Φωτο: Τηλέμαχος Παππάς
Παρουσία του Μακ. Αρχιεπισκόπου Αθηνών & Πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου Β΄, των Σεβ Μητροπολιτών Σταγών καί Μετεώρων κ. Σεραφείμ, Λαρίσης & Τυρνάβου κ. Ιγνατίου, Ελασσώνος κ. Χαρίτωνος, Θεσσαλιώτιδος & Φαναριοφερσάλων κ. Τιμοθέου Τρίκκης & Σταγών κ. Χρυσοστόμου, Δημητριάδος & Αλμυρού κ. Ιγνατίου, Βελεστίνου κ. Δαμασκηνού και περίπου 400 Κληρικών από όλες τις Θεσσαλικές Ιερές Μητροπόλεις, πραγματοποιήθηκε σήμερα στο Συνεδριακό Κέντρο Θεσσαλίας η 1η Πανθεσσαλική Ιερατική Σύναξη, με κεντρικό θέμα «Ο Ορθόδοξος Κληρικός: ποιμένας και λειτουργός στο σύγχρονο κόσμο».
Μετά την εναρκτήρια δέηση, την Σύναξη προσφώνησε ο φιλοξενών Μητροπολίτης Δημητριάδος κ. Ιγνάτιος, ο οποίος χαρακτήρισε την σημερινή ημέρα «πολύ σημαντική για την Θεσσαλία, για συγκεκριμένους λόγους: Είναι μία σύναξη-συνάντηση, η οποία αποτελεί καρπό της Εκκλησίας που διαλέγεται όχι μόνο με τον λαό της και τους εκτός αυτής, αλλά και με τους ανθρώπους οι οποίοι την διακονούν. Και είστε εσείς αυτός, Μακαριώτατε, ο οποίος μας δίδετε αυτή την γραμμή, αυτή την διάθεση να αγαλλόμεθα πνευματικά για το ότι μπορούμε όχι μόνο σε Συνοδικό, αλλά και σε περιφερειακό επίπεδο να συναντώμεθα, για να αντικρίσουμε ο ένας το πρόσωπο του άλλου, για να υπενθυμίσουμε ο ένας στον άλλο ότι όλα βρίσκονται στην ενότητα και την κοινωνία των προσώπων, στην ευλογημένη αγάπη και συνεννόηση, η οποία υπάρχει στους Επισκόπους εν γένει, αλλά και ειδικότερα στους Επισκόπους της Θεσσαλίας…».
Είναι πολύ σημαντική αυτή η ημέρα «για τον πρόσθετο λόγο ότι είναι μαζί μας κληρικοί, εκπρόσωποι από όλες τις Ιερές Μητροπόλεις της περιφερείας μας… οι πατέρες που αγωνίζονται να καταθέσουν την ορθόδοξη μαρτυρία καθημερινά στον λαό μας… Είναι οι συνεργάτες μας. Είναι οι συνοδοιπόροι μας…».
Είναι πολύ σημαντική η ημέρα αυτή για την Θεσσαλία, «διότι και οι Μητροπολίτες και οι κληρικοί δεν εκπροσωπούν το σώμα της τοπικής τους Εκκλησίας μόνο, αλλά και την ιστορία και την παράδοση της κάθε Μητροπόλεως…».
Είναι πολύ σημαντική η ημέρα αυτή για την Θεσσαλία, «διότι σ’ αυτήν την συνάντηση έχουμε μία επιπλέον φανέρωση της «εν ημίν ελπίδος». Και η ελπίδα έχει να κάνει με την υπέρβαση της διασπάσεως, την οποία ο κόσμος μας βιώνει…».
Ο κ. Ιγνάτιος καλωσόρισε άπαντες στη Σύναξη και ευχαρίστησε θερμά όσους κοπίασαν για την προετοιμασία της.
Ακολούθησε ο Χαιρετισμός του Σεβ Μητροπολίτου Σταγών & Μετεώρων κ. Σεραφείμ, ο οποίος χαρακτήρισε τη Σύναξη «πολύ μεγάλη και σημαντική, καθώς συναχθήκαμε Επίσκοποι και Πρεσβύτεροι, εργάτες του Ευαγγελίου, που ταχθήκαμε να προσφέρουμε Χριστό Εσταυρωμένο και Αναστάντα. Η ενταύθα Σύναξή μας αποβλέπει στην εν Χριστώ επικοινωνία και αδελφοσύνη και στην έκφραση της ενότητας των Ιερών Μητροπόλεων, που αποβαίνει προς όφελος του λαού μας. Συγχαίρω τον Σεβ. Μητροπολίτη Δημητριάδος κ. Ιγνάτιο για την πρωτοβουλία, η οποία είθε να επαναλαμβάνεται, κατά καιρούς, καθώς θα ωφελεί και εμάς και την κοινωνία μας, που θα βλέπει την εν Χριστώ ενότητα της Εκκλησίας».
