Τὰ τελευταῖα χρόνια, μὲ ἔκπληξη καὶ πολλὰ ἐρωτηματικά, διαπιστώνουμε μία ἀφύσικη στροφὴ πολλῶν συνανθρώπων μας πρὸς τὴν ἀναβίωση τῶν ἀρχαίων ξεχασμένων παγανιστικῶν θρησκευμάτων.
Βεβαίως στὰ πλαίσια τῆς ἀνεξιθρησκείας, ἡ ὁποία χαρακτηρίζει τὸν σύγχρονο πολιτισμό μας, κανένας δὲ θὰ εἶχε ἀντίρρηση, ὅποιοι τὸ ἐπιθυμοῦν, νὰ ἀκολουθοῦν τὰ ἀρχαῖα παγανιστικὰ θρησκεύματα. Ὅμως τὰ πράγματα δὲν εἶναι τόσο ἁπλά. Ὁ νεοπαγανισμός, ὅπως χαρακτηρίζεται τὸ σύγχρονο παγανιστικὸ ρεῦμα, εἰσέβαλε στὶς κοινωνίες μὲ δυναμικὴ ἀκραίου φονταμενταλισμοῦ, μὲ ἐκδηλωμένες μορφὲς ἀντιπαλότητας καὶ μίσους κατὰ τοῦ Χριστιανισμοῦ, ποὺ σπάνια γνώρισε ἡ ἀνθρωπότητα ὥς τώρα. Ἕνα ἀπὸ τὰ κύρια χαρακτηριστικὰ τῶν ἀρχαιοθρήσκων σὲ ὅλο τὸν κόσμο εἶναι νὰ ἀκολουθοῦν τακτικὴ πλήρους διαστρέβλωσης τῆς ἱστορίας, προκειμένου νὰ ἐξωραΐσουν τὶς ἀρχαῖες παγανιστικὲς θρησκεῖες, ἀλλὰ καὶ νὰ κατασυκοφαντήσουν τὸν Χριστιανισμό. Ἡ ὅλη προσπάθειά τους εἶναι ἐνταγμένη στὸ γενικότερο σχέδιο γιὰ τὴν ἀποχριστιανοποίηση τοῦ κόσμου!
Μία ἀπὸ τὶς χυδαιότερες κακοποιήσεις τῆς ἱστορικῆς πραγματικότητας εἶναι ἡ προσπάθεια νὰ παρουσιαστεῖ στὴ χώρα μας ἡ ἀρχαιοελληνικὴ θρησκεία ὡς ἡ βάση τῆς ἐπιστήμης καὶ ἡ γενέτειρα τοῦ ὀρθοῦ λόγου, τὴ στιγμὴ ποὺ εἶναι ἀπόλυτα ἀποδεδειγμένο ὅτι ὑπῆρξε ἐχθρός τῆς ἐπιστήμης καὶ τῆς προόδου, διότι δίδασκε ἀκριβῶς τὰ ἀντίθετα ἀπ’ ὅτι πρέσβευε καὶ ἀποδείκνυε ἡ ἐπιστήμη. Καὶ τὸ χειρότερο, δὲν ἔμενε στὴ θεωρητικὴ ἀντιπαράθεση, ἀλλὰ ἔπαιρνε ἐνεργὴ ἐχθρικὴ στάση ἀπέναντι στὶς ἐπιστημονικὲς γνώσεις, στὴν ἐπιστημονικὴ ἔρευνα καὶ στοὺς ἴδιους τοὺς ἐπιστήμονες, μὲ συγκεκριμένες πρακτικὲς καὶ διώξεις.
