Φῶς καί σκοτάδι εἶναι δύο ἀντίθετες ἔννοιες καί πραγματικότητες πού συναποκλείονται ἀμοιβαία. Τό τόσο παραστατικό αὐτό ζεῦγος τῶν ἀντιθέτων ἐννοιῶν τό χρησιμοποιοῦν πολύ συχνά οἱ συγγραφεῖς τῆς Κ. Διαθήκης γιά νά τονίσουν τήν πλήρη ἀντίθεση μεταξύ της περιοχῆς τοῦ Θεοῦ καί τῆς καλοσύνης ἀφενός, καί τῆς ἀντίθεης περιοχῆς τῶν δαιμονικῶν δυνάμεων καί τῆς κακίας ἀφετέρου. Ἰδιαίτερα ὁ Ἀπ. Παῦλος, στήν περικοπή πού διαβάζεται αὐτήν τήν Κυριακή στή θεία Λειτουργία ἀπό τήν πρός Ἐφεσίους ἐπιστολή, ἀντιπαραθέτει τήν προηγούμενη χωρίς Χριστό σκοτεινή ζωή τῶν πιστῶν πρός τήν τωρινή φωτεινή ζωή τους καί ἐξάγει τίς συνέπειες αὐτῆς τῆς ζωῆς. Ἄς παραθέσουμε τήν περικοπή σέ μετάφραση τῆς Ἑλληνικῆς Βιβλικῆς Ἑταιρείας ἀπό τέσσερες καθηγητές τῶν πανεπιστημίων Ἀθήνας καί Θεσσαλονίκης:

«Ἀδελφοί, νά ζεῖτε σάν ἄνθρωποι πού ἀνήκουν στό φῶς. Γιατί ἡ ζωή ἐκείνων πού ὁδηγοῦνται ἀπό τό Ἅγιο Πνεῦμα διακρίνεται γιά τήν ἀγαθότητα, τή δικαιοσύνη καί τήν ἀλήθεια. Νά ἐξετάζετε τί ἀρέσει στόν Κύριο. Καί νά μή συμμετέχετε στά σκοτεινά κι ἀνώφελα ἔργα τῶν ἄλλων, ἀλλά νά τά ξεσκεπάζετε. Γι’ αὐτά πού κάνουν ἐκεῖνοι στά κρυφά, εἶναι ντροπή ἀκόμα καί νά μιλᾶμε. Ὅταν ὅμως ὅλα αὐτά ἔρχονται στό φῶς, ἀποκαλύπτεται ἡ ἀληθινή τους φύση. Γιατί ὅ,τι φανερώνεται γίνεται κι αὐτό φῶς. Γι’ αὐτό λέει ἕνας ὕμνος:
«Ξύπνα ἐσύ πού κοιμᾶσαι,
ἀναστήσου ἀπό τούς νεκρούς,
καί θά σέ φωτίσει ὁ Χριστός».
Προσέχετε, λοιπόν, καλά, πῶς ζεῖτε· μή ζεῖτε ὡς ἀσύνετοι ἀλλά ὡς συνετοί. Νά χρησιμοποιεῖτε σωστά τό χρόνο σας, γιατί ζοῦμε σέ πονηρούς καιρούς. Γι’ αὐτό μήν εἶστε ἄφρονες, ἀλλά ν’ ἀντιλαμβάνεστε τί θέλει ὁ Κύριος ἀπό σᾶς. Νά μή μεθᾶτε μέ κρασί, πού ὁδηγεῖ στήν ἀσωτία, ἀλλά νά γεμίζετε μέ τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ. Νά τραγουδᾶτε στίς συνάξεις σας ψαλμούς καί ὕμνους καί πνευματικές ὠδές· νά ψάλλετε μέ τήν καρδιά σας στόν Κύριο» (Ἐφεσ 5, 8-19).

Ἡ ὑποδούλωση τοῦ πρώτου ἀνθρώπου στή γῆ καί τῶν μεταγενέστερων ἀπογόνων του μέ δική τους βέβαια ἀπόφαση στίς δυνάμεις τοῦ κακοῦ καί τῆς καταστροφῆς ἔχει σάν συνέπεια τόν σκοτισμό τοῦ μυαλοῦ τους, τό στένεμα τῆς ζωῆς τους, τή διαδοχική ἐξασθένηση τῶν δυνάμεών τους. Ἡ ἐλευθερία καί τό ἄνοιγμα τῶν ὁριζόντων πού προσφέρει ὁ Χριστός ὁδηγεῖ ἀκριβῶς στήν ἀντίθετη κατάσταση: στόν φωτισμό τοῦ ἀνθρώπου, στό ἄνοιγμα τῆς ζωῆς πρός τούς ἄλλους ἀδελφούς, στή δημιουργική ἐκδίπλωση τῶν δυνάμεών του. Τό φῶς καί ἡ σύνεση χαρακτηρίζουν τή νέα αὐτή κατάσταση τοῦ ἀνθρώπου. Τίς ἐκδηλώσεις τοῦ ἀνακαινισμένου, συνετοῦ καί φωτεινοῦ ἀνθρώπου μποροῦμε νά τίς συνοψίσουμε στίς ἀκόλουθες γραμμές, στηριζόμενοι στήν ἀποστολική περικοπή πού παραθέσαμε παραπάνω:

