1) Ιερός Ναός Ζωοδόχου Πηγής Λάρισας

Οι Λαρισαίοι όταν θέλουν να προσευχηθούν στην Παναγία, καταφεύγουν στον νεόδμητο επιβλητικό ναό της στη συνοικία των Αμπελοκήπων και στην εικόνα της Παναγίας της Ζωοδόχου Πηγής, η οποία βρέθηκε σε ένα πηγάδι της περιοχής, λίγο πριν απελευθερωθεί η Λάρισα από τους Τούρκους, με αποτέλεσμα να έχει συνδεθεί και με την ιστορία της ελεύθερης Λάρισας.

Ας δούμε λοιπόν την ιστορία του ναού και της εύρεσης της εικόνας. Το 1877 οικοδομήθηκε σε κεντρικό σημείο της τότε συνοικίας των «Ταμπάκικων» ένα παρεκκλήσι, προς τιμή της Παναγίας. Μετά από λίγο καιρό και την ίδια χρονιά, εμφανίστηκε μία μοναχή ονόματι Θεοφανία, αποφασισμένη να εργασθεί αμισθί στο παρεκκλήσι αυτό. Η Θεοφανία εγκαταστάθηκε πλησίον του μικρού ναΐσκου σε ένα μικρό κελλί, όπου έκανε και τα μοναχικά της καθήκοντα. Η μοναχή Θεοφανία, όπως συνέβαινε και με την οσία μοναχή Πελαγία της Τήνου, έβλεπε επανειλημμένως σε όνειρα ότι στο μαγγανοπήγαδο της περιοχής και συγκεκριμένα στο βυθό του από όπου αναβλύζει το νερό, βρίσκεται μια εικόνα της Παναγίας.

Τα όνειρα της μοναχής Θεοφανίας γίνονται γνωστά στον Επίσκοπο Λαρίσης  Νεόφυτο, ο οποίος πείθεται και δίνει τελικά εντολή ανεύρεσης συνεργείου για να αντλήσει το νερό του πηγαδιού. Με εγκύκλιο γνωστοποιεί το γεγονός στους ιερείς της Λάρισας και στον λαό. Έτσι, μια μέρα, αφού προηγήθηκε παράκληση στην Παναγία, αρχίζει η άντληση του νερού, οπότε και στο βυθό εμφανίζεται η εικόνα λασπωμένη. Ο Μητροπολίτης Νεόφυτος συγκινημένος, παίρνει στα χέρια του την ιερά εικόνα, την καθαρίζει από τις λάσπες και σχηματίζεται πομπή προς τον Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Αχιλλίου, όπου η εικόνα τοποθετείται προς προσκύνηση το έτος 1877. Η εικόνα απεικονίζει την Θεοτόκο να κρατά τον Κύριο στα αριστερά της και ονομάζεται από τον Μητροπολίτη Νεόφυτο, «Ζωοδόχος Πηγή». Η εικόνα αυτή, έχοντας σήμερα ασημένιο «πουκάμισο», βρίσκεται εντός του Ιερού Ναού της Παναγίας Αμπελοκήπων, αριστερά σε έναν καλαίσθητο θρόνο με αρκετά τάματα.

Μετά την εύρεση της εικόνας και μετά από έρανο, χτίζεται ο πρώτος ναός Βασιλικού ρυθμού. Το 1990 κατεδαφίζεται ο παλαιός ναός και μπαίνουν τα θεμέλια του νέου. Ο υπόγειος σήμερα ναός αποπερατώνεται σε διάστημα μόλις 8 μηνών και γίνονται τα θυρανοίξια του την Κυριακή των Βαΐων του 1991. Στον υπόγειο ναό βρίσκεται και το Αγίασμα, όπου βρέθηκε η εικόνα.

Οι εργασίες του επάνω εντυπωσιακού ναού ξεκινούν το 1992 και ολοκληρώνονται το 2001. Ο νέος Ιερός Ναός της Παναγίας είναι ένα μεγαλοπρεπές κομψοτέχνημα, 850 τ.μ. και 38 μέτρων ύψους. Είναι σταυροειδής μετά τρούλου, με δύο κωδωνοστάσια και άλλους τέσσερις μικρότερους τρούλους. Ο νέος (επάνω) ναός εγκαινιάζεται επίσημα από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Λαρίσης κ. Ιγνάτιο τον Απρίλιο του 2002. Επίσης, πριν μερικούς μήνες, έγιναν τα αποκαλυπτήρια του ψηφιδωτού στην εξωτερική όψη της εκκλησίας, που αναπαριστά τον τελευταίο αυτοκράτορα της Κων/πολης Κωνσταντίνο Παλαιολόγο.

Ο Ιερός Ναός της Παναγίας των Αμπελοκήπων πανηγυρίζει στην εορτή της Ζωοδόχου Πηγής (την Παρασκευή μετά το Πάσχα), αλλά και σε κάθε Θεομητορική εορτή. Την εκκλησία αυτή επιλέγουν πολλοί Λαρισαίοι για να τελέσουν το γάμο τους ή την βάπτιση των παιδιών τους. Η εκκλησία βρίσκεται στο κέντρο της συνοικίας των Αμπελοκήπων, δίπλα σε ένα όμορφο πάρκο, μεταξύ των οδών Χρυσοστόμου και Αγίου Βησσαρίωνος. Προϊστάμενος του ναού είναι ο Αρχιμ. Κωνσταντίνος Δεληχρήστος. Τηλέφωνο ναού: 2410532350

2) Ιερά Μονή Εισοδίων της Θεοτόκου (Αγίου Παντελεήμονος) Αγιάς

Η βυζαντινή Ιερά Μονή Εισοδίων της Θεοτόκου (και του Αγίου Παντελεήμονος, όπως τη γνωρίζουν οι περισσότεροι) βρίσκεται λίγο βόρεια της Αγιάς. Υπάρχει από τα χρόνια του αυτοκράτορα Αλέξιου Κομνηνού (13^ος αι.) και τα τελευταία χρόνια βρίσκεται σε διαδικασία εργασιών συντήρησης, αποκατάστασης και ανακαίνισης, καθώς είχε εγκαταλειφθεί. Μάλιστα, έχει ενταχθεί σε σχετικό πρόγραμμα του ΕΣΠΑ.

Το μοναστηριακό συγκρότημα αποτελείται από το Καθολικό, το οποίο είναι αφιερωμένο στα Εισόδια της Θεοτόκου, τον πύργο του Ηγουμένου, την Τράπεζα και την πτέρυγα των κελιών. Το Καθολικό της μονής, κτίσμα του 16^ου αιώνα, ανήκει ως αρχιτεκτονικός τύπος στον αθωνικό τετρακιώνιο μετά χορών στο βόρειο και νότιο κλίτος. Έχει ενδιαφέρουσες τοιχογραφίες του 1724. Σημαντικός είναι και ο διώροφος πύργος της εισόδου της μονής, με παρεκκλήσι στον όροφο, ενώ τα κελιά έχουν καταρρεύσει.