Ἡ ἀρχαία θρησκεία, ὅπως εἶναι γνωστό, εἶχε ἀπόλυτο πανθεϊστικὸ χαρακτήρα. Ὁ ὑλικὸς κόσμος θεωροῦνταν ἔμψυχος καὶ ἔνθεος. Οἱ παιδαριώδεις μύθοι, οἱ ὁποῖοι μᾶς διασκεδάζουν μὲ τὴν ἀφέλειά τους, μᾶς παραξενεύουν μὲ τὶς παραδοξότητές τους καὶ μᾶς ἀηδιάζουν μὲ τὶς ἀνηθικότητές τους ἦταν γιὰ τὴν ἀρχαία θρησκεία δόγματα πίστης, ἡ «θεολογία» της! Δίδασκε ὅτι ὁ ἥλιος, ἡ σελήνη καὶ τὰ ἀστέρια ἦταν «θεοί»! Ὁ ἡλιακὸς δίσκος λατρευόταν ὡς πραγματικὸς «θεὸς» (Ὑπερίων, Φοῖβος, Ἀπόλλων), τὸ ἴδιο καὶ ἡ σελήνη (Ἑκάτη, Ἄρτεμις) καθὼς καὶ οἱ ἄλλοι πλανῆτες λατρεύονταν ὡς «θεοὶ» (Δίας, Ἀφροδίτη, Ἄρης κλπ)! Στὰ βυζαντινὰ χρόνια ὁ Ἰουλιανὸς (361-363) κάθε πρωὶ προσευχόταν καὶ θυσίαζε στὸν ἥλιο. Ἔγραψε μάλιστα καὶ ἔργο μὲ τίτλο: «Εἰς Βασιλέα Ἥλιον», παρ’ ὅλο ὅτι ἡ ἐπιστήμη τῆς ἐποχῆς του εἶχε ἀποφανθεῖ σαφέστατα ὅτι ὁ ἥλιος εἶναι ἄψυχη ὕλη! Τὰ μετεωρολογικὰ καὶ τὰ ἄλλα φυσικὰ φαινόμενα πιστεύονταν ὡς θεϊκὲς ἐνέργειες. Οἱ ἄνεμοι πιστευόταν ὅτι προερχόταν ἀπὸ τὸ ἀσκὶ τοῦ Αἰόλου. Τὰ ἡφαίστεια προκαλοῦσαν οἱ θαμμένοι Τιτάνες καὶ τὰ ὑπόγεια ἐργαστήρια τοῦ Ἡφαίστου, τὰ κύματα τῆς θάλασσας καὶ τοὺς σεισμοὺς προκαλοῦσε ἡ τρίαινα τοῦ Ποσειδώνα (Ὁμ.Ἰλιάς, Υ, 57), τοὺς κεραυνοὺς τοὺς ἐκτόξευε ὁ Δίας, κλπ. Τὰ μετεωρολογικὰ φαινόμενα ὀνόμαζαν «διοσημίες», δηλαδὴ σημάδια τοῦ Δία. Εἶναι γνωστὲς οἱ ἀπίστευτες δεισιδαίμονες φοβίες τῶν ἀρχαίων μπροστὰ στὰ φυσικὰ φαινόμενα, καθ’ ὅτι σὲ αὐτὰ «ἔβλεπαν» τὴ μήνη τῶν «θεῶν»!
Ἡ ἀρχαιοελληνικὴ γραμματεία μᾶς διέσωσε πληθώρα μαρτυριῶν τοῦ ἀνείπωτου φόβου ποὺ ἔνοιωθαν οἱ λάτρεις τῶν ἀρχαίων «θεῶν» καὶ τὶς ἀπίστευτες μαγικοῦ χαρακτήρα τελετουργίες γιὰ τὸν ὑποτιθέμενο ἐξευμενισμό τους, μὲ ἀποκορύφωμα τὶς ἀμέτρητες καὶ φρικτὲς ἀνθρωποθυσίες ἀπὸ τὴ μυθικὴ περίοδο (ἡ ὁποία γιὰ τοὺς «ἀρχαιολάτρες» εἶναι ἱστορία) μέχρι καὶ τὸ τέλος τῶν ἱστορικῶν χρόνων τῆς ἀρχαιότητας (ὡς καὶ τὸν 4ο μ. Χ. αἰῶνα)! Ἀρχαῖοι συγγραφεῖς, οἱ ὁποῖοι ἔζησαν μετὰ Χριστόν, ὅπως ὁ περιηγητὴς Παυσανίας, ὁ φιλόσοφος Πλούταρχος, ὁ γεωγράφος Στράβων, ὁ νεοπλατωνικὸς Πορφύριος, ὁ ρητοροδιδάσκαλος Λιβάνιος κ. ἄ. ἀναφέρουν λεπτομέρειες ἀνθρωποθυσιῶν τῆς ἐποχῆς τους!
