Στἡ σημερινή εὐαγγελική περικοπή ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός μᾶς ἀνάπτυξε τήν παραβολή τῶν Ταλάντων. Μᾶς φέρει μπροστά σ’ ἕνα σοβαρό θέμα, πού ἀπασχολεῖ τόν καθένα μας. Κάθε ἄνθρωπος ἔχει προικισθεῖ ἀπό τόν Θεό μέ διάφορα τάλαντα, διάφορα χαρίσματα, διάφορες ἱκανότητες. Αὐτά τά τάλαντα ὀφείλει νά τά θεωρεῖ ὅτι εἶναι δῶρα τοῦ Θεοῦ, ὁ Ὁποῖος τά ἐμπιστεύθηκε καί, ὅτι γιά τήν διαχείρισή των, θά λογοδοτήσει στό Θεό.
Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, ἑρμηνεύοντας τήν παραβολή τῶν Ταλάντων ἐξηγεῖ, ὅτι ἐδῶ μέ τόν ὅρο «τάλαντα» ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός ἐννοεῖ τίς δυνάμεις καί τίς ἱκανότητες τοῦ καθενός μας στό νά πράξουμε τό καλό μέ τήν θεάρεστη καί ὑπεύθυνη χρήση. Εἴτε, λοιπόν, εὐρισκόμεθα σέ κάποια ἐπίσημη θέση, ἤ ἔχομε κάποιο ἀξίωμα, ἤ εἴμαστε σέ ἀνώτερη διοικητική θέση, εἴτε ἔχομε χρήματα, ἤ τό χάρισμα τοῦ λόγου καί τῆς διδασκαλίας, ἤ μέ ὁποιονδήποτε ἄλλο τρόπο, ἤ μέ ὁποιανδήποτε ἄλλη καλή ὑπηρεσία, τά πάντα εἶναι «τάλαντα» δοσμένα ἀπό τόν Θεό.
Σύμφωνα μέ τήν παραβολή, τά «τάλαντα» τά ἔδωσε ὁ Θεός στούς δούλους Του, τούς ἀνθρώπους. Ἀλλά, στή Ἁγία Γραφή γενικά ὁ Θεός ὀνομάζει τούς ἀνθρώπους παιδιά Του, ὅμως ἐδῶ ἀκοῦμε νά τούς ὀνομάζει «δούλους». Αὐτό τό κάμνει γιά νά δείξει, ὅτι εἴμεθα ὑπεύθυνοι ἀπέναντί Του, καί ὅτι ὀφείλομε νά εἴμεθα ὑπήκοοι σέ τέλειο βαθμό· ὄχι γιατί εἴμεθα δοῦλοι, ἀλλά διότι ὁ νόμος τοῦ Θεοῦ εἶναι τέλειος καί εὐεργετικός σ’ ὅλους. Καί ἐκεῖνος πού ἀκολουθεῖ τόν Νόμο τοῦ Θεοῦ καθίσταται πραγματικά ἐλεύθερος καί ὀφείλει νά δίδει τόν ἑαυτό του στήν τέλεια ὑπακοή πρός τόν Θεό. Ἄλλως τε, ὁ ἴδιος ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός ἔγινε τό πρότυπο παράδειγμα γιά ὅλους τοὺς πιστούς. Χάρη σέ μᾶς ἔγινε «δοῦλος», καί ταπεινώθηκε τόσο πολύ, καί ἔγινε ὑπήκοος τοῦ θείου θελήματος μέχρι θανάτου. «Ὅς ἐν μορφῇ Θεοῦ ὑπάρχων οὐχ ἁρπαγμόν ἠγήσατο τό εἶναι ἴσα Θεῷ, ἀλλ’ ἑαυτόν ἐκένωσε μορφήν δούλου λαβῶν, ἐν ὁμοιώματι ἀνθρώπων γενόμενος, καί σχήματι εὑρεθεὶς ὡς ἄνθρωπος ἐταπείνωσεν ἑαυτόν γενόμενος ὑπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δέ σταυροῦ» (Φιλ. 2:6-8).
