ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ
(ὑπ’ ἀριθ. 136/2015)
Πρός
Τόν Ἱερόν Κλῆρον καί τόν Χριστώνυμον Λαόν
τῆς καθ΄ἡμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως
Κυθήρων καί Ἀντικυθήρων
«Νηστεία ἐστί γαλήνη τῶν ἡμετέρων ψυχῶν,
ἡ τῶν γερόντων εὐκοσμία, ἡ τῶν νέων παιδαγωγός,
ἡ τῶν σωφρονούντων διδάσκαλος…»
(Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, Ε.Π.Ε 2,30)
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί καί Συλλειτουργοί,
Ἀδελφοί μου Χριστιανοί, Τέκνα μου ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά!
Εὐλογημένη, εἰρηνική καί καρποφόρος ἄς εἶναι ἡ Αγία Τεσσαρακοστή τῶν Χριστουγέννων, εἰς τήν ὁποίαν ἀπό σήμερα εἰσερχόμεθα. Περίοδος ἱερά καί κατανυκτική, καιρός νηστείας σωματικῆς καί πνευματικῆς, στάδιον πνευματικῶν ἀγώνων καί ἀρετῶν, εὐκαιρία μετανοίας, παλινορθώσεως καί ἀνυψώσεως τῆς ζωῆς μας.
Ὁ Δομήτωρ τῆς Ἁγίας μας Ἐκκλησίας Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός πρίν ἀρχίση τήν τριετῆ δημόσια δρᾶσι καί διακονία Του διά τόν εὐαγγελισμό καί τήν σωτηρία τοῦ Λαοῦ τοῦ Θεοῦ ἐπί ἕνα 40ήμερο ἐπάνω εἰς τό Σαραντάριον ὄρος ἐνήστευσε καί ἀντέκρουσε τά μηχανήματα καί τάς ἐπιθέσεις τοῦ ἀρχεκάκου ἐχθροῦ διαβόλου.
Ὁ Θεόπτης Μωϋσῆς 40 ἡμέρες καί 40 νύκτες παρέμεινε νηστεύων ἐπάνω εἰς τό Θεοβάδιστον ὄρος Σινᾶ, προκειμένου νά λάβῃ τίς πλάκες τοῦ Θεογράφου νόμου τοῦ Θεοῦ. Καί ὁ πύρινος Προφήτης Ἠλίας νῆστις διήνυσε δρόμον 40 ἡμερῶν διά νά ἀποφύγη τήν ὀργήν τῆς εἰδωλομανοῦς βασιλίσσης Ἰεζάβελ. Καί ἡμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι πιστοί καλούμεθα νά διανύσουμε τόν ἱερό δίαυλο τῆς νηστείας μέ χαρά πνευματική, εἰρήνη ψυχῆς καί ἀγωνιστική διάθεσι.
Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, τοῦ ὁποίου ἐτιμήσαμε προχθές τήν ἱερά μνήμη, μᾶς εἶπε μόλις πρό ὀλίγου ὅτι: «Ἡ νηστεία εἶναι ἡ γαλήνη τῶν ψυχῶν μας, ἡ εὐπρέπεια τῶν γερόντων, ἡ παιδαγωγός τῶν νέων, ἡ διδάσκαλος τῶν σωφρόνων καί συνετῶν, ἐκείνη πού στολίζει σάν ἄλλο διάδημα κάθε ἡλικία καί γένος». Καί εἰς τήν συνέχεια προσθέτει ὁ ἱερός Πατήρ: «Σήμερα, στήν χριστιανική ἐποχή, δέν ὑπάρχει (καί δέν πρέπει νά ὑπάρχῃ) διαφορά στό τραπέζι τοῦ πλουσίου καί τοῦ πτωχοῦ. Παντοῦ ἡ τράπεζα εἶναι (καί πρέπει νά εἶναι) ἁπλῆ, χωρίς πολυτέλεια καί ἐπιδεικτικότητα. Προσέρχονται ὅλοι στό λιτό τραπέζι μέ εὐχαρίστησι περισσότερη ἀπό ὅση ὅταν προσφέρωνται πολλά καρυκεύματα καί πολύ καλό κρασί».
