« Ω ΤΟΥ ΠΑΡΑΔΟΞΟΥ ΘΑΥΜΑΤΟΣ »
Του Αρχιμ. Ραφαήλ Ευαγγέλου
Με την ευλογία του Δεσπότη μας ανέβηκα πέρυσι, την παραμονή του Δεκαπενταυγούστου, στην όμορφη Ραψάνη για το πανηγύρι της Παναγιάς, ως εκπρόσωπός του. Η ορεινή κωμόπολη πλημμυρισμένη από κόσμο, ντόπιους και επισκέπτες. Ο Ναός της Κοιμήσεως ολοκάθαρος, περιποιημένος, καταστόλιστος με ωραία ευωδιαστά άνθη και ολοφώτεινος, ακτινοβολούσε τις διαθέσεις των ανθρώπων και την ευλάβειά τους στη Μεγάλη Μάνα, τη Βασίλισσα ουρανού και γης. Πραγματικά παράδοξο το γεγονός: ενώ αναφερόμαστε σε θάνατο, εντούτοις έχουμε χαρά και πανηγυρίζουμε. Εδώ δεν χωράνε θρήνοι και κλάμματα. Το διαλαλούν τα θεόπνευστα άσματα της ημέρας αυτής : « Τη ενδόξω Κοιμήσει σου, ουρανοί επαγάλλονται…πάσα η γη δε ευφραίνεται». Άγγελοι και άνθρωπο σε ένα πρελούδιο χαράς.
Ο πρωτοψάλτης της Ραψάνης, ο ευλαβής Θανάσης με τους πολλούς βοηθούς του, έτοιμοι στο αναλόγιο να ψάλουν τα υπέροχα δογματικά τροπάρια, που παιανίζουν το γεγονός της «εις ουρανούς μεταστάσεως» της Υπεραγίας Θεοτόκου. Η ακολουθία ξεκινά. Μαζί μου ο εφημέριος π. Ευθύμιος και ο ευρισκόμενος στη Ραψάνη π. Γεώργιος από την Αθήνα. Όλα κυλούν όμορφα και κατανυκτικά. Το γλυκύτατο πρόσωπο της Υπερευλογημένης Παναγιάς προβάλλεται στην υμνογραφία και τα αναγνώσματα της ημέρας. Αυτή είναι η κλίμακα, που είδε ο Ιακώβ και που στηριζόμενη στην γη, έφτανε στον ουρανό. Εκείνη είναι η πύλη των Αγίων, που ήταν κεκλεισμένη και, ενώ διήλθε δι’αυτής μόνον ο Κύριος ο Θεός, έμεινε κλεισμένη.
Ο Επιτάφιος της Παναγιάς ανθοστόλιστος, στο κέντρο του Ναού. Γύρω του λευκοφορεμένα κοριτσάκια με λαμπάδες, πανεράκια με λουλούδια και μύρα, θα τον σηκώσουν αργότερα για να τον λιτανεύσουμε σ’ολο το χωριό. Οι ιερείς βγαίνουμε με θυμιάματα και όλοι μαζί ψάλλουμε τα εγκώμια :
« Η ζωή εν τάφω…»
«Άξιον εστί μεγαλύνειν σε την Θεοτόκον …»
«Αι γενεαί πάσαι…»
Ζούμε το καλοκαιρινό Πάσχα. Τη μεγάλη αυτή Θεομητορική Εορτή των Ορθοδόξων και κυρίως των Ελλήνων. «Η πηγή της ζωής εν μνημείω τίθεται, και κλίμαξ προς ουρανόν ο τάφος γίνεται.» Κι αν η Παναγία έφυγε από τον μάταιο τούτο κόσμο, δεν μας άφησε ορφανούς. Τώρα, που την πανάσπιλη και πανάχραντη ψυχή της παρέλαβε ο Υιός και Θεός της, έχει περισσότερη παρρησία για μας τα παιδιά της, «την κληρονομίαν της». Δέεται συνεχώς στον κύριο και Θεό για όσους την επικαλούνται ευλαβικά με πίστη και πόνο. Κι Εκείνος, γεμάτος στοργή και αγάπη για την Μητέρα Του, ικανοποιεί τα αιτήματά της, αφού « πολλά ισχύει δέησις μητρός προς ευμένειαν Δεσπότου.» Όλοι μας, την ώρα που ψάλλουμε τα εγκώμια, έχουμε έναν κρυφό πόθο ο καθένας. Μια επιθυμία. Ένα αίτημα, Μια παράκληση. Μια ικεσία. Ένα δάκρυ. Έναν λόγο ευχαριστίας κι ευγνωμοσύνης προς την κοσμοσώτηρα. Όλα αυτά κρυφά, εσωτερικά, μυστικά, που όμως είναι εμφανή στα πρόσωπά μας, στο βλέμμα μας, στην στάση του κορμιού μας.