Ἀναφέρουμε ἐπίσης ἕνα ἀκόμη παράδειγμα θρησκευτικῆς δεισιδαιμονίας, πρωτογονισμοῦ καὶ παραλογισμοῦ τῆς ἀρχαίας θρησκείας: Οἱ ποταμοὶ τῆς Ἑλλάδος θεωροῦνταν «θεοὶ» καὶ λατρεύονταν ἀπὸ τὶς παρακείμενες πόλεις. Γιὰ νὰ τύχουν τῆς εὐμένειάς τους προέβαιναν σὲ ἑκατόμβες θυσιῶν! Ἔσχατη κατάντια, θυσίαζαν στὰ ἄψυχα ποτάμια! Ἂς διαβάσει ἐπίσης κάποιος τὸ «Περὶ Δεισιδαιμονίας» σύγγραμμα τοῦ πλατωνικοῦ φιλοσόφου Θεοφράστου (4ος π. Χ. αἰὼν) ἢ τὸ «Περὶ Δεισιδαιμονίας» κεφάλαιο στὰ «Ἠθικά» τοῦ Πλουτάρχου (2ος μ. Χ. αἰὼν) καὶ θὰ βεβαιωθεῖ ἀβίαστα γιὰ τὸν ἀφάνταστο σκοταδισμὸ τῆς ἀρχαίας θρησκείας! Θὰ διαπιστώσει σαφέστατα τὴν ἀγεφύρωτη διάσταση μεταξύ τῆς ἀρχαίας θρησκείας καὶ τῆς ἐπιστήμης! Θὰ δικαιολογήσει τὴν ἐμμονή μας νὰ τὴν χαρακτηρίζουμε ὡς ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ πρωτόγονα καὶ σκοταδιστικὰ θρησκεύματα τῆς ἱστορίας!
Ἡ ἑλληνικὴ ψυχοσύνθεση ὅμως, παρ’ ὅλο ὅτι συνθλίβονταν γιὰ αἰῶνες ἀπὸ τὶς φοβερὲς συμπληγάδες τῆς θρησκείας, δὲν ἔπαψε ποτὲ νὰ εἶναι ἀναζητητὴς τῆς ἀλήθειας. Πλάι στὰ σκοταδιστικὰ «ἱερά», τὰ μαντεῖα, τὰ θυσιαστήρια ζώων καὶ ἀνθρώπων, δίπλα στοὺς μαύρους σκοταδιστὲς ἱερεῖς, τοὺς μάντεις, τοὺς μάγους, τοὺς οἰωνοσκόπους, τοὺς ὀρφεοτελεστές, τοὺς μητραγύρτες, τοὺς θεραπευτές, τοὺς πυθαϊστὲς κλπ, συντελοῦνταν ἡ ἐπιστημονικὴ κοσμογονία, ξέχωρα ἀπὸ τὴν πρωτόγονη θρησκεία καὶ τὰ σκοτεινὰ ἐπιτελεῖα της. Ἀντίθετα, δὲν ὑπάρχει μαρτυρία στὴ μακραίωνη ἀρχαιοελληνικὴ ἱστορία νὰ εἶναι κάποιος ἱερέας τῆς ἀρχαίας θρησκείας καὶ ταυτόχρονα ἐπιστήμων καὶ σοφός, ἐκτός τοῦ Σοφοκλῆ καὶ τοῦ Πλουτάρχου, οἱ ὁποῖοι διαφοροποιήθηκαν πλήρως ἀπὸ τὰ θρησκευτικὰ δόγματα καὶ δρώμενα ὅταν ἀνακάλυψαν τὴν ἐπιστήμη!
Τὸ ἀποτέλεσμα ἦταν ἡ ἀνάπτυξη τοῦ πνεύματος καὶ τῆς θετικῆς καὶ ἐπιστημονικῆς σκέψεως νὰ κλονίζει σταδιακὰ καὶ νὰ περιορίζει τὴν ἐπιρροὴ τῆς σκοταδιστικῆς θρησκείας, μὲ τὰ ἀντιεπιστημονικὰ καὶ παράλογα δόγματά της καὶ τὶς ἄκρως δεισιδαίμονες τελετουργίες της. Μία μερίδα σοφῶν ἀνθρώπων μὲ ὁδηγὸ τὸν ὀρθὸ λόγο καὶ τὴν παρατήρηση, διαπίστωσαν πὼς στὴ φύση κυριαρχεῖ ὁ νόμος τοῦ αἰτιατοῦ. Τὰ πάντα μέσα σὲ αὐτὴ λειτουργοῦν βάσει αἰώνιων φυσικῶν νόμων καὶ ὅ,τι ἀντιλαμβανόμαστε μὲ τὶς αἰσθήσεις μας εἶναι ἀποτελέσματα φυσικῶν αἰτιῶν. Ἡ μεταφυσικὴ ἑρμηνεία τῆς φύσεως, ποὺ ἔκανε ἡ ἀρχαία θρησκεία, καταδείχτηκε ἀναμφίβολα παράλογη καὶ τὸ πνευματικὸ καὶ ἠθικὸ ξεγύμνωμα τῶν σκοτεινῶν παραγόντων της ὑπῆρξε σημαντικὸς σταθμὸς γιὰ τὴν ἀνάπτυξη τῆς ἐπιστήμης καὶ τὴν ἐπικράτηση τοῦ ὀρθοῦ λόγου.