Σέ ἄλλο σημεῖο ὁ ἱερός Χρυσόστομος ἐπισημαίνει τόν τρόπο καί τήν διάθεσι, μέ τά ὁποῖα πρέπει νά γίνεται ἡ νηστεία καί ὄχι ἀπό κάποια συνήθεια ἤ ἕνα τυπικό χρέος, λέγοντας τά ἑξῆς:
«Δέν παραθεωρῶ καί δέν ἀχρηστεύω τήν δύναμι τῆς νηστείας, μή γένοιτο, ἀφοῦ πολύ τήν ἐπαινῶ καί θαυμάζω τούς νηστεύοντας. Τά λέγω αὐτά διά νά διδάξω ὅτι πρέπει νά καταγίνεσθε εἰς τά πνευματικά μέ διαυγῆ σκέψι καί νά μή τηρῆτε ἐντολές ἀπό συνήθεια. Καί ἄν, ἀγαπητέ, συνεχίζει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, λόγῳ ἀσθενείας σωματικῆς δέν ἠμπορέσης νά νηστεύσης ὅλη τήν ἡμέρα, δέν θά σέ κατηγορήση γι΄αὐτό κανένας πού σκέπτεται ὀρθά. Ἄλλωστε ἔχουμε Κύριο πρᾶο καί φιλάνθρωπο, πού δέν μᾶς ζητάει τίποτα ἐπάνω ἀπό τίς δυνάμεις μας. Διότι δέν ἀπαιτεῖ ὁ Κύριος νά κάνουμε ἁπλῶς ἀποχή ἀπό φαγητά, νηστεία μόνο. Ἀλλά ζητάει νά διαθέτουμε ὅλη τήν ἀφοσίωσί μας στά πνευματικά, ἀφοῦ ἀπομακρύνουμε τούς ἑαυτούς μας ἀπό τά κοσμικά καί ἁμαρτωλά πράγματα». (Ἰωαν.Χρυς. Ε.Π.Ε 2,240).
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Αὐτόν τόν διπλό ἀγῶνα τῆς πνευματικῆς καί τῆς σωματικῆς νηστείας καλούμεθα νά ἀναλάβωμε κατά τήν ἀρχόμενη σαρανταήμερη Ἁγία Τεσσαρακοστή τῶν Χριστουγέννων. Νηστεύοντας, ὅμως, σωματικά καί πνευματικά πρέπει νά ζούμε μέσα στό ἱερό καί κατανυκτικό κλῖμα τῆς μετάνοιας καί ἀνανήψεως. Ἡ ἐγκράτεια ἀπό τίς τροφές καί τά πάθη ἀνοίγει τόν πνευματικό δρόμο τῆς ἐναρέτου χριστιανικῆς ζωῆς, τῆς καθάρσεως καί τοῦ φωτισμοῦ. Τά φερέσβια ἱερά Μυστήρια τῆς Μετανοίας καί Ἐξομολογήσεως καί τῆς Θείας Εὐχαριστίας – Κοινωνίας ἐνδυναμώνουν καί ζωογονοῦν τούς πιστούς. Ἁγνίζουν τήν συνείδηση καί λευκαίνουν τήν ψυχή, γαληνεύουν τήν καρδιά καί καθαρίζουν τίς πνευματικές μας αἰσθήσεις.
Ἄς σπεύσουμε μέ προθυμία καί ἐμπιστοσύνη στό πετραχῆλι τοῦ Πνευματικοῦ μας πατέρα, στόν νοητό Ἰορδάνη γιά νά ἐξαγνισθῆ ἡ ψυχοσωματική μας ὕπαρξι καί νά ἀναγεννηθοῦμε πνευματικά. Τότε μόνο ὁ ἀγώνας τῆς νηστείας θά καταξιωθῆ καί θά ἔχῃ τά ποθητά ἀποτελέσματα, θά γίνη πρόξενος χαριτώσεως καί εὐλογήσεως τῆς ζωῆς μας.
Εὐχόμενος ἀπό καρδίας κάθε ἐνίσχυσι καί εὐλογία ἀπό τόν Τρισάγιο Κύριο καί Θεό μας καί πλούσια καρποφορία στά πνευματικά μας παλαίσματα καί ἀγωνίσματα, εὐλογημένη δέ καί εἰρηνική κατά Θεόν Ἁγία Τεσσαρακοστή τῶν Χριστουγέννων, διατελῶ,
Μετ’ ἐγκαρδίων εὐχῶν καί ἀγάπης
Ὁ Μητροπολίτης