Η μονή έζησε περισσότερο από έναν αιώνα στην εγκατάλειψη και την ερήμωση. Την δεκαετία του 1980 εγκαταστάθηκε στο μοναστήρι γυναικεία μοναστική αδελφότητα, η οποία ανοικοδόμησε την κατεστραμμένη δυτική πτέρυγα. Όμως πάλι εγκαταλείφθηκε.

Από το 2005 εγκαταβιώνει νέα αδελφότητα. Ηγούμενος είναι ο Αρχιμανδρίτης Αιμιλιανός Καζαντζίδης και η αδελφότητα αριθμεί δύο ιερομονάχους.

Το μοναστήρι πανηγυρίζει στα Εισόδια της Θεοτόκου (21 Νοεμβρίου) και του Αγίου Παντελεήμονος (27 Ιουλίου). Η μονή βρίσκεται σε μια καταπράσινη περιοχή, 3 περίπου χλμ. έξω από την Αγιά, ακολουθώντας τον δρόμο προς Μελιβοία. Η θέα που προσφέρει η μονή προς τον κάμπο της Αγιάς και ανατολικά προς τη θάλασσα είναι εντυπωσιακή. Τηλέφωνο μονής: 24940-23189

3) Ιερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου (Κομνηνείου) Στομίου

Οι περισσότεροι τη γνωρίζουμε ως μονή του Αγίου Δημητρίου, αλλά το βυζαντινό μοναστήρι του Στομίου που υφίσταται από το 13^ο αιώνα, είναι αφιερωμένο -από την ίδρυσή του- στην Παναγία και συγκεκριμένα, τιμάται στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Αργότερα από τον 16^ο αιώνα, κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας, τιμάται και στον Άγιο Δημήτριο όταν μια πολυπληθής αδελφότητα μοναχών άφησε ένα μοναστήρι του Αγίου Δημητρίου στη Βόρεια Ελλάδα και εγκαταστάθηκε στη μονή του Στομίου, μεταφέροντας παράλληλα και το όνομα του αγίου.

Για την τρίτη ονομασία, ως «Κομνηνείου» ή «Οικονομείου», υπάρχουν δύο εκδοχές. Η μια εκδοχή θεωρεί ότι υπήρχε σχέση του μοναστηριού με την βυζαντινή αυτοκρατορική οικογένεια των Κομνηνών, ενώ η δεύτερη κάνει λόγο για την ύπαρξη παλαιότερα στην περιοχή ενός χωριού με την ονομασία Οικονομιό.

Το μοναστήρι δεσπόζει σε μια καταπράσινη έκταση του Κισσάβου, σε υψόμετρο 180 μέτρων. Στον επισκέπτη προκαλούν εντύπωση ο φρουριακός χαρακτήρας της μονής, που θυμίζει… κάστρο, καθώς και τα υπόλοιπα κτήρια, που έλαβαν την τελική τους μορφή τις τελευταίες δεκαετίες. Επίσης, ο επισκέπτης-προσκυνητής αποζημιώνεται από την θέα της μονής Κομνηνείου προς το Αιγαίο και παράλληλα, μπορεί να απολαύσει τα καθαρά νερά από τις πηγές του Κισσάβου (στην είσοδο της μονής) και το υπέροχο δάσος γύρω από το μοναστήρι.

Το φιλόξενο μοναστήρι του Αγίου Δημητρίου αποτέλεσε καταφύγιο για πολλούς υπόδουλους Έλληνες κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Από τη μονή πέρασαν και έζησαν αρκετοί άγιοι της εποχής της Τουρκοκρατίας, όπως ο Άγιος Συμεών ο ανυπόδητος και ο Όσιος Δαυίδ της Εύβοιας. Υπάρχουν αναφορές ότι η μονή την εποχή εκείνη είχε έως και 300 μοναχούς. Το 1792 η μονή ανακαινίστηκε, αλλά κάηκε το έτος 1868.

Η ΜΟΝΗ ΣΗΜΕΡΑ

Η Ιερά Μονή Κομνηνείου αποτελείται σήμερα από πενταμελή αδελφότητα μοναχών, υπό την καθοδήγηση του ηγουμένου π. Πολυκάρπου. Το επόμενο διάστημα  αναμένονται τα εγκαίνια του νέου -αγιορείτικου τύπου- Καθολικού της μονής, ύστερα από δέκα χρόνια επιμελημένων εργασιών αναστήλωσης και επαναθεμελίωσης του στα πρότυπα του παλιού βυζαντινού Καθολικού της μονής, που είχε καταρρεύσει.

Στο καλαίσθητο περιβάλλοντα χώρο εντός της μονής, μπροστά από το παρεκκλήσι των Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων, βρίσκεται ο τάφος του μακαριστού Αρχιμανδρίτη π. Αθανασίου Μυτιληναίου. Δίπλα βρίσκεται και ο τάφος του πρώην μητροπολίτου Λαρίσης κυρού Θεολόγου. Αρκετός κόσμος από όλη την Ελλάδα καταφθάνει μέχρι και σήμερα στη μονή για να προσκυνήσει τον τάφο του μακαριστού ηγουμένου της μονής γέροντα Αθανασίου Μυτιληναίου, καθώς η μεγάλη πνευματική και κηρυκτική του προσφορά είναι αναγνωρισμένη σε όλο τον Ορθόδοξο κόσμο και φθάνει έως τις μέρες μας, μέσω των χιλιάδων ηχογραφημένων ομιλιών του.

Στις πανηγύρεις της Κοιμήσεως της Θεοτόκου τον Δεκαπενταύγουστο και του Αγίου Δημητρίου, συγκεντρώνονται εκατοντάδες προσκυνητές. Το μοναστήρι βρίσκεται βόρεια του Στομίου. Στον δρόμο που οδηγεί προς την Καρίτσα, λίγο έξω από το Στόμιο, υπάρχει εμφανής πινακίδα που κατευθύνει προς τη μονή.