Ὁ κύριος της παραβολῆς ἔδωσε τά τάλαντα στούς δούλους του καί ἀμέσως ἀπεδήμησε, ἔφυγε σέ μακρινή χώρα. Ὁ Θεός μᾶς δίδει τά τάλαντά Του, τίς διάφορες ἱκανότητές μας, ἀλλά δέν κάθεται ἀπό πάνω μας δεσποτικά καί τυραννικά γιά νά μᾶς ἀπειλεῖ καί νά μᾶς βιάζει, ἀλλά μᾶς ἀφήνει ἐλευθέρους νά διαχειρισθοῦμε τά τάλαντά μας. Καί ἄν στίς περισσότερες φορές δέν τά διαχειριζόμεθα καλά, ἀλλά ἄπιστα καί αὐθαίρετα, Ἐκεῖνος ἐξακολουθεῖ νά σέβεται τήν ἐλευθερία μας καί μένει στήν ἀποδημία Του καί μακροθυμεῖ ὑπομονετικά μέχρις ὅτου ἔρθει ἡ κατάλληλη ὥρα, ὅπου θά ἐπιστρέψει γιά νά ζητήσει λόγον ἀπό τόν καθένα μας.
Τά τάλαντα δίνονται γιά νά τά μεταχειρισθοῦμε μέ ὑπευθυνότητα, ἐπί ἀποδόσει λογαριασμοῦ. Ὁ καιρός περνᾶ καί ὁ λογαριασμός θά ζητηθεῖ καί ἡ ὑπεύθυνη λογοδοσία θά δοθεῖ. Ἡ λογοδοσία αὐτή εἶναι ἀπαραίτητη, καί ὁ Χριστός φρόντισε νά ἐπιβεβαιώσει πολλές φορές σέ ἄλλες παρόμοιες παραβολές, ὅτι θά λάβει χώρα (Ματθ. 18:23-24. Λουκ. 19:11-26).
Μά! Ἐάν τά τάλαντα εἶναι δικά μας, γιατί ὁ Θεός ζητᾶ νά λογοδοτήσουμε γι’ αὐτά; Μπορεῖ οἱ ἱκανότητες νά εἶναι δικές μας, ἀλλά τίς ἔχομε ἀπό τόν Θεό. Οἱ ἱκανότητές μας εἴτε εἶναι ἐκ τῆς φύσεως, εἴτε δόθηκαν μέ τήν χάρη τοῦ Παναγίου Πνεύματος, ἑπομένως ἐμεῖς τίς ὀφείλομε στό Θεό. Γι’ αὐτό καί ὁ Κύριος στήν παραβολή λέγει, ὅτι ὁ κύριος ἔδωσε τά ὑπάρχοντα αὐτοῦ στούς δούλους του. Τά χαρίσματα πού ἔχομε, ὀφείλομε νά τά βλέπουμε ὡς ὑπάρχοντα τοῦ Θεοῦ, πού δόθηκαν ἀπό τόν Θεό. Ἔτσι, θά τά μεταχειριζόμεθα ὡς θεία παρακαταθήκη, τῆς ὁποίας τήν χρήση ὀφείλομε νά τήν κάμνουμε τήν καλύτερη, σύμφωνα μέ τίς ὑποδείξεις καί τίς διαταγές πού μᾶς ὁρίζει ὁ ἴδιος ὁ Θεός.
Ὁ ἴδιος ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός ἀναγνώριζε στόν ἑαυτό Του αὐτή τήν ὑποχρέωση. Ὅταν π.χ. οἱ κάτοικοι τῆς Καπερναούμ ἐπέμεναν νά μένει πάντοτε στή πόλη τους, τούς εἶπε: «Καί ταῖς ἑτέραις πόλεσιν εὐαγγελίσασθαί με δεῖ τήν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ· ὅτι εἰς τοῦτο ἀπέσταλμαι». Εἶναι καθῆκον Μου, διότι αὐτό Μοῦ ἐπιβάλλει ἡ ἀποστολή Μου. Ἀλλά καί ὁ Ἀπόστολος Παῦλος θεωροῦσε ὑπεύθυνο τό εὐαγγελικό του τάλαντο· γι’ αὐτό ἔγραφε στούς Κορινθίους: «Οὐαί δέ μοί ἐστιν, ἐάν μή εὐαγγελίζωμαι» (Α΄ Κορινθ. 9:16).
