Σταυρός, το όχημα των Χριστιανών
Του Αρχιμ. Γρηγορίου Κωνσταντίνου Δρ. Θ.
Βρισκόμαστε ήδη στο μέσον της Μεγάλης Σαρακοστής και η Εκκλησία μας προβάλει το κύριο σύμβολό μας, το χριστιανικό μας έμβλημα, του ευλογημένου, τού τίμιου και ζωοποιού Σταυρού.
Για μας τούς ορθοδόξους χριστιανούς ό σταυρός τού Χριστού είναι η σημαία, το λάβαρο, το παράσημο, το σκήπτρο, η ράβδος δυνάμεως.
Ο λόγος τού σταυρού που είναι σιωπή, πόνος, στέρηση, εξαφάνιση, ταπείνωση και ατιμία, έρχεται να σβήσει, και εξαφανίσει κάθε στοιχείο υψηλοφροσύνης, βερμπαλισμού, δόξας, καυχήσεως, παρασυρμού στα διάφορα επαινετικά χειροκροτήματα.
Ό σταυρωμένος Χριστός συνεχώς μας μιλά δια μέσου του αίματός του, του πόνου του, τής ατίμωσης, και της ταπείνωσης.
Ό λόγος του σταυρού είναι ένα αγκάλιασμα των πονεμένων, και καταφρονημένων, ενώ το κήρυγμά του μάς ελέγχει, μάς κρίνει, και μας κοσκινίζει.
Ό λόγος τού σταυρού μάς οδηγεί σέ κατάδυση αυτογνωσίας, αυτοελέγχου, αυτομεμψίας, αυτοκριτικής κι όχι στις δημόσιες σχέσεις, τής δημοσιότητας, και τής συγκέντρωσης επαίνων.
Ή Ορθόδοξη Εκκλησία δεν κατεβάζει μόνιμα τον ουρανό στη γη. Ό σταυρός είναι εκείνος που καταλήγει στον ουρανό.
Είναι αυτός που μας διδάσκει τη ματαιότητα, τής παρούσης ζωής κι ότι εδώ δεν έχουμε μόνιμη πόλη, κατά τον απόστολο Παύλο.
Βέβαια και εμείς ως χριστιανοί, πού εκκλησιαζόμαστε και κοινωνάμε, μελετάμε, προσευχόμαστε και νηστεύουμε, μάς ενδιαφέρει το καλό όνομα, το καλό ντύσιμο, κ.ά. π. χωρίς βέβαια όλα αυτά να συμβαδίζουν με την Σταυροαναστάσιμη πορεία μας.
Οι σταυρωτές προκαλούσαν τον Εσταυρωμένο, αν ήταν Θεός, να κατέβει από τον σταυρό. Δεν κατέβηκε. Γιατί; Διότι δεν έχουμε το δικαίωμα να προκαλούμε και ν’ απαιτούμε το θαύμα στη ζωή μας, βιαστικά, και ανυπόμονα.
Όπως επίσης δεν δικαιούμεθα στο επίμονο ψάξιμο χαρισματικών Γέροντων, ικανοποιώντας την πλανεμένη εντύπωση αποκαλύψεων των μελλόντων, ενώ αντιθέτως ταπεινά, και με υπομονή να ζητούμε το έλεος, τον θείο φωτισμό, δια μέσου του πνευματικού μας πατέρα.
Συχνά λοξοδρομούμε, για να μη βρεθούμε κατενώπιον τού σταυρού, και καθρεφτισθούμε και φανούν οι ελλείψεις μας, οι αστοχίες και οι παραμορφώσεις μας. Παρακάμπτουμε, αγαπητοί μου τον σταυρό, ακόμη και στη Θεία Λειτουργία, ερμηνεύοντάς την σήμερα μόνο εσχατολογικά, δοξαστικά, χαρούμενα.
Το να παρουσιάζουμε και να ερμηνεύουμε τον σταυρό ως αρχαίο και ιερό σύμβολο στους άλλους κι εμείς να βρίσκουμε δικαιολογίες για μια στάση και συμπεριφορά αθυσίαστη και μάλιστα επικαλούμενοι ανόσια ή ανιαρά επιχειρήματα κρύπτοντας τα πραγματικά κίνητρά μας, τέλος τα ερμηνεύουμε λαθεμένα.
Η εκλογίκευση τού σταυρού τού Χριστού αληθινά τυγχάνει ματαιοπονία, εν τούτοις όμως υπάρχει.
Οι ιεροί ευαγγελιστές μπορεί να επιμένουν όλοι στην περιγραφή τού πάθους και τής σταυρώσεως τού Κυρίου, αλλά παραμένουν σύντομοι, χωρίς συναισθηματισμούς προκαλώντας συγκινήσεις, έχοντας όμως ως στόχο τον σωτηριολογικό χαρακτήρα των γεγονότων και την ανάδειξη τής σημασίας τους για την Εκκλησία (Ιω. Καραβιδόπουλος).