Η μονή παραμένει κλειστή κάθε Δευτέρα, Τετάρτη και Παρασκευή. Τηλέφωνο μονής: 24950-91220

4)Ιερά Μονή Παναγίας Γλυκοφιλούσας Ραψάνης

Το 1997, σε μια υπέροχου φυσικού κάλλους περιοχή της Ραψάνης, ιδρύθηκε η γυναικεία Ιερά Μονή (επίσημα Ιερό Ησυχαστήριο) της Παναγίας Γλυκοφιλούσας, ύστερα από προτροπή του Αγιορείτου γέροντος Εφραίμ, Καθηγουμένου σήμερα της Ιεράς Μονής Αγίου Αντωνίου στην Αριζόνα των ΗΠΑ. Ο γέροντας Εφραίμ, πρώην Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Φιλοθέου του Αγίου Όρους, έχει δημιουργήσει περίπου 20 μοναστήρια στην Αμερική και έχει την πνευματική πατρότητα οκτώ γυναικείων μοναστηριών στην Ελλάδα. Ένα απ’ αυτά είναι και το μοναστήρι της Παναγίας Γλυκοφιλούσας στη Ραψάνη που σήμερα αριθμεί 4 μοναχές.

Το 1997 η μακαριστή γερόντισσα Εφραιμία (κοιμήθηκε τον Μάρτιο του 2013) και η νυν Ηγουμένη μοναχή Μαρία ήρθαν με συμβουλή του γέροντα Εφραίμ στη Ραψάνη από την Ιερά Μονή Παναγίας Οδηγήτριας Πορταριάς Πηλίου. Ένας από τους λόγους της εγκατάστασης αυτής ήταν ότι από το μέρος αυτό στη Ραψάνη πέρασε και δίδαξε για αρκετό διάστημα στη Τουρκοκρατία ο επίσης μοναχός της Μονής Φιλοθέου του Αγίου Όρους και εθνομάρτυρας, Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός.

Το μοναστήρι είναι αρκετά φιλόξενο και περιποιημένο. Ξεχωρίζει το κύριο οικοδόμημα, όπου στεγάζονται το Καθολικό (Ναός) της μονής, που τιμάται στην Αγία Ταβιθά, καθώς και τα κελιά με το αρχονταρίκι. Ο επισκέπτης-προσκυνητής μπορεί να προσκυνήσει δύο ιερές εικόνες της Παναγίας, την Γοργοϋπήκοο και την Γλυκοφιλούσα.

Τα τελευταία χρόνια χτίζεται στον περιβάλλοντα χώρο το νέο Καθολικό της μονής και πρόσφατα έγιναν τα θυρανοίξια του νέου υπογείου ναού, που τιμάται στον Άγιο Παντελεήμονα, από τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Λαρίσης κ. Ιγνάτιο. Το μοναστήρι πανηγυρίζει τον Δεκαπενταύγουστο.

Το μοναστήρι της Παναγίας Γλυκοφιλούσας βρίσκεται σε μια καταπράσινη περιοχή στο μέσο του δρόμου μεταξύ της Εθνικής Οδού και της Ραψάνης. Η μονή είναι επισκέψιμη ύστερα από τηλεφωνική επικοινωνία. Τηλέφωνο: 24950-61010

5) Ιερά Μονή Παναγίας Κανάλων Καρυάς Ολύμπου

Η βυζαντινή Ιερά Σταυροπηγιακή Μονή Γενεθλίου της Θεοτόκου στην Καρυά του Ολύμπου, η περίφημη Μονή των Κανάλων της Καρυάς, βρίσκεται μέσα σε μια κατάφυτη κοιλάδα στα όρια των νομών Λάρισας και Πιερίας. Παρέχει απερίγραπτη θέα τόσο προς τον Όλυμπο, όσο και προς το Αιγαίο. Η ονομασία της μονής ως «Κανάλων» οφείλεται στο φυσικό περιβάλλον, καθώς κοντά στη μονή πηγάζουν από παλιά γάργαρα νερά (κανάλια), που σχηματίζουν έναν μικρό ποταμό.

Κατά την παράδοση, η μονή ιδρύθηκε τον 11ο αιώνα και άκμασε τον 17ο αιώνα. Το σημερινό πετρόκτιστο Καθολικό είναι κτίσμα του 1883 και έχει στέγη από σχιστολιθικές πλάκες. Αρχαιότερο είναι ένα μικρό παρεκκλήσι του Αγίου Δημητρίου με καλά σωζόμενες τοιχογραφίες του 1696. Από τα παλιά κτίσματα σώζεται επίσης η Τράπεζα. Έξω από τη μονή υπάρχει ο κοιμητηριακός ναός των Αγίων Πάντων. Πρόκειται για ναΰδριο, που σώζει το τοιχογραφικό του διάκοσμο, το οποίο χρονολογείται από το 1638.

Η Ιερά Μονή των Κανάλων είχε σχετικά μικρό αριθμό μοναχών. Στην αρχή του 19ου αιώνα, ο αριθμός ανήλθε σε είκοσι, ενώ αργότερα περιορίστηκε σε πέντε. Το 1903 με Πατριαρχικό Σιγίλιο, η μονή ονομάζεται Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή.

Μέχρι το 1930 που ερημώθηκε, λειτουργούσε ως ανδρικό μοναστήρι. Ανήκε παλαιότερα στις Επισκοπές Πλαταμώνος, Κίτρους και σήμερα στην Ιερά Μητρόπολη Ελασσόνας. Από το 2001 λειτουργεί ως γυναικείο μοναστήρι (με 4 μοναχές) και πανηγυρίζει στην εορτή του Γενεθλίου της Θεοτόκου στις 8 Σεπτεμβρίου.

Η μονή της Παναγίας των Κανάλων, με υψόμετρο περίπου στα 800 μέτρα, βρίσκεται έξω από την Καρυά στο 7ο χλμ. της οδού Καρυάς–Λεπτοκαρυάς. Απέχει από τη Σκοτίνα 10 χλμ. Η πρόσβαση στο μοναστήρι γίνεται τόσο από την Ελασσόνα, όσο και από τη Σκοτίνα. Η διαδρομή αποζημιώνει τον επισκέπτη. Τηλέφωνο: 24930-91250

6) Ιερά Μονή Παναγίας Ολυμπιώτισσας Ελασσόνας

Αν αναζητήσουμε στο νομό Λάρισας ένα ιστορικό μοναστήρι με αμιγείς καταβολές στην βυζαντινή εποχή, αυτό δεν είναι άλλο από την Ιερά Μονή της Παναγίας Ολυμπιώτισσας, η οποία είναι το σήμα-κατατεθέν, η ακρόπολη και η προστάτης της πόλης της Ελασσόνας και όλης της επαρχίας. Ιδρύθηκε στις αρχές του 13ου αιώνα, στα χρόνια των Παλαιολόγων, με κτίτορες τους Διοικητές της Θεσσαλίας Κωνσταντίνο και Θεόδωρο.

