Ο Άγιος Ευστάθιος1 ο Μεγαλομάρτυς (20.9)
του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου,δασκάλου
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΟΥ ΠΛΑΚΙΔΑ: Η ιστορία του Αγίου Ευσταθίου, είναι από τις πιο περίφημες της χριστιανικής φιλολογίας. Κι αυτό δε ισχύει μόνο για την ελληνική γλώσσα, αλλά και στη λατινική, ακόμη και στη μεσαιωνική γαλλική ή άλλες νεότερες γλώσσες. Κατά την ιστορία αυτή, ο στρατηγός Πλακίδας, ενώ κυνηγούσε, είδε ένα ελάφι που μεταξύ των κεράτων του έφερε το Σταυρό, ενώ μια υπερκόσμοα φωνή, του Ίδιου του Κυρίου, καλούσε το στρατηγό να γίνει Χριστιανός.
Εν συνεχεία ο Πλακίδας και η οικογένειά του βαπτίσθηκαν Χριστιανοί. Λουσμένος με τη χάρη του Θεού πλέον ο Ευστάθιος έτρεξε ξανά προς το σημείο όπου είχε δει το όραμα. Εκεί, γονάτισε ευχαριστώντας τον Θεό. Άκουσε τότε την γνώριμη φωνή να του λέγει: “Ευτυχής είσαι Ευστάθιε, διότι δέχθηκες το σωτήριο Βάπτισμα. Να ξέρεις όμως ότι ο διάβολος θα σου κηρύξει σκληρό πόλεμο. Θα πάθεις όσα ο Ιώβ, όμως θα νικήσεις τον διάβολο. Αγωνίσου με ανδρεία Ευστάθιε. Η χάρη μου θα σε συνοδεύει εσένα και την συντροφιά σου και θα φυλάξει τις ψυχές σας”.
ΟΙ ΙΩΒΙΕΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ: Ο φθονερός Σατανάς άρχισε το “έργο” του. Χολέρα έπεσε στο μέρος εκείνο και δούλοι και συγγενείς του πεθαίνουν, ενώ το θανατικό εξαπλώθηκε και στα ζωντανά του. Εκείνος, δίνοντας κουράγιο στη γυναίκα του και στα παιδιά του, τους οδήγησε στην εξοχή. Στη διάρκεια της απουσίας τους όμως, κλέφτες ρήμαξαν το σπίτι τους. Έτσι από πλούσιοι έμειναν φτωχοί και αξιολύπητοι!
Έπειτα η οικογένεια κατευθύνθηκε με πλοίο στην Αίγυπτο. Ο πλοίαρχος όμως, με πρόσχημα την αξία των ναύλων, κατέβασε βιαίως αυτόν και τα παιδιά του στο πρώτο λιμάνι, κρατώντας τη σύζυγό του, Θεοπίστη. Τότε η οικογένεια έκλαψε γοερά για τον φοβερό χωρισμό. Στην άγνωστη χώρα, άγρια θηριά άρπαξαν τα δυο του παιδιά (Αγάπιος και Θεόπιστος). Ο Ευστάθιος κλαίγοντας, αλλά με θερμή προσευχήθηκε στον Κύριο λέγοντάς: “Κύριε, δός μου θάρρος και υπομονή. Θέλω και τώρα στις δύσκολες στιγμές να μείνω μαζί Σου, να είμαι δικό Σου. Κύριε μη με εγκαταλείψεις.
Προστάτεψε την γυναίκα μου και σώσε τα παιδιά μου. Βοήθησέ με να ξαναβρώ την οικογένειά μου”. Περπατώντας μέρες ολόκληρες, νηστικός, άυπνος έφθασε στην πόλη Βάδησσο. Εκεί ο Άγιος εργαζόταν για να βγάζει το ψωμί του. Στο μεταξύ τα δυο του παιδιά είχαν απελευθερωθεί απ’ τα δόντια των θηρίων από κάποιους βοσκούς της περιοχής το ένα, και από απλούς αγρότες το άλλο. Αλλά και η γυναίκα του Αγίου γλύτωσε από την ατίμωση, διότι ο πλοίαρχος αρρώστησε βαριά την μέρα πού κατέβασαν τον άγιο και τα παιδιά από το καράβι και έτσι δεν έθιξε τη Θεοπίστη.
