Ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός (Μητροπολίτου Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμία)
IEΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ
ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΕΩΣ
ΔΗΜΗΤΣΑΝΑ-ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΙΣ
Δημητσάνα – Μεγαλόπολη, Κυριακή 23 Αὐγούστου 2015
ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟ ΕΓΚΥΚΛΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ
1. Αὔριο, ἀδελφοί μου χριστιανοί, 24 τοῦ μηνός Αὐγούστου, ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία ἑορτάζει ἕνα μεγάλο ἅγιο, ἰδιαίτερα ἀγαπητό σέ μᾶς τούς Ἕλληνες. Αὔριο ἑορτάζουμε τόν ἅγιο Κοσμᾶ τόν Αἰτωλό. Δέν εἶναι ὑπερβολή νά ποῦμε ὅτι, ἄν δέν ὑπῆρχε ὁ ἅγιος αὐτός, δέν θά εἴχαμε ἐλεύθερη πατρίδα. Οἱ Ἕλληνες γονάτιζαν στόν ἅγιο καί ὁρκίζονταν στό ράσο του ὅτι θά παλέψουν γιά τήν λευτεριά τῆς πατρίδος καί ζητοῦσαν τήν εὐχή του γι᾽ αὐτήν. Καί ὁ ἅγιος Κοσμᾶς μέ τά κηρύγματά του ἄναβε τήν θράκα καί γινότανε φωτιά καί ἀνόρθωνε τήν ἀποσταμένη ἐλπίδα λέγοντας στούς ὑπόδουλους Ἕλληνες, ὅτι «θἄρθει τό ποθούμενο», ἡ λευτεριά δηλαδή τοῦ τόπου μας.
2. Ὁ ἅγιος, ἀδελφοί μου, καταγόταν ἀπό τήν Αἰτωλία, ἀλλά πῆγε νωρίς στό Ἅγιον Ὄρος καί ἀσκήτευε ἐκεῖ. Ἐκεῖ ὅμως ἄκουγε γιά τήν μεγάλη ζημιά πού πάθαιναν ἀπό τούς Τούρκους οἱ ἀδελφοί του σκλαβωμένοι Ἕλληνες, γιατί ἀλλαξοπιστοῦσαν χωριά ὁλόκληρα μέ τόν παπᾶ τους μαζί!… Πονοῦσε ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ἀκούγοντας στό ἁγιορείτικο κελλί του αὐτά τά κακά μαντάτα καί πῆρε τήν μεγάλη ἀπόφαση νά φύγει, νά πετάξει ἀπό τό Ἅγιον Ὄρος· καί σάν πουλί νά ἀνεβαίνει σ᾽ ὅλα τά δένδρα – τίς πόλεις καί τά χωριά – τῆς πατρίδος μας καί νά κηρύττει τό γλυκό τραγούδι ΧΡΙΣΤΟΣ καί ΕΛΛΑΔΑ.
3. Δέν ἔχω τόν χρόνο, ἀδελφοί μου, νά σᾶς πῶ γιά τό κήρυγμα τοῦ ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ. Τοῦτο μόνο λέγω ἐδῶ. Ἦταν κήρυγμα ἁπλό μέν, σάν ἐκεῖνο τό κήρυγμα τῶν ψαράδων τῆς Γαλιλαίας, ἀλλά κήρυγμα κατηχητικό, δογματικό, σάν ἐκεῖνο τό κήρυγμα τῶν ἁγίων Πατέρων, τοῦ Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου καί τοῦ Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ. Ναί! Τό κήρυγμα τοῦ ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ, παρά τήν ἁπλότητά του, περιεῖχε βαθειές θεολογικές ἔννοιες, τίς ὁποῖες διαβάζουμε στά συγγράμματα τῶν ἁγίων Πατέρων. Καί ἐδῶ εἶναι τό μεγαλεῖο τοῦ ἁγίου ἱεροκήρυκα Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ: Ὅτι τήν θεολογία τῆς Ἐκκλησίας μας τήν ἁπλοποιοῦσε, τήν «ζύμωνε», καί τήν πρόσφερε σάν ζεστό καί γευστικό καρβέλι στόν λαό. Ἄς τό ποῦμε, γιατί δέν ἀντέχουμε νά μήν τό ποῦμε: Πολλά ἀπό τά σημερινά ἀκουόμενα κηρύγματα, καί μορφωμένων τάχα ἱεροκηρύκων, ἄν τά στίψεις, δέν θά βγάλεις λίγο θεολογικό ζωμό. Ἔτσι, εἶχε δίκιο ὁ Σπέρτζον – ὁ ἐπηρεασμένος ἀπό τόν δικόν μας Χρυσόστομο – πού ἔλεγε ὅτι «τό καλύτερο ἔργο πού ἔχουν νά κάνουν μερικοί ἱεροκήρυκες, εἶναι νά κλείσουν τό στόμα τους»!!!
4. Τό κήρυγμά του ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός καί ὅλο τόν ἱεραποστολικό του βίο καί τήν μοναχική του βιοτή, τήν σφράγισε μέ τό μαρτυρικό του αἷμα. Τόν ἔπνιξαν οἱ Τοῦρκοι καί τόν πέταξαν πέρα ἐκεῖ στόν Ἀῶο ποταμό. Ἦταν αὐτό ἡ προσευχή τοῦ ἁγίου, τήν ὁποία ἔλεγε καθημερινά: «Χριστέ μου – ἔλεγε – κάνε με νά χύσω τό αἷμα μου γιά τήν ἀγάπη σου, ὅπως καί Ἐσύ ἔχυσες τό Αἷμα Σου γιά τήν ἀγάπη μου».
5. Χριστιανοί μου, στά χρόνια μας ἔχουμε ἀνάγκη ἀπό ἕναν ἱερομόναχο Κοσμᾶ Αἰτωλό. Ἅγιο καί ταπεινό σάν κι αὐτόν, μορφωμένον θεολογικά σάν κι αὐτόν, μέ θερμό τό ἱεραποστολικό πνεῦμα ὅπως ἐκεῖνος καί μέ πόθο μαρτυρίου, σάν τόν δικό του. Εἶναι ἀλήθεια ὅτι εἴμαστε πολλοί κληρικοί στήν πατρίδα μας, καί μορφωμένοι μάλιστα κληρικοί. Ἀλλά, ἄς τό ὁμολογήσουμε ταπεινά, ὅτι, ἄν μᾶς στίψεις ὅλους, δέν θά κάνουμε οὔτε λίγες ἁγνές σταγόνες ἀπό τόν ἱδρῶτα καί τό αἷμα τοῦ ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ. Ἄς ἔχουμε τήν εὐχή του καί ἄς βοηθήσει καί τώρα, ἀπό ἐκεῖ πού εἶναι, τήν πατρίδα μας νά ἐλευθερωθεῖ ἀπό τίς ἁλυσσίδες τῶν προβλημάτων της, ὅπως τότε, στά χρόνια του, τήν βοήθησε νά ἐλευθερωθεῖ ἀπό τά τούρκικα σχοινιά.