Αντικρίζοντας το Καθολικό (κυρίως Ναό) της μονής, το οποίο είναι χτισμένο πάνω σε ένα μικρό βράχο χωρίς θεμέλια, ο επισκέπτης μεταφέρεται κυριολεκτικά στη βυζαντινή εποχή και μπαίνοντας σ’ αυτό, μαγνητίζεται από το ξυλόγλυπτο τέμπλο και τις παλαιές τοιχογραφίες που αποδίδονται στους αγιογράφους της σπουδαίας Μακεδονικής Σχολής.

Κατά τη διάρκεια της ιστορίας, το μοναστήρι αναφέρεται είτε ως «Παναγία Ολυμπιώτισσα», είτε ως Ιερά Μονή Μεταμορφώσεως. Στην περίοδο της τουρκοκρατίας, βοήθησε σημαντικά τους υπόδουλους Έλληνες, με την παρουσία σπουδαίων μοναχών και Ηγουμένων, όπως οι Άνθιμος Ολυμπιώτης, Διονύσιος και Αρσένιος. Για αιώνες ήταν ανδρικό μοναστήρι, ενώ σήμερα είναι γυναικείο.

Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΟΛΥΜΠΙΩΤΙΣΣΑΣ

Πνευματικός θησαυρός της μονής αποτελεί η ομώνυμη ιερά εικόνα της Παναγίας, που δεσπόζει στην είσοδο του Ναού. Σύμφωνα με την παράδοση, ένας βοσκός, πριν πολλούς αιώνες, την εντόπισε στο βουνό στην περιοχή της Καρυάς Ολύμπου. Συγκεκριμένα, ο βοσκός είδε μέσα στη νύχτα ένα φως να βγαίνει μέσα από τους βάτους. Από το φόβο του έριξε μια πέτρα προς το μέρος που έβγαινε το φως και έπειτα ένιωσε το χέρι του παράλυτο. Φοβισμένος γύρισε στην Καρυά και ανήγγειλε το συμβάν. Την επομένη οι κάτοικοι βρήκαν στο μέρος που υπέδειξε ο βοσκός, την εικόνα με την πέτρα σφηνωμένη πάνω της. Ο βοσκός θεραπεύτηκε και έτσι, η εικόνα της Παναγίας μεταφέρθηκε με πομπή στην τότε μονή Μεταμορφώσεως, που έκτοτε ονομάστηκε «Ολυμπιώτισσα».

ΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΣΗΜΕΡΑ

Η μονή, με επικεφαλής την Ηγουμένη γερόντισσα Ευλογία, έχει σήμερα 3 μοναχές που έχουν την ευθύνη της συντήρησης και «αναγέννησης» αυτού του ιστορικού μοναστηριού τα τελευταία 15 χρόνια. Θα ήταν παράλειψη να μην αναφέρουμε ότι το μοναστήρι της Παναγίας Ολυμπιώτισσας (όπως και τα υπόλοιπα της επαρχίας Ελασσόνας) οφείλει την αναγέννησή του κυρίως στις προσπάθειες του μακαριστού Μητροπολίτου Ελασσόνας Βασιλείου, που έφυγε από κοντά μας τον Μάιο.

Η Ηγουμένη Ευλογία ακολουθεί την πνευματική καθοδήγηση του αγιορείτη γέροντα Εφραίμ, ο οποίος τις τελευταίες δύο δεκαετίες βρίσκεται στην Αριζόνα των Η.Π.Α. και έχει δημιουργήσει εκεί πάνω από είκοσι ορθόδοξα μοναστήρια. Η ηγουμένη Ευλογία νιώθει χαρούμενη για την πνευματική αυτή πατρότητα, αλλά παράλληλα αισθάνεται την ευθύνη της αποστολής της.

Η Ιερά Μονή Παναγίας Ολυμπιώτισσας πανηγυρίζει στην Κοίμηση της Θεοτόκου τον Δεκαπενταύγουστο και λίγες μέρες νωρίτερα στις 6 Αυγούστου (Μεταμόρφωση). Επίσης, στο μοναστήρι τιμάται ιδιαίτερα ο Άγιος Νεκτάριος, στον οποίο έχει χτιστεί ξεχωριστό παρεκκλήσι.

Επίσης, κάθε χρόνο στις 5 Οκτωβρίου, παραμονή της επετείου Απελευθέρωσης της Ελασσόνας από τους Τούρκους, οι Ελασσονίτες τιμούν την Παναγία Ολυμπιώτισσα, με λιτανεία της εικόνας από το μοναστήρι στον Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Δημητρίου.

Η πρόσβαση στο μοναστήρι, που απέχει 1 χλμ. από την πόλη, είναι εύκολη μετά από σύντομο ανηφορικό δρόμο. H θέα προς την Ελασσόνα αποζημιώνει τον επισκέπτη. Το μοναστήρι είναι ιδιαίτερα φιλόξενο. Η είσοδος κλείνει τις μεσημεριανές ώρες μετά την μία και ανοίγει πάλι στις 17:00 το απόγευμα (ώσπου παραμένει ανοικτή μέχρι τις 19:00). Τηλέφωνο μονής: 24930-22480

 

7) Ιερός Ναός Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Γερακαρίου

Λίγο πριν φθάσουμε στην Αγιά, ερχόμενοι από τη Λάρισα, συναντάμε το όμορφο πεδινό χωριό του Γερακαρίου, όπου βρίσκεται ο Ιερός Ναός του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου και ο οποίος συγκεντρώνει πολλούς πιστούς από τη Λάρισα και όλη την Αγιά. Αιτία είναι η ιερά εικόνα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, η οποία με θαυμαστό τρόπο βρέθηκε στο μέρος όπου σήμερα υψώνεται ο ναός.

Πολλούς αιώνες πριν, στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, στο μέρος του σημερινού ναού υπήρχε εκκλησία, την οποία έκαψαν οι Τούρκοι, εξαιτίας μιας διαφωνίας με τους Χριστιανούς του χωριού. Για αιώνες η εικόνα του Ευαγγελισμού (η οποία έχει εμφανή σημάδια από πυρκαγιά), βρισκόταν θαμμένη στο χωράφι που καλλιεργούταν μετά την καταστροφή της εκκλησίας. Πέντε χρόνια μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλίας από τους Τούρκους, το 1886, ένα δωδεκάχρονο ενάρετο κορίτσι του χωριού, η Ασημίνα Παράσχου, έβλεπε στον ύπνο της μια γυναίκα να την υποδεικνύει ένα συγκεκριμένο σημείο, όπου βρισκόταν μια εικόνα της Παναγίας. Αρχικά, οι κάτοικοι περιφρόνησαν το μικρό κορίτσι και αρκετοί θεώρησαν ανόητη την Ασημίνα, μέχρι που η Παναγία εμφανίστηκε στον ύπνο του ιδιοκτήτη του χωραφιού, όπου βρισκόταν η εικόνα, του Γ. Καρανίκα, ο οποίος φοβισμένος ενημέρωσε τους χωριανούς ότι πρέπει να σκάψουν για να βρεθεί η εικόνα. Έτσι και έγινε. Η μικρή Ασημίνα υπέδειξε το ακριβές σημείο μέσα στο χωράφι και η εικόνα της Παναγίας του Ευαγγελισμού βρέθηκε.