Ο Σεβ. Μητροπολίτης Λαρίσης & Τυρνάβου κ. Ιγνάτιος τόνισε, μεταξύ άλλων: «Επευλογείτε διά της παρουσίας Σας, Μακαριώτατε, την εμπνευσμένην πρωτοβουλίαν του Σεβασμιωτάτου Αγίου Αδελφού Μητροπολίτου Δημητριάδος Ιγνατίου και τιμάτε άπαντας ημάς. Τους Σεβασμιωτάτους Μητροπολίτας, τους ποιμαίνοντας τας Θεσσαλικάς Ιεράς Μητροπόλεις και τον Ιερόν ημών κλήρον. Τους Ιερείς και τους Διακόνους ημών. Ενθαρρυνόμενοι εκ της γινομένης ταύτης τιμής οι Ιερείς μας, χαίρουν σήμερον και συναισθάνονται εντονωτέραν την πνευματικήν αξίαν “της εν Χριστώ αδελφότητος”…. Ευλογήσατε τον Ιερόν κλήρον που προσβλέπομεν σήμερον εις το ιλαρόν τίμιον πρόσωπόν Σας, αναβλύζον την Αγάπην, να αναδεικνυόμεθα καθ’ ημέραν Χριστοειδείς Ποιμένες, οίτινες καλούμεθα κατ’ απομίμησιν Χριστού να κρύψωμεν κάτω από τας πτέρυγας της ανιδιοτελούς αγάπης, το ποίμνιόν του έκαστος, “ον τρόπον συνάγει όρνις την εαυτής νοσσιάν υπό τας πτέρυγας”. Μόνον η ποιμενική αγάπη δύναται να επανασυνθέση τον θρυμματισμένον πλέον άνθρωπον και να αναμορφώση το κάλλος της θείας εικόνος εις την ψυχήν του. Μόνον εις ένα κλίμα αμοιβαίας αγάπης είναι δυνατή η θεραπεία της ψυχής…».
Ο Σεβ. Μητροπολίτης Ελασσώνος κ. Χαρίτων, αφού συνεχάρη τον Σεβ. Ποιμενάρχη μας κ. Ιγνάτιο για την πρωτοβουλία, επεσήμανε ότι «η σεπτή παρουσία του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου μας, των Σεβ. Μητροπολιτών, αλλά και ενός ικανού αριθμού πατέρων, που διακονούν στο γεώργιο του Θεού, αποστέλλει ένα μήνυμα ενότητας, συνεργασίας, αγάπης και αλληλεγγύης, που δυστυχώς αρχίζουν να εκλείπουν από τον σύγχρονο κόσμο…».
Ο Σεβ. Μητροπολίτης Θεσσαλιώτιδος & Φαναριοφερσάλων κ. Τιμόθεος χαρακτήρισε την σύγκλιση της Συνάξεως «σπουδαία και πρωτοπόρα πρωτοβουλία, που δίδει την δυνατότητα να διαλεχτούμε πάνω σε όσα μας απασχολούν, ως Λειτουργοί και Ποιμένες…». Έπλεξε δε το εγκώμιο του Μακαριωτάτου για την «αποτελεσματική», όπως την χαρακτήρισε, ποιμαντορία του.
Ο Σεβ. Μητροπολίτης Τρίκκης & Σταγών κ. Χρυσόστομος, μεταξύ άλλων, παρατήρησε: «Χαιρόμεθα για το σημερινό 1ο Πανθεσσαλικό Ιερατικό Συνέδριο. Διότι, τόσον οι Επίσκοποι, όσο και οι Κληρικοί μας αισθανόμεθα ότι η ενότητα των Ιερών Μητροπόλεων δεν υφίσταται μόνο σε Συνοδικό επίπεδο, αλλά και σε τοπικό. Είμεθα βέβαιοι ότι θα ωφεληθούμε από αυτόν τον συμπνευματισμό, ο οποίος έχει ως κέντρον του τον Χριστό μας…»
Αμέσως μετά, ο Μακαριώτατος κ. Ιερώνυμος κήρυξε την έναρξη της Συνάξεως και συνεχάρη τον Σεβ. κ. Ιγνάτιο «για την σύλληψη της ιδέας και την υλοποίησή της» και ευχήθηκε την ευόδωση των εργασιών της Συνάξεως.