Όταν μάλιστα εκείνος επέστρεψε στην Πατρίδα του πέθανε. Ο Αυτοκράτορας Τραϊανός, χρόνια αργότερα, έδωσε εντολή να βρουν τον Πλακίδα για να είναι επικεφαλής στον πόλεμο κατά απειλητικών βαρβάρων, πράγμα που έγινε. Ο άγιος έδωσε διαταγή να στρατολογηθούν και νέοι στρατιώτες. Ανάμεσά τους ήταν και οι δύο γιοι του. Ο Άγιος σημείωσε μεγάλες επιτυχίες στην εκστρατεία του εκείνη. Μάλιστα περνώντας τον ποταμό Χρύσπη, έφθασε στην πόλη, πού ζούσε η Θεοπίστη. Έστησε, κατά θεία συγκυρία, την σκηνή του στον κήπο της Θεοπίστης, διότι αυτό ήταν κτήμα του πλουσίου, αλλά νεκρού ήδη, πλοιάρχου, πού είχε κατακρατήσει την Θεοπίστη. Εκεί, κατά Θεία Οικονομία η οικογένεια ξαναέσμιξε με χαρά.
ΤΟ ΜΑΡΤΥΡΙΟ: Μετά το επιτυχές τέλος των επιχειρήσεων ο Άγιος γύρισε θριαμβευτής στην Ρώμη. Στο μεταξύ, με το θάνατο του Τραϊανού στο θρόνο ανέβηκε ο χριστιανομάχος Αδριανός. Εκείνος τον υποδέχθηκε με τιμές και ζήτησε να θυσιάσει στον Απόλλωνα. Τότε ο Ευστάθιος, θαρρετά, ομολόγησε τον Ιησού Χριστό λέγοντας: “Είμαι Χριστιανός. Μην ελπίζεις από μένα θυσίες στα ειδωλικά ξόανα”. Ο Αδριανός διέταξε οργισμένος να του βγάλουν την στολή του στρατηγού ενώ όλη του η οικογένεια ήταν σταθερή στην πίστη. Έπειτα, τους έβαλε σε μια πεδιάδα κι άφησαν ένα λιοντάρι πεινασμένο. Το λιοντάρι τρέχοντας, τους έφθασε, αλλά γύριζε χαρούμενο γύρω τους σαν ήμερο σκυλάκι. Στη συνέχεια ο Αυτοκράτορας διέταξε και τους έβλαν μεσα σε ένα διάπυρο χάλκινο βόδι. Προηγουμένως οι Άγιοι προσευχήθηκαν στο Θεό να τους δώσει δύναμη, ενώ ο Ευστάθιος ζήτησε από τους στρατιώτες να θάψουν τα σώματά τους όλα μαζί. Μετά τρεις μέρες άνοιξαν το χάλκινο βόδι κι είδαν έκπληκτοι ότι οι μεν ψυχές τους είχαν ταξιδέψει στις ουράνιες σκηνές των δικαίων, αλλά ούτε μία τρίχα δεν είχε θιγεί από τα λείψανά τους. Ο κόσμος, βλέποντας το θαύμα, φώναξε: “Μεγάλος ο Θεός των Χριστιανών.”! Οι χριστιανοί εκμεταλλευόμενοι τη σύγχυση, πήραν τα λείψανα των Αγίων και τους ενταφίασαν, κατά την επιθυμία τους, μαζί2.
Η μνημη του μεγαλομάρτυρος Ευσταθίου και της οικογενείας του τιμάται την 20ηΣεπτεμβρίου.
- Ελληνικά μαρτύρια του Αγίου δημοσιεύθηκαν στην P. G. 105 (376-417), ενώ η διασκευή του Συμεών Μεταφραστού στο Analecta Bollandiaana, 3 (1884), σ. 66-112.
- Η τιμή προς το Άγιο Ευστάθιο διαδόθηκε ευρέως σε Ρώμη και Βυζάντιο, Βενετία, Παρίσι και όλη τη χριαστιανοσύνη. Πάντως, οι μάρτυρες, δεν εμφανίζονται στα αρχαιότερα καλενδάρια, ούτε κανείς γνωρίζει πού βρίσκονται τα λέιψανά τους.