Έπειτα, στο σημείο αυτό χτίστηκε ένας πρόχειρος ναΐσκος, ώσπου το 1910 οι κάτοικοι κατάφεραν να χτίσουν την εκκλησία. Η Ασημίνα, αφού παντρεύτηκε αργότερα, διακονούσε τον ναό μέχρι τη στιγμή που έφυγε από τη ζωή, το 1953. Η εκκλησία, με προσθέσεις, έχει αποκτήσει τη σημερινή της ιδιαίτερα όμορφη όψη. Το 2005 μάλιστα, πλησίον του ιερού, κτίστηκε το παρεκκλήσι της Ευρέσεως, στο ακριβές σημείο όπου βρέθηκε η εικόνα. Ξεχωρίζουν επίσης, το πνευματικό κέντρο του ναού και η μεγάλη αυλή.

Στην ενορία ανήκουν και ο Ιερός Ναός του Αγίου Συμεών του Ανυπόδητου (που καταγόταν από την περιοχή), ο οποίος βρίσκεται στην περιφερειακή οδό Λάρισας-Αγιάς, καθώς και το εξωκκλήσι του Προφήτη Ηλία.

Ο Ιερός Ναός του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου πανηγυρίζει την 25η Μαρτίου και την 15η Αυγούστου. Εφημέριος του ναού είναι ο π. Ιωάννης Πρασάς, ο οποίος ερχόμενος από τον Βόλο, διακονεί άξια και πνευματικά το προσκύνημα της Παναγίας στο Γερακάρι τα τελευταία 15 χρόνια. Τηλέφωνο ναού: 24940-41434

8) Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου Αετόλοφου

Στην επαρχία της Αγιάς υπάρχουν αρκετές βυζαντινές εκκλησίες που τιμώνται στο πρόσωπο της Παναγίας. Μια απ’ αυτές που ξεχωρίζουν και αξίζει να την επισκεφθεί κανείς είναι ο Ιερός Ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στον Αετόλοφο Αγιάς (παλαιότερα Δέσιανη). Πρόκειται για μια υπέροχη μεσοβυζαντινή πέτρινη εκκλησία και αυτό που κεντρίζει το ενδιαφέρον του επισκέπτη είναι η ξύλινη στέγη με την ομοιόμορφη κεραμοσκεπή στην κορυφή.

Ο ναός είναι τρίκλιτη Βασιλική και έχει υποστεί πολλές μετατροπές κατά τη διάρκεια της πορείας του. Οι ειδικοί θεωρούν ότι ο υπάρχων βυζαντινός ναός χτίστηκε στο σχέδιο και στο μέγεθος μιας άλλης χριστιανικής Βασιλικής και επισκευάσθηκε κατά τον 11ο αιώνα. Φέρει δύο στρώματα τοιχογραφιών, του 17ου και του 19ου αιώνος. Επίσης, έχει όμορφο ξυλόγλυπτο τέμπλο του 17ου αιώνα.

Ξεχωριστή θέση στο Ιερό Βήμα κατέχει ο επισκοπικός θρόνος, που αναφέρεται στην Επισκοπή Βεσαίνης, η οποία υπήρχε στην περιοχή του Αετόλοφου τα βυζαντινά χρόνια.

Το γραφικό χωριό του Αετόλοφου βρίσκεται 40 χλμ. από τη Λάρισα, δεξιά λίγο πριν φθάσουμε στην Αγιά. Ο Ιερός Ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου πανηγυρίζει τον Δεκαπενταύγουστο και ανήκει, όπως και όλη η επαρχία Αγιάς, στην Ιερά Μητρόπολη Δημητριάδος. Τηλέφωνο: 24940-31286

9) Ιερός Ναός Κοιμήσεως Θεοτόκου Αμπελώνα

Χρειάστηκαν πάνω από δύο δεκαετίες προκειμένου να ολοκληρωθεί η κατασκευή του και οι Αμπελωνίτες, εδώ και έναν αιώνα, νιώθουν υπερήφανοι για το ότι κατέχουν μια από τις ωραιότερες εκκλησίες τουλάχιστον στο νομό Λάρισας. Ο λόγος για τον Μητροπολιτικό Ναό του Αμπελώνα, τον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου, που δεσπόζει στο κέντρο της κωμόπολης.

Αυτό που κάνει ξεχωριστή την εκκλησία της Παναγίας του Αμπελώνα, πέρα από το μέγεθος και την επιβλητικότητά της, είναι το γεγονός ότι χτίστηκε από ειδικούς Ηπειρώτες τεχνίτες, οι οποίοι χρησιμοποίησαν την πέτρα ως κύριο υλικό, σμιλεύοντάς την με ιδιαίτερα καλλιτεχνικά χαρακτηριστικά. Ο εντυπωσιακός αυτός πετρόκτιστος ναός θεμελιώθηκε το 1885 και εγκαινιάστηκε το 1906. Έχει σταυροειδές σχήμα βυζαντινού ρυθμού με τρούλο, ο οποίος στηρίζεται σε τέσσερις κολώνες. Εντύπωση προκαλούν οι μεγάλες τετραγωνισμένες πέτρες που υπάρχουν περιμετρικά του ναού, μέχρι το ύψος του δαπέδου, καθώς και τα ορθογώνια και καλά σφυρηλατημένα αγκωνάρια σε όλες τις γωνιές του. Στο χτίσιμο της εκκλησίας, που συνδυάστηκε με την απελευθέρωση της περιοχής από τον τουρκικό ζυγό, συμμετείχε σχεδόν σύσσωμη η κοινωνία του Αμπελώνα, τόσο με προσφορά εργασίας όσο και με προσφορές χρημάτων μέσω εράνων.