Ἡ εὐθύνη γιά κάθε μας πράξη, γιά τή μεταχείριση τῶν ταλάντων καί ἱκανοτήτων μας, εἶναι γενική γιά ὅλους μας. Μᾶς τό διαβεβαίωσε ὁ ἴδιος ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός, ὅτι πρόκειται νά ἀποδώσει στόν καθένα σύμφωνα μέ τά ἔργα του. «Μέλλει γάρ ὁ Υἱός τοῦ ἀνθρώπου ἔρχεσθαι ἐν τῇ δόξῃ τοῦ Πατρός αὐτοῦ μετά τῶν ἀγγέλων αὐτοῦ, καί τότε ἀποδώσει ἑκάστῳ κατά τήν πράξιν αὐτοῦ» (Ματθ. 16:27). Καί ὁ Ἀπόστολος Παῦλος διακηρύσσει, ὅτι «ἕκαστος ἡμῶν περί ἑαυτοῦ λόγον δώσει τῷ Θεῷ» (Ρωμ. 14:12).
Ἡ συνείδηση, λοιπόν, αὐτή, τῆς ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ εὐθύνης καί λογοδοσίας μας, ἄς μᾶς συνοδεύει σ’ ὅλη μας τήν ζωή. Τίς ἱκανότητές μας, μεγάλες ἤ μικρές, ἄς τίς μεταχειρισθοῦμε μέ τήν συναίσθηση τῆς μεγάλης εὐθύνης μας. Δέν ἀρκεῖ ἁπλά καί μόνον νά κάνουμε κάτι, ἀλλά πρέπει νά πολλαπλασιάσουμε τά τάλαντά μας ἀνάλογα μ’ αὐτά πού παραλάβαμε. Ἀλλοίμονο στό ἄτομο ἐκεῖνο πού ἔλαβε ἔστω καί ἕνα τάλαντο καί τό ἀπέκρυψε!
Γι’ αὐτό, ἀγαπημένα μου παιδιά, ἄς δεχθοῦμε μέ ταπείνωση καί εὐγνωμοσύνη τά διάφορα τάλαντα καί ἄς ἀγωνισθοῦμε νά τά πολλαπλασιάσουμε γιά τήν δόξα τῆς Ἁγίας καί Ὁμοουσίου καί Ἀδιαιρέτου Τριάδος. Ἀμήν.
Τί ἔκαμες τὰ τάλαντα;
«Εἰργάσατο ἐν αὐτοῖς καὶ ἐποίησεν ἄλλα πέντε τάλαντα»
Γεμάτη ἀπὸ ὑψηλὰ νοήματα καὶ διδάγματα εἶναι ἡ σημερινὴ παραβολή, ποὺ ἠκούσθη εἰς τὴν Ἐκκλησίαν μας.
Μᾶς παρουσίασεν ὁ Κύριος μὲ μίαν ὡραιοτάτην πλοκὴν ἕναν ἄρχοντα (Βασιλέα κατὰ τὸ Εὐαγ. Λουκᾶν), ὁ ὁποῖος, προκειμένου νὰ ἀναχωρήσῃ διὰ μακρυνὸν ταξίδιον, ἐκάλεσε τοὺς δούλους του καὶ τοὺς ἐνεπιστεύθη ἀπὸ ἕνα σοβαρὸν χρηματικὸν ποσόν.
Εἰς τὸν ἕνα ἔδωσε πέντε τάλαντα, εἰς τὸν δεύτερον δύο καὶ εἰς τὸν τρίτον ἕν. Τοὺς ἔδωσεν ἐντολὴν νὰ τὰ ἐκμεταλλευθοῦν καταλλήλως καί, ἐν συνεχείᾳ ἀνεχώρησε.
Μετὰ χρονικὸν διάστημα ὁ Βασιλεὺς αὐτὸς ἐπέστρεψεν. Ἐκάλεσε τοὺς δούλους του καὶ ἐζήτησε νὰ τοῦ δώσουν λογαρισμόν. Παρουσιάσθησαν καὶ οἱ τρεῖς. Ὁ πρῶτος εἶχε διπλασιάσει τὰ τάλαντα· τὰ πέντε τὰ ἔκαμε δέκα. Ὁ δεύτερος ἐπίσης· τὰ δύο τὰ ἔκαμε τέσσαρα.
Ἱκανοποιήθη ὁ βασιλεύς. Τοὺς συνεχάρη καὶ τοὺς ὑπεσχέθη μεγάλην ἀμοιβήν.
Ὁ τρίτος ὅμως δοῦλος δὲν ἐκαμε τίποτε. Ἔθαψεν ἀπὸ ὀκνηρίαν τὸ τάλαντον εἰς τὴν γῆν καὶ ἐπερίμενε.
