ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΟΥ ΠΟΝΟΥ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ
[Από το βιβλίο του μοναχού Μωυσέως αγιορείτου ΄΄Ο ΑΓΙΟΣ ΠΟΝΟΣ΄΄]
…Κατά την αγιοπατερική διδασκαλία, αυτός που πονά σε αυτή τη ζωή δε θα πονά στην άλλη, αφού πολλές φορές οι πόνοι γίνονται αφορμές για μετάνοια και καθαρισμό της ψυχής από αμαρτίες…Αρχίζουμε να παρατηρούμε μια άλλη διάσταση του πόνου στη ζωή μας, να ’χει ένα βαθύ νόημα, να μην είναι ατυχία, δυστυχία, εγκατάλειψη Θεού, αλλ’αντίθετα, θεία επίσκεψη, διδακτική παιδαγωγία, ευλογία προς καλή εκμετάλλευση κι αγιασμό. Χρειάζεται, όμως, υπομονή αυτή η μαθητεία και σπουδή.
Πρέπει να ομολογήσουμε εμείς σήμερα πως είμαστε αρκετά βιαστικοί. Θέλουμε να θερίσουμε ενίοτε πριν σπείρουμε. Επιτρέπει ο Πανάγαθος Θεός τη δοκιμασία των πόνων για να νοικοκυρέψουμε την ψυχή μας. Στη φαινόμενη δυστυχία κρύβεται μια ευτυχία που αν αποκαλυφθεί, θα γεμίσει χαρά τη ζωή μας. Χρειάζεται πρώτα υπομονή, έπειτα επιμονή, πάντα ελπίδα και εμπιστοσύνη στο θέλημα του Θεού, που βέβαια ακριβώς δεν το γνωρίζουμε. Θα πρέπει πάντοτε να δεχόμεθα υπομονετικά τους πόνους και να μη ζητάμε την απαλλαγή μας από αυτούς, εφόσον, όπως λέμε, μας ωφελούν? Δεν θα πάμε στον ιατρό, στο νοσοκομείο, στο φαρμακείο, στον πνευματικό? Δε θα ευχόμεθα υπέρ υγείας? Βεβαίως θα πράξουμε τ’ανθρώπινα και τα πνευματικά, αλλά αν η νόσος δεν υποχωρεί, η δοκιμασία δε φεύγει, η καταιγίδα φέρνει κι άλλη καταιγίδα, τι θα πρέπει να κάνουμε? Ν’απογοητευθούμε, ν’αποκάμουμε, ν’απομονωθούμε και να μελαγχολήσουμε? Ασφαλώς όχι.
Ο Θεός, αν μπορούμε να πούμε ανθρωπομορφικά, επιτρέπει τους πόνους των δοκιμασιών, αφού είδε κι αποείδε μαζί μας. Μας δίνει αυτό που θεωρούμε ευτυχία, καλή σύζυγο, καλά παιδιά, καλά χρήματα, όλα καλά, κι εμείς δε λέμε ένα αληθινό ΄΄δόξα σοι ο Θεός΄΄ και γινόμαστε αχάριστοι, πλεονέκτες, αγνώμονες κι ασεβείς. Δε θέλει από αγάπη να μας αφήσει στο βάθος της κακίας μας και ψάχνει και βρίσκει τρόπους για να μας επαναφέρει ,να μας ανανήψει, να μας συνεφέρει. Σαν τον καλό πατέρα που εφευρίσκει σχέδια διάφορα για την επιστροφή του άτακτου παιδιού του και συχνά χρησιμοποιεί και περισσή αυστηρότητα, αφού εξήντλησε όλα τα μέτρα της αγάπης. Δίχως τον πόνο ο άνθρωπος θ’αγρίευε πιο πολύ.
