Κυριακή προ της Χριστού Γεννήσεως – «Αυτός γαρ σώσει τον λαόν αυτού από των αμαρτιών αυτών»
Απόστολος: Εβρ. ια΄ 9-10, 32-40
Ευαγγέλιο: Ματθ. α΄ 1-15
«Αυτός γαρ σώσει τον λαόν αυτού από των αμαρτιών αυτών»
Ο καιρός των Χριστουγέννων έφτασε. Μια εβδομάδα μας χωρίζει από την κοσμοχαρμόσυνη ημέρα της Γεννήσεως του Θεανθρώπου. Τα χαράματα της άλλης Κυριακής θα αντιλαλήσει η Ορθοδοξία από τις χαρμόσυνες κωδοκρουσίες των ναών που μαζί με τους Αγγέλους θα δοξολογούν το μέγα και παράδοξο μυστήριο της σαρκώσεως του ανάρχου Θεού.
Αν για τον πολύ κόσμο, που πιστεύει επιφανειακά και βλέπει τη θρησκεία σαν μια ωραία παράδοση, το γεγονός της Γεννήσεως του Χριστού είναι μέγα και συγκινεί τις καρδιές, για τον συνειδητό χριστιανό, που γνωρίζει τι πιστεύει και γιατί ζει, το μυστήριο της σαρκώσεως είναι συγκλονιστικό όχι μόνο γιατί φανερώνει τη άφατη κένωση του Θεού για το δικό μας πλουτισμό, αλλά κυρίως γιατί σαν διαρκές μέσα στην Εκκλησία γεγονός, δίνει την δυνατότητα στους ανθρώπους όλων των εποχών να το βιώσουν στην εποχή τους. «Σήμερον ο Χριστός εν Βηθλεέμ γεννάται εκ Παρθένου. Σήμερον ο άναρχος άρχεται και ο λόγος σαρκούτο».
Αυτό το «σήμερον» δεν είναι λογοτεχνική έκφραση. Είναι μια πραγματικότητα. Σήμερα, μέσα στην Εκκλησία γεννάται ο Χριστός. Σήμερα μέσα σε ένα κόσμο που μαστίζεται από τη βία και την τρομοκρατία, «ο ειρήνης πρύτανις προέρχεται Χριστός, ειρηνεύσαι τα σύμπαντα».
Μέγα το μυστήριο. Κάθε έννοια και πολυπραγμοσύνη υπερβαίνει η παραδοξότητα του ένθεου τούτου γεγονότος. Με τα μέτρα του φυσικού ανθρώπου δεν μπορεί να εκτιμηθεί και κατανοηθεί. Οι άγιοι πατέρες αισθάνονται φόβο και τρόμο. Ο Ιερός Χρυσόστομος στην ομιλία του «περί του Σαρκωθέντος Χριστού»νιώθει αδύναμος να εμβαθύνει στο υπέρλογο μυστήριο: «φοβούμαι να προχωρήσω στην έρευνα, δεν κατέχω τον τρόπο, δεν ξέρω που να στρέψω το ρυάκι του λόγου. Τι να πω, για ποιο να μιλήσω; Βλέπω τη μητέρα, αντικρίζω το παιδί, όμως τον τρόπο της γεννήσεως δεν καταλαβαίνω. Νικιέται ο φυσικός νόμος, νικιέται και η τάξη του κόσμου, όπου η βούληση εκφράζεται του Θεού. Ο Μονογενής που υπάρχει πριν αρχίσουν να μετριούνται οι αιώνες, αυτός που δεν εμπίπτει στις ανθρώπινες αισθήσεις, ο ασύνθετος ο ασώματος περιβλήθηκε το σώμα μου που υπόκειται στη φθορά…».
Τα Χριστούγεννα «Θεός εφανερώθη εν σαρκί»(Α΄ τιμ. γ΄ 16). Γεννήθηκε ο Θεός ως άνθρωπος.
Γιατί εναθρώπισε ο Θεός; Ο θεοφώτιστος ερμηνευτής των Γραφών ιερός δαμασκηνός και όλοι οι πατέρες που εγκωμίασαν με ιερές συγγραφές το γεγονός της Γεννήσεως του Χριστού καταλήγουν στην ακόλουθη απάντηση: «Ο Υιός του Θεού ενηνθρώπησε για να χαρίσει ξανά στον άνθρωπο εκείνο για το οποίο δημιουργώντας τον, τον προόρισε. Τον δημιούργησε σύμφωνα με τη δική του εικόνα, λογικό και ελεύθερο, προορισμένο να είναι όπως και ο δημιουργός του, τέλεια ενάρετος, πράγμα κατορθωτό για την ανθρώπινη φύση. Ο Θεός, λοιπόν, δημιούργησε τον άνθρωπο σε πλήρη κοινωνία μαζί του για να μείνει άφθαρτος, τον ανέβασε στην αθανασία. Εμείς όμως αυτά τα γνωρίσματα της θείας φύσεως τα αλλοιώσαμε με την παράβαση της εντολής και περάσαμε στην παράταξη της κακίας με αποτέλεσμα να χάσουμε την κοινωνία με το Θεό.