Τώρα ποὺ ἐπέστρεψεν ὁ Κύριός του τὸ ἐξέθαψε καὶ παρέδωσεν, ὅπως τὸ ἐπῆρε, Ὠργίσθη ὁ Ἄρχων.
-«Δοῦλε πονηρέ, τοῦ εἶπε. Ἀπεδείχθης ὀκνηρὸς καὶ ἀνάξιος τῆς ἐμπιστοσύνης μου. Δὲν ἔχεις μέρος μαζί μου. Θὰ τιμωρηθῇς αὐστηρὰ δι’ αὐτὸ, ποὺ ἔκαμες. Ἡ θέσις σου εἶναι εἰς τὸ σκότος τὸ φοβερὸν καὶ αἰώνιον». Πήγαινε, φύγε «ἀχρεῖε καὶ ἀνάξιε δοῦλε..». Εὐλογημένη ἡ κατάστασις τῶν δύο πρώτων. Τρομερὰ ἡ θέσις τοῦ τρίτου.
Ὁ Βασιλεὺς τῆς παραβολῆς,ἀγαπητέ μου τὸ γνωρίζομεν, εἶναι ὁ αἰώνιος Θεός. Καὶ οἱ δοῦλοι, ἡμεῖς οἱ ἄνθρωποι. Ποῖα ὅμως νὰ εἶναι τὰ τάλαντα, ποὺ προσφέρει ὁ Θεός; Καὶ πῶς τὰ χρησιμοποιοῦν οἱ ἄνθρωποι;
Ἰδοὺ δύο σοβαρὰ ἐρωτήματα, ἐπὶ τῶν ὁποίων χρήσιμον θὰ εἶναι νὰ χαραχθοῦν μερικαὶ ἀπόψεις.
Α΄ Ποῖα τὰ τάλαντα.
Τάλαντα εἶναι τὰ διάφορα προσόντα καὶ χαρίσματα καὶ δωρεαὶ ποὺ λαμβάνουν οἱ ἄνθρωποι ἀπὸ τὸν Θεόν. Πάσης μορφῆς. Διαφόρου ποιότητος καὶ ποσότητος. Ὁ ἕνας παίρνει πολλά. Ὁ ἄλλος ὀλιγώτερα. Αὐτὸς μὲν πνευματικὰ καὶ ψυχικά, ἐκεῖνος πάλιν ὑλικά.
Τάλαντον εἶναι ὁ πλοῦτος, τὸ ἀξίωμα, ἐκκλησιαστικὸν ἤ πολιτικόν, ἡ κοινωνικὴ θέσις, αἱ ποικίλια πνευματικαὶ καὶ ψυχικαὶ ἱκανότητες, ἡ χάρις τοῦ λόγου, ἡ ἐπιστημονικὴ ἰδιοφυΐα, ἡ συγγραφικὴ δεξιοτεχνία, ἡ πάσις φύσεως τέχνη, ἡ ὑγεία, ἡ νεότης, ἡ μελωδικὴ φωνή, ἡ ἑλκυστικὴ ἐμφάνισις μὲ τοὺς ὡραίους καὶ γλυκεῖς τρόπους.
Εἴπαμε. Δὲν ἔχουν ὅλοι τὰ ἴδια χαρίσματα. Τὸ σπουδαῖον πάντως εἶναι, ὅτι κανεὶς δὲν μένει χωρὶς τάλαντον.
Ἕνα. Ἔστω. Ἔχει πάντως. Καὶ τίποτε ἄλλον νὰ μὴν εἶχε, ἔχει τὴν ψυχήν, τὴν ἀθάνατον καὶ ἀτίμητον.
Μᾶς δίδει, λοιπόν, τὰ τάλαντα ὁ Θεός, διὰ νὰ τὰ καλλιεργήσωμεν εἰς αὐτὴν τὴν ζωήν. Νὰ τὰ χρησιμοποιήσωμεν διὰ τὴν ἰδικήν μας πρόοδον καὶ διὰ τὸ καλὸ τῶν ἄλλων. Ὑπάρχει ὅμως ὁ κίνδυνος νὰ μὴ γίνῃ καλὴ χρῆσις.
Ἡ παραβολὴ μᾶς τὸ εἶπε αὐτό. Οἱ δύο δοῦλοι μόνον ἦσαν καλοί. Ὁ τρίτος ἀπεδείχθη «ἀρχρεῖος». Ἡ χρησιμοποίησις τῶν ταλάντων ὑπῆρξε διάφορος.