Ἡ πνευματικὴ ἐπανάσταση ἄρχισε στὴν Ἰωνία, ἐξαιτίας τοῦ εὐνοϊκοῦ πολιτικοῦ καὶ κοινωνικοῦ κλίματος ποὺ ἐπικρατοῦσε ἐκεῖ τὸν 6ο π.Χ. αἰῶνα καὶ ἐντεῦθεν. Μακριὰ ἀπὸ τὰ θρησκευτικὰ σκοταδιστικὰ κέντρα τῆς μητροπολιτικῆς Ἑλλάδος καὶ τὸν φανατισμὸ τῶν ὄχλων, μπόρεσαν οἱ Ἴωνες σοφοὶ νὰ ἀπαγκιστρωθοῦν ἀπὸ τοὺς ἀσφυκτικοὺς βρόγχους τοῦ θρησκευτικοῦ κατεστημένου καὶ νὰ σκεφτοῦν ἐλεύθερα, μὲ ὁδηγὸ τὸν ὀρθὸ λόγο καὶ τὴν ἔρευνα. Οἱ μεγάλοι ἐκεῖνοι ἄνδρες, σύμφωνα μὲ τὸ Σουηδὸ καθηγητὴ M. Nilsson, «ἔχτιζαν σὲ ἔδαφος λιγότερο παιδιάστικο ἀπὸ ἐκεῖνο ποὺ μποροῦσε νὰ προσφέρει ἡ ἀνθρωπομορφικὴ θεωρία τοῦ Ὁμήρου. Εἶχαν ὑψωθεῖ πάνω ἀπὸ τὴν λαϊκὴ δεισιδαιμονία καὶ εἶχαν δώσει βάρος στὸν τρόπο ποὺ ἐξελισσόταν ὁ κόσμος καὶ στὴ διάφορη μοῖρα τῶν ἀνθρώπων» (M.Nilsson, Ἱστορία τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς θρησκείας, σελ.238).
Αὐτὴ ἡ λαμπρὴ ἀνατολὴ τῆς ἐπιστήμης δὲν ἔγινε χωρὶς τὴν σφοδρὴ ἀντίδραση τῆς θρησκείας. Ὅταν οἱ ἐπιστήμονες ἀποφάνθηκαν ὅτι τὰ οὐράνια σώματα εἶναι ὑλικὲς μάζες καὶ τὰ μετεωρολογικὰ φαινόμενα φυσικὲς διεργασίες, οἱ φανατικοὶ λάτρεις τῆς θρησκείας ἀντέδρασαν δυναμικὰ καὶ τοὺς κατήγγειλαν ὡς ἀσεβεῖς καὶ ἄθεους! Οἱ μεγάλοι Ἴωνες φιλόσοφοι δεινοπάθησαν ἀπὸ τὸ ἱερατεῖο καὶ τὸν δεισιδαίμονα εἰδωλολατρικὸ ὄχλο, ὅταν προσπάθησαν νὰ ἀπομυθοποιήσουν τὴν φύση καὶ νὰ ἐξηγήσουν ὅτι ὁ ὑλικὸς κόσμος διέπεται ἀπὸ φυσικοὺς νόμους. Ἔτσι δεν ἦταν μόνο σκοταδιστικὴ καὶ ἀντιεπιστημονικὴ ἡ ἀρχαιοελληνικὴ θρησκεία, ἀλλὰ καὶ ἀπόλυτα ἀντιδραστική! Ὁ καθηγητὴς M.Nilsson ἐπισημαίνει πὼς «οἱ ἐξηγήσεις τῶν φυσικῶν φιλοσόφων παρουσιάσθηκαν σὰν ἀντίπαλες τῶν θρησκευτικῶν ἰδεῶν καὶ ἡ διαμάχη ἔγινε πραγματικὴ» (M.Nilsson, μνημ. ἔργο, σελ.279). Δὲν ὑπάρχει κανένας σοβαρὸς μελετητὴς τῆς ἀρχαιότητας, ἕλληνας ἢ ξένος, ποὺ νὰ μὴν ἀναφέρεται σὲ αὐτὴ τὴν φοβερὴ σύγκρουση. Μόνο οἱ ἀνιστόρητοι καὶ ἐμπαθεῖς ἀρχαιοπληκτοι «βλέπουν» τὴν ἀρχαία θρησκεία ὡς «μήτρα» τῆς ἐπιστήμης, μόνο αὐτοὶ τὰ «βλέπουν» ὅλα ὄμορφα καὶ ἀγγελικὰ πλασμένα στὴν ἀρχαία Ἑλλάδα!
