Χρυσόστομος Μαιδώνης (Πρωτοσύγκελλος Ιεράς Μητροπόλεως Ιερισσού)
Η εκκοσμίκευση είναι η ρίζα κάθε αιρέσεως και ψευδοδιδασκαλίας.
Η πτώση του ανθρωπίνου γένους είναι εκκοσμίκευση. Έτσι και κάθε εκκοσμίκευση είναι πτώση. Ο κόσμος απορροφά την Εκκλησία, δεν μεταμορφώνεται από την Εκκλησία.
Η εκκοσμίκευση δρα εντός της Εκκλησίας, θέλει να έχει λόγο για την Εκκλησία, της «θολώνει» την αυτοσυνειδησία, την αποπροσανατολίζει και μετατοπίζει το κέντρο από το Χριστό στον άνθρωπο. Το πνεύμα της εκκοσμικεύσεως δρα και μέσα από διάφορα φαινόμενα, όπως του ευσεβισμού, του πουριτανισμού και του φονταμενταλισμού. Έτσι η θρησκεία της πλειοψηφίας των συγχρόνων Ελλήνων φαίνεται να είναι η θρησκεία της εκκοσμίκευσης, η θρησκεία της καλυμμένης φιλαυτίας και όχι της αποκαλυμένης αληθείας. Η θρησκεία του βολέματος.
Τι είναι η εκκοσμίκευση;
α. Στην εκκοσμίκευση βρίσκεται η Εκκλησία, όταν παύει η Εκκλησία να είναι το αλάτι της γης και γίνεται γήινη. Καταπατείται υπό των ανθρώπων, απορροφάται από τον κόσμο. Γίνεται το παιδί για όλα τα θελήματα της δέσποινας, της φιλαυτίας, της εκκοσμίκευσης.
Εγκλωβίζεται στη λογική όχι τι θέλει ο Θεός, αλλά τι θέλει ο κόσμος. Καθαρά εγκλωβισμός στη φθορά και στο θάνατο. Έτσι η εκκοσμίκευση είναι μία κατάσταση ανυπαρξίας και θανάτου. Η εκκοσμίκευση θέλει την Εκκλησία να ασπάζεται και να ακολουθεί, ο,τι εύκολο, μέτριο, απλό και πρόχειρο αγαπούν, θέλουν οι άνθρωπο και όχι τι θέλει ο Θεός. Κληρικοί και λαικοί άγευστοι της ορθοδόξου πνευματικότητος μετατρέπουμε την Εκκλησία σε ανθρώπινο οργανισμό, ταμείο κοινωνικής πρόνοιας, πολιτικό δραστήριο γραφείο, που δίνει συνεχώς συνεντεύξεις κάνωντας δηλώσεις επί παντός επιστητού, χαμογελώντας προς πάντας, ώστε όλοι να μας συγχαίρουν και να μας επευφημούν. Πνεύμα τελείως αντιευαγγελικό.
β. Η εκκοσμίκευση εμφανίζεται σαν απ’ ευθείας άρνηση του Θεού, κι αυτό είναι που την κάνει δυσδιάκριτη. Δεν βάλλει κατά μέτωπον. Δεν αρνείται τα δόγματα, αρνείται όμως τον ορθόδοξο τρόπο ζωής. Ιδεολογικοποιεί τα δόγματα και δεν τα θεωρεί προτάσεις ζωής. Αποκόβει τη ζωή από την αλήθεια της πίστεως. Καί ζεί όπως θέλει και κατά το δοκούν. Αυτό συνεπάγεται αλλαγή θρησκείας, χωρίς εξωτερική αλλαγή του δόγματος.
γ. H εκκοσμίκευση είναι η απώλεια του πνεύματος της αληθινής μετανοίας, οπότε ο άνθρωπος παραμένει στο ενταύθα και δεν προχωρεί στο εκεί, στην αλλαγή ζωής. Χάνεται το ησυχαστικό πνεύμα του ασκητικού μόχθου, του πένθους, των δακρύων και του αγώνα για την κάθαρση.
δ. Στην εκκοσμίκευση ο άνθρωπος δεν φλέγεται από τον πόθο οράσεως του Θεού. Δεν ζητάει κάτι υψηλότερο και βαθύτερο, ευχαριστείται στο κατώτερο, στο λιγότερο.