Το καμπαναριό που κατασκευάστηκε αρχικά θεωρήθηκε ότι είναι ασύμβατο με την τεχνοτροπία του ναού και κατεδαφίστηκε. Οι δύο καμπάνες φιλοξενούνταν προσωρινά σε πρόχειρη κατασκευή μέχρις ότου κατασκευαστεί το νέο καμπαναριό με δωρεά. Συγκεκριμένα, το νέο καμπαναριό κατασκευάστηκε εξ ολοκλήρου με δωρεά των τριών Αμπελωνιτών αδελφών Γεωργίου, Γαρουφαλλιάς και Ιωάννας Αρχοντή και εγκαινιάστηκε τον Φεβρουάριο του 2012 από τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Λαρίσης και Τυρνάβου κ. Ιγνάτιο.

Ο ναός της Παναγίας βρίσκεται στην όμορφη κεντρική πλατεία του Αμπελώνα. Κάθε χρόνο τον Δεκαπενταύγουστο γίνεται εδώ με μεγαλοπρέπεια και θρησκευτική κατάνυξη η μεγάλη πανήγυρη του Αμπελώνα, στην εορτή της Κοίμησης της Θεοτόκου. Υπεύθυνος του Ιερού Ναού είναι ο πρωτοπρεσβύτερος Νεκτάριος Φωκίδης. Τηλέφωνο ναού: 24920-33003

 

10) Ιερός Ναός Κοιμήσεως Θεοτόκου Λιβαδίου

Ο πανέμορφος τόσο εσωτερικά, όσο και εξωτερικά Ιερός Ναός της Παναγίας του Λιβαδίου της Ελασσόνας είναι αρκετά παλαιός και κτίστηκε πιθανότατα τον 15ο αιώνα. Πρόκειται για τρίκλιτη ξυλόστεγη Βασιλική, με εντυπωσιακό ξυλόγλυπτο τέμπλο (του 18^ου αι.). Το μπαρόκ τέμπλο της εκκλησίας διακρίνεται για τη λεπτότατη τεχνική και την ποικιλία των θεμάτων. Η οροφή του ναού διακοσμείται με γύψινες παραστάσεις. Το 1886 ο ναός ανακαινίστηκε, παίρνοντας τη σημερινή του μορφή.

Το 1918 κτίστηκε το καλαίσθητο κωδωνοστάσιο του ναού, το οποίο συντηρήθηκε τα τελευταία χρόνια. Ξεχωρίζουν επίσης οι κολόνες στο εσωτερικό του ναού και το μικρό μουσείο στον γυναικωνίτη. Παλαιότερα το Λιβάδι ήταν έδρα της Επισκοπής Πέτρας και ο Ιερός Ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου ο Μητροπολιτικός Ναός. Παραπλεύρως της εκκλησίας ήταν κτισμένο το επισκοπικό μέγαρο, το οποίο μετά την κατάργηση της Επισκοπής Πέτρας κατεδαφίστηκε.

Η μεγάλη πανήγυρη του ναού και όλου του Λιβαδίου γίνεται εδώ τον Δεκαπενταύγουστο με συμμετοχή χιλιάδων Λιβαδιωτών και όχι μόνο, καθώς την ημέρα αυτή το Λιβάδι γεμίζει με αρκετό κόσμο που επιστρέφει στο χωριό για το πανηγύρι της Παναγίας. Αρκετοί πιστοί συμμετέχουν και στην περιφορά του Επιταφίου της Παναγίας. Στις 14-15 Αυγούστου οι επισκέπτες επίσης απολαμβάνουν το μοναδικό λιβαδιώτικο τσίπουρο και τον εκλεκτό μεζέ από ζυγούρι, με ακούσματα από παραδοσιακές ορχήστρες, ενώ παράλληλα λαμβάνει χώρα και το έθιμο του «χορού των γερόντων».

Το Λιβάδι Ελασσόνας έχει άλλες δύο ενορίες (Αγίων Αναργύρων και Αγίου Κωνσταντίνου), ωστόσο ο Ιερός Ναός της Παναγίας είναι ο Μητροπολιτικός Ναός της ιστορικής κωμόπολης και βρίσκεται στη θέση «Κιόσκι». Ο επισκέπτης-προσκυνητής της περιοχής αξίζει να επισκεφθεί επίσης τη γυναικεία Ιερά Μονή Αγίας Τριάδος Λιβαδίου. Το Λιβάδι απέχει 33 χλμ. από την Ελασσόνα. Τηλ.: 24930-41736

11) Ιερός Ναός Κοιμήσεως Θεοτόκου Τσαριτσάνης

Η εκκλησία της Παναγίας της Τσαριτσάνης βρίσκεται στην ομώνυμη συνοικία της ιστορικής και μαρτυρικής κωμόπολης. Κτίστηκε το 1746 και κάηκε το 1818. Η στέγη ξανακτίστηκε το 1820 πάνω στην ίδια τοιχοποιία. Ξανακάηκε το 1986 και κτίστηκε εκ νέου πάνω στις παλαιές βάσεις. Σήμερα είναι ο κεντρικός και μεγαλύτερος ναός της Τσαριτσάνης από τους πολλούς που κοσμούν την περιοχή.

Πρόκειται για μεγάλη τρίκλιτη Βασιλική. Χωρίζεται με δύο σειρές από κολόνες σε τρία μέρη (κλίτη), από τα οποία το μεσαίο είναι πιο φαρδύ. Η οροφή είναι ξύλινη.

Στον Ιερό Ναό της Παναγίας της Τσαριτσάνης φυλάσσονται αξιόλογα κειμήλια, όπως τα ιερά άμφια του Κωνσταντίνου Οικονόμου εξ Οικονόμων και οι προσωπικές δωρεές του, όπως λειψανοθήκες, ιερά σκεύη, εικόνες και η μήτρα του. Την Κυριακή της Ορθοδοξίας τελείται στον ναό το ετήσιο μνημόσυνο του υπέρμαχου της Ορθοδοξίας και μεγάλου Τσαριτσανιώτη διδασκάλου του Γένους. Επίσης, στην εκκλησία σώζονται ιερά λείψανα, όπως του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου και της Αγίας Μακρίνας.

Η πανήγυρη του ναού γίνεται τον Δεκαπενταύγουστο με μεγάλη συμμετοχή πιστών. Την παραμονή της εορτής γίνεται η περιφορά του Επιταφίου της Παναγίας, ενώ ανήμερα της εορτής, μετά το τέλος της Θείας Λειτουργίας, γίνεται η περιφορά της ιεράς εικόνας της στην κεντρική πλατεία της Τσαριτσάνης.

Επίσης, η ιερά εικόνα της Παναγίας Ολυμπιώτισσας, την περίοδο της Μ. Τεσσαρακοστής, έρχεται και διαμένει στο ναό με πομπή από την Ελασσόνα.