Οἱ πολιτικές, πολιτιστικὲς καὶ οἰκονομικὲς συνθῆκες, ποὺ ἀκολούθησαν, μετέφεραν τὸ μεγάλο πνευματικὸ κίνημα τῶν Ἰώνων φιλοσόφων στὴν Ἀθήνα τοῦ 5ου αἰῶνα. Οἱ σωκρατικοὶ καὶ οἱ σοφιστὲς θὰ συνεχίσουν τὴ μεγάλη παράδοση τοῦ ἰωνικοῦ διαφωτισμοῦ. Θὰ ἀμφισβητήσουν σοβαρὰ τὴν αὐθεντία τῆς σκοταδιστικῆς θρησκείας καὶ ἡ σύγκρουση θὰ γίνει ἀναπόφευκτη. Τὰ μεγάλα δημιουργικὰ πνεύματα τῆς ἐποχῆς ἀπελευθερωμένα ἀπὸ τὸν σκοταδισμό, τὴν δεισιδαιμονία καὶ τὴν στατικὴ καὶ ἄκριτη πίστη τῆς θρησκείας τῶν μαζῶν, ἄνοιξαν τὸ δρόμο τῆς προόδου καὶ τῆς ὀρθῆς σκέψεως. Αὐτὸ ὅμως δὲν ἔγινε χωρὶς ἀντίδραση. Τὸ ἱερατεῖο, οἱ μάντεις, οἱ μάγοι καὶ οἱ ἄλλοι παράγοντες τῆς θρησκείας, ἡ ὁποία ἔπαιζε σπουδαῖο ρόλο στὴ ζωὴ τῶν πόλεων, ἔγειραν πραγματικὸ διωγμὸ ἐναντίον ὅσον δὲν ἔσκυβαν τὸ κεφάλι δουλικὰ στὶς παράλογες καὶ σκοταδιστικές τους πίστεις καὶ δεισιδαίμονες πράξεις τους.
Θεωροῦμε ἀπαραίτητο νὰ κάνουμε μία σοβαρὴ ἐπισήμανση. Οἱ διάφοροι ἀρχαιοπληκτοι «εἰδικοὶ ἱστορικοὶ» ἐπιχειροῦν νὰ μᾶς πείσουν ὅτι τὶς διώξεις περὶ ἀθεΐας στὴν ἀρχαία Ἀθήνα τὶς ἔκανε ἡ Πολιτεία καὶ ὅτι ἡ θρησκεία ἦταν ἀμέτοχη! Τίποτε δὲν εἶναι πιὸ ψευδὲς ἀπὸ αὐτό! Φρικτὴ διαστρέβλωση τῆς ἱστορικῆς πραγματικότητας! Βεβαίως τὶς διώξεις τὶς πραγματοποιοῦσε ἡ Πολιτεία, ἀλλὰ κατ’ ἀπαίτηση τῆς θρησκείας. Τὸ παντοδύναμο ἱερατεῖο εἶχε τρομερὴ καὶ ἀπόλυτη ἐπιρροὴ στὶς δεισιδαίμονες μάζες καὶ κατὰ συνέπεια μποροῦσε ὄχι ἁπλὰ νὰ ἐπηρεάζει πολιτικὲς ἐπιλογές, ἀλλὰ καὶ νὰ τὶς ἐπιβάλλει. Γιὰ τὸ λόγο αὐτὸ οἱ φαῦλοι πολιτικοὶ ἦταν οἱ μόνιμοι ἐντολοδόχοι του. Τρανταχτὴ ἀπόδειξη αὐτῶν εἶναι τὸ γεγονὸς ὅτι οἱ διώξεις γινόταν σχεδὸν πάντα κατ’ ἀπαίτηση τοῦ διαβόητου ἀθηναίου ἱερέα καὶ μάντη Διοπείθη. Αὐτὸς παρακολουθοῦσε μὲ τὸ πολυπληθὲς ἀργόσχολο «ἱερὸ» συνεργεῖο του τὰ λόγια, τὰ γραπτὰ καὶ τὶς πράξεις τῶν ἐπιστημόνων καὶ τῶν φιλοσόφων καὶ ὅπου ἔκρινε ὅτι θίγεται ἡ θρησκεία, τοὺς κατάγγειλε στὶς ἀρχὲς καὶ δρομολογοῦνταν ἡ ἀπηνῆ δίωξή τους!