Πρώτος ομιλητής ήταν ο Πρωτ. Βασίλειος Καλλιακμάνης, Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ., ο οποίος ανέπτυξε το θέμα: «Η αυτοσυνειδησία του Λειτουργού και το μυστήριο της κένωσης του Λόγου».
Ο π. Βασίλειος έθεσε το κεντρικό ερώτημα: «Τελικά, ως Εκκλησία, θα περιοριστούμε στο ρόλο μιας εθελοντικής μη Κυβερνητικής Οργάνωσης προσφοράς κοινωνικού έργου, που μας προσδίδει κύρος καις μας δικαιώνει στα μάτια του κόσμου ή θα κρατήσουμε τη θέση μας στις προδιαγραφές και την οδό της Αποστολικής και της Πατερικής μας παράδοσης. Θα γίνουμε κυρίως παράρτημα των κοινωνικών υπηρεσιών του Κράτους και δευτερευόντως Εκκλησία προσευχομένη ή το αντίστροφο; Η ταπεινή μου γνώμη είναι ότι εάν δεν υπηρετούμε με συνέπεια το Θεό, δεν πρόκειται να διακονήσουμε επιτυχώς τους συνανθρώπους μας. Ο φιλόθεος είναι ταυτόχρονα και φιλάνθρωπος…». Ο ομιλητής αφού ανέλυσε διεξοδικώς το γεγονός της κένωσης και της ταπείνωσης του Χριστού, επεσήμανε ότι «η κένωση είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την Θεία δόξα και η έκφραση «μορφήν δούλου», δηλώνει την σχέση του Χριστού με τον άνθρωπο». Επεσήμανε, όμως και το γεγονός της απόλυτης ελευθερίας του Χριστού κατά την κένωσή Του: «Η εκούσια και όχι αναγκαστική οδός προς τον Σταυρό φανερώνει την άπειρη αγάπη του Θεού προς το πλάσμα του, τον άνθρωπο…». Ολοκληρώνοντας, σημείωσε ότι «Το τεράστιο θέμα της Θείας κένωσης χρήζει περαιτέρω διερεύνησης κυρίως ως προς τις ανθρωπολογικές συνέπειες και την σημασία για τους λειτουργούς, αλλά και τον λαό του Θεού, ως προς την κάθοδο διά της ταπείνωσης και την άνοδο, διά της χάριτος. Αλλά και η ιεράρχηση των εκκλ/κών αξιωμάτων δεν έχει το νόημα απονομής πρωτείων και δικαιωμάτων, αλλά του καταμερισμού λειτουργημάτων και διακονημάτων για την οικοδομή του σώματος του Χριστού…».
Επόμενος ομιλητής ήταν ο Πρωτ. Αδαμάντιος Αυγουστίδης, Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος και Γενικός Δ/ντής στο «Ίδρυμα Ποιμαντικής Επιμορφώσεως» της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών, Αναπληρωτής Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Αθηνών.
Ο π. Αδαμάντιος τόνισε ότι «η σύγχρονη εκκλ/κή πραγματικότητα φαίνεται να ταλανίζεται από τη διασπαστική αντιπαράθεση δύο «τάσεων»… η μία αντιμετωπίζει με επιφύλαξη τις οργανωμένες κοινωνικές και φιλανθρωπικές δραστηριότητες της Εκκλησίας … θεωρώντας ότι κύριο και αποκλειστικό έργο του Ιερέα πρέπει να είναι η Λατρεία… και η άλλη θεωρεί ότι η Εκκλησία δικαιώνει την ύπαρξή της κυρίως όταν ασκεί φιλανθρωπικό και κοινωνικό έργο… Ωστόσο, ο απροκατάληπτος μελετητής μπορεί εύκολα να διαπιστώσει ότι… οι δύο μορφές ποιμαντικής διακονίας, δηλ. η μυστηριακή και πνευματική διακονία και η υποστηρικτική και υλική συμπαράσταση δεν βρίσκονται σε αντίθεση μεταξύ τους, αλλά παρουσιάζονται αλληλοσυμπληρούμενες…».