Η εκκλησία της Παναγίας βρίσκεται στο κέντρο της Τσαριτσάνης, δίπλα στην Οικονόμειο Σχολή. Η Τσαριτσάνη απέχει 5 χλμ. από την Ελασσόνα. Τηλέφωνο ναού: 24930-81625

12) Ιερός Ναός Παναγίας Αρμενίου

Αν αναζητήσουμε στο νομό Λάρισας ένα προσκύνημα της Παναγίας που να έχει απήχηση τόσο στο νομό Μαγνησίας, όσο και σ’ όλη τη Θεσσαλία, αυτό δεν είναι άλλο από τον Ιερό Προσκυνηματικό Ναό της Ζωοδόχου Πηγής ή της Παναγίας «Αρμενιώτισσας» στο Αρμένιο.

Ο ναός κτίστηκε το έτος 1886, στον τόπο όπου βρέθηκε η εικόνα της Παναγίας. Πριν ενάμισι περίπου αιώνα, στο τότε Γκερλί (παλαιά ονομασία του Αρμενίου) κατοικούσε ο ταπεινός βοσκός Ιωάννης Αγριτζόμπανος. Σ’ αυτόν το 1875 φανερώθηκε πολλές φορές η Παναγία, σύμφωνα με τις αφηγήσεις των γερόντων του χωριού, με την υπόδειξη να σκάψει για να βρει έναν Σταυρό και κουδουνάκια από θυμιατό, καθώς και μια πέτρινη πλάκα και κάτω απ’ αυτήν κατασκευασμένο πηγάδι με αγιασμό. Ο Ιωάννης αφηγήθηκε στους κατοίκους όλα τα παραπάνω και αυτοί συγκεντρώθηκαν για να κάνουν τις ανασκαφές. Πράγματι βρέθηκαν όλα αυτά για τα οποία έκανε λόγο ο Ιωάννης και τα οποία υπάρχουν μέχρι σήμερα στο ναό. Δεν συνεχίστηκαν όμως οι ανασκαφές για την εύρεση της ιεράς εικόνας της Παναγίας. Σύμφωνα με την παράδοση, η εικόνα της Παναγίας, έργο του Αποστόλου και Ευαγγελιστή Λουκά, παραμένει θαμμένη στην περιοχή και θα αποκαλυφθεί κατά πρόνοια Θεού, μετά από έναν μεγάλο πόλεμο.

Την όμορφη εκκλησία της Παναγίας Αρμενιώτισσας επιλέγουν αρκετοί για να τελέσουν κάποιο Μυστήριο. Πολλοί προσκυνητές έρχονται κάθε μέρα στο ναό της Παναγίας του Αρμενίου, κυρίως την ημέρα του Δεκαπενταύγουστου, όποτε γίνεται η μεγάλη πανήγυρη του ναού, καθώς και την ημέρα της Ζωοδόχου Πηγής (Παρασκευή της Διακαινησίμου). Στο χώρο υπάρχουν ξενώνες και επίσης φιλοξενείται το εκκλησιαστικό γηροκομείο (Κέντρο Φροντίδας Ηλικιωμένων) της Ιεράς Μητρόπολης Λαρίσης, από το 2005, με δωρεά της κ. Ιωάννας Βλάχου-Παντελίδου.

Το προσκύνημα βρίσκεται σε ένα όμορφο αλσύλλιο, ένα χλμ. μετά το Αρμένιο (στον δρόμο προς Βόλο) και ανήκει στην ενορία του Αγίου Αθανασίου Αρμενίου. Τηλέφωνο: 2410-721223 και 2410-721629

13) Ιερός Ναός Παναγίας Δεμερλιώτισσας

Ο μεταβυζαντινός Ιερός Προσκυνηματικός Ναός της Παναγίας Ελεούσας ή Δεμερλιώτισσας βρίσκεται στο χωριό Σταυρός, κοντά στα Φάρσαλα, στην περιοχή του Παλαιοφάρσαλου. Παλαιότερα επί Τουρκοκρατίας, το χωριό του Σταυρού ονομαζόταν «Δεμερλί» και για το λόγο αυτό η Παναγία έλαβε το προσωνύμιο «Δεμερλιώτισσα». Το προσκύνημα της Παναγίας Δεμερλιώτισσας είναι γνωστό όχι μόνο στη Θεσσαλία, αλλά και πανελλαδικά.

Ο Ιερός Ναός της Παναγίας είναι τρίκλιτη Βασιλική με εξωνάρθηκα. Όπως μας πληροφορεί επιγραφή του ναού που βρίσκεται πάνω από τη νότια είσοδο, η εκκλησία κτίστηκε το 1778 και αγιογραφήθηκε οχτώ χρόνια αργότερα, το 1786. Η Παναγία Δεμερλιώτισσα συνδέθηκε στενά με τη ζωή των Φαρσαλινών τον τελευταίο αιώνα της σκλαβιάς. Η αγιογράφηση του ναού έγινε από μαθητές του σπουδαίου αγιογράφου Διονυσίου εκ Φουρνά Ευρυτανίας. Ο ναός βρίσκεται στο κέντρο της μεγάλης αυλής, πιο χαμηλά από την επιφάνεια του εδάφους και για να εισέλθει κανείς εντός αυτού, κατεβαίνει μερικά σκαλιά.

Το κόσμημα βέβαια του ναού είναι η θαυματουργική εικόνα της Παναγίας της «Δεμερλιώτισσας». Η παράδοση λέει ότι η εικόνα είναι έργο του Αποστόλου και Ευαγγελιστή Λουκά. Ο λαός την αποκαλεί «Ελεούσα». Το πώς βρέθηκε η εικόνα δεν υπάρχει καμιά σχετική πληροφορία.

Γύρω από το ναό είχαν κτιστεί διάφορα κελιά για την εξυπηρέτηση των πολλών πιστών που συγκεντρώνονταν εκεί. Τα κελιά αυτά καταστράφηκαν από το μεγάλο σεισμό του 1954, αλλά τώρα έχουν ξανακτιστεί καινούρια.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στο τέμπλο του ναού διασώζονται κρίκοι, τους οποίους είχαν τοποθετήσει οι Τούρκοι για να δέσουν τα άλογά τους, χρησιμοποιώντας το ναό σαν στάβλο. Σύμφωνα με την παράδοση, η Παναγία δεν το επέτρεψε αυτό και όταν για πρώτη φορά εισήλθαν οι Τούρκοι για να δέσουν εκεί τα άλογά τους, άρχισαν οι καμπάνες να χτυπούν μόνες τους δυνατά, οπότε εκείνοι τρομοκρατήθηκαν και δεν έφεραν ξανά τα άλογά τους στο ναό.