Τὸ ἀποτέλεσμα τῆς σφοδρότατης σύγκρουσης μεταξύ τῆς ἀρχαιοελληνικῆς θρησκείας καὶ τῆς ἐπιστήμης ὑπῆρξε τραγικό. Περισσότεροι ἀπὸ πεντακόσιοι (γνωστοὶ) σοφοὶ καὶ ἐπιστήμονες, μόνο στὴν Ἀθήνα, θὰ διωχθοῦν, θὰ ἐξορισθοῦν, θὰ καοῦν τὰ συγγράμματά τους καὶ θὰ βροῦν φρικτὸ θάνατο. Ἐνδεικτικὰ ἀναφέρουμε, τὸν Σωκράτη, τὸν Ἀναξαγόρα, τὸν Ἀλκιβιάδη, τὸν Περικλῆ καὶ τὴν Ἀσπασία, τὸν Φειδία, τὸν Αἰσχύλο, τὸν Εὐριπίδη, τὸ Θεόφραστο, τὸν Ἀριστοτέλη, τὸν Ἀρίστιππο, τὸν Ἀντισθένη, τὸν Κριτία, τὸν Θεόδωρο τὸν μαθηματικό, τὸν Διαγόρα τὸν Μήλιο, τὸν Στείλπωνα τὸ Μεγαρέα, τὸν Πρωταγόρα καὶ ἑκατοντάδες ἄλλους. Ὁ θρησκευτικὸς διωγμὸς ἦταν γενικευμένος καὶ σὲ ἄλλες πόλεις, μόνο ποὺ δὲν ἔχουν καταγραφεῖ τὰ περιστατικὰ τῶν διωγμῶν αὐτῶν.
Δὲν ἔχουμε καμία πρόθεση νὰ μειώσουμε τοὺς ἀρχαίους προγόνους μας γιὰ τὶς ὅποιες ἐπιλογές τους. Ὅμως ἡ ἱστορικὴ ἀλήθεια μᾶς ὑποχρεώνει νὰ εἴμαστε ἀκριβεῖς καὶ νὰ μὴν παραποιοῦμε τὰ γεγονότα. Ὀφείλουμε νὰ διδασκόμαστε ἀπὸ τὰ σφάλματα τοῦ παρελθόντος καὶ νὰ φροντίζουμε νὰ μὴν ἐπαναλαμβάνονται στὸ μέλλον. Αὐτὴ εἶναι καὶ ἡ πρακτικὴ χρησιμότητα τῆς ἱστορίας. Ἐν προκειμένῳ, ἐπιχειρώντας νὰ ἐξωραΐσουμε τὴν ἀρχαιοελληνικὴ θρησκευτικὴ κατάσταση, ὄχι μόνο δὲν κατορθώνουμε νὰ ἐξυψώσουμε τὴν ἀρχαία Ἑλλάδα, ἀλλὰ τὴν ἐκθέτουμε ἀνεπανόρθωτα, διότι τὴν ἀρχαία θρησκεία ἀπέρριψαν οἱ ἴδιοι οἱ ἀρχαῖοι πρόγονοί μας καὶ ἀσπάστηκαν ἐλεύθερα, αὐτὸ ποὺ ἐναγωνίως ἐπιζητοῦσαν, τὴν πνευματικὴ καὶ λογικὴ λατρεία τοῦ μόνου ἀληθινοῦ Θεοῦ, ὁ Ὁποῖος ἀποκαλύφτηκε στὸ Θεῖο Πρόσωπο τοῦ Σαρκωμένου Λόγου Του, τοῦ Λυτρωτῆ μας Χριστοῦ. Ἡ προσπάθεια κάποιων νὰ νεκραναστήσουν τὴν ἀρχαιοελληνικὴ θρησκεία ἀποτελεῖ, πέρα ἀπὸ ἀπέλπιδα ἐπιχείρηση, φρικτὴ ὕβρη κατὰ τῶν ἀρχαίων σοφῶν προγόνων μας, οἱ ὁποῖοι δεινοπάθησαν ἀπὸ αὐτὴ καὶ τὴν ἔθεσαν ὁριστικὰ στὸ περιθώριο ἐδῶ καὶ δυόμισι χιλιάδες χρόνια!