…Αν τώρα, παρ’όλα αυτά τα παραπάνω, ένας άνθρωπος που θέλει να λέγεται και πνευματικός κι είναι χριστιανός Ορθόδοξος, δεν θέλει διόλου δοκιμασίες, καθόλου πειρασμούς, ποτέ παρατηρήσεις, καμιά ταλαιπωρία, κανένα πόνο, μόχθο κι αγώνα, αντιλαμβάνεσθε το μέγεθος της κενότητος, αγνωσίας και πνευματικής αναισθησίας του. Αν όλοι οι άγιοι πέρασαν φρικτά μαρτύρια, φοβερές ταλαιπωρίες, πικρές περιπέτειες, πολλές εξορίες συνεχείς συκοφαντίες, οδυνηρές ασθένειες κι εξουθενώσεις, τι να πούμε εμείς οι πολυαμάρτητοι? Εκείνοι με όλα αυτά γίνονταν αγιότεροι κι ενδοξότεροι, εμείς σβήνουμε και καμιά αμαρτία. Πρέπει να νιώσουμε ότι ο πόνος συνήθως είναι επίσκεψη Θεού.
Οι νηπτικοί πατέρες και πολλοί Αγιορείτες μοναχοί θεωρούσαν και θεωρούν την απουσία των δοκιμασιών ως απομάκρυνση του Θεού από τη ζωή τους. Δεν αποζητάμε φυσικά νοηρά τον πόνο στη ζωή μας. Ούτε ο κάθε υγιής κι όποιος καλοπερνά σημαίνει πως τον έχει εγκαταλείψει η Χάρη του Θεού. Χρειάζεται φωτεινή και προσεκτική διάκριση…
Ο Πολυεύσπλαγχνος, Πανοικτίρμων, Πανάγαθος και Πολυέλεος Θεός δεν εκδικείται και δεν τιμωρεί ποτέ. Δεν υπάρχει κακότητα στη Θεότητα, που είναι η αυτοαγαθότητα. Στο Θεό δεν υπάρχει κοσμικό φρόνημα, ανθρώπινη δικαιοσύνη, νομική κατοχύρωση κι απαίτηση, αλλά πνεύμα αγάπης, που δεν μπορεί εύκολα να συλλάβει ο ανθρώπινος νους…
Τα παιδέματα γίνονται πνευματικά παλαίσματα που ωραιοποιούν καταπληκτικά τον άνθρωπο ψυχικά και τον ωριμάζουν τέλεια…
Η προσευχή είναι ένα δυνατό βοήθημα στην αντιμετώπιση των ποικίλων πόνων της ζωής. Στην προσευχή γεννιέται η ελπίδα ότι η υπομονή στους πόνους αυτής της ζωής θα πληρωθεί στην άλλη ζωή. Αυτό δίνει μια μεγάλη και υπέροχη παρηγοριά στον κάθε αγωνιστή του παρόντος στίβου. Ο Θεός μας είναι Θεός ελέους και οικτιρμών, δε θα μας αφήσει απαραμύθητους κι ανευλόγητους. Σ’αυτή τη ζωή ακόμη θα μας δώσει τα προοίμια της αιώνιας δόξας και της ανεκλάλητης χαράς της Βασιλείας Του. Δίχως Θεό ο άνθρωπος είναι ανέλπιδος και μη πιστεύοντας στην ανταπόδοση της άλλης ζωής ο πόνος της παρούσης είναι ανοημάτιστος. Τα βάσανα, οι καημοί, οι πόνοι, οι οδύνες και οι στεναγμοί γίνονται βουνά αβάσταχτα, που πλακώνουν και λυγίζουν τον άνθρωπο, τον γονατίζουν, τον μελαγχολούν, τον απομονώνουν και τον νεκρώνουν πρόωρα. Ενώ ο πιστός είναι πάντοτε ελπιδοφόρος κι εμπιστευόμενος τον Χριστό ενισχύεται, ενδυναμώνεται, αναπτερώνεται. Το βαρύ και πικρό του πόνου γίνεται ελαφρό και γλυκό…
Ο αφοσιωμένος στο Θεό άνθρωπος θα γεύεται τον Παράδεισο από εδώ, ακόμη και μέσα από κακουχίες, ταλαιπωρίες και αντιξοότητες, θα δοξάζει το Θεό και θα δέχεται όλα τα οδυνηρά ως ευεργετικές επισκέψεις Του…
Η αγάπη του στο Θεό θα τον καίει και η αγάπη του Θεού θα του πυρπολεί την καρδιά, ώστε να μην αφήσει χώρο για καμιά άλλη ξένη αγάπη.