Ο ναός τιμάται στη Κοίμηση της Θεοτόκου και η μεγάλη πανήγυρη λαμβάνει χώρα στις 23 Αυγούστου, ημέρα της Αποδόσεως της εορτής της Κοίμησης της Παναγίας.

Το Ιερό Προσκύνημα της Παναγίας Δεμερλιώτισσας ανήκει στη Μητρόπολη Θεσσαλιώτιδος και Φαναριοφερσάλων. Ο ναός βρίσκεται μέσα στο χωριό του Σταυρού, το οποίο απέχει 10 χλμ. από τα Φάρσαλα. Τηλέφωνο: 24910-31245

14) Ιερός Ναός Παναγίας Κραννώνα

 

Υπάρχουν προσκυνήματα τα οποία είναι λιγότερα γνωστά και όμως δεν υπολείπονται σε ενδιαφέρον. Λίγοι γνωρίζουν τον Ιερό Προσκυνηματικό Ναό της Ζωοδόχου Πηγής, λίγο έξω από το ιστορικό χωριό του Κραννώνα και ότι το 1867 βρέθηκε στον τόπο αυτό, καταμεσής του κάμπου, η ιερά εικόνα της Παναγίας του Κραννώνα, που είναι ενθρονισμένη σήμερα στον ναό.

Ο βυζαντινού τύπου Ιερός Ναός της Παναγίας του Κραννώνα κτίστηκε το 1895 στη θέση ενός μικρού ναΐσκου, που έφτιαξαν οι κάτοικοι του χωριού μετά την θαυμαστή εύρεση της εικόνας της Παναγίας το 1867, λίγο πριν την απελευθέρωση από τους Τούρκους. Στο μέρος αυτό, 3 χλμ. από το χωριό, κάποιοι κάτοικοι έβλεπαν τότε ένα φως, χωρίς να καταλαβαίνουν τι είναι. Μετά και το όνειρο ενός ευσεβούς χωριανού, όπου του υποδεικνυόταν το ακριβές μέρος, οι κάτοικοι σκάβοντας στις 27 Ιανουαρίου του 1867, βρήκαν στο αγροτικό έδαφος την εικόνα της Παναγίας. Η εικόνα αφιερώθηκε στη Ζωοδόχο Πηγή, καθώς δίπλα στο εικόνισμα ανέβλυσε από το έδαφος άφθονο νερό-αγίασμα.  Από τότε η Παναγία του Κραννώνα αποτελεί η προστάτης όχι μόνο του χωριού, αλλά και της ευρύτερης αγροτικής περιοχής.

Ο ναός πανηγυρίζει στην εορτή της Ζωοδόχου Πηγής (την Παρασκευή της Διακαινησίμου) και στις 27 Ιανουαρίου, στην επέτειο της εύρεσης της εικόνας.

Ο Ιερός Ναός της Παναγίας του Κραννώνα βρίσκεται σε μια αγροτική περιοχή έξω από τον Κραννώνα. Το χωριό απέχει περίπου 15 χλμ. από τη Λάρισα και βρίσκεται στον δρόμο προς Καρδίτσα, αριστερά πριν φθάσουμε στο Μαυροβούνι. Το προσκύνημα ανήκει στην Ιερά Μητρόπολη Λαρίσης και διαχειρίζεται από την ενορία του Αγίου Αθανασίου Κραννώνα. Τηλέφωνο: 2410-751225

15) Ιερός Ναός Παναγίας Φανερωμένης Τυρνάβου

Όταν κάποιος επισκέπτεται μία από τις πολλές πετρόκτιστες εκκλησίες του Τυρνάβου, πραγματικά μεταφέρεται σε μια άλλη εποχή, μερικούς αιώνες πριν. Στην περίοδο της τουρκοκρατίας και ενώ στη Λάρισα μετά βίας οι Τούρκοι επέτρεπαν να λειτουργεί μόνο μια εκκλησία (ο Άγιος Αχίλλιος), στον Τύρναβο αντίθετα, υπήρχε μεγαλύτερη ελευθερία για τους υπόδουλους. Το θρησκευτικό αίσθημα στον Τύρναβο ήταν πολύ υψηλό, αφού το 1770 υπήρχαν στην πόλη 16 εκκλησίες και μόλις 6 τζαμιά, κι έτσι ο Μητροπολίτης μετέφερε την έδρα του από την Λάρισα στον Τύρναβο. Τον καιρό εκείνο, Μητροπολιτικός Ναός του Τυρνάβου ήταν η εκκλησία του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, ενώ αργότερα τον 19^ο αιώνα, Μητρόπολη του Τυρνάβου έγινε η Παναγία Φανερωμένη.

Ο Ιερός Ναός της Παναγίας Φανερωμένης αποτελεί σήμερα το θρησκευτικό κέντρο της περιοχής, καθώς οι περισσότεροι Τυρναβίτες τελούν τα Μυστήρια τους στον ναό της Παναγίας. Κτίστηκε στα 1674, ενώ τη σημερινή του μορφή απέκτησε το 1872, όταν ανακαινίσθηκε και επεκτάθηκε. Ο καθεδρικός ναός του Τυρνάβου είναι τρίκλιτη βασιλική με τρούλο. Έχει πλούσιο διάκοσμο με ξυλόγλυπτο τέμπλο και ζωγραφιστό άμβωνα. Ξεχωρίζει το ψηλό κωδωνοστάσιο του ναού, όπου στην κορυφή του υπάρχει το δημόσιο ρολόι. Στο ιερό του ναού βρίσκεται η Κάρα του Πολιούχου του Τυρνάβου, Αγίου Γεδεών, ο οποίος μαρτύρησε στην πόλη το 1818.

Κοντά στον ναό της Παναγίας Φανερωμένης υπάρχει και το γραφικό Παρεκκλήσιο της Παναγίας Γοργοϋπηκόου με την θαυματουργή ομώνυμη εικόνα της Παναγίας, έργο του 17^ου αιώνος.

Η Παναγία Φανερωμένη βρίσκεται στο κέντρο του Τυρνάβου, στην οδό Ηρώων Πολυτεχνείου, λίγα μέτρα από την κεντρική πλατεία της πόλης. Η μεγάλη πανήγυρη του ναού γίνεται στην εορτή του Γενεθλίου της Θεοτόκου στις 8 Σεπτεμβρίου. Υπεύθυνος του Ιερού Ναού είναι ο Αρχιερατικός Επίτροπος του Τυρνάβου Αρχιμανδρίτης Δαμασκηνός Ζαφειρίου. Τηλέφωνο ναού: 24920-22322

“(Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ LARISSANET, επιμέλεια κειμένων: Χρήστος Πιτσίλκας)”.