Ὡς κατακλείδα θὰ θέλαμε νὰ ἐπισημάνουμε τὸ γεγονὸς πὼς μέσα στὴ σύγχρονη πρωτοφανῆ πνευματικὴ σύγχυση, τέτοιου εἴδους ἱστορικὲς παραποιήσεις, προξενοῦν μεγάλη ζημιὰ στοὺς πολίτες καὶ ἰδιαίτερα στοὺς νέους. Φουντώνουν πάθη καὶ παράλογους φανατισμούς. Γεννοῦν ἐπικίνδυνες ἐθνικιστικὲς ἐξάρσεις, οἱ ὁποῖες ὄχι μόνο δὲν ἐξυψώνουν τὴν Πατρίδα μας στοὺς ξένους (ἐχθροὺς καὶ φίλους), ἀλλὰ τὴν καταρρακώνουν στὰ μάτια τους, διότι ὁ ἐθνικισμὸς ἀποτελεῖ θλιβερὸ κατάλοιπο παρωχημένων ἐποχῶν. Εἶναι ἄλλωστε ἀποδεδειγμένο πὼς ὁ ἐθνικισμὸς μὲ τὰ παρεπόμενά του εἶναι ὁ πραγματικὸς νεκροθάφτης τῶν ἐθνῶν! Ὁ πολιτισμὸς δὲ χρειάζεται «κράχτες» γιὰ νὰ γίνει γνωστός, ἀλλὰ ἀπὸ μόνος του φανερώνει τὸ μεγαλεῖο του παρελθόντος. Οἱ ἀρχαῖοι σοφοὶ πρόγονοί μας δὲ χρειάζονται συνηγόρους οὔτε διαφημιστὲς καὶ μάλιστα ἀπὸ ἐκείνους ποὺ ἀκολουθοῦν τὴ θρησκευτικὴ παράδοση τῶν ἀρχαίων δημίων τους!
Ἐγείρουν οἱ παραχαράκτες τῆς ἐθνικῆς μας ἱστορίας ἐσωτερικὲς ἔριδες καὶ ἀντιπαλότητες ἐπικίνδυνες, σὲ μία ἐποχὴ ποὺ πρέπει νὰ ἔχουμε ὁμόνοια, ἀλληλοκατανόηση καὶ ἀνοχή, ὥστε νὰ ἀντιμετωπίζουμε ἀπὸ κοινοῦ τὰ ὀξυμένα κοινωνικά, οἰκονομικὰ καὶ ἐθνικά μας προβλήματα. Ὅποιοι ἀκολουθοῦν αὐτὴ τὴν ἄκρως λαθεμένη τακτικὴ προσφέρουν κακὲς καὶ ὀλέθριες ὑπηρεσίες στὴν πατρίδα μας. Ἡ ἱστορικὴ παραποίηση εἶναι τροφὴ – σκύβαλο πρὸς τὸν ἀποπροσανατολισμένο νεοέλληνα πολίτη, ἡ ὁποία τοῦ ἱκανοποιεῖ πρόσκαιρα τὸ αἴσθημα ἑνὸς ἀνόητου «ἐθνικοῦ μεγαλείου», μακροπρόθεσμα ὅμως τοῦ συσσωρεύει ἀνεπανόρθωτες παρενέργειες, τόσο σὲ προσωπικὸ ὅσο καὶ σὲ κοινωνικὸ ἐπίπεδο. Τὸ καταγέλαστο σύνδρομο τῆς σκοπιανῆς ἱστορικῆς παραχάραξης καὶ τὰ φαιδρὰ (καὶ ἐπικίνδυνα) ἀποτελέσματά του, εἶναι ἴσως τὸ πιὸ τρανταχτὸ παράδειγμα τῶν παρενεργειῶν ποὺ φέρνει ἀναπόφευκτα ἡ κακοποίηση τῆς ἱστορίας!