Στη συνέχεια, ανέφερε ότι «το πρόβλημα βρίσκεται στο πώς εκφράζεται αυτή η ισορροπία στην σύγχρονη ποιμαντική πράξη και κατά προέκταση πώς ο ιερέας λειτουργεί ως ποιμένας και όχι μονομερώς ως τελετουργός ή ως αφ’ υψηλού διοργανωτής απρόσωπων κοινωνικών παρεμβάσεων φιλανθρωπικού ή κοινωνικοπρονοιακού χαρακτήρα» και τόνισε: «Η ποιμαντική διακονία προσδιορίζεται άμεσα από την ταυτότητα και την αυτοσυνειδησία μας ως λειτουργών των μυστηρίων της Εκκλησίας, που δεν είναι κοινωνικοθρησκευτικός οργανισμός, αλλά «σημαίνεται εν τοις μυστηρίοις».
Στο σημείο αυτό έκανε λόγο για την ανάγκη της Συμβουλευτικής Ποιμαντικής, η οποία, όμως, προϋποθέτει «προσωπικό πνευματικό αγώνα, ικανή θεολογική κατάρτιση και γνώσεις και ευαισθητοποίηση, όσον αφορά τη διαχείριση σύγχρονων προβλημάτων του βίου…»
Ο π. Αδαμάντιος, τελειώνοντας παρατήρησε: «Σήμερα, ο κόσμος μοιάζει να καταρρέει. Ζούμε το τέλος των ιδεολογιών και την αποτυχία των πολιτικοοικονομικών συστημάτων, τα οποία καθόρισαν τη ζωή της οικουμένης από τον Διαφωτισμό και μετά… Το ερώτημα που αναδύεται είναι εάν θα κατορθώσει η Εκκλησία να αρθεί και τώρα, σε αυτή την κρίσιμη στιγμή της ιστορίας, στο ύψος των περιστάσεων. Αν θα προσφέρει όραμα, ελπίδα, υπαρξιακή διέξοδο και πρακτικές λύσεις στα προβλήματα του κόσμου που έρχεται… Ο Ιερέας της τρίτης χιλιετίας μ.Χ. δεν έχει πια την πολυτέλεια να αρκεστεί στην μετάδοση θεωρητικών αρχών της χριστιανικής διδασκαλίας, χωρίς να είναι σε θέση να υποδείξει πώς αυτές μπορούν να εφαρμοστούν στη σύγχρονη πραγματικότητα και χωρίς να αποτελεί ο ίδιος έμπρακτο παράδειγμα όσων διδάσκει».
Ακολούθησε διεξοδική και παραγωγική συζήτηση και η σύναξη έκλεισε με τον πατρικό λόγο του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου κ. Ιερωνύμου, ο οποίος, μεταξύ άλλων, επεσήμανε ότι «η 1η Πανθεσσαλική Ιερατική Σύναξη είναι ένας ιστορικός σταθμός στη ζωή μας, μπορεί να είναι μία αρχή για νέα δεδομένα στη διακονία μας, καθώς ανοίγει ένας νέος κόσμος μπροστά μας, στον οποίο καλούμαστε να εργαστούμε…».
Κάνοντας μία ιστορική αναδρομή, ο κ. Ιερώνυμος αναφέρθηκε στο αρνητικό, κατά της εκκλησίας στη Δύση, κλίμα, «που διαμορφώθηκε την περίοδο του Διαφωτισμού, όταν το θρησκευτικό γεγονός πολεμήθηκε και εξωθήθηκε στο περιθώριο και ο άνθρωπος και η λογική, ο ορθός λόγος, τέθηκαν στο επίκεντρο. Έτσι προέκυψε ο καπιταλισμός, ο Μαρξισμός κ.λπ. και φθάσαμε στην εποχή μας, όπου βιώνουμε την πλήρη απαξίωση του ανθρώπινου προσώπου (καύση των νεκρών κ.λπ.) και τον κομπασμό περί του θανάτου του Θεού, μαζί με τον οποίο, όμως, σκοτώθηκε και η ανθρωπιά… Το τραγικό είναι ότι μέσα σ’ αυτή την ατμόσφαιρα μορφώθηκαν και πολλοί Έλληνες, που κατέλαβαν αξιώματα, αλλά δεν έχουν ρίζες Ελληνικές και εκκλ/κή εμπειρία. Έχουν δημιουργήσει μια νέα ιδεολογική πλατφόρμα και εισηγούνται τρόπους για να γίνει η χώρα μας δήθεν «εκσυγχρονισμένη», αλλάζοντας τα δήθεν «απαρχαιωμένα και παλαιά». Οι άνθρωποι αυτοί δεν έχουν χρώμα, αλλά συμφέρον και κινούνται προς κάθε κατεύθυνση κι εκείνοι που αναλαμβάνουν την τύχη του τόπου είναι ετερόφωτοι, φωτίζονται απ’ αυτούς, για τους οποίους η Εκκλησία και ο Κλήρος δεν είμαστε αρεστοί, δε μας θέλουν. Οι καρποί τους δηλητηριάζουν συνέχεια τον τόπο και βλέπουμε πού καταντήσαμε…».