1. Ἡ παραγωγή καρπῶν, δηλ. ἀγαθῶν ἔργων, εἶναι ἡ πρώτη καί αὐτονόητη ἐκδήλωση τοῦ ἀνθρώπου πού ἔνοιωσε τή Χάρη τοῦ Θεοῦ νά τόν μεταμορφώνει ριζικά καί νά τόν μεταβάλλει ἀπό ἑστία καταστροφῆς σέ πηγή ἀγάπης καί δημιουργικῆς προσφορᾶς. Ὅπως ἀπό τούς καρπούς τό «δένδρον γινώσκεται», ἔτσι κι ἀπό τούς καρπούς τῆς ἀγάπης φαίνεται ὁ σωστός καί γνήσιος χριστιανός.

2. Ὁ φωτεινός ἄνθρωπος φωτίζει καί «ἐλέγχει» τούς γύρω του. Κι ἄς μή νομίσει κανείς ὅτι ὁ ἔλεγχος συνίσταται στό δριμύ καί ἐνελέητο κατηγορητήριο τῶν ἀνθρώπων ἀπό τοῦ ἄμβωνος ἤ ἀπό ὁποιαδήποτε ἄλλη θέση. Ὁ ἔλεγχος μπορεῖ νά εἶναι σιωπηρός, ταπεινός, εἰρηνικός: Ἡ παρουσία ἑνός καλοῦ χριστιανοῦ, χωρίς πολλά λόγια καί ἐπίδειξη ἀποτελεῖ τό καλύτερο καί ἀποτελεσματικότερο ἔλεγχο τῶν ἄλλων. Σέ ἕνα ἀρχαῖο χριστιανικό κείμενο διαβάζουμε: «Ἐάν ἑνός ἐκλεκτοῦ ἀνθρώπου ὁ γείτονας ἁμαρτήσει, ἁμάρτησε καί ὁ ἐκλεκτός, γιατί ἄν ὁ ἐκλεκτός συμπεριφερόταν ὅπως ἀπαιτεῖ ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, θά ντρεπόταν καί ὁ γείτονας καί δέν θά ἁμάρτανε» (Κλήμης Ἀλεξανδρέας, Στρωματεῖς Ζ΄ 13).

3. Ἡ σύνεση στήν ἀντιμετώπιση τοῦ χρόνου εἶναι ἕνα ἀκόμη δεῖγμα φωτεινοῦ καί σώφρονος ἀνθρώπου. Ἀποτελεῖ ἀσυγχώρητη ἀφροσύνη γιά τόν ἄνθρωπο νά μήν ἀντιλαμβάνεται τίς σωτηριολογικές διαστάσεις τοῦ χρόνου τῆς ζωῆς του καί νά ἐπιτρέπει τήν κατασπατάλησή του σέ ἄσκοπες καί φθοροποιές ἐνέργειες. Ἡ κάθε χρονική στιγμή εἶναι πολύτιμη γιά τόν ἄνθρωπο, πού ἔχει συνείδηση τῆς χρονικά περιορισμένης ὑπάρξεώς του. Συνήθως ἀπό τόν φόβο τοῦ τέλους τῆς κυριαρχημένος ὁ ἄνθρωπος καταφεύγει σέ μηχανισμούς ἀμυντικούς πού τόν κάνουν νά ξεχνᾶ τήν πραγματικότητα τοῦ τέλους καί νά ἀποδύεται σέ πολλαπλές ἐνέργειες πού τοῦ δίνουν τήν αἴσθηση, ἤ μᾶλλον ψευδαίσθηση τῆς ἀτέρμονης διάρκειάς της. Ἀποτελεῖ χαρακτηριστικό γνώρισμα τοῦ φωτεινοῦ καί «σοφοῦ» ἀνθρώπου τό νά μπορεῖ νά ἀντικρίζει κατάματα τήν πραγματικότητα τῆς ζωῆς ἀλλά καί τοῦ θανάτου, νά εἶναι συμφιλιωμένος συνειδητά ἀλλά καί ὑποσυνείδητα μέ αὐτήν τήν πραγματικότητα καί νά κάνει συνετή χρήση τοῦ χρόνου του.

«Προσέχετε, λοιπόν, καλά, πῶς ζεῖτε· μή ζεῖτε ὡς ἀσύνετοι ἀλλά ὡς συνετοί»: Εἶναι ἡ προτροπή τοῦ Ἀπ. Παύλου πρός τούς χριστιανούς καί τῆς δικῆς μας ἐποχῆς.