ε. Η αίρεση της εκκοσμικεύσεως αξιολογεί την λατρεία και τελικά την ίδια την Εκκλησία,ως ένα φορέα μεταξύ των άλλων, για την εξυπηρέτηση ειδικών αναγκών. Αξιολογεί με το μέτρο της κοινωνικής χρησιμότητας σε σύγκριση με το κοινωνικό έργο της παιδείας, των σωφρονιστικών συστημάτων η της αστυνομίας.
Παραποιεί το Ορθόδοξο φρόνημα και νοθεύει τα εκκλησιαστικά κριτήρια. Η ιδιότητα του χριστιανού δεν είναι τότε «μωρία και σκάνδαλο», αλλά «in». Καταντά μια εξωτερική φαρισαική συμμόρφωση σε ηθικά πρότυπα, ένταξη στο «κλάμπ» των καλών παιδιών, των τακτοποιημένων, παράγοντας ομαλότητος, δηλ. υποκρισίας. Ο λόγος του Χριστού «οι τελώναι και αι πόρναι προάγουσιν ημάς εις την βασιλείαν των Ουρανών» τους φαίνεται ακατανόητος. Οι εκκοσμικευμένοι χριστιανοί είναι οι χριστιανοί του Ντοστογιέφσκι, οι οποίοι αν ξαναρχόταν ο Χριστός θα τον σταύρωναν πάλι. Είναι εκείνοι, οι οποίοι μολονότι είναι εντός της Εκκλησίας, ο Χριστός είπε γι’ αυτούς «ουκ οίδα ημάς». Είναι αυτοί που πολεμούσαν και τον απ. Παύλο και ήθελαν να επιβάλουν την περιτομή σ’ όλους τους χριστιανούς και συνεχίζουν να δρούν και να καταβασανίζουν τη ζωή της Εκκλησίας. Έχουν καταντήσει οι δικηγόροι του Θεού. Καί όποιος δεν συμφωνεί μαζί τους είναι προδότης.
Η εκκοσμίκευση εχθρός της ευσέβειας
Έτσι είναι. Η κοσμικότητα δεν έχει να κάνει με την ευσέβεια, με την πίστη, με την εκκλησιαστική ζωή. Είναι μάλλον ασέβεια, υποκρισία και εμπαιγμός. Είναι άρνηση της χάριτος του Θεού. Είναι τα τερτίπια που χρησιμοποιεί ο κοσμικός άνθρωπος για να μη τον εγγίσει η χάρι του Θεού.
α. Απόρριψη της Θεοφάνειας, της σάρκωσης του Θεού. Βόλεμα στη φυσική πίστη και όχι στην αποκάλυψη του Θεού εν Χριστώ Ιησού. Ο κόσμος δεν εμπιστεύεται τη σωτηρία του στο Χριστό, αλλά στον εαυτό του, μέσα από την γνώση και τα επιτεύγματά του. Ανθρωπισμός= αθεία.
β. Υποτίμηση του μοναχισμού, άρνηση της θεώσεως, του πολέμου κατά των παθών.
γ. «Άρνηση του μαρτυρίου, άρνηση του προσωπικού μαρτυρίου στη ζωή των χριστιανών.
δ. «Άρνηση της αγάπης στον αμαρτωλό. Απολυτοποίηση της ηθικής.
ε. «Άρνηση του συνοδικού συστήματος και η δημιουργία παπικού πνεύματος μέσα στους κόλπους της Ορθοδοξίας.
Εκκοσμίκευση είναι και η κατάργηση του σεβασμού στην Ιεραρχία. Η ακατάσχετη κριτική στον κλήρο και τους Ιεράρχες. Η δημιουργία υπερσυνόδων για να ελέγχουμε τη Σύνοδο. Η νοοτροπία ότι εμείς θα σώσουμε την Εκκλησία. Ότι έχει ανάγκη η Εκκλησία. «Όχι, ανάγκη έχουμε εμείς (π. χ. Ιεροσόλυμα).
Οι σύγχρονοι εκκοσμικευμένοι χριστιανοί δεν συμφωνούμε με το λόγο του Κυρίου στην Αποκάλυψη «έρχου Κύριε», εμείς λέμε σήμερα «Κύριε μην έλθης», είμαστε καλά.