Κάνοντας τον σταυρό μας θυμόμαστε τη σταύρωση τού Χριστού για μάς τούς αμαρτωλούς. Θυμόμαστε τούς λόγους τού Κυρίου· «Ὅστις θέλει ὀπίσώ μου ἐλθεῖν ἀπαρνησάσθω ἑαυτόν, καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ καὶ ἀκολουθείτώ μοι» (Μθ. 16, 24).
Ποιος είναι ο σταυρός ο δικός μας πού καλούμεθα να σηκώσουμε; Οι καθημερινές δοκιμασίες και λύπες, τα παθήματα και τα προβλήματα, τα κουραστικά και δύσκολα, πού δεν τα περιμένουμε, πού μάς ξαφνιάζουν, πού μάς ταλαιπωρούν. Αν αυτά είναι αθέλητα, ηθελημένα είναι ή νηστεία, ή αγρυπνία, ή εγκράτεια, πού σταυρώνουν τον παλαιό άνθρωπο και τον ταπεινώνουν. Μόνο με τη βοήθεια τού Εσταυρωμένου ο βαρύς προσωπικός μου σταυρός γίνεται απρόσμενα, ασυνήθιστα ελαφρύς, αφού το είπε ό Χριστός: «ὁ ζυγός μου χρηστός ἐστι καὶ τὸ φορτίον μου ἐλαφρόν ἐστι» (Μθ. 11, 30).
Ή κατάφαση στον πόνο τής παραδοχής και τής άρσης τού σταυρού σημαίνει βέβαια θλίψη στον κόσμο, πού απεργάζεται σίγουρα όμως ηθική τελείωση, αγιασμό και σωτηρία τού καθενός μας. Μόνο όσοι πόνεσαν, αγωνίσθηκαν, σταυρώθηκαν, γνωρίζουν τί λέμε, διαφορετικά φιλολογούμε και φλυαρούμε κι οι άγευστοι απορούν πώς μπορεί κάποιος να χαίρεται στη μεγάλη θλίψη του και να καυχιέται στον σταυρό του.
Αυτή είναι ή πίστη μας. Μη θέλουμε λοιπόν να τη μεταβάλουμε σέ κοινωνικό ή φιλοσοφικό σύστημα. Ό χριστιανισμός είναι πάντα σταυρωμένος και όπως είπαμε, από τη Σταύρωση πάμε στην Ανάσταση.
Ή κένωση τού σταυρού σημαίνει όχι μεγαλείο δόξας, και δικαιώματα, αλλά διακονία, ανεκτικότητα, και ταπείνωση. Έτσι προσπαθούν να ζουν κι οι σταυροφόροι μοναχοί μας. Ήταν ένας ετοιμοθάνατος μοναχός και τον πλησίασαν οι νεότεροι μονάχοι να ακούσουν λόγο εμπειρίας κι ωφελείας.
Ό μακάριος γέροντας τούς είπε: «Παιδιά μου, δεν ελπίζω ούτε στις αγρυπνίες ούτε στις νηστείες μου, παρά μόνο στο χυμένο αίμα τού Χριστού»! Επίσης ο άγιος Γέροντας Παΐσιος γράφει σέ μία επιστολή: «Μακάριοι είναι αυτοί που τα δίνουν όλα για τον Χριστό και στερούνται κάθε ανθρώπινη παρηγοριά πάλι για τον Χριστό, και έτσι κατορθώνουν να βρίσκονται κοντά στον Χριστό μέρα-νύχτα με την θεία Του παρηγοριά πού είναι πολλές φορές τόσο πολλή, πού λέει κανείς “Θεέ μου, η αγάπη Σου δεν υποφέρεται, διότι στην μικρή μου καρδιά δεν χωράει”». Έτσι μιλούν οι ταπεινοί.
Για να είμαστε μιμητές και στρατιώτες τού γλυκυτάτου μας Ιησού, πρέπει και μείς, όπως και Αυτός να ανέβουμε στον σταυρό. Και τί θα πει σταυρός; Υπομονή στις θλίψεις. Μετά τον Γολγοθά ήλθε ή ανάστασης. Ή θλίψις γεννά την χαράν.
Το σύμβολο τού χριστιανισμού είναι ό σταυρός. Ή Εκκλησία μας είναι σταυρώσιμη. Ή Ορθοδοξία σταυρωμένη. Οι χριστιανοί σταυροφόροι. Φορώντας και ασπαζόμενοι τον σταυρό, υποσχόμαστε υπακοή στο μήνυμά του, πού διαλαλεί σταύρωση των παθών μας, ταπείνωση, υπακοή, υπομονή, ελπίδα, ανάσταση, ελευθερία, παραδεισένια χαρά.
Προσκυνώντας φιλότιμα, πρόθυμα, και με διάθεση τον τίμιο και ζωοποιό σταυρό τού Χριστού, ή χάρη Του και ή ευλογία είναι πάντοτε μαζί μας. Αμήν.