Β΄ Ἡ χρησιμοποίησις τῶν ταλάντων.
1.Οἱ σημερινοὶ «ἀγαθοὶ δοῦλοι».
Τέτοιοι ὑπάρχουν καὶ σήμερον. Μόνον ποὺ εἶναι, ἀτυχῶς οἱ ὁλιγώτεροι. Ὑπάρχουν ὅμως. Τὸ χρῆμά των προσφέρεται διὰ νὰ βοηθηθοῦν οἱ δυστυχεῖς. Τὸ ἀξίωμά των τὸ θέτουν εἰς τὴν ὑπηρεσίαν τοῦ καλοῦ. Γίνονται παράγοντες δημιουργικοὶ καὶ ὠφέλιμοι. Τὴν κοινωνικὴν των θέσιν τὴν χρησιμοποιοῦν, διὰ νὰ διευκολύνουν τοὺς ἀδυνάτους.
Τὰ ψυχικὰ των χαρίσματα ἐξυπηρετοῦν τὸ σύνολον. Ἡ δύναμις καὶ ἡ χάρις τοῦ λόγου των γίνεται μέσον, διὰ νὰ διαφωτισθοῦν οἱ πλανεμένοι, νὰ συνετισθοῦν οἱ ἀσύνετοι, νὰ πεισθοῦν οἱ δύστροποι, νὰ πιστεύσουν οἱ ἄπιστοι. Ἡ ἐπιστήμη των, διὰ νὰ πολλαπλασιασθοῦν αἱ ἐφευρέσεις, ποὺ θὰ ἐξυπηρετήσουν τὴν κοινωνίαν. Ἡ ὑγεία των γίνεται ὄργανον ἐκδηλώσεων κοινωνικῶν. Ἡ νεόητης των πρωτοστατεῖ εἰς ἔργα ἀγάπης καὶ πολιτισμοῦ.
Πόσον εὐχαριστεῖται ἡ ψυχή μας, ὅταν συναντῶμεν καλοὺς διαχειριστὰς τῶν θείων αὐτῶν χαρισμάτων! Τοὺς ζηλεύομεν. Τοὺ μακαρίζομεν….
Εὐτυχισμένη ἡ κοινωνία, ὅταν ἔχῃ τέτοια στολίδια…
2.Οἱ σημερινοὶ «πονηροὶ δοῦλοι».
Τί κρῖμα ὅμως! Οἱ πονηροὶ πλεονάζουν σήμερον. Πλεονάζουν οἱ δοῦλοι, ποὺ θάπτουν τὸ χάρισμα. Ποὺ τὸ χώνουν μέσα σεἰς τὸ χῶμα καὶ τὴν λάσπην. Ποὺ τὸ ἀφήνουν ἄλλοτε εἰς ἀχρηστίαν ἤ ποὺ τὸ χρησιμοποιοῦν διὰ τὸ κακόν. Καὶ νά! Πόσο χρῆμα ἐξοδεύεται διὰ τὴν ἁμαρτίαν! Πόσα δάκρυα θὰ μποροῦσαν νὰ στειρέψουν, πόσοι πόνοι ἀπὸ στέρησιν θὰ ἦτον δυνατὸν νὰ λιγοστέψουν!
Πόσα ἀξιώματα χρησιμοποιοῦνται, διὰ νὰ καταδυναστεύωνται οἱ ἀδύνατοι, διὰ νὰ στήνωνται παγῖδες εἰς ἀθώας ψυχάς, διὰ νὰ διαπράττωνται φοβερὰ ἐγκλήματα, διὰ νὰ κυριαρχοῦν ἄνθρωποι ἀνάξιοι καὶ βρωμεροί!
Πόσαι ἱκανόητητες λογοτεχνικαὶ δὲν τίθενται εἰς τὴν διάθεσιν τοῦ διαβόλου, διὰ νὰ παρασυρθοῦν νεαραὶ ὑπάρξεις εἰς τὸν κακὸν δρόμον, διὰ νὰ κλονισθῇ ἡ πίστις των εἰς τὸν Θεὸν καὶ τὰς ἀρχὰς τῆς Ἐκκλησίας μας, διὰ νὰ διαδίδωνται καταστρεπτικαὶ ἀντορθόδοξοι καὶ ἀντίθετοι προαπαγάνδαι, διὰ νὰ ἁπλώνεται ἐλεύθερα τὸ δηλητήριον τῆς διαφθορᾶς καὶ τῆς αἰσχύνης.