Ο Μακαριώτατος αναφέρθηκε, στη συνέχεια, στην πολυθρύλητη εκκλ/κή περιουσία, τονίζοντας εμφαντικά ότι «είναι δική μας, δεν ανήκει στο Κράτος, δεν πωλείται, δεν υποθηκεύεται. Η ίδια η Εκκλησία θα την διαχειριστεί…». Μίλησε για όσα προγραμματίζεται να υλοποιηθούν στο μέλλον, όπως η απώλεια του Δημοσίου χαρακτήρα της Εκκλησίας μας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, όπως η διακοπή της μισθοδοσίας του Κλήρου, ενώ αναφέρθηκε στο σύνολο της περιουσίας που διέθεσε η Εκκλησία στο Κράτος από την παλιγγενεσία και μετά. «Υπάρχουν πολλοί σ’ αυτόν τον τόπο που κινούνται επιπόλαια», επεσήμανε ο κ. Ιερώνυμος, «αλλά εμείς θα τολμήσουμε και είμαι σίγουρος ότι θα κερδίσουμε»
Ο Μακαριώτατος αναφέρθηκε και στο μεγάλο ζήτημα του προσφυγικού – μεταναστευτικού, επισημαίνοντας ότι «οι άνθρωποι αυτοί δεν ήρθαν μόνοι τους εδώ. Είναι προγραμματισμένα όσα γίνονται… Ο ταλαίπωρος πρόσφυγας δεν άφησε τα πάντα πίσω του για να πνιγεί στο Αιγαίο. Τον βομβαρδίσαμε εμείς οι «πολιτισμένοι» Ευρωπαίοι και έρχονται και βρίσκουν τις πόρτες κλειστές. Πρέπει να ξακαθαρίσουμε στους ανθρώπους αυτούς: σας αγαπάμε, θα σας βοηθήσουμε, αλλά δεν είναι εδώ η πατρίδα σας. Αυτή πρέπει να είναι η φροντίδα μας. Πρέπει να γίνουν ενέργειες απ’ όλους για να τους αναλάβουν τα Ηνωμένα Έθνη, ώστε και ο πόλεμος να σταματήσει και οι άνθρωποι να τακτοποιηθούν…».
Καταλήγοντας, ο Αρχιεπίσκοπος παρατήρησε, καταχειροκροτούμενος, ότι «βρισκόμαστε σε μια εποχή που δε χρειαζόμαστε απλώς διακριτούς ρόλους, αλλά καθαρούς διακριτούς ρόλους… πρέπει να αποκαλύψουμε το διαβρωτικό έργο αυτής της ιδεολογικής πλατφόρμας και να θέσουμε όλους προ των ευθυνών τους. Η Εκκλησία μας υπάρχει και θα υπάρχει για να υπηρετεί τον άνθρωπο. Αυτός είναι ο ρόλος μας, η μοίρα και η πορεία μας. Αυτή διαλέξαμε και αυτή πρέπει να υπηρετήσουμε. Δεν ξέρουμε αν αύριο θα έχουμε περισσότερες δυσκολίες, ξέρουμε όμως, ότι η Εκκλησία πάντοτε νικά, όπως θα πράξει και τώρα!»
Μετά το πέρας της Συνάξεως, παρετέθη γεύμα για όλους τους συμμετέχοντες, στο οποίο συμμετείχε και ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας κ. Κώστας Αγοραστός