Επειδή, λοιπόν ο Θεός μας πρόσφερε το ύψιστο και δεν το διαφυλάξαμε, χρειάσθηκε να κατέβει αυτός στο χείριστο, δηλ. να προσλάβει τη δική μας φύση, ώστε να μας ξαναδώσει τον αρχαίο προορισμό. Κι ακόμα να μας διδάξει το ενάρετο ήθος της βιωτής, αυτό το ήθος που ο ίδιος με την επίγεια ζωή του κατέστησε συγκεκριμένο. Και ακόμα να μας ελευθερώσει από τη φθορά, φέρνοντας μας πάλι σε κοινωνία με τη ζωή του, με τη δική του ανάσταση. Ποιος λοιπόν να μη θαυμάσει του Κυρίου την συγκατάβαση; ‘Θαύμα πάσαν έννοιαν εκπλήττον και συνέχον’ (Ιδιομ. ΣΤ΄ Παραμονής Χριστουγέννων) είναι το μέγιστο τούτο γεγονός. Ο δημιουργός της κτίσεως πλάθεται μέσα στα σπλάχνα της αγίας κόρης. «Ο άναρχο άρχεται και ο Λόγος σαρκούται».
Το μυστήριο της ενανθρωπίσεως του Χριστού δεν είναι μόνο το εφάπαξ ιστορικό γεγονός το «εν ημέραις ηρώδου του Βασιλέως» (Ματθ. ιβ΄ 1). Είναι το γεγονός της καθημερινής ζωής της Εκκλησίας που λαμβάνει χώρα μέσα στο μυστήριο της Θείας Λειτουργίας. Ο καθαγιασμός του άρτου και του οίνου και η μεταβολή τους σε σώμα και αίμα Χριστού είναι μια νέα πράξη ενανθρωπήσεως. «Επειδή δεν μπορούμε εμείς να ανεβούμε και να ενωθούμε μαζί του, αυτός κατεβαίνει· παίρνει ότι του προσφέρουμε και μας το ξαναδίνει κάνοντας το σώμα Θεού και αίμα Θεού (Άγιος Νικόλαος Καβάσιλας). Όχι μόνο στην ιερή φάτνη της Βηθλεέμ, αλλά και επάνω στο ιερό θυσιαστήριο όλων των Ορθοδόξων Εκκλησιών θα ξαναγεννηθεί ο Χριστός. Εκεί μέσα στην «κοινή των επουρανίων και των επιγείων πανηγύρι» δεν θα ζήσουμε την Γέννηση σαν ένα ιστορικό μακρινό γεγονός, αλλά σαν μια συγκλονιστική πραγματικότητα, η οποία θα μας καταστήσει μετόχους των δώρων που έφερε στη γη ο Χριστός. Παίρνοντας το σώμα και το αίμα του Χριστού θα λάβουμε «φως και ειρήνη και χαρά, ζωή, τροφή και πόση, ένδυμα, περιβόλαιον ήλιον όντων άδυτον, άστρον αειλαμπές…»(Συμεών Νέος Θεολόγος).
Στολίστηκε και φέτος η Γέννηση στις βιτρίνες, στα πάρκα, στους δρόμους και στα καταστήματα. Εκατομμύρια χριστιανοί σε όλο τον κόσμο προετοιμάζονται να γιορτάσουν με τα παραδοσιακά τους έθιμα το μεγάλο γεγονός. Πολύχρωμες επιγραφές διαφημίζουν στους δρόμους τα «Καλά Χριστούγεννα». Το ραδιόφωνο και η Τηλεόραση με εορταστικά προγράμματα μας παρουσιάζουν ήθη και έθιμα, ιστορίες και διηγήματα για τη θεία Γέννηση. Τις παραμονές θα ξεχυθούμε στις αγορές για τας ψώνια των εορτών και για τα δώρα. Έτσι όμως θα ετοιμαστούμε για τα Χριστούγεννα; Θα ετοιμάσουμε το σπίτι και θα αμελήσουμε την ευπρέπεια της ψυχής;
Ο Θεός θέλει ψυχική προετοιμασία. Ζητεί από εμάς να ευτρεπίσουμε «των Γενεθλίων τας εισόδους επί των ψυχικών θησαυρισμάτων». Ο Μέγας Αθανάσιος μας λέγει ότι με σωφροσύνη, με άγνοια, με ακακία, με συμπάθεια, με πίστη πρέπει να υποδεχθούμε τον Χριστό. «Ούτω Χριστόν θεοπρεπώς εναγκαλισώμεθα». Εδώ και σαράντα μέρες η Εκκλησία συνεχώς μας προτρέπει να υψωθούμε από τα γήινα στα ουράνια, να εγκαταλείψουμε τα μάταια και να ποθήσουμε τα αιώνια. «Χριστός γεννάται, δοξάσατε· Χριστός εξ’ ουρανών, απαντήσατε· Χριστός επί γης, υψώθητε…». Ας μη μείνουμε, λοιπόν, μόνο στην εξωτερική προετοιμασία. Ας ευπρεπίσουμε την καρδιά μας με την αγάπη και τη μετάνοια. Ας ετοιμαστούμε την ημέρα εκείνη να κοινωνήσουμε. Μακριά από την Εκκλησία χωρίς Θεία Λειτουργία και Θεία Κοινωνία, τα Χριστούγεννα είναι χωρίς Χριστό.