Ψάλλοντας, στη συνέχεια τα ευλογητάρια της Κοιμήσεως της Θεοτόκου ξεκινούμε την ιερή λιτανεία του επιταφίου Της στα πέτρινα καλντερίμια της Ραψάνης. Συνοδεύει η φιλαρμονική του Δήμου Τεμπών. « Απόστολοι εκ περάτων συναθροισθέντες ενθάδε…» αντηχεί παντού από τα ψαλσίματα ιερέων, ψαλτών και λαού. «Και σε μεσίτριαν έχω προς τον φιλάνθρωπον Θεόν…» Σιωπηλά ακολουθούν το ιερό σκήνος ο Δήμαρχος Τεμπών με τους συνεργάτες του και ο πιστός λαός του Θεού κάθε ηλικίας, άνδρες, γυναίκες και παιδιά. Η ιερή πομπή κατευθύνεται στην πλατεία περνώντας από τα σοκάκια, ανεβαίνοντας και κατεβαίνοντας. Περνάμε από το παρεκκλήσι του νεομάρτυρα της Ραψάνης, Αγίου Γεωργίου, όπου κάνουμε δεήσεις και συνεχίζοντας βγαίνουμε παραέξω, οπότε ατενίζουμε κάτω τον κάμπο και τα παράλια της Λάρισας. Το τοπίο μαγευτικό, μια θεία πινελιά του Δημιουργού… αρπάζει τη σκέψη μου. Ο νους μου πετάει από τα παρόντα και ταξιδεύει στο Άγιο Όρος. Μεταφέρομαι νοερά στις Καρυές και στην λιτανεία της εικόνας του «Άξιον Έστίν» κατά την εβδομάδα της Διακαινησίμου. Εκεί οι Πατέρες φέρουν στους ώμους τους το ιερό θησαύρισμα, την εικόνα της Κυρίας Θεοτόκου, για να αγιαστεί κι ευλογηθεί όλη η περιοχή των Καρυών (κάθε κελλί και ασκηταριό), που την έχει έφορο και Προστάτη. Εξάλλου, ο Άθωνας είναι ο κήπος Της, το Περιβόλι Της και είναι εκεί παρούσα, για να καθοδηγεί και να φροντίζει τους μοναχούς, αλλά και τους προσκυνητές.
Αυτή η σκηνή, νομίζω, του παραλληλισμού των δύο λιτανειών δεν θα διαγραφεί ποτέ από μέσα μου. Θα παραμείνει ανεξίτηλα χαραγμένη ως ένα από τα ομορφότερα βιώματά μου. Η ψυχή μου αγαλλίασε. Και τι πιο φυσικό γι’αυτή την αίσθηση, αφού η Παναγία κατέχει σ’αυτή την κεντρική θέση. Τι σχετίζεται με την Πλατυτέρα των Ουρανών και δεν προκαλεί χαρά και ευφροσύνη και δεν είναι αιτία αγαλλίασης και ευθυμίας!
Απ’όπου περνά ο Επιτάφιος της Παναχράντου Μητέρας του Θεού και των ανθρώπων οι ευλαβείς Ραψανιώτισσες, έχουν ανάψει καντήλια και λαμπάδες αποδίδοντάς Της τιμή και σεβασμό και Την υποδέχονται με λιβανωτά ραίνοντάς Την με άνθη από τις νοικοκυρεμένες αυλές τους. «Έρραναν τον τάφο της Αειπαρθένου αρώματα και άνθη…»
Ένα απαλό, δροσερό αεράκι μας χαϊδεύει ανακουφιστικά καθώς επιστρέφουμε στο Ναό για την αρτοκλασία και την απόλυση. Ο κόπος της λιτανείας έχει ξεχαστεί. Τα πρόσωπα όλων λαμποκοπούν από την ευλογία, που έλαβαν. Ακούν το Θεομητορικό κήρυγμα με ηρεμία και προσοχή και μαζί με τον άρτο χορταίνουν την πνευματική τους πείνα. Κάποιοι παραμένουν στο Ναό για να προσευχηθούν και να τον ευπρεπίσουν για το πρωί. Μερικοί βολτάρουν στην πλατεία, ενώ άλλοι (οι πιο θερμοί) επιστρέφουν στα σπίτια τους. Όλοι προετοιμάζονται για την πρωινή πανηγυρική Θεία Λειτουργία και την Θεία Ευχαριστία. Εξάλλου νήστεψαν όλη αυτή την περίοδο, εξομολογήθηκαν και ο αγώνας τους θα επισφραγιστεί με την μετάληψη του Αχράντου Σώματος και του Τιμίου Αίματος του Χριστού.
Ο Εσπερινός είχε τελειώσει. Όχι όμως και η γλύκα του, που έμεινε στην καρδιά μου. Αυτή την πήρα μαζί μου ως ενθύμιο, ως άγιο φυλαχτό. Δόξασα τον Άγιο Τριαδικό Θεό, που με αξίωσε να ζήσω ακόμη μια πνευματική εμπειρία ως ιερωμένος, ως ανάξιος λειτουργός των φρικτών μυστηρίων Του.