Πρεσβύτερος στις 25 Ιανουαρίου 1976. Το οφίκιο του Αρχιμανδρίτου έλαβε στις 30 Νοεμβρίου 1978. Από το 1976 έως το 1994 υπηρέτησε ευδόκιμος την γενέτειρά του, προσφέροντας στη νεολαία του νησιού, εκδίδοντας δε και το νεανικό περιοδικό Το Τάλαντο.
Από το έτος 1984 υπηρέτησε ως Α΄Γραμματέας – Πρακτικογράφος της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Μητροπολίτης Λαρίσης και Τυρνάβου εξελέγη στις 25 Μαΐου 1994 από την Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος και χειροτονήθηκε Επίσκοπος στις 28 Μαΐου του ιδίου έτους από τον Αρχιεπίσκοπο Σεραφείμ. Η ενθρόνισή του πραγματοποιήθηκε στην Λάρισα στις 28 Ιουλίου 1994.