Πόσα θεάματα ἐκρηκτικά, πόσα τραγούδια ἐκφυλιστικά, πόσα βιβία ἐμπρηστικά, πόσα περιοδικά καὶ φυλλάδια ἀνήθικα, ὅλα καρπὸς τοῦ ἀνρθωπίνου νοῦ, δὲν εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς κακῆς χρήσεως τῶν δωρεηθέντων ὑπὸ τοῦ Θεοῦς εἰς ἡμᾶς ταλάντων!
Καὶ χάνονται ἔτσι ἀθάνατες ὑπάρξεις καὶ δηλητηριάζονται αἰωνίως ψυχές, διὰ τὶς ὁποῖες ἐχρειάσθη νὰ ὑψωθῇ ὁ Θεὸς ἐπανω εἰς τὸν Σταυρὸν….
Καί, τὸ κυριώτερον, κλονίζονται τὰ θεμέλια τῆς κοινωνίας καὶ αὐξάνουν τὰ καθημερινὰ δράματα καὶ ὁδηγεῖται ὁ κόσμος εἰς τὸν κρημνὸν καὶ γεμίζει ἡ γῆ ἀπὸ δάκρυα καὶ αἵματα καὶ θρήνους…
Κρῖμα! Χίλιες φορὲς κρῖμα!
Γ΄Καὶ τώρα;
Ἡ φοβερὴ τιμωρία, ἀγαπητὲ ἀναγνῶστα, τοῦ «πονηροῦ δούλου» θὰ πρέπει νὰ μᾶς βάλῃ σὲ σκέψεις σοβαρές. Ὁ Θεὸς δίδει τὰς δωρεάς Του, ἀλλὰ ταὐτοχρόνως καὶ χρεώνει…. Καὶ περιμένει τὴν καρποφορίαν, ἤ διὰ νὰ ἀμείψῃ μὲ γενναιοδωρίαν, ὅπως ἤμειψε μέχρι σήμερον τόσους ἁγίους τῆς Ἐκκλησίας μας καὶ μάρτυρας τοῦ καθήκοντος, ἤ διὰ νὰ ἐπιβάλῃ τὰς τρομερὰς Του κυρώσεις.
Ἐχρεώθην καὶ ἐγὼ μὲ ὡρισμένα τάλαντα.
Ἐχρεώθης καὶ σύ. Λίγα ἤ πολλὰ, αὐτὸ εἶναι ἄλλο θέμα. Τί τὰ ἐκάμαμε καὶ οἱ δυὸ μέχρι τώρα; Πῶς ἐχρησιμοποιήσαμεν τὰς δωρεὰς καὶ τὰ χαρίσματα, ποὺ ἐλάβαμεν ἀπὸ τὰ ἅγια χέρια τοῦ Βασιλέως Χριστοῦ; Πῶς; Ἄν, Θεὸς φυλάξοι, μέχρι σήμερα ἀποδείχθημεν «πονηροὶ δοῦλοι», χωρὶς ἄλλην σκέψιν πρέπει νὰ διορθωθῶμεν. Ριζικὴ ἀλλαγή. Ἄμεσος. Σταθερά.
Ἡ ζωή μας ἄς εἶναι τοῦ λοιποῦ γεμάτη ἀπὸ λατρείαν εἰς τὸν Θεόν, ἀπὸ ἀφοσίωσιν εἰς τὴν Ἐκκλησίαν μας, ἀπὸ ἀγάπην εἰς τὴν ἀρετήν, ἀπὸ στοργὴν πρὸς τοὺς συνανθρώπους μας.
Ὄχι πλέον ἔνοχοι συμβιβασμοὶ καὶ ὑποχρεώσεις. Ὄχι! Μέχρι τέλους…. πιστοὶ εἰς τὸν προμαχῶνα!
Καὶ μιὰν ἡμέραν θὰ ἀκουσθῇ ἡ φωνὴ τοῦ Θεοῦ καὶ στοὺς δύο μας. Θὰ μᾶς εἰπῇ:
-Παιδί μου τί ἔκαμες τὰ τάλαντά σου; Θὰ μπορέσουμε νὰ τοῦ ποῦμε τότε:
-Κύριε, τὰ ἐδιπλασίασα!
Νὰ δώσῃ ὁ Θεός!